Stichting Houtense Hodoniemen

Onderzoekt straatnamen, boerderijen, onroerend goed en adellijke families in Houten en omgeving

Straatnamen Houten Zuidoost

(wijzigingen voorbehouden er kunnen geen rechten aan deze lijst ontleend worden)

Gebruik Ctrl + F voor het zoeken naar je straatnaam.

De Houtense wijk Houten Zuidoost, sinds dinsdag 13 maart 2012 met de buurten De Sporen, De Landen, De Tuinen, De Meren, De Mossen en De Grassen. Bron: Openstreetmap (NL). De Houtense wijk Houten Zuidoost, sinds dinsdag 13 maart 2012 met de buurten De Sporen, De Landen, De Tuinen, De Meren, De Mossen en De Grassen. Bron: Openstreetmap (NL).


 

Buurt De Sporen 

Buurtnaam thema: verschillende soorten sporen en treinmaatschappijen


De Sporen geportretteerd op maandag 24 juli 2006, door Sander van Scherpenzeel.

   


1.   Het Spoor - Een spoorweg, spoorbaan of spoorlijn is een weg, bestaande uit een of meer sporen. Een spoor bestaat uit twee evenwijdige stalen staven, spoorstaaf of rail geheten. Deze zijn vastgezet op dwarsliggers, ook bielzen genoemd, die meestal van hout of beton zijn gemaakt.


Op donderdag 28 januari 1993 passeert ter hoogte van de toenmalige spoorwegovergang in de Leedijk de nieuwe meettrein Jules van de Nederlandse Spoorwegen. Op de voorgrond de Leesloot gezien aan de oostelijke kant van de spoorlijn. Foto: Frank Firet. Op donderdag 28 januari 1993 passeert ter hoogte van de toenmalige spoorwegovergang in de Leedijk de nieuwe meettrein Jules van de Nederlandse Spoorwegen. Op de voorgrond de Leesloot gezien aan de oostelijke kant van de spoorlijn. Foto: Frank Firet.



Ook metalen dwarsliggers komen wel voor. De afstand tussen de beide binnenzijden van de koppen van de spoorstaven wordt spoorwijdte genoemd. Deze bedraagt doorgaans 1435 mm (normaalspoor), maar ook andere spoorwijdten worden gebruikt.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 17 februari 1998 en 21 september  1998.


    

Gezicht op de met toenmalige AKI's beveiligde spoorwegovergang in de Leedijk te Houten, met een passerende trein bestaande uit elektrische treinstellen plan V (mat. 1964) van de N.S op maandag 1 juli 1996. Rechts de Leesloot. Foto gemaakt aan de westelijke kant van de spoorlijn richting het oosten gezien. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 123683. Gezicht op de met toenmalige AKI's beveiligde spoorwegovergang in de Leedijk te Houten, met een passerende trein bestaande uit elektrische treinstellen plan V (mat. 1964) van de N.S op maandag 1 juli 1996. Rechts de Leesloot. Foto gemaakt aan de westelijke kant van de spoorlijn richting het oosten gezien. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 123683.



De spoorwegovergang met bovenleidingsportalen in augustus 1964 in de Vlierweg en Odijkseweg (Standerdmolen) gezien richting het zuidwesten, staande aan de oostkant van de spoorlijn. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer 166499. De spoorwegovergang met bovenleidingsportalen in augustus 1964 in de Vlierweg en Odijkseweg (Standerdmolen) gezien richting het zuidwesten, staande aan de oostkant van de spoorlijn. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer 166499.


Op woensdag 24 november 1993 brengt locomotief 1117 2 DDM-1 rijtuigen over in dienstrit in de richting van ''s-Hertogenbosch. Foto gemaakt richting het noordoosten met op de voorgrond de greppel van de noordkant van de toenmalige Leedijk. Moestuinen op het midden van de foto zijn hier de tegenwoordige bedrijfsgebouwen gevestigd aan De Bouw en Tuinbouw. Foto: Frank Firet. Op woensdag 24 november 1993 brengt locomotief 1117 2 DDM-1 rijtuigen over in dienstrit in de richting van ''s-Hertogenbosch. Foto gemaakt richting het noordoosten met op de voorgrond de greppel van de noordkant van de toenmalige Leedijk. Moestuinen op het midden van de foto zijn hier de tegenwoordige bedrijfsgebouwen gevestigd aan De Bouw en Tuinbouw. Foto: Frank Firet.


Gezicht op de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch, vanaf de spoorwegovergang in de Fortweg te Houten, uit het zuiden, tijdens de grondwerkzaamheden ten behoeve van de uitbreiding van de spoorlijn tussen Utrecht en Houten en de bouw van een tunnel onder het spoor in het kader van het project Randstadspoor op maandag 25 oktober 2010. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804326. Gezicht op de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch, vanaf de spoorwegovergang in de Fortweg te Houten, uit het zuiden, tijdens de grondwerkzaamheden ten behoeve van de uitbreiding van de spoorlijn tussen Utrecht en Houten en de bouw van een tunnel onder het spoor in het kader van het project Randstadspoor op maandag 25 oktober 2010. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804326.


Gezicht op het opgevijzelde, voormalige stationsgebouw (Stationserf 4-8) te Houten, tijdens de voorbereidingen voor de verplaatsing van het gebouw. Het stationsgebouw werd op vrijdag 24 augustus 2007, 150 meter zuidwaarts verplaatst in verband met de voorgenomen spooruitbreidingen ter plekke. Foto gemaakt op zondag 12 augustus 2007 door Victor Lansink. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117566. Gezicht op het opgevijzelde, voormalige stationsgebouw (Stationserf 4-8) te Houten, tijdens de voorbereidingen voor de verplaatsing van het gebouw. Het stationsgebouw werd op vrijdag 24 augustus 2007, 150 meter zuidwaarts verplaatst in verband met de voorgenomen spooruitbreidingen ter plekke. Foto gemaakt op zondag 12 augustus 2007 door Victor Lansink. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117566.


   

Gezicht op de perronzijde van het voormalige N.S.-station Houten te Houten het voorjaar/zomer van 1959. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 602603. Gezicht op de perronzijde van het voormalige N.S.-station Houten te Houten het voorjaar/zomer van 1959. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 602603.


Gezicht op de straatzijde van het N.S.station Houten aan het Onderdoor in Houten, uit het noordoosten in juni 1995. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 95040. Gezicht op de straatzijde van het N.S.station Houten aan het Onderdoor in Houten, uit het noordoosten in juni 1995. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 95040.


    

Gezicht op het voormalige N.S.-station te Houten in 1982. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 150457. Gezicht op het voormalige N.S.-station te Houten in 1982. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 150457.


Gezicht op het opgevijzelde, voormalige stationsgebouw te Houten (Stationserf 4-8), tijdens de voorbereidingen voor de verplaatsing van het gebouw op zondag 12 augustus 200. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117565. Gezicht op het opgevijzelde, voormalige stationsgebouw te Houten (Stationserf 4-8), tijdens de voorbereidingen voor de verplaatsing van het gebouw op zondag 12 augustus 200. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117565.


Gezicht op het verplaatste en gerestaureerde voormalige stationsgebouw van Houten (Stationserf 97-99) op zondag 22 maart 20. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 807010. Gezicht op het verplaatste en gerestaureerde voormalige stationsgebouw van Houten (Stationserf 97-99) op zondag 22 maart 20. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 807010.


Gezicht op het verplaatste en gerestaureerde voormalige stationsgebouw van Houten (Stationserf 97-99) op zondag 22 maart 2009. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer 807009. Gezicht op het verplaatste en gerestaureerde voormalige stationsgebouw van Houten (Stationserf 97-99) op zondag 22 maart 2009. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer 807009.


       

Zicht op de wijk Houten Zuidoost met de buurt op de voorgrond De Sporen en daarachter de buurt De Landen en De Tuinen in de richting van het noordoosten gezien in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Zicht op de wijk Houten Zuidoost met de buurt op de voorgrond De Sporen en daarachter de buurt De Landen en De Tuinen in de richting van het noordoosten gezien in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..


    


2.   Buurtspoor - Het Buurtstation in Utrecht werd geopend op 1 mei 1904 door de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij vanwege ruimtegebrek op het bestaande NRS-station (het latere Centraal Station).

Het station dankte zijn naam aan het feit dat het het beginpunt was van de buurtspoorwegen die bij Bilthoven en Den Dolder van de Centraalspoorweg aftakten naar respectievelijk Zeist en Baarn.

Het was een kopstation dat van het NRS-station werd gescheiden door de Leidse Rijn, en was vanaf het stationsplein bereikbaar over een loopbrug.

Na de verbouwing van het NRS-station in 1936 had dat meer capaciteit, hiermee werd het Buurtstation overbodig, en het werd in 1937 gesloten.


Gezicht op de spoorlijn Bilthoven-Zeist en het station Huis ter Heide te Huis ter Heide (gemeente Zeist) in 1910-1912. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 94497. Gezicht op de spoorlijn Bilthoven-Zeist en het station Huis ter Heide te Huis ter Heide (gemeente Zeist) in 1910-1912. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 94497.



Met de bouw van de Leidseveertunnel, die werd voltooid in 1940, konden de buurtsporen worden doorgetrokken naar het Centraal Station en werden daar vier kopsporen aangelegd direct naast het stationsgebouw.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999.


    

Een centraal in het midden gelegen spoorwegbaan (Midden-Nederland) met daarop een diesel-elektrische locomotief nr. 2233 (serie 2200/2300) van de N.S. met een goederentrein in Utrecht Lunetten. Rechts op de achtergrond de voormalige overstaphalte Lunetten. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 166589. Een centraal in het midden gelegen spoorwegbaan (Midden-Nederland) met daarop een diesel-elektrische locomotief nr. 2233 (serie 2200/2300) van de N.S. met een goederentrein in Utrecht Lunetten. Rechts op de achtergrond de voormalige overstaphalte Lunetten. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 166589.


Gezicht op de spoorwegovergang in de Albers Pistoriusweg te Houten richting het zuidoosten gezien op zondag 13 augustus 2000. Spoorwegovergang is per januari 2001 opgeheven in verband met de opening van de tramlijn Houten - Houten Castellum (2001-2008). Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843742. Gezicht op de spoorwegovergang in de Albers Pistoriusweg te Houten richting het zuidoosten gezien op zondag 13 augustus 2000. Spoorwegovergang is per januari 2001 opgeheven in verband met de opening van de tramlijn Houten - Houten Castellum (2001-2008). Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843742.


Luchtfoto van de Beusichemseweg (Smalspoor en Staatsspoor) te Loerik te Houten, vanuit het zuidwesten gezien op zaterdag 15 juni 1996. Op de voorgrond de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch met de spoorwegovergang in de Albers Pistoriusweg (west- en oostkant van de spoorlijn, Albers Pistoriusweg aan de oostkant is sinds oktober 2018 bij het Smalspoor getrokken). Op de achtergrond de Molendijk (Molenland). Aan de oostkant van de spoorlijn en zuidkant van de Beusichemseweg nog het Loerikse Zandpad te zien. Op de plek van de boomgaard rechtsonder op de foto is het Grensspoor, Modelspoor en Het Spoor gerealiseerd. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85664. Luchtfoto van de Beusichemseweg (Smalspoor en Staatsspoor) te Loerik te Houten, vanuit het zuidwesten gezien op zaterdag 15 juni 1996. Op de voorgrond de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch met de spoorwegovergang in de Albers Pistoriusweg (west- en oostkant van de spoorlijn, Albers Pistoriusweg aan de oostkant is sinds oktober 2018 bij het Smalspoor getrokken). Op de achtergrond de Molendijk (Molenland). Aan de oostkant van de spoorlijn en zuidkant van de Beusichemseweg nog het Loerikse Zandpad te zien. Op de plek van de boomgaard rechtsonder op de foto is het Grensspoor, Modelspoor en Het Spoor gerealiseerd. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85664.


     


3.   Centraalspoor - De Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) werd opgericht op 20 februari 1860 in Amsterdam, was vanaf 1876 gevestigd te Utrecht en werd op 23 mei 1934 ontbonden.

Door de NCS werd de Centraalspoorweg Utrecht – Amersfoort – Zwolle – Kampen aangelegd.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999.


Gezicht op de voormalige overstaphalte Lunetten te Utrecht, ter hoogte van het viaduct over de Waterlinieweg in maart 1955. Voor 1993 rijksweg 22 of 222 geheten. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 836586. Gezicht op de voormalige overstaphalte Lunetten te Utrecht, ter hoogte van het viaduct over de Waterlinieweg in maart 1955. Voor 1993 rijksweg 22 of 222 geheten. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 836586.



4.   Grensspoor - Spoorweg langs een grens. In dit geval van de buurt De Sporen aan de Staatslijn H van Utrecht naar 's-Hertogenbosch.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 3
juli 2012.


Gezicht op de voorgevels van de huizen Albers Pistoriusweg 6-10 te Houten op zondag 13 augustus 2000. Sinds oktober 2018 werd de Albers Pistoriusweg aan de oostkant van de spoorlijn bij het al aan de overkant gelegen Smalspoor getrokken.Op de achtergrond van de foto de spoorlijn Utrecht-Den Bosch. Huizen aan de linkerkant zijn in ca. 2001 gesloopt na een lange tijd van een braakliggend terrein te zijn geweest werd hier de Vijfwalbrug gerealiseerd naast het Grensspoor en Modelspoor. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843743. Gezicht op de voorgevels van de huizen Albers Pistoriusweg 6-10 te Houten op zondag 13 augustus 2000. Sinds oktober 2018 werd de Albers Pistoriusweg aan de oostkant van de spoorlijn bij het al aan de overkant gelegen Smalspoor getrokken.Op de achtergrond van de foto de spoorlijn Utrecht-Den Bosch. Huizen aan de linkerkant zijn in ca. 2001 gesloopt na een lange tijd van een braakliggend terrein te zijn geweest werd hier de Vijfwalbrug gerealiseerd naast het Grensspoor en Modelspoor. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843743.



5.   Hofspoor - Hof in vroegste zin een omheinde plek, later uitgegroeid tot een veel breder begrip.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22
oktober 2002.


Gezicht op het N.S.-station Baarn te Baarn in 1978-1983 waar zich nog altijd de koninklijke wachtkamer bevindt voor leden van het koninklijke huis die in eerdere tijden op het nabij gelegen Paleis Soestdijk woonde. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 803889. Gezicht op het N.S.-station Baarn te Baarn in 1978-1983 waar zich nog altijd de koninklijke wachtkamer bevindt voor leden van het koninklijke huis die in eerdere tijden op het nabij gelegen Paleis Soestdijk woonde. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 803889.



6.   Hollandsspoor - Station Den Haag HS (Station Hollands Spoor) is het oudste station van Den Haag. Het werd geopend in 1843 toen de Oude Lijn (de oudste spoorlijn van Nederland) vanuit Amsterdam van Leiden naar Den Haag werd doorgetrokken.


De voorzijde van het station met het Stationsplein in 2011. Bron: Wikipedia Station Den Haag HS, Rudolphous - Eigen werk. De voorzijde van het station met het Stationsplein in 2011. Bron: Wikipedia Station Den Haag HS, Rudolphous - Eigen werk.



In 1847 werd de lijn verlengd naar Rotterdam. De naam van het station is ontleend aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999. 


    

Op deze luchtfoto uit het zuidwesten gezien is de buurt De Sporen van de wijk Houten Zuidoost al ruim 15 jaar oud. Linksonder is de Vijfwalbrug te zien waar eens de spoorwegovergang in de Albers Pistoriusweg was en het Loerikse Zandpad begon. Links van het midden De Koppeling en inprikker Het Spoor met middenboven en rechtsboven de buurten De Landen en De Tuinen. Luchtfoto gemaakt op dinsdag 2 april 2013. Foto: Woningbouwvereniging Viveste, Op deze luchtfoto uit het zuidwesten gezien is de buurt De Sporen van de wijk Houten Zuidoost al ruim 15 jaar oud. Linksonder is de Vijfwalbrug te zien waar eens de spoorwegovergang in de Albers Pistoriusweg was en het Loerikse Zandpad begon. Links van het midden De Koppeling en inprikker Het Spoor met middenboven en rechtsboven de buurten De Landen en De Tuinen. Luchtfoto gemaakt op dinsdag 2 april 2013. Foto: Woningbouwvereniging Viveste,


Mensen op een bankje voor Apotheek Loerik in de Loerikerstee aan het Hollandsspoor in 2001. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45541, 35. Mensen op een bankje voor Apotheek Loerik in de Loerikerstee aan het Hollandsspoor in 2001. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45541, 35.


    

Het eerste Station Den Haag Hollands Spoor, gebouwd in 1843. Bron: Wikipedia Station Den Haag HS. Het eerste Station Den Haag Hollands Spoor, gebouwd in 1843. Bron: Wikipedia Station Den Haag HS.


Station Den Haag Hollands Spoor in 1940. Bron: Wikipedia Station Den Haag HS. Station Den Haag Hollands Spoor in 1940. Bron: Wikipedia Station Den Haag HS.


  

Interieur van het N.S.-station Baarn (Stationsplein 66) te Baarn: koninklijke wachtkamer in 1980-1985. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 168542. Interieur van het N.S.-station Baarn (Stationsplein 66) te Baarn: koninklijke wachtkamer in 1980-1985. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 168542.


Luchtfoto vanuit het zuiden genomen in de zomer van 1998 met de eerste nieuwbouw wijk Houten Zuid Vinex 'Loerik 1' in aanbouw. De rest van Houten Zuid moest nog ontwikkeld worden tot uiterlijk 2022. Bron: Regionaal Archief Zuid Utrecht (RAZU), 353, 44368. Luchtfoto vanuit het zuiden genomen in de zomer van 1998 met de eerste nieuwbouw wijk Houten Zuid Vinex 'Loerik 1' in aanbouw. De rest van Houten Zuid moest nog ontwikkeld worden tot uiterlijk 2022. Bron: Regionaal Archief Zuid Utrecht (RAZU), 353, 44368.


   

Overzicht van de bouw van nieuwe woningen en wegen, vanaf het in aanbouw zijnde kantorengebouw Citadel (Het Spoor) te Houten, naar het zuidoosten met op de achtergrond de locatie waar later een polikliniek van het St. Anthonius Ziekenhuis en een woongroep van Reinaerde aan het Hofspoor gebouwd zouden gaan worden. Foto genomen op maandag 6 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843458. Overzicht van de bouw van nieuwe woningen en wegen, vanaf het in aanbouw zijnde kantorengebouw Citadel (Het Spoor) te Houten, naar het zuidoosten met op de achtergrond de locatie waar later een polikliniek van het St. Anthonius Ziekenhuis en een woongroep van Reinaerde aan het Hofspoor gebouwd zouden gaan worden. Foto genomen op maandag 6 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843458.


Overzicht van de bouw van nieuwe woningen en wegen, vanaf het in aanbouw zijnde kantorengebouw Citadel (Het Spoor) te Houten, naar het zuidoosten met op de achtergrond de locatie waar later een polikliniek van het St. Anthonius Ziekenhuis en een woongroep van Reinaerde aan het Hofspoor gebouwd zouden gaan worden. Links de kantoor- en woonvilla's aan Het Spoor. Foto genomen op maandag 6 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843458. Overzicht van de bouw van nieuwe woningen en wegen, vanaf het in aanbouw zijnde kantorengebouw Citadel (Het Spoor) te Houten, naar het zuidoosten met op de achtergrond de locatie waar later een polikliniek van het St. Anthonius Ziekenhuis en een woongroep van Reinaerde aan het Hofspoor gebouwd zouden gaan worden. Links de kantoor- en woonvilla's aan Het Spoor. Foto genomen op maandag 6 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843458.


       

Het begin van de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle. Kaart van het gebied in het Utrechtse Lauwerecht in 1862. Met middenin de rivier de Vecht lopend richting Amsterdam. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325. Het begin van de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle. Kaart van het gebied in het Utrechtse Lauwerecht in 1862. Met middenin de rivier de Vecht lopend richting Amsterdam. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325.


Het verloop van het tracé van de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle in de gemeente Maartensdijk (Oostveen) in 1862. Met rechtsboven Fort Blauwkapel. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325. Het verloop van het tracé van de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle in de gemeente Maartensdijk (Oostveen) in 1862. Met rechtsboven Fort Blauwkapel. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325.


De Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle. Kaart van het centrale deel waar het station van De Bilt gebouwd zou gaan worden. Aan de Prinsenlaan (Soestdijkseweg-Zuid en Soestdijkseweg-Noord) in 1862. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325. De Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle. Kaart van het centrale deel waar het station van De Bilt gebouwd zou gaan worden. Aan de Prinsenlaan (Soestdijkseweg-Zuid en Soestdijkseweg-Noord) in 1862. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325.


Het deel van de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle ter hoogte van Soest bij de Heezereng, landgoed De Paltz en het deel waar de spoorlijn aftakt richting Soest-Zuid en Baarn in 1862. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325. Het deel van de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) spoorweg van Utrecht naar Zwolle ter hoogte van Soest bij de Heezereng, landgoed De Paltz en het deel waar de spoorlijn aftakt richting Soest-Zuid en Baarn in 1862. Bron: Het Utrechts Archief, 954, 325.


   

Gezicht op de achtergevel van het hoofdkantoor van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (Poldermolen 2) te Houten; links op de voorgrond de aanleg van de weg Het Spoor op maandag 6 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843454. Gezicht op de achtergevel van het hoofdkantoor van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (Poldermolen 2) te Houten; links op de voorgrond de aanleg van de weg Het Spoor op maandag 6 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843454.


Portret van Willem I van Oranje - Nassau in 1838, geboren 1792, koning der Nederlanden (1813-1840), overleden 1843. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 28812. Portret van Willem I van Oranje - Nassau in 1838, geboren 1792, koning der Nederlanden (1813-1840), overleden 1843. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 28812.


     


7.   Koningsspoor - Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau (Den Haag, 24 augustus 1772 - Berlijn, 12 december 1843), was de eerste Koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau.

In Nederland reed op 20 september 1839 de eerste trein tussen Amsterdam en Haarlem. Het was een initiatief van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM).

De locomotief De Arend vertrok die dag om precies 13:30 uur vanuit station d'Eenhonderd Roe aan de rand van Amsterdam met een sleep van negen rijtuigen.


Kaart van de eerste spoorlijn in Nederland van Haarlem naar Amsterdam in 1839. Bron: Wikipedia. Kaart van de eerste spoorlijn in Nederland van Haarlem naar Amsterdam in 1839. Bron: Wikipedia.



Ook stoomlocomotief De Snelheid reed mee voor het geval dat een van de twee locomotieven uit zou  vallen. Na een klein half uur arriveerde de colonne onder muzikale 
begeleiding en een groot aantal genodigden in Haarlem.

Het afgelegde traject bedroeg 16 kilometer. De rit was zeer succesvol en de machinisten, stokers en conducteurs werden beloond met een bonus ter hoogte van een half weekloon. Vier dagen later werd de lijn voor het 
publiek opengesteld.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 1
juni 1999.


Afbeelding van het schaalmodel van de stoomlocomotief Afbeelding van het schaalmodel van de stoomlocomotief "De Arend" van de H.S.M. uit de collectie van het Nederlands Spoorwegmuseum te Utrecht in 1967. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 78790.


    

Inwijding van station d'Eenhonderd Roe bij Amsterdam, vrijdag 19 september 1839. Bron: Wikipedia Station d'Eenhonderd Roe. Inwijding van station d'Eenhonderd Roe bij Amsterdam, vrijdag 19 september 1839. Bron: Wikipedia Station d'Eenhonderd Roe.

 

De fietsrotonde onder de rotonde bij De Koppeling met rechts de Koningsspoor in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45499, 35. De fietsrotonde onder de rotonde bij De Koppeling met rechts de Koningsspoor in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45499, 35.


    


8.   Lokaalspoor - Een Lokaalspoorweg, volgens de wet in de verouderde spelling locaalspoorweg, is een Nederlandse spoorweg waaraan minder hoge technische eisen worden gesteld.


Gezicht op de straatzijde van het station van de Nederlandse Centraal Spoorwegmaatschappij (N.C.S.-station Zeist) te Zeist uit het zuidwesten; met een aantal personeelsleden en publiek in 1905-1910. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 15734. Gezicht op de straatzijde van het station van de Nederlandse Centraal Spoorwegmaatschappij (N.C.S.-station Zeist) te Zeist uit het zuidwesten; met een aantal personeelsleden en publiek in 1905-1910. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 15734.



In 1878 werd het dankzij de Wet omtrent regeling van de dienst op Locaalspoorwegen mogelijk om ook spoorwegen te kunnen aanleggen waaraan minder hoge eisen worden gesteld op het gebied van beveiliging (spoorwegovergangen hoefden niet bemand te zijn) en maximale aslast.


Gezicht op de halte Huis ter Heide van de N.C.S. aan de spoorlijn van Bilthoven naar Zeist in 1901-1905. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 165095. Gezicht op de halte Huis ter Heide van de N.C.S. aan de spoorlijn van Bilthoven naar Zeist in 1901-1905. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 165095.



De maximumsnelheid op een locaalspoorweg is wel lager, maximaal 30 km per uur. Door de lagere eisen was de aanleg goedkoper, zodat de locaalspoorweg een nieuwe spoorcategorie werd tussen de bestaande categorieën hoofdspoorweg en tramweg in.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999.


      

Huizen aan het Lokaal-, Centraal- en Lokaalspoor in ca. 2002. Bron: Collectie gemeente Houten. Huizen aan het Lokaal-, Centraal- en Lokaalspoor in ca. 2002. Bron: Collectie gemeente Houten.


Gezicht op de perronzijde van het station van de Nederlandse Centraal Spoorwegmaatschappij (N.C.S.-station Zeist) te Zeist uit het zuidwesten; met een aantal personen en links een rij wagons in 1902-1905. Het station is in 1976 afgebroken. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 15735. Gezicht op de perronzijde van het station van de Nederlandse Centraal Spoorwegmaatschappij (N.C.S.-station Zeist) te Zeist uit het zuidwesten; met een aantal personen en links een rij wagons in 1902-1905. Het station is in 1976 afgebroken. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 15735.


    

Het Loeriksepad met links ter hoogte van het Geuzenland. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het Loeriksepad met links ter hoogte van het Geuzenland. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Straatnaambord Loeriksepad. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Loeriksepad. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Het Overdamsepad ter hoogte van de Beusichemsetuin en de Binnentuin. Gezicht over de Rietplas. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het Overdamsepad ter hoogte van de Beusichemsetuin en de Binnentuin. Gezicht over de Rietplas. Foto: Sander van Scherpenzeel.


  


9.   Mijnspoor - Een Mijn is de plaats waar ertsen of andere delfstoffen in vaste vorm als steenkool, diamant en bruinkool worden opgegraven om daarna verder verwerkt te worden.


Overzicht voorgevel, gevel aan de straatzijde van Station Simpelveld. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort. Overzicht voorgevel, gevel aan de straatzijde van Station Simpelveld. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort.



Meestal is een mijn volledig ondergronds (schachtbouw): hier verbinden verticale schachten die de liften bevatten de horizontale gangenstelsels. Meestal worden alleen de lagen weggegraven die de delfstof bevatten. Als de delfstof vlak aan de oppervlakte zit wordt deze in open mijnen (dagbouw) afgegraven.


Station Simpelveld in de zomer van 2010. Bron: Wikiepdia Wammes Waggel • CC BY-SA 3.0. Station Simpelveld in de zomer van 2010. Bron: Wikiepdia Wammes Waggel • CC BY-SA 3.0.



Dit is gebruikelijk bij bruinkool of sommige diamantmijnen in Afrika. Hier wordt eerst de toplaag weggegraven totdat de lagen met de delfstof blootliggen. Vervolgens wordt deze met enorme baggermachines of ander graafmaterieel afgegraven en afgevoerd.


Station Kerkrade Centrum op 2 september 1986. Bron: Wikipedia. Station Kerkrade Centrum op 2 september 1986. Bron: Wikipedia.




Meestal beslaat een mijn die al jaren geëxploiteerd wordt een enorme oppervlakte. Ondergrondse mijnen kunnen zelfs vele tientallen kilometers aan gangen bevatten, soms eveneens op kilometers diepte.


Hoofdseinen bij Station Simpelveld te Simpelveld in 2008. Bron: Wikipedia. Hoofdseinen bij Station Simpelveld te Simpelveld in 2008. Bron: Wikipedia.



Dagbouwmijnen kunnen zo groot zijn dat er hele dorpen in passen. Dikwijls moeten die zelfs wijken voor de voortschrijdende dagbouw in bruinkoolmijnen.
Mijnspoor een spoor in een mijn voor het afvoeren van delfstoffen.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999. 


Stoomlocomotief E2 1040 van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij met trein in Simpelveld in 2011. Bron: Wikipedia. Stoomlocomotief E2 1040 van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij met trein in Simpelveld in 2011. Bron: Wikipedia.


   

Nieuwe Syntus stoptrein van Kerkrade naar Maastricht in station Schin op Geul, oktober 2010. De sporen links gaan naar Aken; de wissel is weer teruggeplaatst. Bron: Wikipepdia. Nieuwe Syntus stoptrein van Kerkrade naar Maastricht in station Schin op Geul, oktober 2010. De sporen links gaan naar Aken; de wissel is weer teruggeplaatst. Bron: Wikipepdia.


   


10.   Modelspoor - Een modeltrein is een schaalmodel van een trein en de bouw ervan is derhalve een vorm van modelbouw. 

Het bouwen van modellen van spoormaterieel en spoorwegen is in de loop van de negentiende eeuw ontstaan en werd in de decennia na de Tweede Wereldoorlog een populaire hobby onder mannen en kinderen, die meestal binnenshuis plaatsvond.


Afbeelding van het publiek bij een model van trein bestaande uit een elektrisch treinstel mat. 1946 met een stroomlijnpostrijtuig (Pec) van de N.S. te Madurodam (Den Haag) op dinsdag 8 juli 1952. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 164071. Afbeelding van het publiek bij een model van trein bestaande uit een elektrisch treinstel mat. 1946 met een stroomlijnpostrijtuig (Pec) van de N.S. te Madurodam (Den Haag) op dinsdag 8 juli 1952. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 164071.



Het bouwen van treinmodellen en spoorbanen werd steeds geavanceerder en omvattender, resulterend in complete nagebootste modellandschappen en modelsteden, die computermatig bestuurd kunnen worden. Er zijn verschillende schalen, typen en merken ontwikkeld.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 3
juli 2012.


         


11.   Rijnspoor - De Rhijnspoorweg is de eerste spoorlijn die is aangelegd door de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij. De lijn is met enige wijzigingen nog steeds in gebruik; het traject Amsterdam – Utrecht – Arnhem is een belangrijke schakel in het Nederlandse intercitynet.


Afbeelding van een lokaaltrein met een stoomlocomotief uit de serie 7000 van de N.S. (voorheen serie 151-160 van de S.S. en daarvoor serie 41-50 van de N.C.S.) te Arnhem, ter hoogte van de splitsing van de spoorlijnen naar Nijmegen (links) en Utrecht (rechts) in 1921-1929. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808541. Afbeelding van een lokaaltrein met een stoomlocomotief uit de serie 7000 van de N.S. (voorheen serie 151-160 van de S.S. en daarvoor serie 41-50 van de N.C.S.) te Arnhem, ter hoogte van de splitsing van de spoorlijnen naar Nijmegen (links) en Utrecht (rechts) in 1921-1929. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808541.



De spoorlijn liep van het Amsterdamse Weesperpoortstation via Utrecht naar Arnhem. Het gedeelte tussen Amsterdam en Utrecht is geopend in december 1843. In juni 1844 werd de lijn verlengd tot Driebergen, in maart 1845 tot Veenendaal en in mei 1845 werd de rest van de lijn naar Arnhem in gebruik genomen.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999.


   

Luchtfoto gemaakt op dinsdag 2 april 2013 gezien vanuit het zuidwesten met rechtsonder nog het in aanleg zijnde Carré van Houten Castellum Noordoost. Links en linksmidden de sociale huurwoningen aan Het Spoor met in het midden verzorgingstehuis de Loerikerstee als een van de eerste gebouwde panden aan de vroegere Leedijk aan de oostkant van de spoorlijn. Rechtsboven de Rietplas en de buurt De Meren. Foto: Woningbouwvereniging Viveste. Luchtfoto gemaakt op dinsdag 2 april 2013 gezien vanuit het zuidwesten met rechtsonder nog het in aanleg zijnde Carré van Houten Castellum Noordoost. Links en linksmidden de sociale huurwoningen aan Het Spoor met in het midden verzorgingstehuis de Loerikerstee als een van de eerste gebouwde panden aan de vroegere Leedijk aan de oostkant van de spoorlijn. Rechtsboven de Rietplas en de buurt De Meren. Foto: Woningbouwvereniging Viveste.


        

Gezicht op de spoorlijn Utrecht-Arnhem (Rijnspoorweg), vanaf de spoorwegovergang in de Mereveldseweg te Utrecht, uit het zuidoosten op maandag 25 oktober 2010. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804339. Gezicht op de spoorlijn Utrecht-Arnhem (Rijnspoorweg), vanaf de spoorwegovergang in de Mereveldseweg te Utrecht, uit het zuidoosten op maandag 25 oktober 2010. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804339.


Gezicht op het stationsgebouw van de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (N.R.S.) te Utrecht, uit het noordwesten, vanaf de brug over de eerste Moesgracht in de Leidseweg, met rechts de Mineurslaan in 1850-1853. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 38184. Gezicht op het stationsgebouw van de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (N.R.S.) te Utrecht, uit het noordwesten, vanaf de brug over de eerste Moesgracht in de Leidseweg, met rechts de Mineurslaan in 1850-1853. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 38184.


   

Afbeelding van de omlegging of verbetering van een vaart en een weg ergens in de provincie Utrecht, met een smalspoor ten behoeve van het zandtransport in 1925-1930. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 846338. Afbeelding van de omlegging of verbetering van een vaart en een weg ergens in de provincie Utrecht, met een smalspoor ten behoeve van het zandtransport in 1925-1930. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 846338.



12.   Smalspoor - Smalspoor is een spoorweg met een spoorwijdte die kleiner is dan 1435 mm (normaalspoor).

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 augustus 1999.


Luchtfoto van de driehoek tussen de A27 (voorgrond), de spoorlijn naar 's-Hertogenbosch (links, Staatslijn H) en de spoorlijn naar Arnhem (rechts, Rhijnspoorweg) te Utrecht; links een gedeelte van de wijk Lunetten en op de achtergrond het spoorwegknooppunt Lunetten op donderdag 28 november 1991. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 805981. Luchtfoto van de driehoek tussen de A27 (voorgrond), de spoorlijn naar 's-Hertogenbosch (links, Staatslijn H) en de spoorlijn naar Arnhem (rechts, Rhijnspoorweg) te Utrecht; links een gedeelte van de wijk Lunetten en op de achtergrond het spoorwegknooppunt Lunetten op donderdag 28 november 1991. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 805981.



13.   Staatsspoor - De Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (MESS of MtEvSS), kortweg Staatsspoorwegen (SS) was een particulier bedrijf dat op 26 september 1863 in Den Haag werd opgericht om de spoorlijnen te exploiteren die door de Staat der Nederlanden (SN) werden aangelegd. SS was vanaf 1868 gevestigd te Utrecht in het gebouw dat nu bekend is als HGB I van NS.

De Staat begon namelijk spoorwegen aan te leggen, omdat de ontwikkeling van het spoorwegnet in Nederland achterliep op de rest van Europa, zie Staatsaanleg van spoorwegen in Nederland. Aanleg door de Staat betekende echter niet exploitatie door de Staat, en hiervoor werd deze maatschappij opgericht. 

SS had niet altijd het monopolie op de staatsspoorwegen. De overheid besliste per lijn welke maatschappij concessie kreeg voor de exploitatie.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 maart 1999. 


Boerderij aan de vroegere Beusichemseweg in 1995, heden Smalspoor 5 voordat Houten Zuid in 1996 gerealiseerd zou gaan worden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Boerderij aan de vroegere Beusichemseweg in 1995, heden Smalspoor 5 voordat Houten Zuid in 1996 gerealiseerd zou gaan worden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    

Gezicht op de werkzaamheden in het kader van het Randstadspoor bij het spoorknooppunt Lunetten te Utrecht, vanaf de Waterlinieweg naar het zuiden, met in het midden de sporen naar en uit de richting Arnhem en rechts de sporen naar 's-Hertogenbosch, met een Sprinter uit de richting Geldermalsen op dinsdag 16 juli 2013. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 816339. Gezicht op de werkzaamheden in het kader van het Randstadspoor bij het spoorknooppunt Lunetten te Utrecht, vanaf de Waterlinieweg naar het zuiden, met in het midden de sporen naar en uit de richting Arnhem en rechts de sporen naar 's-Hertogenbosch, met een Sprinter uit de richting Geldermalsen op dinsdag 16 juli 2013. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 816339.


Luchtfoto uit ca. 1995 richting het noorden gezien met op de voorgrond de toenmalige agrarische gronden van boerderij Schoneveld. Waar heden het woon- winkelgebied van Houten Zuid is gerealiseerd, geheten 'Houten Castellum'. Net onder het midden van de foto horizontaal de toenmalige Leedijk. Heden aan de oostkant van de spoorlijn (r) het Loeriksepad gelegen. Aan de westkant (l) van de spoorlijn het Loerikerhout sinds 2003 geheten. Linksboven op de foto bedrijventerrein De Schaft. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44352. Luchtfoto uit ca. 1995 richting het noorden gezien met op de voorgrond de toenmalige agrarische gronden van boerderij Schoneveld. Waar heden het woon- winkelgebied van Houten Zuid is gerealiseerd, geheten 'Houten Castellum'. Net onder het midden van de foto horizontaal de toenmalige Leedijk. Heden aan de oostkant van de spoorlijn (r) het Loeriksepad gelegen. Aan de westkant (l) van de spoorlijn het Loerikerhout sinds 2003 geheten. Linksboven op de foto bedrijventerrein De Schaft. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44352.


Afbeelding van het smalspoor voor het vervoer van materialen, bestemd voor de aanleg (omlegging) van een nieuw gedeelte van de provinciale weg nr. 5 (Oudewater-De Meern) te Montfoort. Rechts de Grote Gracht in 1925-1927. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 842617. Afbeelding van het smalspoor voor het vervoer van materialen, bestemd voor de aanleg (omlegging) van een nieuw gedeelte van de provinciale weg nr. 5 (Oudewater-De Meern) te Montfoort. Rechts de Grote Gracht in 1925-1927. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 842617.


Gezicht op het S.S.-station (Staatsspoorwegen Station) Velp te Velp tussen 1912-1917. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 165010. Gezicht op het S.S.-station (Staatsspoorwegen Station) Velp te Velp tussen 1912-1917. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 165010.


   


14.   Zuiderspoor - Het Zuiderspoor, in de volksmond ook Schaddenspoor, is de Nederlandse benaming voor de grensoverschrijdende spoorlijn tussen Enschede en Ahaus.

De spoorlijn werd in 1903 geopend door de Ahaus-Enscheder Eisenbahn. De lijn is aangelegd door Twentse textielfabrikanten om de transportkosten van de kolen uit het Ruhrgebied te verlagen.


Kaart van het Zuiderspoor gelegen tussen Enschede in Nederland en Ahaus in Duitsland. Bron: Wikipedia Zuiderspoor. Kaart van het Zuiderspoor gelegen tussen Enschede in Nederland en Ahaus in Duitsland. Bron: Wikipedia Zuiderspoor.



De kolen werd voor een vaste prijs tot aan de Duitse grens geleverd. Voor het transport vanaf Gronau moest voor het Nederlandse deel van het traject worden bijbetaald. Met een eigen spoorlijn vanuit Duitsland had men de transportkosten in eigen hand.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 1
juni 1999.


    

Gezicht op het N.S.-station Enschede te Enschede tussen 1938-1943. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 162759. Gezicht op het N.S.-station Enschede te Enschede tussen 1938-1943. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 162759.


   


In 1996 werden voor het zuidoostelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Sporen, De Landen en De Tuinen werd voor de wijknaam Loerik gekozen. Deze naam werd al in de achtste en negende eeuw gebruikt voor het land en buurtschap, ooit gelegen in de binnenbocht van de Binnentuin (Binnenweg).

De naam Loerik betekend 'Land toebehorend aan persoon Lorius'. Deze persoon Lorius zal vermoedelijk de meijer of drost van het buurtschap uit de achtste- en negende eeuw zijn geweest.

Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam Loerik niet meer gebruikt in de administratie.

Na dit besluit werd De Sporen een buurt van de wijk Houten Zuidoost.



Vogelvluchtkaart (fragment) van een aantal landerijen, onder Werkhoven en Houten, in gebruik bij Dirck Jansz. de Wit, met boerderij, huizen en bomen, op Vogelvluchtkaart (fragment) van een aantal landerijen, onder Werkhoven en Houten, in gebruik bij Dirck Jansz. de Wit, met boerderij, huizen en bomen, op "schaal" getekend door de Utrechtse landmeter Jan Rutgersz. van den Berch op verzoek van de advocaat Seeveter en de weduwe van Blockland uit 1602 deze kaart is een kopie door J. van Diepenem uit 1675. Rechts waar 'Loerick' staat geschreven was in de achtste eeuw het buurtschap Loerik in de binnenbocht van de Binnentuin. Boven de naam Loerick staat boerderij De Kniphoek ingetekend met links daarnaast de Beusichemseweg. Bron: Regionaal Historisch Centrum (RHC) Rijnstreek en Lopikerwaaard, H016, 18a.


Boerderij De Kniphoek. Gezicht op de boerderij vanaf de Binnenweg met op de voorgrond de driesprong Beusichemseweg-Binnenweg. Op de driesprong staat een wegwijzer in de periode 1890-1910. Heden Beusichemsetuin. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42682, 3. Boerderij De Kniphoek. Gezicht op de boerderij vanaf de Binnenweg met op de voorgrond de driesprong Beusichemseweg-Binnenweg. Op de driesprong staat een wegwijzer in de periode 1890-1910. Heden Beusichemsetuin. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42682, 3.


 

 Buurt De Landen

Buurtnaam thema: standen en beroepen in de middeleeuwen


De Landen geportretteerd op donderdag 27 juli 2006, door Sander van Scherpenzeel.



1.   Het Land - Een land is een geografische regio. Een land kan zowel het grondgebied van een soevereine staat, als van een niet-soevereine regio, of natie met een eigen cultuur en tradities zijn.


Luchtfoto van Loerik te Houten, uit het zuiden, met links de Molendijk (Molenland) en rechts de Binnenweg (Binnentuin). Links op de achtergrond de Rondweg om Houten op zaterdag 15 juni 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85661. Luchtfoto van Loerik te Houten, uit het zuiden, met links de Molendijk (Molenland) en rechts de Binnenweg (Binnentuin). Links op de achtergrond de Rondweg om Houten op zaterdag 15 juni 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85661.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 17 maart 2020


   

Gezicht op de Molendijk, thans Molenland te Houten, uit het westen in juli 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 123689. Gezicht op de Molendijk, thans Molenland te Houten, uit het westen in juli 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 123689.


Gezicht op een stadsmuur met waltorens en een stadspoort, gelijkend op de voormalige Catharijnepoort te Utrecht, opgericht op het Sportterrein, waar de muur door geuzen bestormd zou worden tijdens de volksfeesten ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Tekening uit 1898. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 27554. Gezicht op een stadsmuur met waltorens en een stadspoort, gelijkend op de voormalige Catharijnepoort te Utrecht, opgericht op het Sportterrein, waar de muur door geuzen bestormd zou worden tijdens de volksfeesten ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Tekening uit 1898. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 27554.


Luchtfoto van de Beusichemseweg te Loerik te Houten, uit het zuiden. Op de achtergrond de Molendijk en de Rondweg om Houten midden onder op de foto het Loerikse Zandpad op zaterdag 15 juni 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85665. Luchtfoto van de Beusichemseweg te Loerik te Houten, uit het zuiden. Op de achtergrond de Molendijk en de Rondweg om Houten midden onder op de foto het Loerikse Zandpad op zaterdag 15 juni 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85665.


Afbeelding van de optocht in de Nachtegaalstraat te Utrecht ter gelegenheid van de viering van het 60e lustrum van de Utrechtse universiteit, met als thema Afbeelding van de optocht in de Nachtegaalstraat te Utrecht ter gelegenheid van de viering van het 60e lustrum van de Utrechtse universiteit, met als thema "De Intocht van prins Willem van Oranje te Utrecht in 1577", met voorop een groep Geuzen. Foto van woensdag 24 juni 1936. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 600748.




2.   Geuzenland - De geuzen waren aanvankelijk Nederlandse edelen, tegenstanders van de Spaanse koning Filips II. Later verwees de term specifiek naar de strijders die te land (bosgeuzen, soms ook wilde geuzen) of te water (watergeuzen) de Spanjaarden bevochten.


Afbeelding van een groep Geuzen in de maskeradeoptocht op de Mariaplaats te Utrecht, met als thema Afbeelding van een groep Geuzen in de maskeradeoptocht op de Mariaplaats te Utrecht, met als thema "De Intocht van prins Willem van Oranje te Utrecht in 1577", ter gelegenheid van het 60ste lustrum (300-jarig bestaan) van de Utrechtse Universiteit; op de achtergrond het Ziekenhuis St.-Joannes de Deo (Mariaplaats 28) op woensdag 28 juni 1936. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 300489.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


Kaart van de provincie Utrecht met weergave van de belangrijkste watergangen, steden, gerechten, kastelen en kloosters in het jaar 1628. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 212001. Kaart van de provincie Utrecht met weergave van de belangrijkste watergangen, steden, gerechten, kastelen en kloosters in het jaar 1628. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 212001.



3.   Gewestenland - Een regio of landstreek.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21 september 1998.


Hagenpreek in Oosterweel bij Antwerpen in 1566. Uit P.C. Hooft Nederlandsche historien, 1703. Bron: Wikipdia Hagepreek. Hagenpreek in Oosterweel bij Antwerpen in 1566. Uit P.C. Hooft Nederlandsche historien, 1703. Bron: Wikipdia Hagepreek.



4.   Hagepreekland - Een hagenpreek is een predicatie in het open veld in de eerste tijd van de Reformatie. Het woord werd voor het eerst gebruikt in 1619.

Deze werden in de Nederlanden veel gehouden door calvinisten vanaf 1562, omdat openlijke geloofsuitoefening hen verboden was.

Nabij de duinen van Dishoek op Walcheren vond in 1566 de eerste hagenpreek van Zeeland plaats. In hetzelfde jaar werd in het dorp Zemst eveneens een hagenpreek gehouden. Vandaar bedreigden de protestanten de katholieke status quo in zowel Mechelen,

Vilvoorde als Brussel. De Lutheranen hielden in de 16de eeuw onder andere op het Kiel bij Antwerpen hagenpreken.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21 september 1998.


   

Kaart van de kruistochten in de Oostelijke Middellandse Zee en Tunesië. Bron: Wikipedia Kruisvaarder. Kaart van de kruistochten in de Oostelijke Middellandse Zee en Tunesië. Bron: Wikipedia Kruisvaarder.


    


5.   Horigenland - Horigheid beschrijft een maatschappelijke toestand. In de middeleeuwen, en ook daarvoor en daarna, waren horigen boeren of 'cijnsboeren' die aan hun land verbonden waren, zonder dit te bezitten, en met bepaalde verplichtingen aan de landbezitter. 


Horigen en horigheid - Afbeelding uit Les Très Riches Heures du duc de Berry, 15e eeuw. Braon: Wikipedia. Horigen en horigheid - Afbeelding uit Les Très Riches Heures du duc de Berry, 15e eeuw. Braon: Wikipedia.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.



6.   Kruisvaardersland - De bekendste kruistochten of kruisvaarten zijn de religieus geïnspireerde militaire ondernemingen die westerse christenen tussen 1096 en 1271 ondernamen voor verovering en behoud van christelijke heilige plaatsen in Palestina.


De verovering van Jeruzalem in 1099. Bron: Wikipedia Kruistocht. De verovering van Jeruzalem in 1099. Bron: Wikipedia Kruistocht.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


   

Kaart door W. de Roy van vijf percelen land, gelegen aan de Herenweg en de Dweerweg (Molenland) onder Houten in 1700. Met rechts de Beusichemseweg geheten als 'den Heeren wegh'. Bron: Het Utrechts Archief, 216 1746. Kaart door W. de Roy van vijf percelen land, gelegen aan de Herenweg en de Dweerweg (Molenland) onder Houten in 1700. Met rechts de Beusichemseweg geheten als 'den Heeren wegh'. Bron: Het Utrechts Archief, 216 1746.


Kinderen spelen rondom een bankje in aan het Kruisvaardersland en Geuzenland in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353 45441, 35. Kinderen spelen rondom een bankje in aan het Kruisvaardersland en Geuzenland in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353 45441, 35.


    


7.   Molenland - Een molen is een werktuig met uiteenlopende functies. Hij kan 
dienen tot het vervaardigen van meel, olie, verf enzovoorts, het zagen 
van hout tot het oppompen van water.

Voor het jaar 1997 heten het Molenland vele eeuwen het Molendijkje, Dwarsweg of Vliersteeg een naam die in de 19 eeuw opduikt. Vanaf 4 oktober 1962 werd de naam Molendijk.

Per 15 april 1997 was het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten van plan op de Molendijk de naam Schuilkerkland te geven. Maar hier kwam binnen de bevolking en raadsoppositie veel weerstand tegen.

Per 12 augustus 1997 werd daarom de naam binnen het Houtense straatnaamgedachten goed gewijzigd in Molenland. De weg maakte vanaf die tijd onderdeel uit van de buurt De Landen.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


De Loerikse Molen. Links de molenaarswoning. Op de voorgrond nog een klein stukje van de Binnentuin (toen Binnenweg). En net achter de molen het Molenland (toen Molendijk) in 1900. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45006, 35. De Loerikse Molen. Links de molenaarswoning. Op de voorgrond nog een klein stukje van de Binnentuin (toen Binnenweg). En net achter de molen het Molenland (toen Molendijk) in 1900. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45006, 35.



8.   Patriottenland - Patriotten waren burgers in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden die aan het einde van de 18e eeuw democratisering wilden stimuleren en aan het absolutisme van een falende stadhouder Willem V, prins van Oranje-Nassau, een halt wilden toeroepen. Zij eisten hervormingen in het bestuur, begonnen zich te wapenen en drongen in de loop der jaren in steeds meer steden onder meer aan tot een democratische verkiezing van de vroedschap, het stadsbestuur.

In 1786 en 1787 escaleerde het conflict tussen de patriotten en prinsgezinden of Orangisten (aanhangers van de stadhouder-prins van Oranje) zodanig dat er gevechten uitbraken en er een korte burgeroorlog woedde. Een Pruisische inval in september - oktober 1787 bewerkstelligde vervolgens de Oranjerestauratie, waarna het stadhouderlijk stelsel nog zeven jaar kon worden voortgezet.


Afbeelding van een stoet patriotten en militairen die de stad Utrecht hebben verlaten op zondag 16 september 1787. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32436. Afbeelding van een stoet patriotten en militairen die de stad Utrecht hebben verlaten op zondag 16 september 1787. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32436.



Duizenden patriotten vluchtten naar Frankrijk en kwamen pas terug na de succesvolle revolutionaire Franse veldtocht in de Nederlanden (1792–1795), waar sommigen aan deelnamen in het Bataafs Legioen. De jaren 1780–1787 waarin de patriotten de Nederlandse politiek domineerden wordt wel de Patriottentijd genoemd.
De term patriotten wordt ook wel gebruikt voor verwante bewegingen in andere landen, zie 'Patriotten elders'.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21 september 1998.


   

Kaart van de verdedigingswerken ten noorden en ten oosten van de stad Utrecht met directe omgeving; met de door de Patriotten ter verdediging ingerichte wallen en bastions in juli 1786. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 33118. Kaart van de verdedigingswerken ten noorden en ten oosten van de stad Utrecht met directe omgeving; met de door de Patriotten ter verdediging ingerichte wallen en bastions in juli 1786. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 33118.


Drie spelende kinderen in de achtertuin van (voormalige) boerderij Loerikerhofstede aan de Binnentuin 55 met op de achtergrond huizen aan de Heidetuin in ca. 2002. Bron: Collectie gemeente Houten. Drie spelende kinderen in de achtertuin van (voormalige) boerderij Loerikerhofstede aan de Binnentuin 55 met op de achtergrond huizen aan de Heidetuin in ca. 2002. Bron: Collectie gemeente Houten.


Gezicht op een stadspoort te Utrecht waaruit vluchtende militairen te voet en te paard vertrekken in de nacht van 15 op 16 september 1787. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32434. Gezicht op een stadspoort te Utrecht waaruit vluchtende militairen te voet en te paard vertrekken in de nacht van 15 op 16 september 1787. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32434.


   


9.   Regentenland - Regenten waren de bestuurders van de Nederlandse steden in de 17e eeuw en de 18e eeuw. De macht was daar in handen van regentenfamilies, die vaak elkaar de bal toespeelden.

De burgemeesters van Amsterdam bijvoorbeeld, die elkaar benoemden, maar ook de staten en Gedeputeerde Staten van de provincies, die eveneens in handen waren van een klein aantal families.


Groepsportret van de regenten van het Ambachtskinderhuis te Utrecht, met de binnenvader en een deurwaarder, ten voeten uit zittend en staand om een tafel in 1680. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 104683. Groepsportret van de regenten van het Ambachtskinderhuis te Utrecht, met de binnenvader en een deurwaarder, ten voeten uit zittend en staand om een tafel in 1680. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 104683.



De Nederlandse steden werden reeds sinds de late middeleeuwen bestuurd door de rijkere koopmansfamilies, die langzamerhand een gesloten klasse gingen vormen. Aanvankelijk kon de in schutterijen verenigde lagere burgerstand hier nog een zeker tegenwicht tegen bieden, maar in de loop van de 17e eeuw kreeg het stadsbestuur een steeds meer oligarchisch karakter.

Bij besluit van college van Burgemeester en Wethouders vastgesteld op 13
oktober 1998.


Portret van Cécile Johanna van Eys - barones d' Hangest d' Yvoy, geboren Den Haag, 3 januari 1861, hofdame, echtgenote van jhr.mr.dr. Jan Constantijn Nicolaas van Eys, heer van Lienden en Kermestein (1856-1907), gezant, laatst in Portugal. Te halve lijve links van voren, in een achttiende-eeuwse japon, zittend in 1890-1900. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808656. Portret van Cécile Johanna van Eys - barones d' Hangest d' Yvoy, geboren Den Haag, 3 januari 1861, hofdame, echtgenote van jhr.mr.dr. Jan Constantijn Nicolaas van Eys, heer van Lienden en Kermestein (1856-1907), gezant, laatst in Portugal. Te halve lijve links van voren, in een achttiende-eeuwse japon, zittend in 1890-1900. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808656.



10.   Stadhoudersland - Stadhouder was de titel van een van de belangrijkste functionarissen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De titel werd door de hertog van Bourgondië ingevoerd in de Bourgondische Nederlanden.


Portret van Frederik Hendrik van Oranje, geboren 1584, prins van Oranje en stadhouder van Utrecht (1625-1647), overleden 1647. Borstbeeld rechts, in harnas, in ovaal met zinnebeeldig bijwerk in 1620-1630. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32003. Portret van Frederik Hendrik van Oranje, geboren 1584, prins van Oranje en stadhouder van Utrecht (1625-1647), overleden 1647. Borstbeeld rechts, in harnas, in ovaal met zinnebeeldig bijwerk in 1620-1630. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32003.




De titel komt oorspronkelijk van het Latijnse locum tenens, locus = plaats en tenens = houdend (in de betekenis van beheren of besturen), via het Franse lieu-tenant, het Duitse Statthalter en het Engelse steward. Stadhouder betekent dus plaatsvervanger.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


    

Portret van jhr.mr.dr. Jan Constantijn Nicolaas van Eys, heer van Lienden en Kermestein, geboren 1856, gezant, laatst in Portugal, overleden 1907. Borstbeeld links van voren in 1884. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 221535. Portret van jhr.mr.dr. Jan Constantijn Nicolaas van Eys, heer van Lienden en Kermestein, geboren 1856, gezant, laatst in Portugal, overleden 1907. Borstbeeld links van voren in 1884. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 221535.


Portret van Cécile Johanna van Eys - barones d' Hangest d' Yvoy, geboren Den Haag, 3 januari 1861, oud-hofdame, douairière van jhr.mr.dr. Jan Constantijn Nicolaas van Eys, heer van Lienden en Kermestein (1856-1907), gezant, laatst in Portugal in 1908-1910. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808626. Portret van Cécile Johanna van Eys - barones d' Hangest d' Yvoy, geboren Den Haag, 3 januari 1861, oud-hofdame, douairière van jhr.mr.dr. Jan Constantijn Nicolaas van Eys, heer van Lienden en Kermestein (1856-1907), gezant, laatst in Portugal in 1908-1910. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808626.


     


11.   Standenland - Stand is een betrekkelijk gesloten sociale groepering met bepaalde sociale status en bijbehorende voorrechten en plichten. Hoewel hier aanvankelijk geen sprake van was, werd deze status gedurende de Middeleeuwen in toenemende mate formeel-juridisch bevestigd.


Portret van burgemeester Jhr. mr. C.J.A. de Ranitz en zijn vrouw Jkvr. A.M. de Ranitz-de Brauw in de woonkamer van hun huis Maliesingel 18 te Utrecht in 1960-1970. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 129034. Portret van burgemeester Jhr. mr. C.J.A. de Ranitz en zijn vrouw Jkvr. A.M. de Ranitz-de Brauw in de woonkamer van hun huis Maliesingel 18 te Utrecht in 1960-1970. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 129034.



Aan de voorrechten kwam in een groot deel van Europa een einde met de Franse Revolutie. Binnen een stand kon sprake zijn van verschillende sociale klassen.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


Winterlandschap met kunstschaatsen en sleeën, door Salomon van Ruysdael te Utrecht uit 1658. Bron: Wikipedia. Winterlandschap met kunstschaatsen en sleeën, door Salomon van Ruysdael te Utrecht uit 1658. Bron: Wikipedia.



12.   Stedenland - Een stad is, in tegenstelling tot een dorp, een grotere plaats waar mensen wonen, gelegen aan grotere verkeerswegen en met een eigen bestuurs- en verzorgingsstructuur.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


    

Gezicht over de Vecht te Utrecht uit het noorden, met links de Pellecussenpoort en de bebouwing van de Bemuurde Weerd en op de achtergrond de torens van de Dom en de Jacobikerk in 1650-1670. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 36034. Gezicht over de Vecht te Utrecht uit het noorden, met links de Pellecussenpoort en de bebouwing van de Bemuurde Weerd en op de achtergrond de torens van de Dom en de Jacobikerk in 1650-1670. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 36034.




In 1996 werden voor het zuidoostelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Landen, De Tuinen en De Sporen werd voor de wijknaam Loerik gekozen. Deze naam werd al in de achtste en negende eeuw gebruikt voor het land en buurtschap, ooit gelegen in de binnenbocht van de Binnentuin (Binnenweg).

De naam Loerik betekend 'Land toebehorend aan persoon Lorius'. Deze persoon Lorius zal vermoedelijk de meijer of drost van het buurtschap uit de achtste- en negende eeuw zijn geweest.

Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam Loerik niet meer gebruikt in de administratie.

Na dit besluit werd De Landen een buurt van de wijk Houten Zuidoost.



Vogelvluchtkaart (fragment) van een aantal landerijen, onder Werkhoven en Houten, in gebruik bij Dirck Jansz. de Wit, met boerderij, huizen en bomen, op Vogelvluchtkaart (fragment) van een aantal landerijen, onder Werkhoven en Houten, in gebruik bij Dirck Jansz. de Wit, met boerderij, huizen en bomen, op "schaal" getekend door de Utrechtse landmeter Jan Rutgersz. van den Berch op verzoek van de advocaat Seeveter en de weduwe van Blockland uit 1602 deze kaart is een kopie door J. van Diepenem uit 1675. Rechts waar 'Loerick' staat geschreven was in de achtste eeuw het buurtschap Loerik in de binnenbocht van de Binnentuin. Boven de naam Loerick staat boerderij De Kniphoek ingetekend met links daarnaast de Beusichemseweg. Bron: Regionaal Historisch Centrum (RHC) Rijnstreek en Lopikerwaaard, H016, 18a.




Het huis van Gerlach Marinus Baron van Boetzelaer (*14-05-1927 - +27-01-2017 - 89 jaar oud) toenmalig gelegen aan de Beusichemseweg wat eerder de Molendijk was en aangelegd was door de Staatsspoorwegen in 1865.

Gerlach kwam er in 1982 wonen vanuit De Bilt samen met zijn echtgenote mevr. Gerda Petersen. Hij was in de jaren tachtig adjunct-directeur van de rijksscholengemeenschap. In 1997 verkocht hij het huis aan de gemeente Houten voor de ontwikkeling van de buurt De Sporen. Precies op dit stuk van de grond werd de lange buurtweg inprikker Het Spoor aangelegd.

Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286, 3687.


   

Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (1). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687. Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (1). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687.


Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (2). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687. Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (2). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687.


Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (3). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687. Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (3). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687.


Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (4). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687. Gezicht op het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen in ca. 1997 (4). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286 3687.


 

Plattegrond van waar het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen stond tot 1997. Kadastraal, gemeente Houten Sectie A nr. 5514. Het tweede huis ten noorden van de Beusichemseweg en ten oosten gelegen van de Beusichemseweg/Molendijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286, 3687. Plattegrond van waar het huisje van dhr. G.M. baron van Boetzelaer en mvr. G. Petersen stond tot 1997. Kadastraal, gemeente Houten Sectie A nr. 5514. Het tweede huis ten noorden van de Beusichemseweg en ten oosten gelegen van de Beusichemseweg/Molendijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 286, 3687.


  

 Buurt De Tuinen

Buurtnaam thema: verschillende soorten tuinen   


De Tuinen geportretteerd op vrijdag 28 juli 2006, door Sander van Scherpenzeel.

         


1.   De Tuin - Een tuin is een begrensd stuk grond waarop gewassen worden geplant of verbouwd. Een tuin kan utilitair van aard zijn, een groentetuin, wetenschappelijk, een botanische tuin of een decoratieve siertuin.


Gezicht op een gedeelte van de tuin, met enkele geëxposeerde objecten, van het Art Glass Centre (Lekdijk 20) te Schalkwijk (gemeente Houten) op woensdag 15 september 1993. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822568. Gezicht op een gedeelte van de tuin, met enkele geëxposeerde objecten, van het Art Glass Centre (Lekdijk 20) te Schalkwijk (gemeente Houten) op woensdag 15 september 1993. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822568.



Iemand die beroepshalve een tuin aanlegt en onderhoudt heet een hovenier of tuinman. Een tuin- en landschapsarchitect kan de tuin in een bepaalde stijl ontwerpen, zoals een Engelse of een Franse tuin.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22
september 1998.


   

Panoramafoto uit maart 1999 van het gebied waar Houten Castellum Zuidoost en de buurt De Grassen (Hofstad) gebouwd zouden gaan worden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105167, 118. Panoramafoto uit maart 1999 van het gebied waar Houten Castellum Zuidoost en de buurt De Grassen (Hofstad) gebouwd zouden gaan worden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105167, 118.



Anemonenbloemen. Bron: Wikipedia. Anemonenbloemen. Bron: Wikipedia.


Een Anemonenbloem (1). Bron: Wikipedia. Een Anemonenbloem (1). Bron: Wikipedia.


   

Panoramafoto van het gebied waar de buurt De Sporen gebouwd zou gaan worden in beeld uit ca. 1996. Links de kerktoren van het Oude Dorp rechts de boerderij aan het Smalspoor 5. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105171, 118. Panoramafoto van het gebied waar de buurt De Sporen gebouwd zou gaan worden in beeld uit ca. 1996. Links de kerktoren van het Oude Dorp rechts de boerderij aan het Smalspoor 5. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105171, 118.


  


2.   Anemonentuin - Anemonen (Anemone) zijn overblijvende kruiden uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae). Ze komen voornamelijk voor in noordelijke gematigde gebieden. Ze hebben gelobde bladeren en grote bloemen met duidelijke bloemdekbladeren. Er worden ongeveer 120 soorten in dit geslacht geplaatst.


Een Anemonenbloem (2). Bron: Wikipedia. Een Anemonenbloem (2). Bron: Wikipedia.



De wetenschappelijk geslachtsnaam Anemone gaat terug op de antieke oudheid.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


Gezicht op enkele beeldhouwwerken in het onlangs geopende beeldenpark (ook wel: beeldentuin) Croeselaan te Utrecht op maandag 27 mei 2019. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 844059. Gezicht op enkele beeldhouwwerken in het onlangs geopende beeldenpark (ook wel: beeldentuin) Croeselaan te Utrecht op maandag 27 mei 2019. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 844059.



3.   Beeldentuin - Beeldhouwkunst is een van de beeldende kunsten.

Beeldhouwwerken worden door een beeldhouwer gemaakt van materialen zoals brons, smeedijzer, beton, klei, was, gips, of door een steenbeeldhouwer uit natuursteensoorten als marmer, graniet en zandsteen. De bustes, standbeelden en beeldengroepen zijn populaire voorbeelden van beeldhouwwerken.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22
september 1998.


    

In de aanbouw zijnde wijk Houten Hofstad in de zomer van 2001. Linksonder kasteel Schonauwen. Bron: Collectie gemeente Houten. In de aanbouw zijnde wijk Houten Hofstad in de zomer van 2001. Linksonder kasteel Schonauwen. Bron: Collectie gemeente Houten.


Straatnaambord 'Beeldentuin'. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord 'Beeldentuin'. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     

Gezicht op de vervallen boerderij De Kniphoek (Beusichemseweg 21) te Houten, vanuit een weiland op zondag 13 augustus 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843737. Gezicht op de vervallen boerderij De Kniphoek (Beusichemseweg 21) te Houten, vanuit een weiland op zondag 13 augustus 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843737.


Gezicht op de vervallen boerderij De Kniphoek (links, Beusichemseweg 21) te Utrecht op zondag 13 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843485. Gezicht op de vervallen boerderij De Kniphoek (links, Beusichemseweg 21) te Utrecht op zondag 13 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843485.


Gezicht op de vervallen boerderij De Kniphoek (links, Beusichemseweg 21) te Utrecht op zondag 13 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843484. Gezicht op de vervallen boerderij De Kniphoek (links, Beusichemseweg 21) te Utrecht op zondag 13 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843484.


Gezicht op voor- en zijgevel van de vervallen boerderij De Kniphoek (Beusichemseweg 21) te Houten op zondag 13 augustus 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843735. Gezicht op voor- en zijgevel van de vervallen boerderij De Kniphoek (Beusichemseweg 21) te Houten op zondag 13 augustus 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843735.


   

Gezicht vanuit de tuin op het huis Bolenstein te Maarssen temidden van de slotgracht, met links de beide bijgebouwen en rechts de theekoepel aan de Vecht naar een tekening van luitenant Ten Bosch uit 1790. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 206290. Gezicht vanuit de tuin op het huis Bolenstein te Maarssen temidden van de slotgracht, met links de beide bijgebouwen en rechts de theekoepel aan de Vecht naar een tekening van luitenant Ten Bosch uit 1790. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 206290.


   


4.   Beusichemsetuin - De Beusichemsetuin maakte tot circa het jaar 2001 onderdeel uit van de verbindingsweg Houten - Beusichem. Voor het jaar 2005 was de naam Beusichemseweg. Tussen 1999 en 2006 is rondom de Beusichemsetuin de wijk De Tuinen gebouwd. 

Eerder waren de deelplan wijkbouw namen van de wijk De Tuinen: Loerik I, Loerik II en Loerik III. Tesamen met de buurten De Sporen en De Landen. Na de afschaffing van de eerdere deelplan wijkbouw namen in 2012 spreekt men van buurten binnen elk van de 4 kwadranten van de Rondweg van de gemeente Houten.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 25 januari 2005.


Luchtfoto van de Beusichemseweg (voorgrond) te Loerik bij Houten, uit het oosten, met op de voorgrond de kruising 'de kniphoek' met de Binnenweg (rechts), in het midden de Leedijk en op de achtergrond de spoorlijn Utrecht-'s-Hertogenbosch en de Schalkwijkseweg op zaterdag 15 juni 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85668. Luchtfoto van de Beusichemseweg (voorgrond) te Loerik bij Houten, uit het oosten, met op de voorgrond de kruising 'de kniphoek' met de Binnenweg (rechts), in het midden de Leedijk en op de achtergrond de spoorlijn Utrecht-'s-Hertogenbosch en de Schalkwijkseweg op zaterdag 15 juni 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85668.



5.   Binnentuin - Voor het jaar 1997 maakte de Binnentuin onderdeel uit van de verbindingsweg Loerik, Rijsbrug in Houten en de Achterdijk in Bunnik met de naam Binnenweg. De kans is groot dat de Binnenweg tesamen met de Beusichemseweg al in de Romeinse Tijd een interlokale verbindsweg weg was van Utrecht via Vechten in Bunnik en via Houten naar Beusichem zo verder naar Tiel.

Van de Achterdijk in Bunnik is al door archeologisch onderzoek vastgesteld dat deze weg onderdeel heeft uitgemaakt van de vroegere Romeinse Heerweg of Heerbaan.

De vroegere Romeinse Limesweg gelegen aan de noordkant van het Romeinse Rijk die liep van Katwijk in het westen van ons land. Via de Leidse Rijn, Oude Rijn en Kromme Rijn en Nijmgen verder het zuidoosten van Duitsland in richting Italië.


Gezicht op het huis van Leen de Keijzer (Binnentuin 34) te Houten op maandag 13 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843483. Gezicht op het huis van Leen de Keijzer (Binnentuin 34) te Houten op maandag 13 maart 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843483.



Per 15 april 1997 was het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten van plan de Binnenweg de naam Groentetuin te geven. Maar hier kwam binnen de bevolking en raadsopositie veel weerstand tegen. Per 12 augustus 1997 werd daarom de naam binnen het Houtense straatnaamgedachten goed gewijzigd in Binnentuin.

De weg maakte vanaf die tijd onderdeel uit van de buurt De Tuinen.
Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


    

Gezicht op het glazen dak boven de binnentuin, in het hoofdgebouw van het Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht (Heidelberglaan 100) te Utrecht op vrijdiag 6 maart 2020. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 848238. Gezicht op het glazen dak boven de binnentuin, in het hoofdgebouw van het Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht (Heidelberglaan 100) te Utrecht op vrijdiag 6 maart 2020. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 848238.


   


6.   Bloementuin - Een bloem is het deel van een plant waarin de organen voor geslachtelijke voortplanting bij elkaar staan. Bloemen zijn kenmerkend voor planten die tot de bedektzadigen (Angiospermae, Magnoliophyta en Anthophyta of bloemplanten) behoren. Bloemen zijn alleenstaand, of staan min of meer gegroepeerd in kenmerkende bloeiwijzen.


Gezicht op de bloementuin van Park de Gagel (Gangesdreef 7-B) te Utrecht op zondag 3 juni 2018. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 844957. Gezicht op de bloementuin van Park de Gagel (Gangesdreef 7-B) te Utrecht op zondag 3 juni 2018. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 844957.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22 september 1998 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 31 mei 2005.



7.   Bloesemtuin - Met bloesem worden alle bloemen van een boom aangeduid. De term wordt vooral gebruikt voor bloeiende fruitbomen.

In fruitstreken zoals Haspengouw of de Betuwe worden sinds lange tijd tijdens de bloei van de hoogstambomen van de appel, peer en kersen bloesemtochten gehouden.


Bomen met bloesembloei. Bron: Wikipedia Bloesem. Bomen met bloesembloei. Bron: Wikipedia Bloesem.



Dit zijn tochten die de deelnemers lopend, per fiets, auto of ander vervoermiddel afleggen langs de bloeiende en geurende bomen.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 2005.


Een Dahlia bloem (1). Bron: Wikipedia Dahlia. Een Dahlia bloem (1). Bron: Wikipedia Dahlia.



8.   Dahliatuin - Dahlia is een plantengeslacht uit de composietenfamilie (Asteraceae). Het geslacht omvat een tiental soorten, die wild voorkomen in Mexico.

De oorspronkelijke dahlia's zijn kale, opgaande, overblijvende kruiden met langwerpige, knolachtige wortels. De bladeren zijn zeer verschillend van soort tot soort. Oorspronkelijk kweekte men de knollen om deze te eten, tot men naliet de knollen te rooien en deze begonnen te bloeien. De eetbare knollen werden zo sierplanten.


Gezicht op het Rosarium in het Park Transwijk te Utrecht. in 1970-1972. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808209. Gezicht op het Rosarium in het Park Transwijk te Utrecht. in 1970-1972. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 808209.



De gekweekte dahlia's zoals wij die kennen zijn vrijwel zonder uitzondering hybriden. De dahlia's werden in 1872 in Nederland geïntroduceerd. Er bestaan wel 20.000 variëteiten.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


    

Gedeelte van de Beusichemseweg met een boerderij die nu aan de Bloesemtuin staat in 1999. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 43409, 35. Gedeelte van de Beusichemseweg met een boerderij die nu aan de Bloesemtuin staat in 1999. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 43409, 35.


   

Een Dahlia bloem (2). Bron: Wikipedia Dahlia. Een Dahlia bloem (2). Bron: Wikipedia Dahlia.


Een Dahlia bloem (3). Bron: Wikipedia Dahlia. Een Dahlia bloem (3). Bron: Wikipedia Dahlia.


    

Gezicht vanaf het huis Heemstede te Houten over de broderie parterres in de richting van het paviljoen aan het zuidwestelijke einde van de tuin in 1695-1700. Naar een tekening van I. Moucheron. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 201407. Gezicht vanaf het huis Heemstede te Houten over de broderie parterres in de richting van het paviljoen aan het zuidwestelijke einde van de tuin in 1695-1700. Naar een tekening van I. Moucheron. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 201407.


    


9.   Fresiatuin - Freesia is een geslacht uit de lissenfamilie. Het is vernoemd naar de botanicus Friedrich Freese (1794-1878). In niet-specialistische Nederlandstalige teksten wordt doorgaans de vorm fresia gebruikt om de bloem aan te duiden.

De Freesia is gevonden in Zuid-Afrika. De plant is vernoemd naar de Duitse arts Fr. Freese, een studiegenoot van de ontdekker van de plant, Chr. Fr. Echlon (1795-1868). Echlon verzamelde veel planten in de Kaapkolonie.

Een Fresiabloem. Bron: Wikipedia Fresia. Een Fresiabloem. Bron: Wikipedia Fresia.



'Kaaps lelietje der dalen' werd ook wel als naam voor de Freesia gebruikt. Deze naam is echter niet in zwang geraakt, maar geeft wel aan waar de oorspronkelijke soorten zijn gevonden.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


De achterkant van huizen aan de Bloementuin in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45480. De achterkant van huizen aan de Bloementuin in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45480.



10.   Heidetuin - Een tuin met een beplanting van voornamelijk heide.

Heide of hei is een benaming voor vegetatie vooral bestaand uit dwergstruiken uit de heide- en kraaiheifamilie. Heide komt in een beperkt aantal landen voor. Behalve in Nederland en België ook in de kuststrook van West-Europa, Groot-Brittannië en Ierland.


Heidetuin Driebergen-Rijsenburg in bloei. Bron: Wikipedia: Heidetuin (Driebergen-Rijsenburg). Heidetuin Driebergen-Rijsenburg in bloei. Bron: Wikipedia: Heidetuin (Driebergen-Rijsenburg).



Het is een typische vegetatie die zich thuis voelt in streken waar een zeeklimaat heerst, met een hoge luchtvochtigheid en niet al te warme zomers en geen strenge winters.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22
september 1998.


     

Gezicht op de door J.D. Zocher ontworpen grafheuvel op de 1e Algemene Begraafplaats Soestbergen (Gansstraat) te Utrecht wat tevens ook een groot landschappelijke tuin is om tot rust te komen en te wandelen. Foto van dinsdag 24 september 1991. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 19311. Gezicht op de door J.D. Zocher ontworpen grafheuvel op de 1e Algemene Begraafplaats Soestbergen (Gansstraat) te Utrecht wat tevens ook een groot landschappelijke tuin is om tot rust te komen en te wandelen. Foto van dinsdag 24 september 1991. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 19311.


De huizen aan de Heidetuin, Binnentuin en het Kruisvaardersland die in 1998 werd gerealiseerd op deze luchtopname gezien vanuit het zuidoosten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44390. De huizen aan de Heidetuin, Binnentuin en het Kruisvaardersland die in 1998 werd gerealiseerd op deze luchtopname gezien vanuit het zuidoosten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44390.


Huizen aan de Heidetuin in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45472. Huizen aan de Heidetuin in 2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45472.



Hyacinten in bloei (1). Bron: Wikipedia Hyacinten. Hyacinten in bloei (1). Bron: Wikipedia Hyacinten.


Hyacinten in bloei (2). Bron: Wikipedia Hyacinten. Hyacinten in bloei (2). Bron: Wikipedia Hyacinten.


     

Heidetuin Driebergen-Rijsenburg in bloei. Bron: Wikipedia Heidetuin (Driebergen-Rijsenburg). Heidetuin Driebergen-Rijsenburg in bloei. Bron: Wikipedia Heidetuin (Driebergen-Rijsenburg).


   


11.   Hyacintentuin - De hyacint (Hyacinthus orientalis) is een bolgewas uit de aspergefamilie (Asparagaceae). De plant is afkomstig uit het oostelijke Middellandse Zeegebied (Midden-Turkije tot Libanon). De soort bloeit in Nederland buiten van maart tot mei. Een enkel bloempje wordt een nagel genoemd.


Hyacinten in bloei op een kwekerij. Bron: Wikipedia Hyacinten. Hyacinten in bloei op een kwekerij. Bron: Wikipedia Hyacinten.



De bol heeft een doorsnede van 3–7 cm. De langwerpige bladeren zijn 15–35 cm lang en 1–3 cm breed. Ze groeien vanuit een bladrozet aan de voet van de plant. De centrale stengel draagt twee tot vijftig geurende bloemen en wordt 20–45 cm hoog. De bloeiperiode valt vroeg in het voorjaar.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.



12.   Kasteeltuin - Een kasteeltuin is een tuin, behorend bij een kasteel. De tuin ligt vanzelfsprekend in de directe omgeving van het kasteel. De kasteeltuin moet duidelijk onderscheiden worden van een kasteelpark.


Gezicht op het Kasteel Amerongen (Drostestraat) te Amerongen, met op de voorgrond een deel van de kasteeltuin in 1930-1940. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 128090. Gezicht op het Kasteel Amerongen (Drostestraat) te Amerongen, met op de voorgrond een deel van de kasteeltuin in 1930-1940. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 128090.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22
september 1998.


    

Houten Castellum Noordoost en Zuidoost in april 2013. Bron: Woningbouwvereniging Viveste. Houten Castellum Noordoost en Zuidoost in april 2013. Bron: Woningbouwvereniging Viveste.


Gezicht op het kasteel IJsselstein te IJsselstein uit het noordoosten, met rechts een gedeelte van de kasteeltuin in 1630-1670. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 202100. Gezicht op het kasteel IJsselstein te IJsselstein uit het noordoosten, met rechts een gedeelte van de kasteeltuin in 1630-1670. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 202100.

 

 


 


13.   Kloostertuin - Kloostertuinen, ook kruistuinen of viridaria genaamd, zijn tuinen om of in het klooster. In de middeleeuwen waren ze meestal centraal gelegen met rondom de kloostergebouwen. De tuinen hebben historisch gezien verschillende bestaansredenen.

De kruidentuin (herbularius) had vooral een geneeskundige functie. Doordat teksten uit de Romeinse en Griekse tijd vooral in kloosters werden bewaard, was er in de middeleeuwen binnen een aantal kloosters een voor die tijd redelijke geneeskundige kennis aanwezig. 


Gezicht in de kloostertuin aan de Mariaplaats te Utrecht, met op de achtergrond de kruisgang van de Mariakerk op vrijdag 16 juni 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117334. Gezicht in de kloostertuin aan de Mariaplaats te Utrecht, met op de achtergrond de kruisgang van de Mariakerk op vrijdag 16 juni 2000. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117334.



Planten met een geneeskrachtige werking werden in de kruidentuinen van de kloosters gekweekt. De medicijnen uit deze planten waren voor de lokale bevolking belangrijk.
Daarnaast bestond de vroegmiddeleeuwse kloostertuin ook vaak uit een moestuin (hortus) en een boomgaard.

Deze tuinen hadden vooral een nuttigheidsfunctie en behoefden niet veel versiering.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22
september 1998.


     

Gezicht op het rosarium (Oudwijk) te Utrecht, uit het oosten in juli 1994. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 78416. Gezicht op het rosarium (Oudwijk) te Utrecht, uit het oosten in juli 1994. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 78416.


     


14.   Krokussentuin - Krokus (Crocus) is een geslacht uit de lissenfamilie (Iridaceae), dat 90 soorten omvat. Hiervan is circa een derde deel herfstbloeier.


Krokussen in bloei (1). Bron: Wikipedia Krokussen. Krokussen in bloei (1). Bron: Wikipedia Krokussen.



De krokussen zijn vooral afkomstig uit de bergen rond de Middellandse Zee. Het grootste aantal soorten zijn afkomstig uit de Balkan en Klein-Azië, met uitzondering van Crocus vernus (L.) Hill, die men tot Centraal-Europa aantreft (Alpen en Karpaten), en een paar soorten zoals Crocus alatavicus Semenova & Reg. en Crocus korolkowii Regel ex Maw, die afkomstig zijn uit de bergen van Centraal-Azië.


Krokussen in bloei (2). Bron: Wikipedia Krokussen. Krokussen in bloei (2). Bron: Wikipedia Krokussen.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


Krokussen in bloei (3). Bron: Wikipedia Krokussen. Krokussen in bloei (3). Bron: Wikipedia Krokussen.


     

Gezicht in de Hortus Botanicus (botanische tuin) achter het Botanisch Laboratorium (Lange Nieuwstraat 106) van de Universiteit Utrecht op dinsdag 18 mei 1993. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 116779. Gezicht in de Hortus Botanicus (botanische tuin) achter het Botanisch Laboratorium (Lange Nieuwstraat 106) van de Universiteit Utrecht op dinsdag 18 mei 1993. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 116779.


    


15.   Kruidentuin - Een kruidentuin is een tuin waarin tuinkruiden en kruiden met medicinale werking worden gekweekt. Het kan een gedeelte van een grotere tuin of hortus botanicus vormen, maar vaker gaat het om een tuin die enkel dergelijke kruiden bevat.

De oudst bekende kruidentuin in Europa is die welke op het zogeheten kloosterplan van de abdij van Sankt Gallen uit 820 wordt weergegeven. De monniken kweekten er kruiden voor eigen gebruik, maar wellicht vormden de veelvormigheid en schoonheid van de planten ook een aanleiding tot meditatie wanneer zij deze tuin bezochten.


Gezicht op de pandhof bij de Domkerk (Domplein) te Utrecht met de kruidentuin op donderdag 10 juli 2003. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 835930. Gezicht op de pandhof bij de Domkerk (Domplein) te Utrecht met de kruidentuin op donderdag 10 juli 2003. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 835930.



Overigens geeft deze beroemde tekening waarschijnlijk meer een ideaalbeeld van een klooster weer dan de werkelijkheid. Veel kloostertuinen bevatten dan ook een kruidentuin.

De bekendheid met deze tekening leidde ertoe dat bij vele kerken en kathedralen in de 20e eeuw kruidentuinen naar dit model zijn aangelegd, bijvoorbeeld bij de Dom van Utrecht.
Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21
september 1998.


Een Leliebloem in bloei (3). Bron: Wikipedia Lelie. Een Leliebloem in bloei (3). Bron: Wikipedia Lelie.



16.   Lelietuin - Lelie (Lilium) is een geslacht van kruidachtige planten, behorend tot de leliefamilie. Het geslacht telt meer dan honderd soorten, waarvan de meeste voorkomen op het Noordelijk Halfrond.

De planten uit het geslacht zijn vooral bekend als tuinplanten. Sommige soorten hebben eetbare bollen, die bijvoorbeeld in China traditioneel als voedsel worden gekweekt. Voor sommige huisdieren, speciaal voor katten, kunnen zelfs kleine hoeveelheden plantenmateriaal dodelijk zijn.


Een Leliebloem in bloei (1). Bron: Wikipedia Lelie. Een Leliebloem in bloei (1). Bron: Wikipedia Lelie.



De soorten uit het geslacht Lilium staan bekend als de ware lelies. Ze dienen onder andere als voedsel voor de larven van motten en vlinders uit de orde Lepidoptera.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


     

Een Narcissen in bloei. Bron: Wikipedia Narcissen. Een Narcissen in bloei. Bron: Wikipedia Narcissen.


    

Een Leliebloem in bloei (2). Bron: Wikipedia Lelie. Een Leliebloem in bloei (2). Bron: Wikipedia Lelie.


     

Overzicht van de Educatieve Verkeerstuin in Park Transwijk (Vijverlaan 1) te Utrecht, vanaf een hoogwerker op maandag 2 augustus 1993. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822553. Overzicht van de Educatieve Verkeerstuin in Park Transwijk (Vijverlaan 1) te Utrecht, vanaf een hoogwerker op maandag 2 augustus 1993. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822553.


     


17.   Narcissentuin - Narcis (Narcissus) is een geslacht van bolgewassen uit de narcisfamilie (Amaryllidaceae). De naam is afkomstig uit de Griekse mythologie (zie Narcissus (mythologie)). Narcissen zijn voorjaarsbollen en hebben een koude rustperiode nodig.

Je vindt narcissen in vele soorten en kleuren: roze, oranje, rode, witte of gevlekte, dubbelbloemige bloemen, met grote gele trompetten of met trosjes van gele of witte bloemetjes. In tegenstelling tot bij de leliefamilie komt bij deze familie een onderstandig vruchtbeginsel voor.

Een Narcis in bloei. Bron: Wikipedia Narcissen. Een Narcis in bloei. Bron: Wikipedia Narcissen.



Je kunt narcissen rustig laten verwilderen; ze vermeerderen zich vanzelf en elk jaar zullen er meer bloemetjes komen.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


            


18.   Rotstuin - Een rotstuin is een deel van een tuin of park dat door het gebruik van stenen en rotsplanten het aanzien van een miniatuur gebergte heeft.

De planten in een rotstuin moeten klein zijn, zodat ze niet de rotsen bedekken. Ze mogen in 'drinkbakken' geplant worden, of gewoon in de grond. Gewoonlijk zijn het plantjes die in waterdoorlatende teelaarde het beste groeien, en dus minder water nodig hebben.


Gezicht in de rotstuin van de Hortus Botanicus van de Rijksuniversiteit Utrecht, gevestigd op het terrein van het Fort Hoofddijk in de periode 1965-1975. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 800543. Gezicht in de rotstuin van de Hortus Botanicus van de Rijksuniversiteit Utrecht, gevestigd op het terrein van het Fort Hoofddijk in de periode 1965-1975. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 800543.



Een opmerkelijke vorm van een rotstuin, is de Japanse rotstuin. Kenmerkend voor de Japanse rotstuin, ook wel Zen Garden genoemd, is dat er bijna geen planten in groeien.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21 september 1998.


       

Vrijwel heel Houten Zuidoost vanuit de lucht gezien vanuit het westen in april 2013. Links de buurten De Sporen, De Tuinen en De Landen, op de achtergrond de buurt De Meren. Rechts de buurten De Mossen en De Grassen. Bron: Woningbouwvereniging Viveste. Vrijwel heel Houten Zuidoost vanuit de lucht gezien vanuit het westen in april 2013. Links de buurten De Sporen, De Tuinen en De Landen, op de achtergrond de buurt De Meren. Rechts de buurten De Mossen en De Grassen. Bron: Woningbouwvereniging Viveste.

 

Gezicht vanuit de pergola naast de rozentuin op het kasteel De Haar (Kasteellaan 1) te Haarzuilens (gemeente Utrecht), met links een hoekoren van het poortgebouw en op de achtergrond de kapel, uit het noordwesten op zaterdag 17 september 2011. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804994. Gezicht vanuit de pergola naast de rozentuin op het kasteel De Haar (Kasteellaan 1) te Haarzuilens (gemeente Utrecht), met links een hoekoren van het poortgebouw en op de achtergrond de kapel, uit het noordwesten op zaterdag 17 september 2011. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804994.


Luchtfoto vanuit het zuiden genomen in 1998 met de inbouw zijnde huizen aan de Rozentuin en Rotstuin in de vroegere nieuwbouwwijk Loerik. Rechts met een zuidoostelijke hoek de voormalige Beusichemseweg (Beusichemsetuin) met boerderij De Kniphoek. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44380. Luchtfoto vanuit het zuiden genomen in 1998 met de inbouw zijnde huizen aan de Rozentuin en Rotstuin in de vroegere nieuwbouwwijk Loerik. Rechts met een zuidoostelijke hoek de voormalige Beusichemseweg (Beusichemsetuin) met boerderij De Kniphoek. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44380.


          


19.   Rozentuin - Rozen (geslacht Rosa) zijn bloemplanten die tot de rozenfamilie (Rosaceae) behoren. Het geslacht telt in het wild ongeveer 300 soorten. Daarnaast zijn er vele veredelde vormen (cultivars). De botanisch geziene schijnvrucht van de roos heet rozenbottel.


Gezicht in het Rosarium in de Utrechtse wijk Oudwijk in de periode 1915-1923. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 3561. Gezicht in het Rosarium in de Utrechtse wijk Oudwijk in de periode 1915-1923. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 3561.



Rozen worden al sinds duizenden jaren geteeld om hun schoonheid en geur, en in de oudheid gebeurde dat in China en Afrika, door de Grieken, Romeinen en Egyptenaren.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21 september 1998.


  

De visserswoningen aan de Vlondertuin gebouwd in 2005 zijn een geliefd beeld om te fotograferen voor hobby- en professionele fotograven. In dat jaar werden ze gebouwd als bouwproject met de naam 'De Goede Reede'. Op de voorgrond het wandel- en fietspad genaamd Overdamsepad gezien richting het zuidoosten. Links de buurt De Meren. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. De visserswoningen aan de Vlondertuin gebouwd in 2005 zijn een geliefd beeld om te fotograferen voor hobby- en professionele fotograven. In dat jaar werden ze gebouwd als bouwproject met de naam 'De Goede Reede'. Op de voorgrond het wandel- en fietspad genaamd Overdamsepad gezien richting het zuidoosten. Links de buurt De Meren. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



20.   Siertuin - Een siertuin is een tuin waar (sier)planten groeien. Het doel van het aanplanten en verzorgen van sierplanten is de esthetische waarde van de tuin te verhogen en de bezoekers ervan te laten genieten.

Siertuin (1) Bron: Wikipedia Siertuin. Siertuin (1) Bron: Wikipedia Siertuin.



Bijna ieder benedenhuis heeft wel zo'n tuintje, soms niet groter dan enkele vierkante meters.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 22 september 1998.


      

Luchtfoto van de Visserswoningen aan het Overdamsepad en de Vlondertuin in 2018 bij de Rietplas. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V. Luchtfoto van de Visserswoningen aan het Overdamsepad en de Vlondertuin in 2018 bij de Rietplas. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.


Een groep zwanen staande in het water van de Rietplas in een vooravond met op de achtergrond de Visserwoningen aan de Rietplas en het Vlondertuin in 2016. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Een groep zwanen staande in het water van de Rietplas in een vooravond met op de achtergrond de Visserwoningen aan de Rietplas en het Vlondertuin in 2016. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


Foto van de Visserswoningen aan de Vlondertuin en het Overdamsepad gelegen aan de Rietplas. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Foto van de Visserswoningen aan de Vlondertuin en het Overdamsepad gelegen aan de Rietplas. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


  


21.   Tulpentuin - Tulp (Tulipa) is een geslacht van eenzaadlobbige planten uit de Leliefamilie (Liliaceae).


Siertuin (2) Bron: Wikipedia Siertuin. Siertuin (2) Bron: Wikipedia Siertuin.



Tulpen werden in de westelijke wereld geïntroduceerd door de Weense ambassadeur voor Turkije, Ogier Gisleen van Busbeke, die over de bloemen schreef die hij in 1551 in het Turkse Edirne had gezien. Later zond hij enkele zaden ervan naar Oostenrijk.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


Op de voorgrond het Overdamsepad als wandel- en fietspad over de Rietplas. Rechts de Visserswoningen aan de Vlondertuin in 2016. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Op de voorgrond het Overdamsepad als wandel- en fietspad over de Rietplas. Rechts de Visserswoningen aan de Vlondertuin in 2016. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



22.   Vlondertuin - Een vonder (ook: vondel of vlonder) is een smalle brug, vaak niet meer dan een of twee planken breed of een balk.

De woorden vonder en vlonder worden beide gebruikt. In de streken waar "vonder" brug betekent, wordt met een "vlonder" een (kleine) aanlegsteiger of stoep bedoeld.


Fietspad (vlonder) aan het Overdamsepad met op de achtergrond de Visserswoningen aan de Vlondertuin gefotografeerd in 2016, richting het noordoosten gezien. Rechts op de achtergrond de woningen in de buurt De Meren en De Mossen. Woningen aan de Rietsplas zijn in 2005 gebouwd naar het evenbeeld van vakantie woningen. In de Houtense volksmond worden ze ook wel de Visserswoningen genoemd. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Fietspad (vlonder) aan het Overdamsepad met op de achtergrond de Visserswoningen aan de Vlondertuin gefotografeerd in 2016, richting het noordoosten gezien. Rechts op de achtergrond de woningen in de buurt De Meren en De Mossen. Woningen aan de Rietsplas zijn in 2005 gebouwd naar het evenbeeld van vakantie woningen. In de Houtense volksmond worden ze ook wel de Visserswoningen genoemd. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



Dat vonders weleens vervangen worden door grotere bruggen - als bijvoorbeeld het pad aan belang wint - bewijst de plaatsnaam Balkbrug.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 november 2004.


     

De Visserswoningen aan de Vlondertuin richting het zuiden gezien. Links het Overdamsepad. Foto genomen in 2016. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. De Visserswoningen aan de Vlondertuin richting het zuiden gezien. Links het Overdamsepad. Foto genomen in 2016. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


  


In 1996 werden voor het zuidoostelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Tuinen, De Sporen en De Landen werd voor de wijknaam Loerik gekozen. Deze naam werd al in de achtste en negende eeuw gebruikt voor het land en buurtschap, ooit gelegen in de binnenbocht van de Binnentuin (Binnenweg).

De naam Loerik betekend 'Land toebehorend aan persoon Lorius'. Deze persoon Lorius zal vermoedelijk de meijer of drost van het buurtschap uit de achtste- en negende eeuw zijn geweest.

Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam Loerik niet meer gebruikt in de administratie.

Na dit besluit werd De Tuinen een buurt van de wijk Houten Zuidoost.


    

Vogelvluchtkaart (fragment) van een aantal landerijen, onder Werkhoven en Houten, in gebruik bij Dirck Jansz. de Wit, met boerderij, huizen en bomen, op Vogelvluchtkaart (fragment) van een aantal landerijen, onder Werkhoven en Houten, in gebruik bij Dirck Jansz. de Wit, met boerderij, huizen en bomen, op "schaal" getekend door de Utrechtse landmeter Jan Rutgersz. van den Berch op verzoek van de advocaat Seeveter en de weduwe van Blockland uit 1602 deze kaart is een kopie door J. van Diepenem uit 1675. Rechts waar 'Loerick' staat geschreven was in de achtste eeuw het buurtschap Loerik in de binnenbocht van de Binnentuin. Boven de naam Loerick staat boerderij De Kniphoek ingetekend met links daarnaast de Beusichemseweg. Bron: Regionaal Historisch Centrum (RHC) Rijnstreek en Lopikerwaaard, H016, 18a.


    

 Buurt De Meren

Buurtnaam thema: meren gelegen in diverse soorten gebieden/diverse meer soorten


De Tuinen geportretteerd op vrijdag 28 juli 2006, door Sander van Scherpenzeel.

   

Luchtfoto van inprikker Het Meer te Houten, uit het noorden, met in het midden Stuwmeer en rechts Moerasmeer op maandag 7 mei 2001. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85677. Luchtfoto van inprikker Het Meer te Houten, uit het noorden, met in het midden Stuwmeer en rechts Moerasmeer op maandag 7 mei 2001. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85677.


  


1.   Het Meer - Een meer is een door land omringde watervlakte.

De meeste meren hebben een of meer voedende en afwaterende rivieren. Veel meren, zoals het Bodenmeer in de Rijn, worden beschouwd als onderdeel van een rivier.