Stichting Houtense Hodoniemen

Onderzoekt straatnamen, boerderijen, onroerend goed en adellijke families in Houten en omgeving

Over ons ... Hoe het allemaal begon ...


Kunde van straatnamen onderzoeken: Hodo (Grieks: hodos = weg) -

nomie = leer of onderzoek. 

"Van historische foto's beschrijven als vrijwilliger tot volwaardig historicus"



Mijn naam is Sander van Scherpenzeel.

Sinds 28 juni 2018 voorzitter van Stichting Houtense Hodoniemen.


Sander van Scherpenzeel (voorzitter) St. Houtense Hodoniemen voor boerderij De Klomp (Oude Mereveldseweg 2-4). Foto: Karen Machielsen. Sander van Scherpenzeel (voorzitter) St. Houtense Hodoniemen voor boerderij De Klomp (Oude Mereveldseweg 2-4). Foto: Karen Machielsen.



Hoe het begon ...
Op donderdag 28 juni 2018 tekent voorzitter Sander van Scherpenzeel om 16:30 uur in de middag de oprichtingsakte van St. Houtense Hodoniemen. Foto: SHH. Op donderdag 28 juni 2018 tekent voorzitter Sander van Scherpenzeel om 16:30 uur in de middag de oprichtingsakte van St. Houtense Hodoniemen. Foto: SHH.



In het vroege voorjaar van 2018 kwam het nieuw te vormen bestuur voor de nieuw op-te-richten stichting bij elkaar. Het bestuur werd gevormd door Sander van Scherpenzeel - voorzitter, André Botermans - secretaris, Gert-Jan van Scherpenzeel - penningmeester en Joop van Herwijnen - extern adviseur (geen lid).

Na diverse oprichtingsvergaderingen te hebben gevoerd werd op donderdag 28 juni 2018 om 16:30 uur in de middag, Stichting Houtense Hodoniemen opgericht ten overstaan van notaris mevr. Stigter van notariskantoor Stigter en Leskens te Houten.

Houtense Hodoniemen was al sinds november 2014 de werknaam waaronder archiefonderzoek en publicaties werden verricht.

Na de oprichting werd dit Stichting Houtense Hodoniemen.




Van augustus 2005 tot oktober 2014 werd onder de werknaam Houten in Zicht en Kijk op Houten archiefonderzoek verricht en gepubliceerd. Twee domeinennamen die daarvoor waren, Houteninzicht.nl en Kijkophouten.nl. Heden zijn deze domeinnamen aan de website als Forward gekoppeld.


Sander al zittend op de publieke tribunen in de raadszaal van de gemeente Houten. Foto: Jan Koopmans. Sander al zittend op de publieke tribunen in de raadszaal van de gemeente Houten. Foto: Jan Koopmans.



De carrière van Sander van Scherpenzeel begon bij de gemeente Houten in maart 2006. Sander was geïnteresseerd in hoe Houten er in beeld vroeger uitzag.

Hij kwam binnen in de Oudheidskamer van de gemeente Houten en mocht een dagje foto's scannen van de heer Otto Wttewaall die de beheerder was van de Oudheidskamer Houten.

Ruim een jaar later in mei 2007 kwam Sander in dienst als vrijwilliger bij de gemeente Houten. Om alle 10.000 tot 15.000 foto's te voorzien van beschrijving.

Dit heeft hij ruim 4 jaar met plezier gedaan. In de loop van die tijd is hij zich bovenmatig gaan interesseren in de wegen, straten, pleinen in de gemeente Houten.
Sander kreeg de kans straatnaamdossiers van de gemeente te bestuderen.


Gezicht op de toenmalige Oudheidkamer van de gemeente Houten. Toendertijd gevestigd aan Het Kant nr. 3. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de toenmalige Oudheidkamer van de gemeente Houten. Toendertijd gevestigd aan Het Kant nr. 3. Foto: Sander van Scherpenzeel.



In 2011 en 2012 heeft Sander nog een jaar gewerkt op het gewone archief van de gemeente Houten. Hier heeft Sander zich bezig gehouden met het constructie- en sonderingsarchief te ordenen en te inventariseren.

Vanaf oktober 2016 is Sander weer terug bij de gemeente Houten in de functie van Ondersteunend Archiefmedewerker. Hij houd zich bezig net als in 2012 met het constructie- en sonderingsarchief en aller ander handen klussen die in het archief gedaan moeten worden.

Vanaf 1 januari 2019 is hij werkzaam bij de gemeente Houten als Medewerker Informatievoorziening.

In de periode oktober 2018 tot september 2022 heeft Sander gewerkt aan het bouwvergunningenarchief van de gemeente Houten. Hierbij zijn over een periode van 1962 tot 2002 ruim 10.812 dossiers geschoond van plastic en nietjes. Dossiers die versleten waren zijn vernieuwd. Twaalfhonderd dozen gevouwen met een lengte van 150 meter naast elkaar gezet.

Vanaf het voorjaar van 2023 is dit archief met toegangsnummer: 516 te bekijken in de studiezaal van het Regionaal Archief Zuid-Utrecht in Wijk bij Duurstede.

Vanaf januari 2021 is Sander actief als Intern Adviseur bij de commissie naamgeving van de gemeente Houten. Hier adviseerd hij bij historische aspecten in naamgeving van straten en openbare objecten. Ook is weet hij als geen andere wat er in het verleden plaats heeft gevonden binnen voorgaande commissies of gebeurtenissen binnen de plaats Houten.

Hierbij snort hij ongevraagd of gevraagt de betreffende informatie op ter ondersteuning van het adviserende werk van de commisie aan het college van burgmeester en wethouders.

 

In zijn vrije tijd ...

Vanaf de september 2013 tot het voorjaar van 2017 was Sander vrijwilliger op het kerkarchief van de PKN gemeente Houten in de Opstandingskerk. Hier maakte hij dossiers aan en inventariseerde diverse archieven. Dossiers waren afkomstig van de verschillende kerkwerkgroepen en clusters.

Van september 2013 tot oktober 2016 was Sander vrijwilliger voor de Archeologische Werkgroep 'Leen de Keijzer' in Houten. De werkgroep is gehuisvest in het Oude Station van Houten, Stationserf 99. Na deze tijd is Sander nog aanwezig als stille kracht achter de schermen en helpt mee met het voorbereiden van nieuwe tentoonstelling. Of voorziet de kerngroepleden van historisch advies.

Sinds mei 2015 is Sander webmaster van de Houtense Stichting Houten Ontmoet met als onderdeel daarvan Het WERELDHUIS gelegen aan de Dijkhoeve 1 in de wijk Houten Noordwest buurt De Hoeven. In Het WERELDHUIS worden verschillende werkzaamheden verricht in het kader van WMO, vluchtelingenwerk en maatschappelijke aangelegenheden.

Sander staande in het gangpad van het constructie en sonderingsarchief van de gemeente Houten. Foto: Jan Koopmans. Sander staande in het gangpad van het constructie en sonderingsarchief van de gemeente Houten. Foto: Jan Koopmans.


   


Zie de website voor meer informatie: houtenontmoet.nl

Vanaf de zomer van 2015 kunt u Sander ook voor voordrachten over Houtense naamgeving van straten, lanen, wegen, paden en watergangen vragen.

Met daarbij ook een stukje geschiedenis in het verhaal gekoppeld. Voor meer informatie zie de pagina Voordrachten (Linksboven in het menu onder het onderdeel Activiteiten SHH).

Van januari 2015 tot de zomer van 2019 was Sander lid van de werkgroep Historie en Genealogie van de Historische Kring Tussen Rijn en Lek. Samen met de leider van de groep verrichten ze allerhande onderzoeken en bezochten ze samen een archiefdienst in de regio Utrecht.

  

Archief Ambassadeur

Sander al kijkend naar een constructie dossiers in een groene folio. Foto: Jan Koopmans. Sander al kijkend naar een constructie dossiers in een groene folio. Foto: Jan Koopmans.



In november 2017 is Sander officieel benoemd tot archiefambassadeur van het Regionaal Archief Zuid-Utrecht te Wijk bij Duurstede. Dat houdt in dat hij kleine particuliere archieven, huisarchieven (kastelen of boerderijen) of andere waardevolle archieven in de gemeente Houten mag ordenen, inventariseren en inventarislijsten mag maken.

Met als uiteindelijk doel het overbrengen ervan naar het Regionaal Archief Zuid-Utrecht in Wijk bij Duurstede. Waar het dan tot het einde der tijden veilig opgeslagen kan worden.



Archiefonderzoek


Daarnaast doet Sander ook archiefonderzoek onder de naam van Stichting Houtense Hodoniemen (SHH) in de regionale archieven in de regio Utrecht. Zie meer hierover in het menu 'Archiefonderzoeken'.


   

(Adellijke) families en onroerend goed


Verder is SHH bovenmatig geïnteresseerd in bepaalde adellijke families/onroerend goed en boerderijen in de omgeving van de gemeenten Houten, Nieuwegein, Bunnik, Wijk bij Duurstede en Utrecht zoals deze er in vroegere tijden waren.



Van de volgende adellijke families en boerderijen doet SHH regelmatig oppervlakkig onderzoek:

1.   De Franse Prins en zijn nazaten (Xavier de Yturbe/Yturbe/Leusse) Th. A.L.B. graaf d' Alsace, prins d' Hénin met zijn eigendommen in Houten in de periode 1853-1989. Waaronder we in het Oude Dorp van Houten ooit een Prinsenbuurt en Prinsenweg hadden. Wat nu de Prins Bernhardweg is.

2.   De familie Bosch van Drakestein (Ghislaine)/Bosch van Oud-Amelisweerd die de landgoederen Oud- en Nieuw-Amelisweerd en huize Groenewoude in eigendom hadden. Allebei gelegen in de gemeenten Bunnik (Rhijnauwen) en Houten (Maarschalkerweerd/Oud-Wulven).

2.1   Familie Bosch van Drakestein had de volgende vier boerderijen in de huidige en vroegere gemeente Houten in eigendom. Boerderij De Klomp (Oude Mereveldseweg 2-4), De Grote Geer (Snoeksloot 54, 56 en 58), Schoneveld (Leedijkerhout 15-17) en De Koppel (Koppeldijk O90).

De stichting onderzoekt deze boerderijen in de archieven ook.

3.   De familie de Wijkerslooth de Weerdesteyn/Van Brienen van de Groote Lindt/Ram van Schalkwijk die kasteel Wulven en landerijen in Wulven en het gerecht/gemeente Schalkwijk in eigendom hebben gehad. Ook hadden zij boerderijen Het Groen, Nieuw Wulven/sociaal cultureel centrum De Heuvel en het Rechthuis van Wulven in eigendom.

4.   De familie Sturkenboom van Tiellandt/van Westrenen. Zij hadden het land Tiellandt (wijk Tiellandt, buurt De poorten, Warinenpoort) in eigendom gehad waar tot in waarschijnlijk in de 17e eeuw de woontoren Tiellandt op heeft gestaan. Tiellandt betekend waarschijnlijk in het oud Nederlands 't eiland. Ook hadden ze in de 18e en 19e eeuw veel onroerend goed in 't Goy, Werkhoven en Cothen/Dwarsdijk in eigendom waaronder ook landgoed Wickenburgh (Westrenen).

5.   De familie Testas van Oud Wulven die de heerlijkheid/gerecht/gemeente Oud Wulven in bezit hadden in de periode 1790-1910.

6.   De familie Wttewaall (uitsprekend als Uutewaal) zei hadden veel land in 't Goy, Schalkwijk en Tull en ' Waal in bezit. Nog steeds is landgoed Wickenburgh in 't Goy bij deze familie in bezit.

7.   Adellijke families die in Houten ook onroerend goed of boerderijen in bezit hadden onderzoekt SHH ook op kleine schaal. Zoals de families: Strick van Linschoten van Rhijnauwen, Boetzelaer, Boetzelaer van Dubbeldam, Both Hendriksen, Pesters, Gillot van Heemstede, de Graaf van Vapour van Wulven, de Kock en Estoppey.

8.   Oude middeleeuwse nog bestaande Utrechtse organisatie die onroerend goed in Houten hadden of nog steeds hebben onderzoekt SHH ook.

8.1   Hierbij te denken aan de fundatie Beyerskameren gesticht in 1597. Die tot de jaren tachtig van de 20ste eeuw veel land in bezit hadden in de wijk De Poorten en De Slagen. Boerderij De Steenen Poort gelegen aan de Warinenpoort was ook in het bezit van deze organisatie. Link: https://nl.wikipedia.org/wiki/Beyerskameren

8.2   Ander voorbeeld wat SHH onderzocht heeft zijn de archieven van het kapittel van De Riddelijke Duitse Orde, balije van Utrecht, gelegen aan de Springweg in Utrecht. Deze hadden en hebben nog steeds veel onroerend goed in bezit in 't Goy en Oud-Wulven. Link: http://rdo.nl

8.3   Als laatste het archief van Het Onze Lieve Vrouwe Broederschap Houten wat al sinds 1497 bestaat. Zij hadden tot de jaren negentig van de 20ste eeuw, in Houten Zuid onroerend goed in bezit. Link: http://www.olvb.nl

9.   De stichting onderzoekt de volgende boerderijen met de bedoeling er ooit nog een publicatie van te maken.

9.1   Boerderij Het Blauwe Huis aan de Nieuwe Houtenseweg 55,

9.2   Boerderij Slagmaat aan de Marsdijk in Bunnik tot 1964 behorend bij de gemeente Houten,

9.3   Boerderij Nieuwoord gelegen aan de Notengaarde 3 

9.4   Boerderij Den Oord gelegen aan de Tarwe-oord 2, 2a en 4,

9.5   Boerderij Rijsbrug gelegen aan de Binnenweg 19.



Houtense Hodoniemen in de media

Foto Historische Fotowerkgroep gemeente Houten die elke donderdagmiddag bij elkaar komen op het gemeentehuis. Foto: Frank Magdelyns, Houtens Nieuws, Do. 16-10-2020. Foto Historische Fotowerkgroep gemeente Houten die elke donderdagmiddag bij elkaar komen op het gemeentehuis. Foto: Frank Magdelyns, Houtens Nieuws, Do. 16-10-2020.



Vanaf januari 2019 is de Historische Fotowerkgroep van de gemeente Houten bezig geweest in opdracht van het Regionaal Archief Zuid-Utrecht te Wijk bij Duurstede, om ruim 10.000 foto's te beschrijven. Dit voor de voor de beeldbank op de website van het archief.

In september 2021 is deze succesvolle opdracht afgerond. Hierbij zijn ruim 20.000 foto's te bekijken in de beeldbank onder toegangsnummer: 353.

Op donderdag 16 oktober 2020 kwam journalist van het Houtens Nieuws Frank Magdelyns de leden van de Fotowerkgroep interviewen. Op woensdag 29 januari 2020 stond het artikel in de krant van die week. De fotowerkgroep zal werkzaam zijn tot de zomer van 2020 en dan hopen we de hele klus in ander half jaar tijd te hebben voltooid.

Leden van de Fotowerkgroep die te zien zijn achterste rij v.l.n.r.: Sander van Scherpenzeel, Rinus van den Heijkant (projectleider), Bert van der Houwen.

Voorste rij v.l.n.r: Hans van Aken, Hans Schemmekes, Herman Steenman, Cees Verhoef en Peter de Klein.

Download artikel


 

Wanted Jongeren panel Houten


   


Op woensdag 16 oktober 2019 interviewde Ciara van Velzen van WNTD van het Jongerenpanel Houten, Sander van Scherpenzeel. Medewerker informatievoorziening, werkzaam bij gemeente Houten. Camera Yaron Knol. Onder begeleiding van Tushar Changoer (Shine Houten).

Hoe worden de straatnamen verzonnen waar wij nu wonen, wat is een hodoniem nou precies en waarom zouden Houtense jongeren trots moeten zijn op Houten? Hier geeft Sander antwoord op en vertelt meer over wat hij doet.



Houtens Nieuws, woensdag 28 november 2018

In november 2018 is er een interview in het Houtens Nieuws geweest met ons als bestuur van Stichting Houtense Hodoniemen. Ter gelegenheid van de oprichting van de stichting bij de notaris op donderdag 28 juni 2018. Tekst en foto Tanja Vlieger


In november 2018 is er een interview in het Houtens Nieuws geweest met ons als bestuur van Stichting Houtense Hodoniemen. Ter gelegenheid van de oprichting van de stichting bij de notaris op donderdag 28 juni 2018.

Tekst en foto Tanja Vlieger

Download artikel (pdf)


Wijkkrant de Noordooster, van Houten Noordoost, najaar 2017

Wijkkrant de Noordooster, najaar 2017. Tekst Ditje Schipper. Foto Reinier Jonkheer. Uitgave Van Houten en Co, Annekee Bosveld Wijkkrant de Noordooster, najaar 2017. Tekst Ditje Schipper. Foto Reinier Jonkheer. Uitgave Van Houten en Co, Annekee Bosveld


In december 2017 stond Sander met zijn Houtense Hodoniemen verhaal in de wijkkrant de Noordooster. De wijkkrant van Houten Noordoost. Uitgegeven door Van Houten en Co, Annekee Bosveld. Tekst Ditje Schipper, foto Reinier Jonkheer.

Download artikel (pdf)

  

Houten Nieuws, 't Groentje, zomer 2017

Artikel en foto: 't Groentje Houtens Nieuws John van Amerongen Artikel en foto: 't Groentje Houtens Nieuws John van Amerongen


In de week van woensdag 26 juli 2017 stond er een interview met Sander en zijn Houtense Hodoniemen project in het Houtens Nieuws. Een huis-aan-huis krant voor gemeenten in het Kromme-Rijngebied (Bunnik, Wijk bij Duurstede en Houten).

Journalist en foto: John van Amerongen

Download artikel (pdf)


Eigenhoutje Magazine, zomer 2016


In het voorjaar van 2016 is Sander geïnterviewd voor het Eigenhoutje Magazine dat per kwartaal in Houten verschijnt voor de Houtense inwoners. Het interview en de foto's zijn afkomstig van Marieke Boersma-Lensen en mij. Het artikel kan je in PDF downloaden en lezen.


Artikel en Foto's: Marieke Boersma-Lensen en Sander van Scherpenzeel Artikel en Foto's: Marieke Boersma-Lensen en Sander van Scherpenzeel



Download het artikel


 

Trefpunt Houten, zomer 2015

Foto en artikel Edna Smet, Trefpunt Houten. Foto en artikel Edna Smet, Trefpunt Houten.



In mei 2015 werd Sander benaderd door de Montessori-school Houten om uitleg te geven aan de schoolklassen van groep 6 tot en met 8 over de straatnamen van Houten Castellum.

Op het plein voor de Kwalitaria van Castellum kwamen de groepen met fietsen, hulpouders en docenten aan. Zij maakten een fietstocht door Houten in het kader van de Romeinenweek die ze hielden en ze bezochten allerlei archeologische monumenten en objecten in Houten die iets met het de Romeinen te maken hebben.

Zo ook bezochten ze Houten Castellum, de wijk van Houten waar we de straatnamen in het oud-Italiaans schrijven. Sander gaf uitleg over de voor- en achtervoegsels in de straatnamen van Castellum en liet de kinderen ook meedenken over wat de verschillende woorden kunnen betekenen. Hij kreeg veel complimenten van de leerlingen, ouders en leerkrachten.

Onder de aanwezige ouders was ook een freelance journalist van Het Trefpunt Houten. Die was wel geïnteresseerd in zijn verhaal achter zijn hobby van de straatnamen van Houten. Zij heeft hem toen uitgenodigd voor een gesprek in Het Oude Station van Houten. Na het interview wat hij met haar had werd het op woensdag 8 juni 2015 gepubliceerd in Het Trefpunt Houten.

Het artikel werd ook gemaakt om nog een verhaal te publiceren voor de krant om in de zomermaanden wat opvulling te hebben. Maar ook omdat men geïnteresseerd was hoe het toen met Sander ging na het interview wat hij 3 jaar eerder gaf aan die krant. Hieronder lees je het resultaat.



Trefpunt Houten, voorjaar 2015

Artikeltje uit Het Trefpunt van woensdag 20 mei 2015. Artikeltje uit Het Trefpunt van woensdag 20 mei 2015.


In Het Trefpunt van woensdag 20 mei 2015 werd Sanders naam en website genoemd.

Het grappige van het hele verhaal is dat hij daar pas achter kwam op zondagmorgen 24 mei 2015.

Sander werd wakker en opende voor een keer de spammap van zijn mail op zijn mobiel om eens te kijken wat erin zat.

Hij kwam tot de ontdekking dat mensen het artikel in de krant hadden gelezen en vragen hadden gesteld.

Dus hij heeft toen gauw alle mailtjes beantwoord aan de vragenstellers.

 

Trefpunt Houten, zomer 2012

In de zomer van 2012 werd Sander geïnterviewd door Bertus Bouwman van Het Trefpunt Houten met daarin zijn verhaal over Sanders grote hobby: straatnamen. Hierin vertelde Sander dat hij met een goede vriend op een avond in die periode een wandeling maakte over het bedrijventerrein De Schaft en dat het hem daarbij opviel dat het straatnaambord een verkeerde spelling vermeldde. Er stond: Albert Pistoriusweg, terwijl dit Albers Pistoriusweg moest zijn. Sander heeft in die tijd nog heel wat complimenten gekregen over het artikel in de krant.



In de zomer van 2012 werd Sander geïnterviewd door Bertus Bouwman van Het Trefpunt Houten met daarin zijn verhaal over Sanders grote hobby: straatnamen. Hierin vertelde Sander dat hij met een goede vriend op een avond in die periode een wandeling maakte over het bedrijventerrein De Schaft en dat het hem daarbij opviel dat het straatnaambord een verkeerde spelling vermeldde. Er stond: Albert Pistoriusweg, terwijl dit Albers Pistoriusweg moest zijn. Sander heeft in die tijd nog heel wat complimenten gekregen over het artikel in de krant.



Wat betreft het verkeerde straatnaambord, dit werd uiteindelijk anderhalf jaar later vervangen door een goed gespeld straatnaambord.


 

  

E-mailen
Info