Stichting Houtense Hodoniemen

Onderzoekt straatnamen, boerderijen, onroerend goed en adellijke families in Houten en omgeving

Straatnamen Houten Noordwest

(wijzigingen voorbehouden er kunnen geen rechten aan deze lijst ontleend worden)

Gebruik Ctrl + F voor het zoeken naar je straatnaam.

De Houtense wijk Houten Noordoost, sinds dinsdag 13 maart 2012 met de buurten De Erven, De Hoven, De Oorden, De Poorten, De Slagen, De Campen, De Borchen, De Gaarden en De Hoeven. Bron: Openstreetmap (NL). De Houtense wijk Houten Noordoost, sinds dinsdag 13 maart 2012 met de buurten De Erven, De Hoven, De Oorden, De Poorten, De Slagen, De Campen, De Borchen, De Gaarden en De Hoeven. Bron: Openstreetmap (NL).


  

Buurt De Erven 

Buurtnaam thema: beroepen in de middeleeuwen


De Erven geportretteerd op donderdag 27 april 2006, door Sander van Scherpenzeel.

   


1.   Het Erf - Het erf is het gebied direct om een huis of in het bijzonder een boerderij. Ook de opstal zelf hoort bij het erf. 

De naam is aanverwant aan de de Loerikse Meent. Een openbaar gebied tussen de Beusichemseweg en het toenmalige Loerikse Zandpad wat in de tiende- tot de derteinde eeuw werd gebruikt als meent of erf door de aanwonende boeren.


Huis aan de Loerikseweg 36 in 1999 met een erf voor de bijhorende schuur. Foto: Peter Koch. Huis aan de Loerikseweg 36 in 1999 met een erf voor de bijhorende schuur. Foto: Peter Koch.



Het Erf is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Erven in en uit willen via de Rondweg.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


    

Luchtfoto van de in aanbouw zijnde wijk De Meent te Houten, uit het westen, met links op de voorgrond de Vlierweg, rechts de Dorpsstraat. Op de achtergrond bij de spoorbaan het Racketcentrum Houten (Pelmolen 7) op 23 mei 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 828299. Luchtfoto van de in aanbouw zijnde wijk De Meent te Houten, uit het westen, met links op de voorgrond de Vlierweg, rechts de Dorpsstraat. Op de achtergrond bij de spoorbaan het Racketcentrum Houten (Pelmolen 7) op 23 mei 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 828299.


     

Het gebied tussen de Loerikseweg en de Vlierweg waar de wijk De Erven (De Meent) is gebouwd. Rechts het Stationserf op 1 juni 1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het gebied tussen de Loerikseweg en de Vlierweg waar de wijk De Erven (De Meent) is gebouwd. Rechts het Stationserf op 1 juni 1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



2.   Beurtschipperserf - Een Beurtschipper is iemand die een kleine bootdienst op het binnenwater onderhoudt tussen twee of meerdere plaatsen. 


Beurtschip Anna van de gebroeders Bos (poserend) met op de achtergrond de woningen Houtensewetering 1-9 in 1914 - 1916. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42891, 7. Beurtschip Anna van de gebroeders Bos (poserend) met op de achtergrond de woningen Houtensewetering 1-9 in 1914 - 1916. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42891, 7.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


De bouw van de wijk De Erven (De Meent) in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De bouw van de wijk De Erven (De Meent) in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



3.   Heemraadserf - Een heemraad is een lid van het dagelijks bestuur van een waterschap. Een heemraad heeft een vergelijkbare functie als een wethouder bij een gemeente.


Charles Francois Testas van Oud-Wulven was heemraad van het Waterschap Houten van 1890 tot 1914. Foto: Het Utrechts Archief, 29-33. Charles Francois Testas van Oud-Wulven was heemraad van het Waterschap Houten van 1890 tot 1914. Foto: Het Utrechts Archief, 29-33.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


De bouw van de wijk De Erven (De Meent) in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De bouw van de wijk De Erven (De Meent) in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



4.   Herbergierserf - Een waard (ook wel herbergier of kastelein) was in vroeger tijden de baas of de gastheer van een herberg of taveerne. Het woord is afkomstig van ward dat beschermen of bewaken betekent.


Gezicht op de herberg De Laatste Stuiver bij het dorp Houten in 1770 -1800. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200576. Gezicht op de herberg De Laatste Stuiver bij het dorp Houten in 1770 -1800. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200576.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


De bouw van de wijk De Erven (De Meent) in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De bouw van de wijk De Erven (De Meent) in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



5.   Koopmanserf - Een handelaar, ook koopman of kooplied genoemd, is iemand die verschillende waren opkoopt en ze vervolgens weer te koop aanbiedt.


De Bunnikse koopman Hendrik Cornelis van Scherpenzeel (1876-1955). Bron: Familiearchief Van Alphen/Van Scherpenzeel. De Bunnikse koopman Hendrik Cornelis van Scherpenzeel (1876-1955). Bron: Familiearchief Van Alphen/Van Scherpenzeel.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


Gedeelte van een kaart van Houten met het gebied De Meent in november 1988. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gedeelte van een kaart van Houten met het gebied De Meent in november 1988. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



6.   Molenaarserf - Een molenaar is iemand die zich bezig houdt met het malen van iets op een molen.


Tekening van een molenaar in zijn molen te Wijk bij Duurstede in ca. 1908. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 240, 96345, 238. Tekening van een molenaar in zijn molen te Wijk bij Duurstede in ca. 1908. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 240, 96345, 238.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


Woningen aan het Tolgaarderserf en Het Erf in aanbouw op 1 juni 1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen aan het Tolgaarderserf en Het Erf in aanbouw op 1 juni 1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



7.   Richterserf - De middeleeuwse richter verschilt hemelsbreed van de huidige rechter. De richter was wel de door de heer benoemde voorzitter van het gericht, maar vonnissen deed hij niet.
Die taak liet hij over aan bijzitters, die keurgenoten, maalmannen, schrerer (rekken) of hofgenoten werden genoemd.


Portret van F.J. Boymans, geboren 1767, rechter bij de rechtbank te Utrecht, kunstverzamelaar (resulterend in Museum Boymans te Rotterdam), overleden 1847. Te halve lijve links, zittende aan een tafel. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 104174. Portret van F.J. Boymans, geboren 1767, rechter bij de rechtbank te Utrecht, kunstverzamelaar (resulterend in Museum Boymans te Rotterdam), overleden 1847. Te halve lijve links, zittende aan een tafel. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 104174.



De twee of meer keurgenoten moesten een "oordeel vinden", de richter maakte het bekend en droeg zorg voor de uitvoering.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Seniorenwoningen in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Seniorenwoningen in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    

De Loerikse Molen. Links de molenaarswoning. Op de voorgrond nog een klein stukje van de Binnentuin (toen Binnenweg). En net achter de molen het Molenland (toen Molendijk) in 1900. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45006, 35. De Loerikse Molen. Links de molenaarswoning. Op de voorgrond nog een klein stukje van de Binnentuin (toen Binnenweg). En net achter de molen het Molenland (toen Molendijk) in 1900. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 45006, 35.


Luchtfoto van Houten, met op de voorgrond de T16 (Utrechtseweg - Schalkwijkseweg), de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg, uit het zuidwesten in december 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847542. Luchtfoto van Houten, met op de voorgrond de T16 (Utrechtseweg - Schalkwijkseweg), de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg, uit het zuidwesten in december 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847542.


    

Gezinsvervangend tehuis Plaverijn in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezinsvervangend tehuis Plaverijn in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



8.   Schepenerf - Een schepen is een openbaar bestuurder op plaatselijk niveau.

In Nederland wordt een schepen wethouder genoemd. De term schepen was in Nederland vóór 1795 wel gebruikelijk als dorps- of stadsbestuurder.


Portret van Lambert van Velthuysen (1622-1685) was arts, bewindhebber van de West-Indische Compagnie (1665) en raad en schepen van Utrecht (1667-1674). Bron: Centraal Museum.nl. Portret van Lambert van Velthuysen (1622-1685) was arts, bewindhebber van de West-Indische Compagnie (1665) en raad en schepen van Utrecht (1667-1674). Bron: Centraal Museum.nl.



Schepenbank was het oude woord voor het lokale bestuur, met inbegrip van de plaatselijke rechtspraak.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


Seniorenwoningen aan het Beurtschipperserf in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Seniorenwoningen aan het Beurtschipperserf in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



9.   Schoutserf - De schout, was een lokaal ambtenaar belast met bestuurlijke en gerechtelijke taken en het handhaven van de openbare orde.


Schout (voorzitter) van het Waterschap Houten van 1877 tot 1924 Jacob Waller tevens ook burgemeester van Houten over dezelfde periode. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105202, 117. Schout (voorzitter) van het Waterschap Houten van 1877 tot 1924 Jacob Waller tevens ook burgemeester van Houten over dezelfde periode. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105202, 117.



Zijn taken varieerden naar tijd en plaats. Vanaf de zeventiende eeuw tot aan de Franse tijd werd ook wel de naam drossaard gebruikt.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


Woningen in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen in de wijk De Erven (De Meent) in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



10.   Stationserf - Een spoorwegstation, treinstation of kortweg station is een plaats waar treinen stoppen en vertrekken en de reizigers kunnen in-, uit- en overstappen en/of goederen kunnen worden verladen.


Het Oude Station van Houten aan het Stationserf. Bomen die zijn omgewaaid in de januari storm van 1990. Foto: O.J. Wttewaall. Het Oude Station van Houten aan het Stationserf. Bomen die zijn omgewaaid in de januari storm van 1990. Foto: O.J. Wttewaall.



De vakterm voor dit stoppen is 'stationnement', ter onderscheiding van het stoppen voor een sein of op een rangeerterrein.


     

Huizen aan de Vlierweg op een winterdag. Rechtsonder de spoorwachterswoning van familie Schrijvers rond 1955-1960. Foto genomen vanaf De Maalderij (Welkoop) Standerdmolen 16 te Houten. Huis midden rechts Vlierweg 76. Huizen aan de Vlierweg op een winterdag. Rechtsonder de spoorwachterswoning van familie Schrijvers rond 1955-1960. Foto genomen vanaf De Maalderij (Welkoop) Standerdmolen 16 te Houten. Huis midden rechts Vlierweg 76.


Een 1700 loc. trein gemtrokken met ICM treinstellen in de ricbhting van Utrecht Centraal met links de oude trambaan. Gezien op de plek van de oude plaats van het Oude Station in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Een 1700 loc. trein gemtrokken met ICM treinstellen in de ricbhting van Utrecht Centraal met links de oude trambaan. Gezien op de plek van de oude plaats van het Oude Station in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Afbeelding van het verplaatsen van het oude N.S.-station Houten met behulp van een ingenieus hydraulisch systeem. Het oude station wordt in zijn geheel 150 m. verderop verplaatst om ruimte te maken voor een spoorwegverbreding ter plaatse in augustus 2007. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 901041. Afbeelding van het verplaatsen van het oude N.S.-station Houten met behulp van een ingenieus hydraulisch systeem. Het oude station wordt in zijn geheel 150 m. verderop verplaatst om ruimte te maken voor een spoorwegverbreding ter plaatse in augustus 2007. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 901041.


Een 1100 serie locomotief passeert het oude Station Houten in de periode 1960-1970. Afbeelding digitaal ingekleurd en gerestaureerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een 1100 serie locomotief passeert het oude Station Houten in de periode 1960-1970. Afbeelding digitaal ingekleurd en gerestaureerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    


Aan het Stationserf, ligt het oude station van Houten. Deze heeft van 1 november 1868 tot 1935 dienst gedaan als station. In 2007 is het gehele stationsgebouw 150 meter naar het zuiden verplaatst. Dit omdat er plaats gemaakt moest worden voor de spoorverdubbeling Utrecht - Houten.


Zicht vanuit het noorden met links een stukje spoorbaan neergelegd als reconstructie en herinnering dat het Oude Station van Houten ooit als echt station in gebruik is geweest. Rechts het Stationserf. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Zicht vanuit het noorden met links een stukje spoorbaan neergelegd als reconstructie en herinnering dat het Oude Station van Houten ooit als echt station in gebruik is geweest. Rechts het Stationserf. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



Vanaf april 2009 doet de begane grond van het oude station dienst als eetcafé, gerund door verstandelijke gehandicapte. Op de zolder van het oude station zit het archeologisch museum van Houten. Dit is tevens ook de plek waar de Archeologische werkgroep 'Leen de Keijzer' is gehuisvest.


Het Oude Station van Houten in februari 1977 aan de toenmalige Stationslaan wat in 1986 Stationserf zou gaan heette. Bron: Rijkdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank. Het Oude Station van Houten in februari 1977 aan de toenmalige Stationslaan wat in 1986 Stationserf zou gaan heette. Bron: Rijkdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank.



Het Stationserf heeft voordat hij zijn naam kreeg. Nog twee voorgaande straatnamen gekend. Bij de aanleg van de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch in de periode 1868 - 1870 werd de Stationsweg aangelegd. Liggende tussen de Vlierweg en de Loerikseweg.


Zicht vanuit het noorden met links een stukje spoorbaan neergelegd als reconstructie en herinnering dat het Oude Station van Houten ooit als echt station in gebruik is geweest. Rechts het Stationserf. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Zicht vanuit het noorden met links een stukje spoorbaan neergelegd als reconstructie en herinnering dat het Oude Station van Houten ooit als echt station in gebruik is geweest. Rechts het Stationserf. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



Bij raadsbesluit van 4 oktober 1962 werd dit gewijzigd in Stationslaan. Dit werd gedaan nadat de gemeente Houten werd samengevoegd met de gemeenten Schalkwijk en Tull en ' t Waal per 1 januari 1962. Na deze samenvoeging moesten alle straatnamen worden herzien en opnieuw worden vastgesteld. Om dubbele straatnamen in één gemeente te voorkomen. 

Bij raadsbesluit van 16 december 1986 werd de straatnaam gewijzigd in Stationserf. Dit om de straatnaam aan te laten sluiten bij het wijknaam thema van de toen nieuw te bouwen wijk De Erven.


Het perron aan de achterkant van het oude station van Houten aan het Stationserf 95-99 in april 2021. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Het perron aan de achterkant van het oude station van Houten aan het Stationserf 95-99 in april 2021. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


      


11.   Tolgaarderserf - Een Tolgaarder is iemand die aan het begin of aan het einde van een tolweg/toltunnel controle houd op het in en uitgaande verkeer.


Het tolhuisje van de tolgaarder op de hoek van de Herenweg en Utrechtseweg, heden Lupine-oord. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40971, 192. Het tolhuisje van de tolgaarder op de hoek van de Herenweg en Utrechtseweg, heden Lupine-oord. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40971, 192.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Seniorenwoningen in de buurt De Erven in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Seniorenwoningen in de buurt De Erven in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



12.   Veldwachterserf - Een Veldwachter was de benaming van een politioneel ordehandhaver. De tegenwoordige Politie.


Rijksveldwachter van de gemeente Houten Jan van Arkel rond 1900. Maker: Onbekend, verzameling Cees Verhoef. Rijksveldwachter van de gemeente Houten Jan van Arkel rond 1900. Maker: Onbekend, verzameling Cees Verhoef.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 23 augustus 1994.


Gezinswoningen in de buurt De Erven in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezinswoningen in de buurt De Erven in 1997. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



13.   Vierschaarserf - Een Vierschaar is een vroegere rechtbank.


Interieur van het stadhuis te Rhenen: de oude vierschaar. rond 1800 - 1850. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200109. Interieur van het stadhuis te Rhenen: de oude vierschaar. rond 1800 - 1850. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200109.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


      

Een fietsend echtpaar op de Vierschaarserf in maart 1999. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353 46824, 69. Een fietsend echtpaar op de Vierschaarserf in maart 1999. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353 46824, 69.


Rijksveldwachter Jan van Arkel voor het vroegere gemeentehuis van Houten die in deze toestand bestond tussen 1877 en 1917. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Rijksveldwachter Jan van Arkel voor het vroegere gemeentehuis van Houten die in deze toestand bestond tussen 1877 en 1917. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


     

Portret van W.G. van Ulzen, sedert 47 jaren gemeente-veldwachter te Houten dezer dagen aldaar overleden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 033, 219. Portret van W.G. van Ulzen, sedert 47 jaren gemeente-veldwachter te Houten dezer dagen aldaar overleden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 033, 219.



Op 26 februari 1985 werd bij raadsvergadering besloten om 'woongebied-C' de naam De Meent te geven. De naam gaat terug op De Loerikse Meent. De ge(meent)e grond werd door de inheemse bevolkingen gebruikt vanaf de achtste- tot omstreeks de dertiende eeuw.

Een meent of mient (gemene grond) was een onverdeelde gemeenschappelijke weide zoals die vroeger voorkwam, meest als onderdeel van een gemeynt of marke. Meenten kwamen met name voor op zandgronden. Afhankelijk van de regio en de bodemvruchtbaarheid werd de meent op enig moment in het verleden verdeeld tussen de gerechtigden.


De Loerikse Meent liep vanaf het dorp Loerik in het oosten bij de Binnentuin geleidelijk richting het noordwesten naar het Oude Dorp aan weerszijde geleid door het Loerikse Zandpad de Beusichemseweg en een sloot. Binnen dit zandpad en weg was De Loerikse Meent gelegen. Zoals staat ingetekend op dit plaatje. Bron: Rondom de Leedijk, O.J. Wttewaall, 2003. De Loerikse Meent liep vanaf het dorp Loerik in het oosten bij de Binnentuin geleidelijk richting het noordwesten naar het Oude Dorp aan weerszijde geleid door het Loerikse Zandpad de Beusichemseweg en een sloot. Binnen dit zandpad en weg was De Loerikse Meent gelegen. Zoals staat ingetekend op dit plaatje. Bron: Rondom de Leedijk, O.J. Wttewaall, 2003.


     

Het Stationserf gezien vanaf de Vlierweg in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het Stationserf gezien vanaf de Vlierweg in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



In de jaren na 1985 die er volgde spraken bewoners van de wijk De Meent vrijwel nooit over dat ze in De Meent wonen. Maar in de wijk De Erven. De Meent was ook een naam voor deel bouwprojecten om de wijk in bouwfases te ontwikkelen tot mei 1996.


Gezicht op de eengezinswoningen in de buurt De Erven, opgeleverd in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de eengezinswoningen in de buurt De Erven, opgeleverd in 1996. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij de herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken. Na deze dag werd de naam De Meent als wijknaam niet meer gebruikt in de administratie. 

Na het besluit werd De Erven een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


    

 Buurt De Hoven 

Buurtnaam thema: diverse soorten kruid


De Hoven geportretteerd op zaterdag 18 maart 2006, door Sander van Scherpenzeel.

     


1.   Akkerwindehof - De akkerwinde (Convolvulus arvensis) is een plant uit de windefamilie (Convolvulaceae).


Akkerwinde. Bron: Wikipedia Akkerwinde. Akkerwinde. Bron: Wikipedia Akkerwinde.



Hij komt voor op grazige plekken, bouwland, langs wegen en in de duinen. De stengels winden zich tegen de wijzers van de klok in om dingen heen.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 september 1981.


      

De Akkerwindehof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. De Akkerwindehof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.


   


2.   Boterbloemhof De boterbloem behoort tot de Ranunculus. Dit is de wetenschappelijke naam voor de groep planten waaronder de boterbloemen en waterranonkels worden gerekend. Deze groep bestaat uit een vierhonderdtal planten.


Een boterbloem. Bron: Wikipedia Boterbloem. Een boterbloem. Bron: Wikipedia Boterbloem.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


      

De Boterbloemhof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. De Boterbloemhof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.


       


3.   Dovenetelhof - Dovenetel (Lamium) is een geslacht uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Het geslacht bevat zowel eenjarige als meerjarige planten.


Een dovenetel. Bron: Wikipedia dovenetel. Een dovenetel. Bron: Wikipedia dovenetel.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.



4.   Ereprijshof -  Ereprijs (Veronica) is een groot geslacht van planten. In Nederland zijn er 22 wilde soorten bekend. Daarnaast zijn er ook nog een aantal soorten in cultuur. Er zijn overblijvende soorten maar er zijn ook soorten die eenjarig zijn. Wereldwijd zijn meer dan 500 soorten bekend.


Een ereprijsbloem. Bron: Wikipedia Ereprijs. Een ereprijsbloem. Bron: Wikipedia Ereprijs.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


     

De Ereprijshof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. De Ereprijshof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.


    


5.   Heermoeshof - Heermoes (Equisetum arvense) is een plant uit de paardenstaartenfamilie (Equisetaceae). De plant wordt ook wel 'roobol', 'akkerpaardenstaart' of 'unjer' genoemd. 


Een Heermoesbloem. Bron: Wikipedia Heermoes. Een Heermoesbloem. Bron: Wikipedia Heermoes.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 14 september 1976.



6.   Helmkruidhof - Helmkruid (Scrophularia) is een geslacht van bloeiende, kruidachtige planten uit de helmkruidfamilie (Scrophulariaceae). Het geslacht bevat een circa tweehonderd soorten.


Helmkruid blad. Bron: Wikipedia Helmkruid. Helmkruid blad. Bron: Wikipedia Helmkruid.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 14 september 1976.


Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.



7.   Herikhof - De herik (Sinapis arvensis) is een eenjarige plant uit de Kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). De plant wordt tot 80 cm hoog en heeft stijve haartjes aan de voet van de stengel. De plant komt algemeen voor op bouwland, langs wegen en langs dijken.


Herik kruid. Bron: Wikipedia Herik. Herik kruid. Bron: Wikipedia Herik.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.



8.   Hoefbladhof - Hoefblad (Petasites) is een geslacht uit de familie Asteraceae. De botanische naam Petasites is afgeleid van het Oudgriekse woord 'petasos' dat een herdershoed aanduidt.


Hoefblad. Bron: Wikipedia Hoefblad. Hoefblad. Bron: Wikipedia Hoefblad.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


      

De Hoefbladhof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. De Hoefbladhof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.


    


9.   Kamillehof - Echte kamille (Matricaria recutita, synoniem: Matricaria chamomilla en Chamomilla recutita) kamille (Matricaria discoidea, synoniem: M. matricarioides) Reukeloze kamille (Tripleurospermum inodorum, ook Matricaria maritima) behoorde voorheen ook tot dit geslacht, maar wordt tegenwoordig tot het geslacht klierkamille (Tripleurospermum) gerekend.


De Kamillebloem. Bron: Wikipedia Kamille. De Kamillebloem. Bron: Wikipedia Kamille.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


    

Straatnaambord Kamillehof met huisnummer rictingsaanduiding op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Kamillehof met huisnummer rictingsaanduiding op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


   


10.   Kervelhof - Echte kervel (Anthriscus cerefolium) is een eenjarige plant uit de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae). De soort wordt algemeen geteeld en is soms verwilderd.


Echte Kervel. Bron: Wikipedia Kervel. Echte Kervel. Bron: Wikipedia Kervel.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.

  

Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.



11.   Klaprooshof - Klaproos of papaver (Papaver) is een geslacht van bloeiende planten. Een bekende soort is de slaapbol (Papaver somniferum), waaruit opium gewonnen wordt. Deze soort wordt ook als sierplant gebruikt.


De Klaproosbloem of Papaver. Bron: Wikipedia Papaver. De Klaproosbloem of Papaver. Bron: Wikipedia Papaver.



In het Vlaams wordt de klaproos soms kollebloem (toverkol of kol = heks) genoemd. In het Albanees noemt men de klaproos lule flanules oftewel bloem met vlagjes.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.


 

De buurt De Hoven in 1986. Met onder de buurt De Vlier, onderdeel van het Oude Dorp. Linksboven de buurt Den Oord. Rechtsboven centrum Het Rond voor een deel al ontwikkeld. Het gemeentehuis wordt gebouwd. De buurt De Hoven in 1986. Met onder de buurt De Vlier, onderdeel van het Oude Dorp. Linksboven de buurt Den Oord. Rechtsboven centrum Het Rond voor een deel al ontwikkeld. Het gemeentehuis wordt gebouwd.


    

Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.



12.   Klaverhof - Klaver (Trifolium) is een plantengeslacht uit de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae). De meer dan driehonderd soorten groeien hoofdzakelijk in gematigde en subtropische streken van het noordelijk halfrond, maar ook in de bergen in de tropen.


Een klaverbloem. Bron: Wikipedia Klaver. Een klaverbloem. Bron: Wikipedia Klaver.



Gerelateerde geslachten met de naam 'klaver' zijn honingklaver (Melilotus), hoornklaver (Trigonella), rolklaver (Lotus) en rupsklaver (Medicago).

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.



13.   Speenkruidhof - Het gewoon speenkruid (Ranunculus ficaria subsp. bulbilifer, synoniem: Ficaria verna subsp. bulbifer) is een laagblijvende voorjaarsbloeier die behoort tot de ranonkelfamilie (Ranunculaceae). De soortaanduiding ficaria komt van het Latijnse Ficus, dat vijg betekent.


Speenkruid bloem. Bron: Wikipedia Speenkruid. Speenkruid bloem. Bron: Wikipedia Speenkruid.



Oude namen voor deze plant zijn 'vijgwortel', 'oaneklootjes' en 'katteklootjes'. De naam 'speenkruid' is volgens sommigen afgeleid van de vorm van de knollen, die op kleine speentjes lijken. Volgens anderen is de naam afgeleid van de toepassing tegen aambeien, oftewel speen.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


     

Straatnaambord Speenkruidhof op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Speenkruidhof op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.

 

  

Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.



14.   Weegbreehof - Weegbree (Plantago) is een geslacht uit de weegbreefamilie (Plantaginaceae). Het geslacht bestaat uit windbestuivers en heeft aarvormige bloeiwijzen. De bladeren zijn bij de meeste soorten parallelnervig, wat eerder een kenmerk is voor eenzaadlobbigen. Door deze twee kenmerken doen ze wat aan grassen denken. Bij de meeste in West-Europa voorkomende soorten staan de bladeren in een bladrozet bij elkaar.


Een weegbree bloem. Bron: Wikipedia Weegbree. Een weegbree bloem. Bron: Wikipedia Weegbree.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


       


15.   Zilverschoonhof - Zilverschoon (Potentilla anserina) is een plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De naam van deze plant komt door het zilverig uiterlijk dat ontstaat door zijdeachtige haartjes waarmee de plant is bedekt. De bladeren vormen een bladrozet. Uitlopers wortelen op de knopen tot op 80 cm van de plant.


Een zilverschoon bloem. Bron: Wikipedia Zilverschoon. Een zilverschoon bloem. Bron: Wikipedia Zilverschoon.



Zilverschoon komt voor op vochtige plekken langs wegen en in het weiland. De plant is giftig voor paarden, vooral na het eten van grote hoeveelheden en langere tijd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 26 november 1991.


     

Straatnaambord Zilverschoonhof op de t-splitsing van de Kamillehof op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Zilverschoonhof op de t-splitsing van de Kamillehof op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


   

De Zilverschoonhof in 1993. Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos 7 (041358). De Zilverschoonhof in 1993. Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos 7 (041358).

 

      


16.   Zuringhof - Zuring (Rumex) is een geslacht van meest overblijvende, kruidachtige planten uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae).

De ongeveer tweehonderd soorten komen van nature voornamelijk voor in de gematigde streken van het noordelijk halfrond, maar zijn wereldwijd geïntroduceerd. 


De zuringplant. Bron: Wikipedia Zuring. De zuringplant. Bron: Wikipedia Zuring.



Zuring groeit meestal op zure grond. De soorten worden vaak beschouwd als onkruid. Sommige soorten, zoals de veldzuring, hebben echter eetbare bladeren die in salades gebruikt worden. Ook vormt veldzuring het hoofdbestanddeel van paling in 't groen.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 maart 1976 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 24 mei 1976.


      


Hof - In de vroegste zin was een hof een met bijvoorbeeld grachten, houtwallen of hekken omheinde plek, waar bloemen, kruiden, struiken of bomen konden groeien. Een landgoed (bijvoorbeeld een borg) bestond vaak uit meerdere hoven.


Straatnaamborden bij de t-splitsing van de Lobbendijk, Burgemeester Wallerweg en het Plein naast de N.H. Kerktoren bij het Oude Dorp van Houten in februari 2016. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaamborden bij de t-splitsing van de Lobbendijk, Burgemeester Wallerweg en het Plein naast de N.H. Kerktoren bij het Oude Dorp van Houten in februari 2016. Foto: Sander van Scherpenzeel.



In de periode 1975 tot 1978 was bij de tweede toenmalige wijkuitbreiding van de gemeente Houten in het bouwproject De Oord II - De Lobben (De Hoven) niet voorzien in een aansluiting op de toen nog aan-te-leggen Rondweg. De straten in de buurt De Hoven kwamen ten noorden van het Oude Dorp te liggen. Met in de planning ook een latere te bouwen aansluiting op het woon- winkelgebied van Het Rond en Het Kant. De hoofd ontsluitingsroute voor de buurt De Lobben is de in 1985 aangelegd Dorpsstraat. Die in het verlengde van de Prins Willem de Zwijgerlaan kwam te liggen.


De kerktoren van de Nederlands Hersteld Hervormde Kerk gezien vanaf de Burgemeester Wallerweg met rechts de doorrijschuur van café De Engel. Twee kinderen op de voorgrond. Prentbriefkaart uit 1916. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40238, 189. De kerktoren van de Nederlands Hersteld Hervormde Kerk gezien vanaf de Burgemeester Wallerweg met rechts de doorrijschuur van café De Engel. Twee kinderen op de voorgrond. Prentbriefkaart uit 1916. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40238, 189.


     

Portret van toenmalige burgemeester van Houten Jacob Waller te paard in in mei 1925 voor zijn huis De Grund met op de achtergrond de Grundweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 070, collectie Arie van der Gaag/Van der Brug. Portret van toenmalige burgemeester van Houten Jacob Waller te paard in in mei 1925 voor zijn huis De Grund met op de achtergrond de Grundweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 070, collectie Arie van der Gaag/Van der Brug.



De wijknaam De Lobben wat al vanaf 1975 gangbaar was bij de ontwikkeling van de nieuwbouwwijk is op 22 augustus 1995 door het college van burgemeester en wethouders vastgesteld als officiële wijknaam voor de straten in De Hoven.


De N.H. Kerktoren op de kruising van de Burg. Wallerweg met de Lobbendijk met rechts Hotel/Restaurant De Engel in de periode 1930-1940. Prent bevindt zich in particulier bezit. Bron: Broekman, Bourtange (Groningen). De N.H. Kerktoren op de kruising van de Burg. Wallerweg met de Lobbendijk met rechts Hotel/Restaurant De Engel in de periode 1930-1940. Prent bevindt zich in particulier bezit. Bron: Broekman, Bourtange (Groningen).



De vroegere wijknaam De Lobben komt van de naast gelegen Lobbendijk. De eerste vermelding stamt al uit de vijftiende eeuw. Hiermee is de dijk vermoedelijk op de Binnenweg en Beusichemseweg na (Romeinse Tijd) de oudste weg in de gemeente Houten.

Bij de herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die waren vastgesteld in 1979, 1995 en 1996 bij collegebesluit burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken. Na deze dag werd de naam De Lobben als wijknaam niet meer gebruikt in de administratie.


      

Zicht op de N.H. Kerktoren van de gemeente Houten aan de Lobbendijk 1 gezien in 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 57.394. Zicht op de N.H. Kerktoren van de gemeente Houten aan de Lobbendijk 1 gezien in 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 57.394.


    


Na het besluit werd De Hoven een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.

Onder de wijkbewoners wordt de buurt waar ze wonen ook wel de wijk of buurt De Hofjes genoemd. Iets wat door diverse inwoners van de wijk en in de straatnaam commissie is besproken. Om de buurtnaam aan te duiden als De Hofjes.


Straatnaambord Boterbloemhof met de hoek van de Herikhof op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Boterbloemhof met de hoek van de Herikhof op vrijdag 1 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       

Het huis aan het Plein net enkele jaren na de sluiting van tankstation De Vico op de hoek van het Plein met de Burgemeester Wallerweg. Nu zit hier restaurant Bij Teus. Foto uit 2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het huis aan het Plein net enkele jaren na de sluiting van tankstation De Vico op de hoek van het Plein met de Burgemeester Wallerweg. Nu zit hier restaurant Bij Teus. Foto uit 2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


De oude Vico garage van de familie Van WIjk na de sluiting aan het Plein op de hoek van Burg. Wallerweg in 2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. De oude Vico garage van de familie Van WIjk na de sluiting aan het Plein op de hoek van Burg. Wallerweg in 2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


De verklaring dat erin de buurt De Hoven voor het achtervoegsel hof in de straatnamen is gekozen is namelijk als volgt.

In 1976 werd destijds door de toenmalige nieuw opgerichte straatnaamcommissie van de gemeente Houten ervoor gekozen om eerst voor de voorvoegsels voor de straatnamen in de nieuw te bouwen wijk Den Oord II - De Lobbendijk te kiezen.

Hierin bleek dat het een goede tegenhanger moest zijn van der eerdere straatnamen aan de westkant van de Lobbendijk, van de nieuwbouwwijk Den Oord I (1974-1975).


Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk. Buurtspelen op het pleintje van de Klaprooshof, Herikhof en Boterbloemhof in ca. 1980. Bron: Familiearchief Van der Haar/Van Dijk.



Men koos ervoor om inheems kruid en groen wat al op het toekomstig bouwterrein al groeide te verkiezen om als straatnaam te gaan gebruiken als voorvoegsel.

Het achtervoegsel hof was hierbij nog niet gekozen. De commissie opperde om het achtervoegsel erf te gaan gebruiken. Maar dat vond met niet zo'n goed idee, vooral niet omdat deze niet goed in de mond lag qua uitspraak met het voorvoegsel van kruiden.

Bij de maatschappelijke ontwikkelingen in de tweede helft van de jaren zeventig staat ook in de notulen van de straatnaamcommissie te lezen dat er modern gekozen moest worden in de naamgeving. Hierbij wilde men af van de achtervoegsels als weg, straat en laan.


    


De commissie vond het achtervoegsel hof de beste optie. Ook als tegenhanger van de straten in de wijk Den Oord, gelegen aan de westkant van de Lobbendijk. In de notulen staat te lezen dat men uit het woordenboek had overgenomen: 'hof = omheinde ruimte, tuin bv. de bloemen in de hof.'.

Hierin sloot dit achtervoegsel goed aan op het bedachten voorvoegsel van kruiden als Zuringhof en Boterbloemhof.


Oxalis tetraphylla of O. deppei of geluksklaver. Bron: Wikipedia Klavertjevier Oxalis tetraphylla of O. deppei of geluksklaver. Bron: Wikipedia Klavertjevier



De straatnamen verwijzen niet op de bouwstijl van de buurt uit die tijd. Dat is wat mensen soms nog wel eens denken. De Hoven heeft wel buurthofjes wat typerend is voor het bouwen en het denken van de jaren zeventig. Maar dat is dus niet het geval.

Het bouwproject werd De Lobben genoemd, een naam die gangbaar was tot maart 2012 toen de oude wijknaamgeving werd opgeheven. De naam verwijzend naar de Lobbendijk, heeft in ieder geval niets te maken met een gebied of perceel in de buurt van die naam.


Een klavertjevierblad heeft een lobvorm. De naam van de Lobbendijk gaat vermoedelijk terug op het perceel wat ooit lag op de plek waar nu de noordelijk Rondwegtunnel ligt. Onder de Lobbendijk door. De afbuigende vorm in de binnenbocht van de dijk kan men ook zien als een lobvorm. Vermoedelijk dat de Lobbendijk zo aan zijn naam gekomen is.


     

Buurt De Oorden 

Buurtnaam thema: gewas soorten 

 

De Oord geportretteerd op vrijdag 13 januari 2006, door Sander van Scherpenzeel.

         


1.   Boekweit-oord - Boekweit (Fagopyrum esculentum) is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). Polen en in mindere mate Frankrijk zijn nog belangrijke Europese productielanden van boekweit als voedselgewas.


De boekweit bloem. Bron: Wikipedia Boekweit. De boekweit bloem. Bron: Wikipedia Boekweit.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.


        
Gezicht vanaf de Lobbendijk richting het zuid-westen. Het rijtje huisjes in het midden van de foto is in 1974 gesloopt t.b.v. de bouw van Den Oord. De eerst woning na het rijtje huisjes is Haver-oord 41. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046625). Gezicht vanaf de Lobbendijk richting het zuid-westen. Het rijtje huisjes in het midden van de foto is in 1974 gesloopt t.b.v. de bouw van Den Oord. De eerst woning na het rijtje huisjes is Haver-oord 41. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046625).


  


2.   Gierst-oord - Gierst is een groep van graangewassen met kleine korrels, die tot de grassenfamilie behoren. Meestal wordt echter met gierst de soort Panicum miliaceum bedoeld. 


Gierst Bron: Wikipedia Gierst. Gierst Bron: Wikipedia Gierst.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 20 december 1994.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 20 december 1994.


                 

  

3.   Haver-oord - Haver (Avena sativa) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae). Troshaver is een oude variëteit met een compacte bloeiwijze. Haver is een graansoort, die reeds sinds 7000 v.Chr. geteeld wordt. Haver komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa en Zuidwest-Azië en is ontstaan uit de wilde haver (Avena fatua). Tot in de Late Middeleeuwen was haver in Nederland op de zandgronden een belangrijk gewas.


De haverplant. Bron: Wikipedia Haver. De haverplant. Bron: Wikipedia Haver.


 

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973. 


     

Gezicht vanaf de Lobbendijk ter hoogte van Haver-oord richting het noord-westen. Deze huisjes zijn in 1974 gesloopt t.b.v. de bouw van de wijk Den Oord.. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046626). Gezicht vanaf de Lobbendijk ter hoogte van Haver-oord richting het noord-westen. Deze huisjes zijn in 1974 gesloopt t.b.v. de bouw van de wijk Den Oord.. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046626).


    


Arbeidershuisjes op de hoek van de Haver-oord 41 met de Lobbendijk stonden in vroegere tijden achter het huis Bel Respiro (het Italiaans voor Diep Ademhalen) aan de Herenweg 33 en 35.


        


DISCLAIMER: Foto's voorzien van een SHH watermerk in de foto zijn uitsluitend bedoeld voor vertoning op deze website. Rechten liggen bij het Huisarchief Wickenburgh.

Voor foto's met SHH watermerk geldt dat deze absoluut niet voor andere doeleinde gebruikt mogen worden. Voor gebruik of bezichtige van de familiefoto's neem contact op met Otto Wttewaall via, info@landgoedwickenburgh.nl Gastheer Otto Wttewaall.


Villa Bel Respiro aan de Herenweg l. 35 en r. 33 in 1903 kort na de oplevering en ingebruikneming door de Houtense notaris Immink. Bron: Huisarchief Wickenburgh, Wttewaall (c). Villa Bel Respiro aan de Herenweg l. 35 en r. 33 in 1903 kort na de oplevering en ingebruikneming door de Houtense notaris Immink. Bron: Huisarchief Wickenburgh, Wttewaall (c).


Villa Bel Respiro aan de Herenweg l. 35 en r. 33 kort na de oplevering gezien vanuit het zuidwest. Met links de leuning van het Tolbrugje over de vroegere Geersloot. Bron: Huisarchief Wickenburgh, Wttewaall (c). Villa Bel Respiro aan de Herenweg l. 35 en r. 33 kort na de oplevering gezien vanuit het zuidwest. Met links de leuning van het Tolbrugje over de vroegere Geersloot. Bron: Huisarchief Wickenburgh, Wttewaall (c).


           


4.   Hop-oord - De hop (Humulus lupulus) is een plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae), die in Nederland en België in het wild voorkomt, en hier vroeger ook veel geteeld werd. De hopbellen (vruchtkegels) worden als conserveer- en smaakmiddel gebruikt bij de bereiding van bier.


De hop plant. Bron: Wikipedia Hop. De hop plant. Bron: Wikipedia Hop.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.


     


5.   Koriander-oord - Koriander (Coriandrum sativum) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De plant wordt ook wel 'ketoembar', 'coander' of 'wantsenkruid' genoemd. 


De korianderbloem. Bron: Wikipedia Koriander. De korianderbloem. Bron: Wikipedia Koriander.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


     

Luchtfoto van het centrale gedeelte van Houten, uit het westen, met in het midden het Imkerpark, links de wijk de Weerwolf en rechts een deel van de wijk Tiellandt op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50197. Luchtfoto van het centrale gedeelte van Houten, uit het westen, met in het midden het Imkerpark, links de wijk de Weerwolf en rechts een deel van de wijk Tiellandt op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50197.


    


6.   Lavendel-oord - Lavendel (Lavandula) is een struik uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae).
De Lavendel-oord werd gebouwd vanaf eind 2007. Hiervoor was het terrein een particuliere boomgaard geweest waar ook schapen werden graasden.

Na het overlijden van de eigenaar verkochten zijn drie kinderen het terrein aan een vastgoed ontwikkelaar. Deze was van plan om een vier-laags gebouw op het perceel te zetten.




Volgens de visie van de gemeente en de stedenbouwkundige moest dit te grote plan aangepast worden. Iets waar de omwonden blij mee waren. Uiteindelijk werd het plan vier luxe woonhuizen en een woongroep voor een christelijke zorginstelling. De ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer zou via de Boekweit-oord gaan lopen.


Lavendelplantage. Bron: Wikipedia Lavendel. Lavendelplantage. Bron: Wikipedia Lavendel.



Een aantal omwonende achte het nodig om hun gelijk bij de Raad van State te halen. Maar behaalde hiermee uiteindelijk bakzeil. In januari 2010 werd de straat met woonhuizen en de woongroep feestelijke geopend.


De Lavendelbloem. Bron: Wikipedia Lavendel. De Lavendelbloem. Bron: Wikipedia Lavendel.



De toenmalige burgemeester Cor Lamers knoopte twee linten aan elkaar. Als symbolisch teken van verzoening tussen de zorgorganisatie, omwonende en de gemeente Houten. En het ook als een nieuw begin te laten zijn.


Straatnaamborden Lavendel-oord (wit-verwijzend) en Boekweit-oord, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaamborden Lavendel-oord (wit-verwijzend) en Boekweit-oord, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 21 oktober 2008.


                              

Luchtfoto gezien vanuit het westen op Houten Noordwest in onteikkrlinh met beneden de Utrechtseweg en bovenaa Houten Noordoost in ontwikkeling in 1982. Collectie gemeente Houten. Luchtfoto gezien vanuit het westen op Houten Noordwest in onteikkrlinh met beneden de Utrechtseweg en bovenaa Houten Noordoost in ontwikkeling in 1982. Collectie gemeente Houten.


Luchtfoto van de buurt De Gaarden, voor 13 maart 2012 de wijk De Weerwolf geheten, gezien in 1982-1983, met links de oude Utrechtseweg en linksonderaan de tijdelijke inprikker Papaver-oord . Rechtsonder de Lupine-oord Collectie gemeente Houten. Luchtfoto van de buurt De Gaarden, voor 13 maart 2012 de wijk De Weerwolf geheten, gezien in 1982-1983, met links de oude Utrechtseweg en linksonderaan de tijdelijke inprikker Papaver-oord . Rechtsonder de Lupine-oord Collectie gemeente Houten.


      


7.   Lijnzaad-oord - Lijnzaad is het zaad van vlas. Het wordt gebruikt als grondstof voor lijnzaadolie, dat met behulp van een oliemolen uit het zaad wordt geperst. Het restproduct van dit proces noemt men lijnkoek. Lijnkoeken worden gebruikt als veevoer.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


De Lijnzaadplant. Bron: Wikipedia Lijnzaad. De Lijnzaadplant. Bron: Wikipedia Lijnzaad.



8.   Linzen-oord - De linze (Lens culinaris) is een bekende peulvrucht, die al voor onze jaartelling op grote schaal verbouwd werd. Het feit dat de linze wordt genoemd in het Oude Testament, getuigt hiervan.

De eigenlijke linze is het zaad van de plant, dat gedroogd wordt verhandeld, in verscheidene kleuren en groottes. Linzen hebben veel warmte nodig, zodat in Nederland dit gewas meestal in de glastuinbouw of onder een tunnel verbouwd wordt.


De Linzeplant. Bron: Wikipedia Linzen. De Linzeplant. Bron: Wikipedia Linzen.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


      

Straatnaambord Lupine-oord, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel Straatnaambord Lupine-oord, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel


           

Raadsbesluit van de gemeente Houten van dinsdag 29 mei 1984 waarbij de gemeente Houten het terrein en het schoolgebouw PCBS De Wegwijzer (Lupine-oord 4-6) aan de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs om niet overdroeg ter waarde va het terrein van ƒ. 220.725-, gulden. Bron: RAZU, 005. Raadsbesluit van de gemeente Houten van dinsdag 29 mei 1984 waarbij de gemeente Houten het terrein en het schoolgebouw PCBS De Wegwijzer (Lupine-oord 4-6) aan de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs om niet overdroeg ter waarde va het terrein van ƒ. 220.725-, gulden. Bron: RAZU, 005.


Raadsbesluit van de gemeente Houten van dinsdag 29 mei 1984 waarbij de gemeente Houten het terrein en het schoolgebouw PCBS De Wegwijzer (Lupine-oord 4-6) aan de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs om niet overdroeg ter waarde va het terrein van ƒ. 220.725-, gulden. Bijbehorende plattegrond. Bron: RAZU, 005. Raadsbesluit van de gemeente Houten van dinsdag 29 mei 1984 waarbij de gemeente Houten het terrein en het schoolgebouw PCBS De Wegwijzer (Lupine-oord 4-6) aan de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs om niet overdroeg ter waarde va het terrein van ƒ. 220.725-, gulden. Bijbehorende plattegrond. Bron: RAZU, 005.


Beschrijving van notariële akte van dinsdag 24 september 1985 ten overstaan van de Houtense notaris Hendrik Gerrit van Otterloo verschenen mevrouw Berdina Christina Wilhelmina Geurtsen-Van Eerden, gemeenteambtenaar, de heer Zwaantinus Koekoek agrarisch-planoloog, de heer Dirk Jan Borst, stedebouwkundige. Waarbij de gemeente Houten het schoolgebouw en terrein van PCBS De Wegwijzer om niet overdroeg aan de Vereniging voor Protestants-Christelijke Onderwijs te Houten ter waarde van ƒ. 220.725-, gulden. Bron: RAZU, 005. Beschrijving van notariële akte van dinsdag 24 september 1985 ten overstaan van de Houtense notaris Hendrik Gerrit van Otterloo verschenen mevrouw Berdina Christina Wilhelmina Geurtsen-Van Eerden, gemeenteambtenaar, de heer Zwaantinus Koekoek agrarisch-planoloog, de heer Dirk Jan Borst, stedebouwkundige. Waarbij de gemeente Houten het schoolgebouw en terrein van PCBS De Wegwijzer om niet overdroeg aan de Vereniging voor Protestants-Christelijke Onderwijs te Houten ter waarde van ƒ. 220.725-, gulden. Bron: RAZU, 005.


     


9.   Lupine-oord - Lupine (Lupinus) is een geslacht uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae). Het geslacht telt zo'n 200 Soorten kent vele hybriden en cultivars. In Noordwest-Europa komt alleen de vaste lupine (Lupinus polyphyllus) in het wild voor.


De Lupinebloem. Bron: Wikipedia Lupine. De Lupinebloem. Bron: Wikipedia Lupine.



De Lupine-oord werd in 1976 aangelegd als twee hoofdontsluitingsroute voor de buurt Den Oord. Via een zijweg de Papaver-oord zou het noordelijk deel van de buurt aan de oude Utrechtseweg tijdelijk worden ontsloten. Na het afsluiten van Utrechtseweg en het omvormen ervan tot het Imkerspark werd de Lupine-oord doorgetrokken tot aan De Poort, Herenweg en Romeinenpoort. Vandaar dat de naam van de weg in twee straatnaambesluit is samengesteld.


Foto genomen vanaf de Nederlandse Hervormde Kerktoren van het Oude Dorp met zicht op de bedrijven en huizen aan de Herenweg. Links de panden van garagehouder Sam van Lingen. Met rechtsboven aan de Utrechtseweg boerderij Den Oord met daarachter de nog te bouwen wijk Den Oord. Foto uit circa 1970. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Foto genomen vanaf de Nederlandse Hervormde Kerktoren van het Oude Dorp met zicht op de bedrijven en huizen aan de Herenweg. Links de panden van garagehouder Sam van Lingen. Met rechtsboven aan de Utrechtseweg boerderij Den Oord met daarachter de nog te bouwen wijk Den Oord. Foto uit circa 1970. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977 en bij raadsvergadering vastgesteld op 26 februari 1985.


    

Luchtfoto van Houten met de tweede wijkuitbreiding Den Oord II - De Lobben uit het voorjaar van 1978. Foto: Griet Titulaer. Luchtfoto van Houten met de tweede wijkuitbreiding Den Oord II - De Lobben uit het voorjaar van 1978. Foto: Griet Titulaer.


 

De in aanbouw zijnde sporthal Den Oord aan de Lupine-oord 2 in 1978. Sporthal is in 2017. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046632). De in aanbouw zijnde sporthal Den Oord aan de Lupine-oord 2 in 1978. Sporthal is in 2017. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046632).


Sporthal Den Oord aan de Lupine-oord 2 in 1980. Sporthal is in 2017. Op de voorgrond de Lobbendijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046637). Sporthal Den Oord aan de Lupine-oord 2 in 1980. Sporthal is in 2017. Op de voorgrond de Lobbendijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 52 (046637).


De Splitlevel woningen aan de Lupine-oord met rechts huisnummer 1 tot en met 13 in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. De Splitlevel woningen aan de Lupine-oord met rechts huisnummer 1 tot en met 13 in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.


PCBS De Wegwijzer (Lupine-oord 4-6) aan de achterkant gezien vanuit het zuidwesten aan de Vlas-oord. Schoolgebouw bestond van 1978 tot aan 2018. Foto: Jos Schalkwijk. PCBS De Wegwijzer (Lupine-oord 4-6) aan de achterkant gezien vanuit het zuidwesten aan de Vlas-oord. Schoolgebouw bestond van 1978 tot aan 2018. Foto: Jos Schalkwijk.


     

De bouw van de woningen aan de Lupine-oord. Rechts basisschool De Wegwijzer in februari 1979. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46636, 69. De bouw van de woningen aan de Lupine-oord. Rechts basisschool De Wegwijzer in februari 1979. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46636, 69.


       


10.   Luzerne-oord - Luzerne (Medicago sativa) is een vaste plant. Afhankelijk van variëteit en klimaat kan de plant vijf tot twaalf jaar oud worden. Met een hoogte tot 1 m en trosjes kleine blauwe bloemen lijkt de plant op klaver.


De Luzernebloem. Bron: Wikipedia Luzerne. De Luzernebloem. Bron: Wikipedia Luzerne.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


Huis Meekrap-oord 1 op de hoek van de Lupine-oord in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. Huis Meekrap-oord 1 op de hoek van de Lupine-oord in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.



11.   Mais-oord - Mais of maïs (Zea mays subsp. mays) is een graan afkomstig uit Midden-Amerika en behoort tot de grassen. Mais is een directe domesticatie van de teosinte Zea mays ssp. parviglumis.


De Maïsplant. Bron: Wikipedia Maïs. De Maïsplant. Bron: Wikipedia Maïs.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


Het einde van de Lupine-oord met rechts de huizen aan de Meekrap-oord. Destijds aanwezig een oversteek voor auto's over de Lobbendijk, aansluitend op de Akkerwindehof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk. Het einde van de Lupine-oord met rechts de huizen aan de Meekrap-oord. Destijds aanwezig een oversteek voor auto's over de Lobbendijk, aansluitend op de Akkerwindehof in 1980. Foto: Jos Schalkwijk.



12.   Meekrap-oord - De meekrap (Rubia tinctorum), ook wel mee of mede, in het Engels madder genoemd, is een plant die behoort tot de sterbladigenfamilie (Rubiaceae). Meekrap werd vroeger gebruikt als grondstof voor de rode kleurstof alizarine.


De Meekrapbloem. Bron: Wikipedia Meerkrap. De Meekrapbloem. Bron: Wikipedia Meerkrap.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


       

Huizen aan de Meekrap-oord in aanbouw in 1979. Bron: Regionaal archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105223, 116. Huizen aan de Meekrap-oord in aanbouw in 1979. Bron: Regionaal archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105223, 116.


     


13.   Papaver-oord - Klaproos of papaver (Papaver) is een geslacht van bloeiende planten. Een bekende soort is de slaapbol (Papaver somniferum), waaruit opium gewonnen wordt. Deze soort wordt ook als sierplant gebruikt.

In het Vlaams wordt de klaproos soms kollebloem (toverkol of kol = heks) genoemd. In het Albanees noemt men de klaproos "lule flanules" oftewel "bloem met vlagjes".


De Papaverbloem. Bron: Wikipedia Papaver. De Papaverbloem. Bron: Wikipedia Papaver.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


       


14.   Rapen-oord - Knolraap, ook meiraap, meiknolletje, knol of raap genoemd (Brassica rapa) is een oude groente die in Nederland vrijwel alleen nog door de amateurtuinder en in de biologische landbouw geteeld wordt, maar bijvoorbeeld in België en Frankrijk heel gewoon is.

Knolrapen werden al geteeld door de Romeinen en de Oude Grieken. De domesticatie heeft waarschijnlijk plaatsgevonden in Afghanistan, Pakistan en het Middellandse Zeegebied.


Rapen bij elkaar. Bron: Wikipedia Rapen. Rapen bij elkaar. Bron: Wikipedia Rapen.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.


    

Parkeerplaatsen aan het Rapen-oord. De huizen op de achtergrond staan aan het Wikke-oord in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46641, 69. Parkeerplaatsen aan het Rapen-oord. De huizen op de achtergrond staan aan het Wikke-oord in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46641, 69.




15.   Rogge-oord - Rogge (Secale cereale) is een kruisbevruchtende graansoort. Het behoort net als de overige granen tot de grassenfamilie. Rogge groeit in het wild in midden- en oost-Turkije. Als cultuurgewas is de plant er in kleine hoeveelheden aangetroffen in enkele neolithische vindplaatsen, maar verder wordt het vrijwel niet gevonden tot aan de Midden-Europese bronstijd, rond 1800-1500 v. Chr. Mogelijk werd rogge naar het Westen gebracht als 


Rogge. Bron: Wikipedia Rogge. Rogge. Bron: Wikipedia Rogge.



minder belangrijke variant van tarwe, en werd het gewas pas later apart geteeld. Rogge is aangetroffen in Romeins cultuurgebied langs de Rijn en op de Britse eilanden. In Nederlandse gebieden is rogge gevonden in de laatste fase van de raatakkers, ook wel 'celtic fields' genoemd. Het gewas werd waarschijnlijk omstreeks het begin van de jaartelling ingevoerd. Sinds de middeleeuwen is het ook hier een belangrijke grondstof voor brood.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


 

Gezicht op de straat Rogge-oord vanaf de Lupine-oord. Het gebouw in het midden is de woning Lupine-oord 44 in augustus 1980, foto: Jos Schalkwijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, doos052, 69. Gezicht op de straat Rogge-oord vanaf de Lupine-oord. Het gebouw in het midden is de woning Lupine-oord 44 in augustus 1980, foto: Jos Schalkwijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, doos052, 69.


    


16.   Spelt-oord - Spelt (Triticum spelta) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae) uit het geslacht Tarwe (Tricitum). Het is een graansoort, die reeds vóór 7000 v. Chr. verbouwd werd, en wordt beschouwd als een primitieve tarwesoort.


Een Speltakker. Bron: Wikipedia Spelt. Een Speltakker. Bron: Wikipedia Spelt.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.
Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


    

Luchtfoto van de Utrechtseweg gezien vanuit het westen in ca. 1970. Linksonder boerderij Den Oord met het open veld waar de gelijknamige wijk later gebouwd zou gaan worden. Colletie: Gemeente Houten. Luchtfoto van de Utrechtseweg gezien vanuit het westen in ca. 1970. Linksonder boerderij Den Oord met het open veld waar de gelijknamige wijk later gebouwd zou gaan worden. Colletie: Gemeente Houten.


     


17.   Tarwe-oord - Tarwe (Triticum-species) is een van de voornaamste granen waar de mensheid zich mee voedt, naast rijst en maïs.  Het staat met maïs op een gedeelde eerste plaats. In Nederland werd in 2005 116.000 ha wintertarwe en ruim 20.600 ha zomertarwe geteeld. arwe is ook een van de oudste gedomesticeerde planten.

De domesticatie vond waarschijnlijk ongeveer 10.000 jaar geleden plaats in het Midden-Oosten en Afrika van Syrië tot Kasjmir en naar het zuiden tot in Ethiopië.


Een Tarweveld. Bron: Wikipedia Tarwe. Een Tarweveld. Bron: Wikipedia Tarwe.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


           


18.   Vlas-oord - Vlas (Linum usitatissimum) is een plant uit de vlasfamilie (Linaceae). Het is een gewas dat al lang verbouwd wordt. Er zijn blauwbloeiende en witbloeiende rassen. Daarnaast zijn er rassen met bruine zaden en rassen met gele zaden. De zaden zijn ongeveer 5 mm lang.


Een Vlasbloem. Bron: Wikipedia Vlas. Een Vlasbloem. Bron: Wikipedia Vlas.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 april 1977 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 7 juni 1977.


      

De straat Vlas-oord in noordwestelijke richting gezien in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46640, 69. De straat Vlas-oord in noordwestelijke richting gezien in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46640, 69.


De straat Vlas-oord gezien in noordelijke richting. De witte huizen op de achtergrond zijn Lupine-oord 1 t/m 13. Het gebouw rechts is de basisschool De Wegwijzer in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46639, 69. De straat Vlas-oord gezien in noordelijke richting. De witte huizen op de achtergrond zijn Lupine-oord 1 t/m 13. Het gebouw rechts is de basisschool De Wegwijzer in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46639, 69.


        


19.   Wikke-oord - Wikke (Vicia) is een plantengeslacht uit de onderfamilie Papilionoideae van de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae). Het geslacht komt met ongeveer 140 soorten voor in gematigde streken van het noordelijk halfrond en in Zuid-Amerika. Wikkes zijn kruidachtige planten, meestal met ranken waarmee ze naburige planten beklimmen. De namen wikke en Vicia zijn etymologisch verwant met viere, Latijn voor wikkelen of binden. De vruchten zijn peulen.


Een Wikkebloem. Bron: Wikipedia Wikke. Een Wikkebloem. Bron: Wikipedia Wikke.



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 8 mei 1973 en bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1973.


    

Gezicht op woningen, met spelende kinderen, aan de Wikke-oord te Houten in 1982. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105214, 116. Gezicht op woningen, met spelende kinderen, aan de Wikke-oord te Houten in 1982. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 105214, 116.



Luchtfoto gezien vanuit het zuidwesten met zicht op de Utrechtseweg met de tijdelijke buurt inprikker van de Papaver-oord aan de Utrechtseweg met linksboven de buurt De Gaarden in aanbouw in 1978-1979. Bron: HUA, 1929. Luchtfoto gezien vanuit het zuidwesten met zicht op de Utrechtseweg met de tijdelijke buurt inprikker van de Papaver-oord aan de Utrechtseweg met linksboven de buurt De Gaarden in aanbouw in 1978-1979. Bron: HUA, 1929.



Den Oord - Woonplaats (soms ook 'woonkern' of 'oord') is in het algemeen dagelijkse spraakgebruik een relatief dichtbevolkt gebied met bewoning, vergelijkbaar met het begrip nederzetting. Een woonplaats kan zowel een losliggende kern van bij elkaar wonende mensen zijn, als ook een aantal in elkaar overlopende kernen. Dit laatste gebeurt meestal bij de groei van één bepaalde kern die zich naar andere plaatsen uitstrekt, of er is sprake van groei van meerdere kernen.


De wijk Den Oord in aanbouw in mei 1974, gezien vanuit het zuidwesten. Midden onder het vroegere tolhuis aan de Utrechtseweg wat afgebroken wordt. Collectie: Gemeente Houten. De wijk Den Oord in aanbouw in mei 1974, gezien vanuit het zuidwesten. Midden onder het vroegere tolhuis aan de Utrechtseweg wat afgebroken wordt. Collectie: Gemeente Houten.


     


In de periode 1971 tot 1978 was bij de eerste en tweede toenmalige wijkuitbreiding van de gemeente Houten in bouwprojecten Den Oord I en De Oord II - De Lobben (De Hoven) niet voorzien in een aansluiting op de toen nog aan-te-leggen Rondweg. De straten in de buurt De Den Oord kwamen ten noorden en westen van het Oude Dorp te liggen.


Luchtfoto gezien vanuit het westen op de tijdelijke buurtinprikker van Den Oord in 1978-1979. De inprikker van de Papaver-oord heeft tot 1987 dienst gedaan. Bron: HUA, 1929. Luchtfoto gezien vanuit het westen op de tijdelijke buurtinprikker van Den Oord in 1978-1979. De inprikker van de Papaver-oord heeft tot 1987 dienst gedaan. Bron: HUA, 1929.



De hoofd ontsluitingsroute voor de buurt Den Oord is in 1973 aangelegd via de Lobbendijk. In 1976 toen het tweede gedeelte van het bouwproject gerealiseerd werd kreeg Den Oord een tijdelijke aansluiting op de Utrechtseweg, via de Papaver-oord. Na het sluiten van de Utrechtseweg in 1985 werd de nieuwe tweede ontsluitingsweg, de Lupine-oord. Die via De Poort op de Rondweg aansluit.


    


De wijknaam Den Oord wat al vanaf 1971 gangbaar was bij de ontwikkeling van de nieuwbouwwijk is op 22 augustus 1995 door het college van burgemeester en wethouders vastgesteld als officiële wijknaam voor de straten in Den Oord.


Gezicht op boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2a en 4) met het zomerhuis en de leilinden in 1983. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos24 (043494). Gezicht op boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2a en 4) met het zomerhuis en de leilinden in 1983. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos24 (043494).



Bij de herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die waren vastgesteld in 1979, 1995 en 1996 bij collegebesluit burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken. Na deze dag werd de naam Den Oord als wijknaam niet meer gebruikt in de administratie.


De voorgevel van boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2a en 4) met drie leilinden in 1983. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos24 (043491). De voorgevel van boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2a en 4) met drie leilinden in 1983. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos24 (043491).



Na het besluit werd De Den een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


    


De naam van de wijk Den Oord, verwijst naar boerderij Den Oord gelegen aan de Tarwe-oord 2 en 4. De naam van de boerderij is al bekend in de zestiende eeuw in het archief van Zutphen en omgeving. Destijds was de hofstede een leen van het Graafschap Zutphen. De Heer van Wulven, was ook Heer van Zutphen en Wilp. Een klein dorp in de buurt van de stad Zutphen. Familie van Renesse had de drie ambachtsheerlijkheden in de zestiende eeuw in eigendom.

In het midden van de achttiende eeuw stond hofstede Den Oord al langere tijd in de ambachtsheerlijkheid van Houten en 't Goy. De ontsluiting geschieden via het zandpad, wat tot 1985 de Utrechtseweg was. Aan de overkant van de weg was de ambachtsheerlijkheid Wulven. Ruim een kilometer ernaast was de ambachtsheerlijkheid Heemstede. De heer van Heemstede Essaye Gillot en zijn zoon met dezelfde naam als zijn vader. Hadden tot aan het eind van de achttiende eeuw Den Oord in Houten in bezit.

Waarna het in het bezit van familie De Kock kwam. Diverse heren van deze familie waren in een groot deel van de achttiende- en negentiende eeuw grootgrondbezitters in de regio Utrecht. Een van hen was zelfs ook schout van de ambachtsheerlijkheid Jutphaas.

In de tweede helft van de negentiende- en eerste deel van de twintigste eeuw was boerderij Den Oord het eigendom van de Utrechtse notarisfamilie Schermbeek. De pachter van de boerderij was landbouwer De Goey.

Inwoners uit de buurt De Gaarden en Den Oord verwarren boerderij Den Oord nog wel eens met de in 1891 gebouwde boerderij Nieuwoord. Dit bouwjaar is aan het licht gekomen na uitgebreid kadasteronderzoek. Op de gevel van de boerderij staat dat het bouwjaar 1893 is. Dit is het jaar van oplevering. Op de plek van de boerderij werd eerder nog een ander huis gebouwd in het jaar 1887 door landbouwer Reijer van Woudenberg uit Linschoten. Zijn echtgenote was Jacoba van Schaik.

De naam van boerderij Nieuwoord (Notengaarde 3) is de tegenhanger van boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2a en 4)
Sommige Houtense inwoners denken in de uitspraak van de naam Nieuwoord de naam Nieuweroord te herkennen. En spreken dit als zodanig ook foutief uit.
In een groot gedeelte van de twintigste eeuw was tot aan 1973 familie De Vor de eigenaar van boerderij Nieuwoord. Waarna zij de boerderij aan de gemeente Houten verkochten voor de bouw voor de destijds nieuw te bouwen wijk De Weerwolf.


      

Buurt Oude Dorp 

Buurtnaam thema: oude kern, notabelen 
en leden koninklijk huis


Het Oude Dorp geportretteerd op zondag 15 januari 2006, door Sander van Scherpenzeel.

      


1.   Burgemeester Haefkensstraat

Burgemeester van Houten tussen 11 november 1946 en 5 december 1958.

Officiële naam: Adrianus Bruno Haefkens
Burgemeester van Houten, Schalkwijk en Tull en ’t Waal tussen 11 november 1946 en 5 december 1958. Geboren: 23 februari 1898, te ’s Hertogenbosch

Burgemeester Adrianus Bruno Haefkens in ca. 1955. Burgemeester Adrianus Bruno Haefkens in ca. 1955.



Gestorven: 5 december 1958, te Schalkwijk
In Houten is een straat naar hem genoemd; de Burgemeester Haefkensstraat
Burgemeester Haefkens is de eerste na-oorlogse burgemeester. Hij volgde burgemeester V.R. Los op, die was teruggekeerd na de Tweede Wereldoorlog. Vrijwel direct was hij ook burgemeester van de gemeenten Schalkwijk en Tull en ’t Waal.


    


Herstelperiode

In de periode dat Haefkens burgemeester was, werd Nederland opgebouwd. Ook in Houten en Schalkwijk was oorlogsschade. Met name de kern van Houten was getroffen door een bombardement.

Tijdens zijn bestuur werd het ‘Brinkplein’ aangelegd en werden wegen verbeterd. Burgemeester Haefkens was ook bezig met de ‘Rondweg van Houten’. Dit was een weg direct om de oude kern heen. Haefkens was net als zijn voorgangers voorzitter van het Waterschap Houten. Maar onder zijn periode werd een groot deel van het wegennet overgeheveld naar de gemeente.


Bondshotel - restaurant De Engel aan de Burg. Wallerweg 2 gezien in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.020. Bondshotel - restaurant De Engel aan de Burg. Wallerweg 2 gezien in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.020.



Ook kreeg de kern van Houten riolering. Veel wegen werden opgebroken. Het gemeentehuis van Houten verdween. Voor wat betreft de brandweer kwam er in 1947 een autospuit.

Burgemeester Haefkens kreeg te maken met de annexatie van het gebied ten noorden van de A12. Ook werden er grenscorrecties met Bunnik en Jutphaas uitgevoerd.

Bron: Oudhouten.nl


Huize De Zwaan-De Prins aan de Burg. Wallerweg 5 (links), 3a en 3 in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.021. Huize De Zwaan-De Prins aan de Burg. Wallerweg 5 (links), 3a en 3 in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.021.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 november 1959.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


Portret van Jacob Waller, Burg. van Houten van 1877 tot 1925. Bro: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU) 033, 219. Portret van Jacob Waller, Burg. van Houten van 1877 tot 1925. Bro: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU) 033, 219.


Burgemeester Waller en zijn vrouw (beide zittend achter de tafel) en enkele familieleden voor de voorgevel van 'De Grund', Foto uit ca. 1910. Burgemeester Waller en zijn vrouw (beide zittend achter de tafel) en enkele familieleden voor de voorgevel van 'De Grund', Foto uit ca. 1910.


             

Portret van Jacob Waller (1848-1926), burgemeester van Houten (1877-1925) rond 1870. Bron: Stadsarchief Amsterdam. Portret van Jacob Waller (1848-1926), burgemeester van Houten (1877-1925) rond 1870. Bron: Stadsarchief Amsterdam.


   

In 1961 de onthulling van het straatnaambordje van de Burgemeester Haefkensstraat door de weduwe van burgemeester Haefkens. Rechts waarnemend burgemeester E.A.M.J. van de Weijer. (1) In 1961 de onthulling van het straatnaambordje van de Burgemeester Haefkensstraat door de weduwe van burgemeester Haefkens. Rechts waarnemend burgemeester E.A.M.J. van de Weijer. (1)


In 1961 de onthulling van het straatnaambordje van de Burgemeester Haefkensstraat door de weduwe van burgemeester Haefkens. Rechts waarnemend burgemeester E.A.M.J. van de Weijer. (2) In 1961 de onthulling van het straatnaambordje van de Burgemeester Haefkensstraat door de weduwe van burgemeester Haefkens. Rechts waarnemend burgemeester E.A.M.J. van de Weijer. (2)


   

Burgemeester Jacob Waller met zijn echtgenote Watkins te paard op vakantie in Engeland in september 1924. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Burgemeester Jacob Waller met zijn echtgenote Watkins te paard op vakantie in Engeland in september 1924. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



2.   Burgemeester Wallerweg -

Burgemeester Jacob Waller was burgemeester van de gemeente Houten van 1877 tot 1925.

Burgemeester van Houten tussen 20 mei 1877 en 18 mei 1925
Geboren: 14 oktober 1848 te Utrecht
Gestorven: 23 maart 1926 te Houten
In Houten is een straat naar hem genoemd; de Burgemeester Wallerweg.

Burgemeester Waller is de langstzittende burgemeester die Houten heeft gekend. 48 jaar stond hij aan het roer van de gemeente en was de opvolger van burgemeester S. van Raven, die eveneens lange tijd burgemeester van Houten was.


Portret van de tweede burgemeester van Houten Samuel van Raven (1803-1877). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Portret van de tweede burgemeester van Houten Samuel van Raven (1803-1877). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De Grund

Waller was eerst burgemeester van Koudekerk aan den Rijn, toen hij in 1877 burgemeester van Houten werd. Bij zijn aantreden liet hij een modern en markant huis bouwen. Het huis kreeg de naam De Grund en stond buiten het dorp langs de doorgaande weg van Utrecht naar Schalkwijk (thans De Poort geheten). Hij blijft hier tot aan zijn dood wonen.

Hij stond bekend als een krachtige bestuurder die opkwam voor de gemeentelijke belangen. In zijn periode maakte hij zich sterk voor het verbeteren van de wegen in Houten, die ’s winters niet altijd goed begaanbaar waren. Als voorzitter van het Waterschap Houten kon hij vanaf 1887 hier veel in betekenen.


Huize De Grund aan De Poort nr. 42 in 2012 met de voorgevel. Foto: Peter Koch. Huize De Grund aan De Poort nr. 42 in 2012 met de voorgevel. Foto: Peter Koch.


Huize De Grund aan De Poort nr. 42 in 2012 met de oprit. Foto: Peter Koch. Huize De Grund aan De Poort nr. 42 in 2012 met de oprit. Foto: Peter Koch.


     

De doorrijschuur naast hotel/café De Engel omstreeks 1920. Links op de foto nog een richting aanwijzer dat men via de Herenweg naar Utrecht kon komen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De doorrijschuur naast hotel/café De Engel omstreeks 1920. Links op de foto nog een richting aanwijzer dat men via de Herenweg naar Utrecht kon komen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Foto vanaf dezelfde plek op de Herenweg in 1924 waarna net de doorrijschuur van hotel/café/restaurant De Engel is afgebroken. Tot de jaren zestig zou het fundamentsmuurtje van de schuur gebruikt worden als tuin. Waarna tankstation de Vico erop gebouwd zou worden van familie Van Rooijen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Foto vanaf dezelfde plek op de Herenweg in 1924 waarna net de doorrijschuur van hotel/café/restaurant De Engel is afgebroken. Tot de jaren zestig zou het fundamentsmuurtje van de schuur gebruikt worden als tuin. Waarna tankstation de Vico erop gebouwd zou worden van familie Van Rooijen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


De doorrijschuur van De Engel, gezien vanaf de Nederlandse Hervormde kerk, kort voor de sloop in 1924. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40891, 73. De doorrijschuur van De Engel, gezien vanaf de Nederlandse Hervormde kerk, kort voor de sloop in 1924. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40891, 73.


Twee mannen, poserend op de plaats waar de doorrijschuur van De Engel stond, kort na de sloop gezien vanaf de Nederlandse Hervormde kerk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40892, 73. Twee mannen, poserend op de plaats waar de doorrijschuur van De Engel stond, kort na de sloop gezien vanaf de Nederlandse Hervormde kerk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40892, 73.


Het siertuintje op de plaats waar de doorrijschuur van De Engel heeft gestaan. Op de achtergrond het onderste gedeelte van de toren van de Nederlandse Hervormde kerk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40894, 48. Het siertuintje op de plaats waar de doorrijschuur van De Engel heeft gestaan. Op de achtergrond het onderste gedeelte van de toren van de Nederlandse Hervormde kerk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40894, 48.


     

Gezicht op het voormalige kantoorgebouw van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (Burgemeester Wallerweg 25) te Houten. Foto genomen op dinsdag 24 februari 1998. Pand is gesloopt in 2017 na jaren lang in gebruik te zijn als tijdelijke bewoning. Hiervoor in de plaats is een nieuw appartementengebouw in de plaats gekomen. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117200. Gezicht op het voormalige kantoorgebouw van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (Burgemeester Wallerweg 25) te Houten. Foto genomen op dinsdag 24 februari 1998. Pand is gesloopt in 2017 na jaren lang in gebruik te zijn als tijdelijke bewoning. Hiervoor in de plaats is een nieuw appartementengebouw in de plaats gekomen. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 117200.




Waller stond bekend om zijn daadkracht. Hij hield geen lange toespraken met ingewikkelde woorden, maar handelde op het juiste moment. Hij was zijn hele periode bezig voor de gemeente Houten. In september 1909 werd hij onderscheiden als ridder in de orde van Oranje Nassau.


Zicht op bakkerij Van Leeuwen in oktober 1963. Heden restaurant Plein 22. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.016. Zicht op bakkerij Van Leeuwen in oktober 1963. Heden restaurant Plein 22. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.016.



Burgemeester Waller startte zomers soms zijn werkzaamheden om 5 uur ’s ochtends. Een keer liet hij de gemeenteraad om 6 uur ’s ochtends aanvangen. 40 jaar lang was hij ook gemeentesecretaris. Pas in 1917 werd er een gemeentesecretaris (L.A.H. de Ruijter) aangesteld. Hiervoor werd het gemeentehuis met één verdieping uitgebreid. Aanleiding was de administratie rond distributiebonnen tijdens de Eerste Wereldoorlog.


Zicht op Hotel-Restaurant De Roskam aan het Plein 25 in oktober 1963. Heden restaurant Plein 22. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.017. Zicht op Hotel-Restaurant De Roskam aan het Plein 25 in oktober 1963. Heden restaurant Plein 22. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.017.



Tijdens zijn ambtsperiode voerde hij het openbare groen in, zodat de gemeente op sommige plaatsen een mooi aanzien kreeg. Ook de kom van het dorp werd aangepakt en sloten en poelen die zich tot in het dorp uitstrekten, werden gedempt. In 1893 regelde hij de huidige torenspits op de kerk aan de Brink.


 

Gezicht vanuit een hoogwerker naast de toren van de Nederlandse Hervormde Kerk op de Burgemeester Wallerweg op 25 juni 1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44635, 34. Gezicht vanuit een hoogwerker naast de toren van de Nederlandse Hervormde Kerk op de Burgemeester Wallerweg op 25 juni 1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44635, 34.


   

Portret van Mary Watkins (1846-1926), omstreeks 1880. Mary is de echtgenote van Jacob Waller. Bron: Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Den Haag. Portret van Mary Watkins (1846-1926), omstreeks 1880. Mary is de echtgenote van Jacob Waller. Bron: Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Den Haag.


Portret van Jacob Waller (1848-1926) omstreeks 1880. Bron: Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Den Haag. Portret van Jacob Waller (1848-1926) omstreeks 1880. Bron: Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Den Haag.


Portret van Herman Waller (1875-1934), oudste zoon van Mary Watkins en Jacob Waller. Bron: CollectieNederland.nl. Portret van Herman Waller (1875-1934), oudste zoon van Mary Watkins en Jacob Waller. Bron: CollectieNederland.nl.


Portret van William Waller (1877-1971), jongste zoon van Mary Watkins en Jacob Waller. Bron: CollectieNederland.nl. Portret van William Waller (1877-1971), jongste zoon van Mary Watkins en Jacob Waller. Bron: CollectieNederland.nl.


   

Portret van Herman Waller (1820-1894), vader van Jacob Waller (1848-1925). Bron: Collectie Nederland.nl. Portret van Herman Waller (1820-1894), vader van Jacob Waller (1848-1925). Bron: Collectie Nederland.nl.


De weg gezien richting het dorp met de woningen aan weerskanten en op de achtergrond de toren van de Nederlands Hervormde Kerk in ca. 1960. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040909). De weg gezien richting het dorp met de woningen aan weerskanten en op de achtergrond de toren van de Nederlands Hervormde Kerk in ca. 1960. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040909).



Ontslag
Op 4 mei 1925 dient burgemeester Waller zijn ontslag in bij de Koningin. Hij verzoekt om per 18 mei te mogen worden ontslagen, in verband met zijn gevorderde leeftijd. Hij is op dat moment 76 jaar oud en 51 jaar burgemeester (3 jaar in Koudekerk). Hij wordt opgevolgd door burgemeester H.J.J. Scholtens. Wethouder G.J. Vernooy is tijdens de overbruggingsperiode loco-burgemeester.

Op 23 oktober 1925 wordt besloten om de weg die Waller gebruikte om op zijn werk te komen, de burgemeester Wallerweg te noemen. Tevens krijgt Waller een verhoging van zijn pensioen met 25 procent. Hij schenkt deze extra inkomsten aan de kerken en het armenfonds.

Bron: Oudhouten.nl

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 2 januari 1926. 

Bij raadsvergadering vastgesteld op 13 maart 1929 en raadsvergadering op 4 oktober 1962.


     

De toren van de Nederlands Hervormde Kerk gezien vanaf de Burgemeester Wallerweg in ca. 1890. Rechts een gedeelte van de doorrijschuur van De Engel. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos 32 (044423). De toren van de Nederlands Hervormde Kerk gezien vanaf de Burgemeester Wallerweg in ca. 1890. Rechts een gedeelte van de doorrijschuur van De Engel. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos 32 (044423).

 

Portret van burgemeester Jacob Waller van de gemeente Houten in de periode 1895-1905. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: P.27.4 (105202). Portret van burgemeester Jacob Waller van de gemeente Houten in de periode 1895-1905. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: P.27.4 (105202).

   


In de achttiende- en negentiende werd de Burgemeester Wallerweg het Zwaanspad of Zwaansweg genoemd. De weg werd van de kerktoren bij de Lobbendijk tot aan boerderij De Steenen Poort aan het zuidwestelijke uiteinde zo genoemd. Naar de vroegere herberg De Zwaan. Heden het pand waar nu drie woningen in zij gevestigd aan de Burgemeester Wallerweg 3, 3A en 5. In de eerste helft van de achttiende eeuw was een oudere naam van de herberg, De Prins.


Vroegere dorpscafé Dorpszicht, heden restaurant De Zwijger aan het Plein 21, gezien in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.015. Vroegere dorpscafé Dorpszicht, heden restaurant De Zwijger aan het Plein 21, gezien in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.015.



Dat een herberg de naam De Zwaan heet, duid erop dat men er vroeger dames van lichte zeden kon ontmoeten. Eigenlijk had het dorp Houten in de achttiende eeuw een rosse buurt, naast de kerktoren. Het is onbekend wanneer de herberg is gesloten.


   

Burgemeester Wallerweg 3, 3A en 5 in 2000. In de achttiende eeuw was dit pand in gebruik als herberg met de naam De Zwaan. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040960). Burgemeester Wallerweg 3, 3A en 5 in 2000. In de achttiende eeuw was dit pand in gebruik als herberg met de naam De Zwaan. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040960).


   

Winkels en appartementen aan De Passage in 1996 (1). Foto: Peter Koch. Winkels en appartementen aan De Passage in 1996 (1). Foto: Peter Koch.



3.   De Passage - Een winkelpassage of winkelgalerij is een volledig overdekte straat met aan weerszijden winkels, die alleen toegankelijk is voor voetgangers.

Een passage (Frans voor doortocht, verbindingsgang) is vaak onderdeel van een winkelgebied waarin het meerdere (onoverdekte) winkelstraten met elkaar verbindt. Afhankelijk van de grootte kan een passage ook als winkelcentrum of onderdeel van een winkelcentrum worden gezien.


Het Kruidvat aan het Plein in 1996 onderdeel van de renovatie/nieuw bouw van De Passage. Foto: Peter Koch. Het Kruidvat aan het Plein in 1996 onderdeel van de renovatie/nieuw bouw van De Passage. Foto: Peter Koch.



De overkapping van de passage is vaak van glas zodat optimaal van daglicht kan worden geprofiteerd. 

Bij besluit van college van Burgemeester en Wethouders vastgesteld op 20 december 1994.


      

Foto van de oude Raiffeisenbank aan het Plein omstreeks 1990. Foto: O.J. Wttewaall. Collectie: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU). Foto van de oude Raiffeisenbank aan het Plein omstreeks 1990. Foto: O.J. Wttewaall. Collectie: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU).



Huis op de hoek van de Dorpsstraat met de Loerikseweg in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Huis op de hoek van de Dorpsstraat met de Loerikseweg in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



4.   Dorpsstraat - Een vrij recente naam uit 1985. Oude Dorpsstraatnamen verwijzen vaak naar een oude weg door het dorp heen.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 februari 1985.


De Dorpsstraat richting het noorden gezien in 1991-1992 bij de kruising met de Pr. Bernhardweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Dorpsstraat richting het noorden gezien in 1991-1992 bij de kruising met de Pr. Bernhardweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


            

Huis wat ooit op de plek aan de Loerikseweg 25 stond wat rond 1984-1985 is afgebroken om plaats te maken voor de aanleg van de Dorpsstraat. Foto: Jos Schalkwijk. Huis wat ooit op de plek aan de Loerikseweg 25 stond wat rond 1984-1985 is afgebroken om plaats te maken voor de aanleg van de Dorpsstraat. Foto: Jos Schalkwijk.


Boerenland en weide ten oosten van het Oude Dorp in de periode 1980-1985 waar op ongeveer deze de Dorpsstraat aangelegd zou gaan worden. Foto: Jos Schalkwijk. Boerenland en weide ten oosten van het Oude Dorp in de periode 1980-1985 waar op ongeveer deze de Dorpsstraat aangelegd zou gaan worden. Foto: Jos Schalkwijk.


Zicht op een weiland achter het huis aan de Loerikseweg 25 wat rond 1984-1985 is afgebroken om plaats te maken voor de aanleg van de Dorpsstraat. foto: Jos Schalkwijk. Zicht op een weiland achter het huis aan de Loerikseweg 25 wat rond 1984-1985 is afgebroken om plaats te maken voor de aanleg van de Dorpsstraat. foto: Jos Schalkwijk.


   

De Dorpsstraat ricting het zuiden gezien van de de kruising met de Loerikseweg in 1991-1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Dorpsstraat ricting het zuiden gezien van de de kruising met de Loerikseweg in 1991-1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


          

Zicht op det-splitsing met de Herenweg aansluitend op de Utrechtseweg. Met zicht op de plek waar eens het tolhuis stond. Nu Lupine-oord en De Poort. Beeld uit 1975-1978. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op det-splitsing met de Herenweg aansluitend op de Utrechtseweg. Met zicht op de plek waar eens het tolhuis stond. Nu Lupine-oord en De Poort. Beeld uit 1975-1978. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    


5.   Herenweg - een Herenweg betekend hier een openbare weg of straat.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 13 maart 1929 en raadsvergadering op 4 oktober 1962.


           

Straatnaambord Herenweg met huisnummerverwijzing nr.s 35 t/m 37, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel Straatnaambord Herenweg met huisnummerverwijzing nr.s 35 t/m 37, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel


           

IJsalon J. Roskam aan de Herenweg 6 gezien in de periode 1960-1960. Later zou hier Cafetaria De Roskam komen. In 2016 verhuisde de snackbar na een brand naar de Loerikseweg 15. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005. (1) IJsalon J. Roskam aan de Herenweg 6 gezien in de periode 1960-1960. Later zou hier Cafetaria De Roskam komen. In 2016 verhuisde de snackbar na een brand naar de Loerikseweg 15. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005. (1)


De Brink van Houten in de periode 1900-1910 een aantal meisjes en dames poseren op de foto met rechts het oude gemeentehuis van Houten op de Brink. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Brink van Houten in de periode 1900-1910 een aantal meisjes en dames poseren op de foto met rechts het oude gemeentehuis van Houten op de Brink. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


IJsalon J. Roskam aan de Herenweg 6 gezien in de periode 1960-1960. Later zou hier Cafetaria De Roskam komen. In 2016 verhuisde de snackbar na een brand naar de Loerikseweg 15. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005. (2) IJsalon J. Roskam aan de Herenweg 6 gezien in de periode 1960-1960. Later zou hier Cafetaria De Roskam komen. In 2016 verhuisde de snackbar na een brand naar de Loerikseweg 15. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005. (2)


         

Luchtfoto gezien vanuit het noorden in ca. 1980 met zicht op de Herenweg aansluitend op de Utrechtsewg. Linksboven Dorpshuis De Grund. Midden van links de tijdelijke bebouwing van het toenmalige gemeentehuis van Houten aan De Poort. Bron: HUA, 1929. Luchtfoto gezien vanuit het noorden in ca. 1980 met zicht op de Herenweg aansluitend op de Utrechtsewg. Linksboven Dorpshuis De Grund. Midden van links de tijdelijke bebouwing van het toenmalige gemeentehuis van Houten aan De Poort. Bron: HUA, 1929.



De weg heeft in de loop van de eeuwen verschillende verandering in de loop van zijn tracé gekend.

Op de oudst bekende kaart (kaart 1) van het dorp van Houten uit ca. 1590 afkomstig uit het archief van De Ridderlijke Duitse Orde, Balije van Utrecht staat al een zandpad ingetekend die niet de huidige route volgt van hoe wij de Herenweg vandaag de dag in zijn tracé kennen. Het begin van het zandpad ligt aan de Burgemeester Wallerweg en lijkt meer naar het westen te liggen. Dan zoals wij het vandaag de dag kennen. 


Huis aan het Plein 20, heden is restaurant Miro gevestigd. Foto uit oktober 1963. Zie de muurankers in de voorgevel waar het jaartal 1777 opstaat. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.014. Huis aan het Plein 20, heden is restaurant Miro gevestigd. Foto uit oktober 1963. Zie de muurankers in de voorgevel waar het jaartal 1777 opstaat. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.014.



Het pad volgt met een afbuiging de route naar een kavelsloot om vervolgens dwars over het het land van de Duitse Orde heen te lopen richting het zuidwesten tot aan de Geersloot. Dit is heden op het punt waar de Herenweg op de Lupine-oord en De Poort aansluit.  Het pad vervolgt zijn weg na de sloot gepasseerd te zijn en sluit in het westen aan op de Wulfsedijk.

In latere bekende kaarten is dit stukje laatst beschreven stukje zandpad  is deze loop van het pad niet meer bekend. Een opvolger op dit stukje pad is het Bedelaarspad die in het midden van de negentiende eeuw een eerste vermelding maakt. Meer over dit Bedelaarspad verderop in dit artikel. 


         

Zicht op de reconstructie, verlegging van de Utrechtseweg en bouw van het Oud-Wulven viaduct over de rijksweg A27 ter hoogte van bedrijfsterrein de Doornkade in 1979 die toen nog gebouwd moest worden. Bron: HUA, 1929. Zicht op de reconstructie, verlegging van de Utrechtseweg en bouw van het Oud-Wulven viaduct over de rijksweg A27 ter hoogte van bedrijfsterrein de Doornkade in 1979 die toen nog gebouwd moest worden. Bron: HUA, 1929.


De oudste bekende kaart (kaart 1) van het dorp Houten uit circa 1590 waarop het land van De Ridderlijke Duitse Orde stata ingetekend. Met een stippellijn wat een zandpad is en de voorganger is van de hedendaagse Herenweg in het Oude Dorp. Bron: RDO, Springweg Utrecht. De oudste bekende kaart (kaart 1) van het dorp Houten uit circa 1590 waarop het land van De Ridderlijke Duitse Orde stata ingetekend. Met een stippellijn wat een zandpad is en de voorganger is van de hedendaagse Herenweg in het Oude Dorp. Bron: RDO, Springweg Utrecht.




Tot de negentiende eeuw hadden de twee Utrechtse kapittels van St. Marie en De Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht diverse grote kavels in bezit rondom de Herenweg. De kapittels lieten in die tijd kaarten van hun bezitting maken. Waarop wij tot op de dag vandaag kunnen herleiden of er een zandpad op of doorheen liep op de gronden van de geloofsinstellingen.


 

Luchtfoto van een gedeelte van het Oude Dorp. Rechtsboven het Plein en onder de weg De Poort 1980-1984. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 50356, 121. Luchtfoto van een gedeelte van het Oude Dorp. Rechtsboven het Plein en onder de weg De Poort 1980-1984. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 50356, 121.




De Herenweg werd vanaf het midden van de zeventiende eeuw in beheer genomen door de Staten van Utrecht.

Zij zorgde erin het begin voor het het zandpad jaarlijks werd voorzien van vers zand en kuilen in het pad werden gedicht. In latere tijd werd het zandpad gecontroleerd door een kameraar (controleur) die bekeek of het zandpad nog in goede staat en of er eventuele beschadigingen waren.

De nieuwe bezanding werd later door het gerecht of ambachtsheerlijkheid betaald en uitgevoerd na een jaarlijkse aanbesteding. Een zandpad was vooral in de zeventiende eeuw voor voetgangers bedoeld en niet zozeer voor koetsen.


 

Luchtfoto van een deel van de buurt De Gaarden (links) en de buurt De Hoeven (rechts) in 1980-1982. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 50361, 121. Luchtfoto van een deel van de buurt De Gaarden (links) en de buurt De Hoeven (rechts) in 1980-1982. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 50361, 121.


   


De tweede situatie (kaart 2) waarop er iets af-te-leiden is over de staat van het zandpad in de zeventiende eeuw is een kaart van het kapittel van St. Marie uit 1627. We weten al van het bestaan het zandpad van ruim 40 jaar eerder. Tussen 1630 en 1632 wordt door de Staten van Utrecht begonnen nieuwe zandpaden aan te leggen of al bestaande wegen te verbeteren.


Villa Bickere aan de Herenweg in de periode 1930-1940 die tijdens een verkeer bombardement in de Tweede Wereldoorlog op 24 november 1944 werd gebombardeerd. Bron: Houten van 1900 tot nu. Villa Bickere aan de Herenweg in de periode 1930-1940 die tijdens een verkeer bombardement in de Tweede Wereldoorlog op 24 november 1944 werd gebombardeerd. Bron: Houten van 1900 tot nu.



Op de kaart staat verder geen stippellijn aangetekend, waarop duid dat er een pad over het land heen zou lopen. Dit is wel het geval. Maar het staat er niet op ingetekend. Daarom hebben we met potlood er een weg op de kaart gezet van hoe de weg zou lopen. als we deze aantreffen op een volgende kaart van het dorp Houten. Het ingetekende houd ook rekening mee van het pad op de oudste bekende tekening is te zien.


 

Een kaart uit 1627 (kaart 2) waarop de landerijen van het kapittel van St. Marie ten westen van het dorp staan ingetekend. Het zandpad is hierop niet ingetekend. Bron: Het Utrechts Archief, archief St. Marie, kaartenboek. Een kaart uit 1627 (kaart 2) waarop de landerijen van het kapittel van St. Marie ten westen van het dorp staan ingetekend. Het zandpad is hierop niet ingetekend. Bron: Het Utrechts Archief, archief St. Marie, kaartenboek.




De derde situatie (kaart 3) is het dorp Houten te zien in het jaar 1640. Op de tiendkaart van St. Marie is wederom geen Herenweg te bekennen. Alleen al de bestaande wegen zijn erop ingetekend. Iets wat erop duid, dat het kleine zandpaadje er al we is. Maar de kaartenmaker uit die tijd er geen belang bij had om dit zandpad in te tekenen.


Huis aan het Plein 16 in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.013. Huis aan het Plein 16 in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.013.



Als tweede kan je hier uit opmaken dat de Staten van Utrecht, die ruim 8 jaar eerder in 1632 waren begonnen diverse zandpaden naar ander dorpen en steden buiten de Staat Utrecht aan te leggen. Nog niet concreet het bestaande zandpaadje verbreed, verbeterd aangelegd of bezand hadden. Blijkbaar was het in 1640 nog een goed alternatief om de bestaande wegen te gebruiken. Die ook nog vaak onbegaanbaar waren, vanwege de modder, kuilen en plassen. Geen enkele centrale overheidsorgaan in de zeventiende eeuw onderhield wegen, zoals wij dat vandaag de dag kennen.


   

De Burgemeester Wallerweg omstreeks 1950, zicht richting het zuidwesten. Links een tuin achter het muurtje wat vele jaren gediend heeft als onderfundering voor de doorrijschuur voor hotel/restaurant De Engel. Rechts een wandelend meisje met iets bezig wat ze in haar hand heeft. En het was nog de tijd dat de electriciteisbekabeling bovengronds werd geleid door kabelmasten langs de weg. Foto: Regionaal Archief Zuid_Utrecht (RAZU), 353. De Burgemeester Wallerweg omstreeks 1950, zicht richting het zuidwesten. Links een tuin achter het muurtje wat vele jaren gediend heeft als onderfundering voor de doorrijschuur voor hotel/restaurant De Engel. Rechts een wandelend meisje met iets bezig wat ze in haar hand heeft. En het was nog de tijd dat de electriciteisbekabeling bovengronds werd geleid door kabelmasten langs de weg. Foto: Regionaal Archief Zuid_Utrecht (RAZU), 353.


   


De tiendkaart is een kaart waarop het zeventiende- eeuwse dorp Houten op ingetekend staat is door het kapittel van St. Marie te Utrecht vervaardig in 1640. Dit in het kader om de tiendblokken goed vast te laten leggen. Tienden (belastingen) werden in een zeer lange periode geheven, zelfs tot het begin van de twintigste eeuw. De pachter van een stuk land moest jaarlijks een tiende 1/10 deel dus, van zijn opbrengst aan de tiendhouder of grondeigenaar afstaan.


De Provincialeweg in de eerste helft van de twintigste eeuw werd de Herenweg beheerd door de Provinciale Waterstaat van Utrecht. Bron: HUA. De Provincialeweg in de eerste helft van de twintigste eeuw werd de Herenweg beheerd door de Provinciale Waterstaat van Utrecht. Bron: HUA.



In de zeventiende eeuw was dat dus het Utrechts kapittel van St. Marie. In een groot deel van de negentiende eeuw tot begin twintigste eeuw waren de tiendhouders vaan grootgrondbezitters. Tussen 1900 en 1915 werden door de Nederlandse overheid de tiendplicht, dus het afstaan van het tiende deel, in een meerjarige project voor de diverse tiendplichtige afgekocht.


 

Detail van de kaart (kaart 3) uit 1640 van het kapittel van St. Maire waarop het dorp Houten is ingetekend. Het noorden van deze kaart is aan de linkerkant. Naar een kopie naar de hand van Leen de Keijzer te vinden in het Regionaal Archief Zuid-Utrecht, beeldbank. Origineel te vinden in Het Utrechts Archief St. Marie (1640). Detail van de kaart (kaart 3) uit 1640 van het kapittel van St. Maire waarop het dorp Houten is ingetekend. Het noorden van deze kaart is aan de linkerkant. Naar een kopie naar de hand van Leen de Keijzer te vinden in het Regionaal Archief Zuid-Utrecht, beeldbank. Origineel te vinden in Het Utrechts Archief St. Marie (1640).


    


De vierde situatie (kaart 4) na de hand van Bernard de Roy van zijn hand uit 1696 en als tweede staat uitgeven door Covens en Mortier in 1743. Laat al heel duidelijk zien dat er een zandpad is vanuit Utrecht tot aan de kerktoren van Houten. De weg (hieronder) aan de linkerkant zien we aan weerszijde ingetekend met een stippeltjeslijn.


Slagerij (links) en voormalige smederij aan het Plein 12, 13, 14 en 15 in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.012. Slagerij (links) en voormalige smederij aan het Plein 12, 13, 14 en 15 in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.012.



Aansluiten parallel ten oosten van de bestaande weg. Wat ook opvallend is, is dat het zandpad nog een knik heeft en nog oorspronkelijk de kavellijn van het perceel volgt. Het perceel in de vorm van een omgekeerde L kan je zien in kaart 2. Aan het stippellijntjes zandpad is duidelijk op te maken dat het pad door de Staten van Utrecht wordt onderhouden.


 

Detail van de kaart (kaart 4) naar de hand van Bernard de Roy uit 1696 en de tweede druk uit 1743 door van Covens en Mortier. Het zandpad (Herenweg in het Oude Dorp) blijkt nog ver in de achttiende eeuw een andere tracé te hebben. Dan zoals wij het vandaag de dag kennen. Detail van de kaart (kaart 4) naar de hand van Bernard de Roy uit 1696 en de tweede druk uit 1743 door van Covens en Mortier. Het zandpad (Herenweg in het Oude Dorp) blijkt nog ver in de achttiende eeuw een andere tracé te hebben. Dan zoals wij het vandaag de dag kennen.




Het is zelfs zo dat bij de invoering van het kadaster op 1 oktober 1832 tot ver in de twintigste eeuw is er een kadastrale grens van de gewone gemeentelijk weg. (links te zien op de kaart hieronder) zoals eerder beschreven in het verschil van een doorgetrokken lijn aanduiding van de weg en de stippijltjeslijn van de Staten van Utrecht. De grens bleef bestaan tot ter hoogte van boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2A en 4).

Bij de tweede druk van de kaart uit het jaar 1743 blijkt het zandpad nog steedse de knik in zijn tracé te kennen al lopend langs de rand van het omgekeerde L perceel.


Drie huizen aan het Plein (westzijde) in oktober 1963 enkele jaren voordat ze gesloopt zouden worden om destijds plaats te maken voor de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Bank. Hier is anno 2021 De Passage en het Kruidvat te vinden aan het Plein. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.011. Drie huizen aan het Plein (westzijde) in oktober 1963 enkele jaren voordat ze gesloopt zouden worden om destijds plaats te maken voor de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Bank. Hier is anno 2021 De Passage en het Kruidvat te vinden aan het Plein. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.011.



Is er een tijdsperiode aan-te-duiden wanneer de knik uit het zandpad is gehaald en de Herenweg tot een verlegging kwam? En uiteindelijk zijn definitieve tracé is gaan verkrijgen?

Op die twee vragen zijn zeker een antwoord te geven!


 

De Nederlandse Hervormde Kerktoren met links het begin van de Lobbendijk en rechts het Plein. Rechtsboven het begin van de Loerikseweg in ca. 1990. Collectie: gemeente Houten. De Nederlandse Hervormde Kerktoren met links het begin van de Lobbendijk en rechts het Plein. Rechtsboven het begin van de Loerikseweg in ca. 1990. Collectie: gemeente Houten.


    


Op maandag 19 december 1735 wordt ten overstaan van de Utrechtse notaris Willem van Oudenallen een zekere huysinge met stallinge c.a. met boomgaard, groot 4 mergen 400 roeden, genaamd de Prins verkocht. Elisabeth Heycop en Anna Maria Heycop zijn de verkopende partij. Het goed wordt gekocht Gerrit van Beeck, hij was kameraar voor de Staten van Utrecht en hield de toestand van het Houtensche Zandpad, Beusichemsche Zandpad en Culemborgsche Zandpad in de gaten.

In de akte uit 1735 wordt er niet gesproken over een functie van herberg, die de naam De Prins heeft. 

Bron: Het Utrechts Archief 34-4 U177a004 aktenummer 54 19-12-1735.


   

Gedeelte van de bebouwing langs de Herenweg met op de achtergrond de toren van de nederlands-hervormde kerk. Op de weg enkele kinderen bij een orgeldraaier met een orgel dat door een paard werd voortgetrokken in ca. 1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42370, 32. Gedeelte van de bebouwing langs de Herenweg met op de achtergrond de toren van de nederlands-hervormde kerk. Op de weg enkele kinderen bij een orgeldraaier met een orgel dat door een paard werd voortgetrokken in ca. 1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42370, 32.


 


Elisabeth Heycop en Anna Maria Heycop verkopen het goed wat zij uit de erfenis van hun moeder Sophia Breijer hebben geërfd. Het goed De Prins is een pand wat tot 1898 op de hoek van de Herenweg met de Burgemeester Wallerweg stond. Heden op deze plek is Wagenmakerij Verweij gevestigd op de Burgemeester Wallerweg 7.


Gedeelte van de bebouwing langs de Herenweg met op de achtergrond de toren van de nederlands-hervormde kerk. Op de weg enkele kinderen bij een orgeldraaier met een orgel dat door een paard werd voortgetrokken in ca. 1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42370, 32. Gedeelte van de bebouwing langs de Herenweg met op de achtergrond de toren van de nederlands-hervormde kerk. Op de weg enkele kinderen bij een orgeldraaier met een orgel dat door een paard werd voortgetrokken in ca. 1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42370, 32.



Uit een andere bron uit 1730 wordt gesproken over 'sekere huijsinge, erve, hof of boomgaard met berg en schuur', 'daar den Swaan uijthangt'. (een bord hangend bij de voordeur van de herberg, waarop een Zwaan is opgetekend). Dit gaat om het gebouw van de Burg. Wallerweg 5, 3A en 3.


  


Gerrit van Beeck verkoopt zijn huis op zaterdag 8 augustus 1768 ten overstaan van de Utrechtse notaris Johannes Boomhoff Jansz. De beschrijving van de verkoop luidt als volgt: huysinge c.a., stallinge en boomgaard, groot 4 mergen 400 roeden. De locatie: nz (noordzijde) en oz (oostzijde) Heerenweg (afbuigend), de belending: nw (noordwest zijde) en ow (oost- en west zijde) Zandpad, in het gerecht van Houten, naam van het object: voorheen de Prins en nu die Swaan.


Pand aan de Herenweg 10 en 12 in 1980. Gebouwd in 1744 vermoedelijk door Abraham van IJzendoorn (grootgrondbezitter). Foto: Peter Koch. Pand aan de Herenweg 10 en 12 in 1980. Gebouwd in 1744 vermoedelijk door Abraham van IJzendoorn (grootgrondbezitter). Foto: Peter Koch.



Bron: Het Utrechts Archief 34-4 U254a003 aktenummer 42 06-08-1768.


   


De twee namen De Prins en De Zwaan worden allebei gebruikt in de loop der eeuwen voor het land waarop de Herenweg loopt. Alleen waar ze van afkomstig zijn is toch van de twee gebouwen die verder aan de Wallerweg staan. Nog weer andere namen die op dit stuk van toepassing zijn en onder de burger bevolking worden gebruikt. Het Bastaard land en De Hoek. De eerste naam voor een stuk land wat erbij hoort (een bastaard) en de hoek omdat het perceel in een hoek van de weg of het dorp ligt, het is maar hoe je het bekijkt.


 

Villa Marina in de bocht van de Herenweg in ca. 1920. Deze villa werd bij het bombardement van Houten op dinsdag 28 november 1944 ernstig beschadigd en is na de oorlog afgebroken. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42369, 32. Villa Marina in de bocht van de Herenweg in ca. 1920. Deze villa werd bij het bombardement van Houten op dinsdag 28 november 1944 ernstig beschadigd en is na de oorlog afgebroken. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42369, 32.


    


Gerrit van Beeck zal na de verwerving van De Prins de eerste tien jaar een goed oogje in zeil hebben gehouden op zijn zandpad. Ruim 8 jaar later in het najaar van 1743 en het vroege voorjaar van 1744 bouwt de Houtense grootgrondbezitter Abraham (Bram) van IJzendoorn een huis (Herenweg 10-12). 

Bram bouwt het huis op grond wat tot omstreeks 1690 van het Utrechtse kapittel van St. Marie . Familie IJzendoorn heeft de grond in het tweede kwart van de achttiende eeuw weten verwerven. In het voorjaar van 1744 is erbij de tot nu toe vroegst bekende bron gemeld dat Bram het huis met ruim 4 morgen boomgaard verhuurd.


Wagenmakerij van de familie Verweij op de hoek de Burgemeester Wallerweg 7 met de Herenweg. Na de verwoesting van het bombardement op dinsdag 28 november 1944 werd in 1948 de nieuwe wagenmakerij gebouwd op dezelfde plaats. Ook de plek waar ooit het pand De Prins heeft gestaan. Foto: 1985-1990, Peter Koch. Wagenmakerij van de familie Verweij op de hoek de Burgemeester Wallerweg 7 met de Herenweg. Na de verwoesting van het bombardement op dinsdag 28 november 1944 werd in 1948 de nieuwe wagenmakerij gebouwd op dezelfde plaats. Ook de plek waar ooit het pand De Prins heeft gestaan. Foto: 1985-1990, Peter Koch.



De voordeur van het huis Herenweg 10-12 is naar de voorkant gericht. Iets wat erop duidt dat bij de bouw van het huis gerekend is op de hoofduitgang, richting het noordwesten. Vermoedelijk heeft Bram al vorens hij het huis liet bouwen met Gerrit overlegd om de Herenweg in een mooie zuidoostelijke bocht te verleggen. Zodat als florence uit de stad Utrecht kwamen zijn mooi goed aan de rechterkant van de weg konden zien staan.


      


Uit de eerder hierboven omschreven bron uit het jaar 1768 is met zekerheid te zeggen dat de weg al in de zuidoostelijk bocht loopt tot aan de Burgemeester Wallerweg. En vrijwel precies weten we het van de verlegging omdat Bram zijn huis aan de weg liet bouwen.


Huis aan de Herenweg 10 en 12 in 1985. Vermoedelijk gebouwd in opdracht van Abramham van IJzendoorn in de periode 1743-1744. Huis staat lager ten opzichte van de weg. Dit komt door het telkens bezanden in de loop van de eeuwen en het verbeteren van de weg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42402, 32. Huis aan de Herenweg 10 en 12 in 1985. Vermoedelijk gebouwd in opdracht van Abramham van IJzendoorn in de periode 1743-1744. Huis staat lager ten opzichte van de weg. Dit komt door het telkens bezanden in de loop van de eeuwen en het verbeteren van de weg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42402, 32.



Als Gerrit van Beek zijn goed verkoopt na 33 jaar in het jaar 1768 wordt er geschreven over De Zwaan, voorheen De Prins. Hieruit kunnen we opmaken dat het pand van De Prins op een gegeven moment bij De Zwaan is getrokken. Maar er wordt hier geen vermelding gemaakt dat wat voorheen De Prins was nu ook een herberg is. Dus was het een nog op een zichzelf staand huis met land.


 

Het dorp Houten in 1750 door Jan de Beijer (1713-1780). Een tafereel van het alle dagelijks leven. Links de doorrijschuur van herberg De Roskam. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam. Het dorp Houten in 1750 door Jan de Beijer (1713-1780). Een tafereel van het alle dagelijks leven. Links de doorrijschuur van herberg De Roskam. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam.


   


Bij latere verhuringen van De Prins is er wel sprake van dat de eigenaar de pachter gebied om het uit te baten als herberg maar dit zal dan maar voor korte perioden zijn geweest. Hier is dan ook vrijwel niks van bekend gebleven. Ook weten we niet hoe het pand er precies heeft uitgezien. Alleen uit de kadasterkaart van het dorp uit 1832 zien we wat de contouren zijn geweest.


   

De Herenweg in 1965, de mooie zuidoostelijke bocht (van west naar zuidoost) is in de 1743-1744 aangelegd (ook wel verlegd) door de toenmalige kameraar van het Houtensche Zandpad Gerrit van Beeck in opdracht van Abraham van IJzendoorn. Hij bouwde het huis op 50 roeden grote land met daarbij 4 morgen boomgaard (1744). Eerder liep de Herenweg langs de perceel grens van het perceel. Tot ca. 1690 was de grond van het Utrechtse kapittel van St. Marie. Familie IJzendoorn had in tweede kwart van de achttiende eeuw vele gronden in eigendom rond het dorp Houten. Zij noemde de vroegere grond het kapittel Schonenburg. Dezelfde naam die voorkwam in de binnenbocht van de Lobbendijk waarop een hofstede van die naam stond en ook het eigendom was van de familie. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42380, 32. De Herenweg in 1965, de mooie zuidoostelijke bocht (van west naar zuidoost) is in de 1743-1744 aangelegd (ook wel verlegd) door de toenmalige kameraar van het Houtensche Zandpad Gerrit van Beeck in opdracht van Abraham van IJzendoorn. Hij bouwde het huis op 50 roeden grote land met daarbij 4 morgen boomgaard (1744). Eerder liep de Herenweg langs de perceel grens van het perceel. Tot ca. 1690 was de grond van het Utrechtse kapittel van St. Marie. Familie IJzendoorn had in tweede kwart van de achttiende eeuw vele gronden in eigendom rond het dorp Houten. Zij noemde de vroegere grond het kapittel Schonenburg. Dezelfde naam die voorkwam in de binnenbocht van de Lobbendijk waarop een hofstede van die naam stond en ook het eigendom was van de familie. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42380, 32.


   


In dit artikel schrijf ik over het zandpad (Herenweg), maar oorspronkelijk is dus te lezen dat de route van het zandpad via De Poort (voorheen voor 1930 de Grundweg geheten en na 1933 de Utrechtseweg geheten) en Burgemeester Wallerweg liep. In een akte spreekt men van Herenweg in plaats van zandpad. Bedoelend de weg gelegen tussen de Burgemeester Wallerweg en De Poort/Lupine-oord.


   

De Herenweg zoals wij het vandaag de dag nog kennen in zijn tracé ligging. Bij de invoering van het kadaster op 1 oktober 1832 is de weg zo ingetekend. Ruim 90 jaar eerder lag de Herenweg in een knik achter het huis (Herenweg 10-12) langs. Bron: HISGIS Utrecht. De Herenweg zoals wij het vandaag de dag nog kennen in zijn tracé ligging. Bij de invoering van het kadaster op 1 oktober 1832 is de weg zo ingetekend. Ruim 90 jaar eerder lag de Herenweg in een knik achter het huis (Herenweg 10-12) langs. Bron: HISGIS Utrecht.


   


Uit schriftelijk bronnen kunnen we dan ook opmaken dat de vroegst bekende vermelding van de weg van 19 december 1735 stamt. Het staat dan beschreven alszijnde Heerweght. De eerste verklaring voor de naambetekenis is: openbare weg. Een tweede aannemelijke naambetekenis is de verklaring dat de weg naar de heren van de Staten van Utrecht is genoemd. Zij de middelen en het budget beheerde om de Herenweg te onderhouden.


Uit een bron van 28 januari 1645 wordt de Herenweg 'Cosynsche steghe' genoemd.

Onderste kaart is de Herenweg als reconstructie veranderd naar de situatie van voor 1743 aangepast in de kaart van 1832. Je ziet het zandpad 'Kozijne Steeg' liggen in het landschap als de vorm van een raamkozijn.
Het woord komt van het Middelnederlandse woord Cassine wat ook raamkozijn betekend.


   

Als de Herenweg na 1743 niet verlegd zou zijn in een zuidoostelijke bocht dan had bij de invoering van het kadaster op 1 oktober 1832 in dat jaar de weg er zo bij gelegen. Reconstructie gemaakt naar aanleiding van de kaart uit 1743 van Covens en Mortier. (kaart onder deze kaart) Het donkergroen staat voor een perceel met boomgaard. Roze is een perceel met weiland. Rood zijn de gebouwen en violet zijn de moestuinen. Bron: gewijzigd ingetekend door SHH naar een kadasterkaart van HISGIS Utrecht. Als de Herenweg na 1743 niet verlegd zou zijn in een zuidoostelijke bocht dan had bij de invoering van het kadaster op 1 oktober 1832 in dat jaar de weg er zo bij gelegen. Reconstructie gemaakt naar aanleiding van de kaart uit 1743 van Covens en Mortier. (kaart onder deze kaart) Het donkergroen staat voor een perceel met boomgaard. Roze is een perceel met weiland. Rood zijn de gebouwen en violet zijn de moestuinen. Bron: gewijzigd ingetekend door SHH naar een kadasterkaart van HISGIS Utrecht.


Kaart waarop het dorp Houten met de zandpaden en wegen in 1743 staat ingetekend. De Herenweg met de knik in het tracé (linksboven), al volgend de kanten van het perceel. Kort na het tekenen (update) van de kaart moet de Herenweg in een zuidoostelijke bocht zijn verlegd in 1743-1744 door kameraar van de Staten van Utrecht, Gerrit van Beeck, vermoedelijk in opdracht van Abraham van IJzendoorn (grootgrondbezitter in Houten). Kaart: Bernard de Roy uit 1696, tweede druk uit 1743 door van Covens en Mortier. Kaart waarop het dorp Houten met de zandpaden en wegen in 1743 staat ingetekend. De Herenweg met de knik in het tracé (linksboven), al volgend de kanten van het perceel. Kort na het tekenen (update) van de kaart moet de Herenweg in een zuidoostelijke bocht zijn verlegd in 1743-1744 door kameraar van de Staten van Utrecht, Gerrit van Beeck, vermoedelijk in opdracht van Abraham van IJzendoorn (grootgrondbezitter in Houten). Kaart: Bernard de Roy uit 1696, tweede druk uit 1743 door van Covens en Mortier.


 


Bij de invoering van het kadaster op 1 oktober 1832 behoren De Prins en De Zwaan bij elkaar. Kort na de invoering wordt het familie De Kruijf het waarschijnlijk te heet onder de voeten. Als het gaat om het belastbaar vermogen wat erop rust. Nog geen jaar na de invoering laten zij de gebouwen in twee nieuwe percelen splitsen. Zoals we omschreven weten we niet hoe het gouw De Prins eruit heeft gezien (Burgemeester Wallerweg 7).


Een van de weinig bekende foto's waarop het huis Burg. Wallerweg 7 (gebouwd in 1898) op staat. Het huis rechts is de opvolger van De Prins. Op de foto uit 1934 is al te zien dat er een wagenmakerij is gevestigd. Het pand werd op dinsdag 28 november 1944 bij vergissing gebombardeerd door de geallieerde in de Tweede Wereld oorlog. Diverse anderen gebouwen in het dorp werden verwoest of raakte zwaar beschadigd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, 353, 41253, 27. Een van de weinig bekende foto's waarop het huis Burg. Wallerweg 7 (gebouwd in 1898) op staat. Het huis rechts is de opvolger van De Prins. Op de foto uit 1934 is al te zien dat er een wagenmakerij is gevestigd. Het pand werd op dinsdag 28 november 1944 bij vergissing gebombardeerd door de geallieerde in de Tweede Wereld oorlog. Diverse anderen gebouwen in het dorp werden verwoest of raakte zwaar beschadigd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, 353, 41253, 27.



De Prins kende nog diverse eigenaren en werd in 1898 gesloopt. Hierna komt er een ander pand voor in de plaats. Hiervan is wel een foto bekend. (zie hieronder).

Van het gebouw van De Zwaan is niet precies bekend van wanneer het gebouwd is. Maar vermoedelijk zal het gebouw al z'n vaste vorm voor 1730 hebben gehad.


      


Op het pand Burgmeester Wallerweg 5, 3A en 3 behoorden van oorsprong twee wapenstenen aan de rand van de dakgevel aan weerszijde aan de zuid en noordzijde. Het is niet duidelijk hoe deze twee wapenstenen van oorsprong afkomstig uit Zuid-Holland ooit op het huis terecht zijn gekomen. Aan de afbeelding boven deze alinea is al te zien dat in het jaar 1893 de wapenstenen al aanwezig waren.

Aan de kant van de Burgemeester Wallerweg 3 op de hoek van de gevel bij de daklijst is de wapensteen nog altijd aanwezig. Het betreft een wapensteen, gesierd door een kroontje met op de achtergrond een boom, met op de voorgrond een springende hazewindhond. Het wapen is van de van allang uitgestorven familie Swinas.


Foto uit 1893 waarop de Nederlandse Hervormde Kerktoren midden op de foto staat. Met links in het rode doorzichtbaren vlak het bewijs dat de wapenstenen er al voor het jaar 1893 op het huis Burgemeester Wallerweg 5, 3A en 3 zaten. Foto: bewerking door Oudhouten.nl, Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Foto uit 1893 waarop de Nederlandse Hervormde Kerktoren midden op de foto staat. Met links in het rode doorzichtbaren vlak het bewijs dat de wapenstenen er al voor het jaar 1893 op het huis Burgemeester Wallerweg 5, 3A en 3 zaten. Foto: bewerking door Oudhouten.nl, Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Zij waren vooral in Rotterdam en Zuid-Holland actief in hoge bestuurlijke functies in de zeventiende en achttiende eeuw. In de periode is de familie ook uitgestorven. Op het internet hebben we schaarse informatie over de historie van de familie gevonden.

Dit betekend ook dat ze vroeg in mannelijke lijn zijn uitgestorven.
Via de beeldbank van het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) in Den Haag zijn we na lang zoeken erachter gekomen dat het wapen bij de familie Swinas behoorde.


    

Wapensteen op huis Burgemeester Wallerweg 3 in 1958. Afgebeeld een hazewindhond met op de achtergrond een boom met uitlopende wortels. Wapen is van de in de achttiende eeuw uitgestorven familie Swinas. Afkomstig uit de regio Rotterdam en Brielle. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44437, 34. Wapensteen op huis Burgemeester Wallerweg 3 in 1958. Afgebeeld een hazewindhond met op de achtergrond een boom met uitlopende wortels. Wapen is van de in de achttiende eeuw uitgestorven familie Swinas. Afkomstig uit de regio Rotterdam en Brielle. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44437, 34.


Wapensteen op huis Burgemeester Wallerweg 3 in 2015. Afgebeeld een hazewindhond met op de achtergrond een boom met uitlopende wortels. Wapen is van de in de achttiende eeuw uitgestorven familie Swinas. Afkomstig uit de regio Rotterdam en Brielle. Foto: Frank Magdelyns. Wapensteen op huis Burgemeester Wallerweg 3 in 2015. Afgebeeld een hazewindhond met op de achtergrond een boom met uitlopende wortels. Wapen is van de in de achttiende eeuw uitgestorven familie Swinas. Afkomstig uit de regio Rotterdam en Brielle. Foto: Frank Magdelyns.


Wapensteen op huis Burgemeester Wallerweg 5 in 1958. Afgebeeld drie kraaienpoten, twee boven en een onder (driehoek). Wapen is van familie Van Hoogenhouck Tulleken in de de achttiende- en negentiende eeuw actief in de provincie Zuid-Holland. In 1968 is de steen door de toenmalige bewoner er afgehaald bij een verbouwing en niet meer teruggeplaatst. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44436, 34. Wapensteen op huis Burgemeester Wallerweg 5 in 1958. Afgebeeld drie kraaienpoten, twee boven en een onder (driehoek). Wapen is van familie Van Hoogenhouck Tulleken in de de achttiende- en negentiende eeuw actief in de provincie Zuid-Holland. In 1968 is de steen door de toenmalige bewoner er afgehaald bij een verbouwing en niet meer teruggeplaatst. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 44436, 34.


Wapensteen die behoord bij het huis Burgemeester Wallerweg 5 in 2018. Afgebeeld drie kraaienpoten, twee boven en een onder (driehoek). Wapen is van familie Van Hoogenhouck Tulleken in de achttiende- en negentiende eeuw actief in de provincie Zuid-Holland. In 1968 is de steen door de toenmalige bewoner er afgehaald bij een verbouwing en niet meer teruggeplaatst. Foto: Jos Schalkwijk. Wapensteen die behoord bij het huis Burgemeester Wallerweg 5 in 2018. Afgebeeld drie kraaienpoten, twee boven en een onder (driehoek). Wapen is van familie Van Hoogenhouck Tulleken in de achttiende- en negentiende eeuw actief in de provincie Zuid-Holland. In 1968 is de steen door de toenmalige bewoner er afgehaald bij een verbouwing en niet meer teruggeplaatst. Foto: Jos Schalkwijk.


   


De tweede wapensteen die oorspronkelijke op het huis Burgemeester Wallerweg 5 stond is in 1968 door de toenmalige bewoner bij een grote verbouwing van de zijgevel naast de dakgoot afgehaald.

De jaren daarna is de wapensteen ingemetseld geweest in een muurtje bij een particulier in de tuin die destijds aan de Binnenweg (Binnentuin) woonde. Na zijn overlijden en na de sloop van het huis in de tweede helft van de jaren negentig van de twintigste eeuw is de steen bij zijn schoonzoon in Apeldoorn terecht gekomen. Waar tot op heden de steen nog altijd aanwezig is.


     

Prentbriefkaart waarop de Herenweg te zien is in de periode 1950-1960. Gezien richting het zuidoosten. Links de kerktoren van de Nederlands Hervormde Kerk. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Prentbriefkaart waarop de Herenweg te zien is in de periode 1950-1960. Gezien richting het zuidoosten. Links de kerktoren van de Nederlands Hervormde Kerk. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


   


De tweede wapensteen, ook weer voorzien van een kroontje aan de bovenkant is voorzien van drie kraaienpoten in de vorm van een driehoek. Twee poten bovenaan en een onderaan. Het familiewapen van de familie Van Hoogenhouck Tulleken is hierop te zien. Zij waren net als de familie Swinas in de zeventiende tot de negentiende eeuw zeer actieven in de politiek in de omgeving van Rotterdam en Brielle.


 

Man met de fiets aan de hand aan de wandel komend vanaf de Utrechtseweg richting het dorp op de Herenweg. Rechts de wagenmakerij waar tot 1898 het gebouw De Prins stond, ca. 1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Man met de fiets aan de hand aan de wandel komend vanaf de Utrechtseweg richting het dorp op de Herenweg. Rechts de wagenmakerij waar tot 1898 het gebouw De Prins stond, ca. 1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.




Aan de eigendomssituatie van De Zwaan (Burg. Wallerweg 5, 3A en 3) kunnen we helaas niet aflezen of de wapenstenen misschien destijds door een eigenaar uit Zuid-Holland op De Zwaan zijn geplaatst. Veelal lokale grond en vastgoed eigenaren uit Houten en Utrecht en omgeving hebben De Zwaan in de loop der eeuw in bezit gehad.


De Herenweg, richting het zuidwesten gezien op de achtergrond aansluitend op de Utrechtseweg. Heden De Poort/Lupine-oord/Herenweg in de periode 1940-1950. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Herenweg, richting het zuidwesten gezien op de achtergrond aansluitend op de Utrechtseweg. Heden De Poort/Lupine-oord/Herenweg in de periode 1940-1950. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Volgens kenners van de wapenstenen is wel duidelijk op te maken dat de wapenstenen eertijds (misschien voor het jaar 1700 al) op hekpijlers hebben gezeten. Bedoelend bij een groot toegangshek bij een huis of op een muur bij een kasteel of landhuis in de buurt van Rotterdam?


     


Een verklaring vanwaar de naam De Prins vandaan zou komen! Is dat de wapenstenen die er vermoedelijk al aan het eind van de zeventiende eeuw op De Zwaan zijn gemetseld een kroontje hebben. Dat dit onder de Houtense bevolking gezien werd als koninklijk (prinselijk). Het gebouw met de wapenstenen werd De Zwaan genoemd, dan zei men de voor het gebouw ernaast De Prins (Burg. Wallerweg 7). Die dan verwees naar de koninklijke (prinselijke) wapensteen sieringen op het gebouw ernaast.


 

Links de Burgemeester Wallerweg 5, midden 3A en rechts 3. De vroegste bekende vermelding van het gebouw komt uit december 1730 'genaamd de Swaen', foto uit 1958. Wapensteen bij huisnummer 5, zit er dan nog op. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Amersfoort, beeldbank. Links de Burgemeester Wallerweg 5, midden 3A en rechts 3. De vroegste bekende vermelding van het gebouw komt uit december 1730 'genaamd de Swaen', foto uit 1958. Wapensteen bij huisnummer 5, zit er dan nog op. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Amersfoort, beeldbank.




De vijfde situatie (kaart 5) is een kaart gemaakt voor het jaar 1677 de 'Ultraiectini Dominii tabula / multo aliis'. Naar de hand van Nicolaes Jansz Visscher sr. (1618-1679) en Romeyn de Hooghe (1645-1708). Origineel is vinden als scan op de website Vrije Universiteit van Amsterdam in de Universiteits Bibliotheek.


Kaart: 'Ultraiectini Dominii tabula / multo aliis'. (kaart 5) Naar de hand van Nicolaes Jansz Visscher sr. (1618-1679) en Romeyn de Hooghe (1645-1708). Origineel is vinden als scan op de website Vrije Universiteit van Amsterdam. Kaart: 'Ultraiectini Dominii tabula / multo aliis'. (kaart 5) Naar de hand van Nicolaes Jansz Visscher sr. (1618-1679) en Romeyn de Hooghe (1645-1708). Origineel is vinden als scan op de website Vrije Universiteit van Amsterdam.



Hierop is het noorden te zien naar de linker onderhoek. Hier staat de Herenweg wel op ingetekend zoals we het in zijn tracé in het heden kennen. Het zandpad tussen de Burgemeester Wallerweg en de Utrechtseweg (De Poort en Lupine-oord) was er al in 1590 en in 1743. Maar op die kaart uit die twee jaren loopt zijn tracé wel anders. Op de kaart van voor het jaar 1677 staat het zandpad er al wel op met mooi afbuigende bocht.


      


Het probleem wat we met deze kaart kunnen stellen is dat de wegen, dorpen, steden, kastelen en weteringen vrij grof zijn ingetekend. Kaarten uit het midden van de zeventiende eeuw werden naar een andere visie en maatstaf gemaakt. Dan zoals wij dat kennen. En we kunnen stellen dat de kaart voor 75% klopt.

Zoals de Herenweg op de kaart staat ingetekend kunnen we vrij aannemen dat de situatie in het jaar rond 1675 niet waarheidsgetrouw is van hoe het tracé van de Herenweg in die tijd bij het opmaken van de kaart gelopen heeft. Omdat de kaart van Romeyn en Visscher globaler is ingetekend dan in vergelijk met die van De Roij uit 1696 en 1743, die dan ook veel verfijningen kent.


 




De zesde situatie (kaart 6) is een willekeurige kaart uit het archief van de Provinciale Waterstaat van Utrecht te vinden bij Het Utrechts Archief. Vanaf 1870 werd door de Nederlandse overheid de waterstaat zaken gedecentraliseerd naar de elf provincies.


  

Twee straatnaamborden Herenweg en een met huisnummerverwijzing, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Twee straatnaamborden Herenweg en een met huisnummerverwijzing, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.




In de negentiende eeuw tot aan het begin van de jaren tachtig werd de Utrechtseweg (voorheen het zandpad) bij Houten diverse malen vernieuwd en verbreed. Zoals eerder beschreven was er een duidelijk kadastrale grens te zien tussen de het eigendom van de weg (provincie Utrecht) en de gemeente Houten ter hoogte van boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2A en 4). Wat te zien is op de zevende kaart hieronder.


    

Kaart (kaart 6) uit de laatste kwart van de negentiende eeuw waarop diverse werkzaamheden en eigenaren staan rondom de te onderhouden provincialeweg. Bron: Het Utrechts Archief, archief Provinciale Waterstaat van Utrecht. Kaart (kaart 6) uit de laatste kwart van de negentiende eeuw waarop diverse werkzaamheden en eigenaren staan rondom de te onderhouden provincialeweg. Bron: Het Utrechts Archief, archief Provinciale Waterstaat van Utrecht.


  


De Utrechtseweg, komend vanaf Utrecht door Oud-Wulven tezamen met de Herenweg tot aan de Brink van het Oude Dorp hebben vanaf de zeventiende eeuw tot het jaar 1933 onderdeel uit gemaakt van provinciale route van Utrecht naar Houten tot aan het Beusichemse Veer en verder richting Tiel en Nijmegen. En als twee route naar het Culemborgse Veer via de Koningin Julianastraat, via Schonauwen en Schalkwijk tot aan het veer bij Culemborg.


 

Groep van negen poserende mensen op de driesprong Herenweg - De Poort (Utrechtseweg) op de Tolbrug, gelegen over de Geersloot in 1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, P002, 189. Groep van negen poserende mensen op de driesprong Herenweg - De Poort (Utrechtseweg) op de Tolbrug, gelegen over de Geersloot in 1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, P002, 189.




De splitsing van de twee routes voor koetsen en wandelaar bevond zicht op het Plein. Via de Loerikseweg en Beusichemseweg werd de route voortgezet naar Beusichem. Via de Koningin Julianastraat liep de route naar het Culemborgs Veer.

Pas in 1933 toen de provicialeweg om het dorp Houten heen werd gelegd. Kwam er een einde naar bijna drie eeuwen van florence vervoer dwars door het dorp heen.


 

Huize De Grund vanaf de overkant van de weg (De Poort) gezien, voor 1930 de Grundweg in 1902. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, P003, 189. Huize De Grund vanaf de overkant van de weg (De Poort) gezien, voor 1930 de Grundweg in 1902. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, P003, 189.


  


In de achttiende eeuw stond het dorpsplein bekend als een plek van 'Veel vertier en doortogt'. Een plek waar veel koetsen en reizigers kwamen om aan het einde van de dag hun koets, paard en/of wagen in de doorrij schuren van de diverse herbergen in het dorp te stallen. Zodat men de volgende dag weer de reis kon voortzetten. De herbergen in die tijd, waren De Roskam (Plein 25), De Engel (Burg. Wallerweg 2) en De Zwaan (Burg. Wallerweg 3, 3A en 5) waar zoals je ook las op deze pagina voor de man even de behoeft in de lichte zeden plaats kon vinden.


Villa Sonnevank gezien vanuit het zuid-westen met op de voorgrond het zogenaamde Bedelaarspad (Romeinenpoort) op 8 augustus 1790. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, doos055, 69. Villa Sonnevank gezien vanuit het zuid-westen met op de voorgrond het zogenaamde Bedelaarspad (Romeinenpoort) op 8 augustus 1790. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, doos055, 69.



In de negentiende eeuw werden diverse statige huizen gebouwd aan de Herenweg voor de notaris en enkele pastorie gebouwen van de Nederlandse Hervormde Kerk (Plein 27).


      


In het midden van de negentiende eeuw werd aan het begin van de Lupine-oord (Utrechtseweg) een tolhuis gebouwd in opdracht van de provincie Utrecht. Zij hadden doorgaande provincialewegen in beheer en onderhoud. Reizigers met paard en wagen of voetgangers moesten tol betalen om door te gaan richting in Utrecht. Bij de Koningsweg in Utrecht Tolsteeg aan het Oude Houtensepad  was ook een tolhuis waar men tol moest betalen om verder naar het zuiden te kunnen reizen.


 

Het tolhuis aan het begin van de Utrechtseweg (Lupine-oord) omstreeks 1900. Links de Grundweg (De Poort) foto genomen vanaf de Herenweg (Tolbrug over de Geersloot). Links naast het huis staand de vrouw van de tolgaarder? Bron: Regionaal Archjef Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het tolhuis aan het begin van de Utrechtseweg (Lupine-oord) omstreeks 1900. Links de Grundweg (De Poort) foto genomen vanaf de Herenweg (Tolbrug over de Geersloot). Links naast het huis staand de vrouw van de tolgaarder? Bron: Regionaal Archjef Zuid-Utrecht (RAZU), 353.




Veel van deze florence hadden geen zin om voor een doorgang te betalen en gingen via het Bedelaarsdpad of de minder bekende naam van het Dievepad, richting boerderij De Steenen Poort en bij de boerderijen op de Houtensewetering bij boeren om te bedelen voor geld. Om de doorgang naar Utrecht te kunnen betalen.


 

Het Bedelaarspad of Dievepad gezien richting het noord/noordoosten omstreeks 1980. Rechts nog de moestuintjes die langs het pad lagen. Gelegen op de grond van de Ridderlijke Duitse Orde Balije van Utrecht. Vanaf de zeventiende eeuw 'de Perrick' geheten. Op de achtergrond de huizen aan de Utrechtseweg (Lupine-oord). Foto genomen vanaf de Wulfsedijk bij de Tiellandtweg (Vikingenpoort). Foto: Jos Schalkwijk. Het Bedelaarspad of Dievepad gezien richting het noord/noordoosten omstreeks 1980. Rechts nog de moestuintjes die langs het pad lagen. Gelegen op de grond van de Ridderlijke Duitse Orde Balije van Utrecht. Vanaf de zeventiende eeuw 'de Perrick' geheten. Op de achtergrond de huizen aan de Utrechtseweg (Lupine-oord). Foto genomen vanaf de Wulfsedijk bij de Tiellandtweg (Vikingenpoort). Foto: Jos Schalkwijk.



Straatnaambord Romeinenpoort en Tiellandtspad. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Romeinenpoort en Tiellandtspad. Foto: Sander van Scherpenzeel.



Het pad liep vroeger gezien vanaf wat nu de Romeinenpoort is tot aan de kruising van de Wulfsedijk met de Vikingenpoort en Warinenpoort. Eenmaal aangekomen bij De Steenen Poort kon men via de vroegere Wulfsedijk (Kromme Laan) een vrije doorreis garanderen vanaf ter hoogte boerderij 't Groen.


Boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort 88, 90 en 90a gezien in 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.018. Boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort 88, 90 en 90a gezien in 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 85.018.



Thé van der Vegt schrijft in een brief op 13 september 1989 een van zijn familieleden aan met herinneringen van zijn vroegere jeugd aan de Houtensewetering. Thé is een aanverwant familielid van familie Sturkenboom die al ruim 200 jaar aan de Houtensewetering wonen en boeren.

In een paragraaf van de brief staat het volgende over het vroegere Bedelaarspad geciteerd.


Gezicht op de Tiellandtweg in de periode 1980-1985 wat later vanaf 1986 de Vikingenpoort zou gaan heette links de greppel wat eens de Geersloot was. Foto: Jos Schalkwijk. Gezicht op de Tiellandtweg in de periode 1980-1985 wat later vanaf 1986 de Vikingenpoort zou gaan heette links de greppel wat eens de Geersloot was. Foto: Jos Schalkwijk.




"De bedelaars hadden een vaste dag (Donderdags), dat ze naar Houten kwamen. Vanuit Utrecht liepen ze naar Den Oord, van daar naar de Tol en dan via het bedelaarspad naar de Steenen Poort, Ze durfden en mochten niet vóórlangs de woning van Burgemeester Waller naar de Steenen Poort gaan.

Na de Steenen Poort liepen ze over de Koedijk (Heemsteedsepad) via het draaibrugje aan de Hoek langs de wetering naar Jan Sturkenboom, overal onderweg om een aalmoes te vragen. Bij Jan Sturkenboom kregen ze warm eten. Je kon ze dan zien eten op de bank, die om de grote boom op het erf stond. Goed gestrekt door tante Jans gingen ze dan verder langs de wetering richting de Poel en Schalkwijk."


Boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort 90 op woensdag 3 april 1996. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 322.184. Boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort 90 op woensdag 3 april 1996. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 322.184.



Het is niet helemaal duidelijk van wanneer tot wanneer dit heeft plaatsgevonden. Vermoedelijk ruim 30 tot 50 jaar. Burgemeester Jacob Waller woonde in Huize De Grund aan de Grundweg van af 1877 tot 1925. De Grundweg maakte onderdeel uit van het zandpad tussen Utrecht en Houten. een wel gesteld ambtenaar wilde blijkbaar reizende bedelaars langs zijn huis hebben.

Uit het citaat is wel op-te-maken dat Tante Jans en Jan Sturkenboom weldoeners waren aan de Houtensewetering en de armen uit de stad Utrecht graag voorzagen van een warme maaltijd.


   

De Tiellandtweg in de 18e eeuw de Binnenweg geheten en in begin 19e eeuw het Zwaansweg of Zwaanspad geheten. Op de achtergrond boerderij De Steenen Poort, heden gelegen aan de Warinenpoort 90. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Tiellandtweg in de 18e eeuw de Binnenweg geheten en in begin 19e eeuw het Zwaansweg of Zwaanspad geheten. Op de achtergrond boerderij De Steenen Poort, heden gelegen aan de Warinenpoort 90. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


   


Vanaf 1978 zou het begin van het vroegere Bedelaarspad of Dievepad (thans: Lupine-oord/De Poort) geasfalteerd worden door Provinciale Waterstaat van Utrecht. De langs lopende Utrechtseweg en Schalkwijkseweg zouden hun laatste grote opknapbeurt krijgen voordat deze in 1986 op zouden gaan in de bebouwing van Houten Noordwest. Een midden gedeelte van het pad bleef wel zodanig bestaan als karrespoor of kleiweg die nog altijd eindigde bij de Van Tiellandtweg en de vroegere Wulfsedijk, tegeover boerderij De Steenen Poort.


  

Het Tiellandtgebied gezien vanaf de Vikinenpoort/Warinenpoort in de periode 1980-1985 waar de buurt De Poorten in ontwikkeling gebracht zou gaan worden. Op de achtergrond het Oude Dorp met De Grund in noordoostelijke richting gezien. Foto: Jos Schalkwijk. Het Tiellandtgebied gezien vanaf de Vikinenpoort/Warinenpoort in de periode 1980-1985 waar de buurt De Poorten in ontwikkeling gebracht zou gaan worden. Op de achtergrond het Oude Dorp met De Grund in noordoostelijke richting gezien. Foto: Jos Schalkwijk.



Provinciale Waterstaat legende over enkele kilometers nieuwe ontslutingswegen aan die aansloten op de Utrechtseweg. Dit werd gedaan om de al oude zijwegen zoals die van de Burgemeester Wallerweg en de aansluiting op de Houtensewetering en Leedijk bij de Schalkwijkseweg af te sluiten voor het gemotoriseerd verkeer. De nieuwe zijwegen zorgden ervoor dat verkeer gestroomlijnder de weg op en af konden.

De weg die over het Bedelaarsdpad werd aangelegd, liep achterlangs huize De Grund om in het zuidoosten weer op de Van Tiellandtweg (Vikingenpoort) aan-te-sluiten. Een zijweg op deze onofficieel genaamd Tiellandtweg-Zuid sloot aan op de parkeerplaats van het gemeentehuis van Houten die van 1957 tot 1981 in de oude ambtswoning van burgemeester Jacob Waller was gevestigd. Voor 1978 kon men het gemeentehuis via de Utrechtseweg bereiken. Na 1978 moest dat dus via de Tiellandtweg-Zuid.


Gijsbert Antonie Jonkers (1925-2015) werkte van 1958 tot 1970 bij Provinciale Waterstaat Utrecht, hij was raadslid, wethouder en loco burgemeester van de gemeente Houten. Als ingenieur van het Waterschap Houten werd de Geersloot naast de Vikingenpoort gedempt. Foto uit de periode 1999 tot 2001 toen hij raadslid was voor Houtens Belang. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 48969, 81. Gijsbert Antonie Jonkers (1925-2015) werkte van 1958 tot 1970 bij Provinciale Waterstaat Utrecht, hij was raadslid, wethouder en loco burgemeester van de gemeente Houten. Als ingenieur van het Waterschap Houten werd de Geersloot naast de Vikingenpoort gedempt. Foto uit de periode 1999 tot 2001 toen hij raadslid was voor Houtens Belang. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 48969, 81.



Bij het ontwikkelen van de nieuwe woonwijk Tiellandt I en II werd ook de Tiellandtweg-Zuid en het laatste resterende deel van het Bedelaarspad opgenomen in de wijk Tiellandt wat na 13 maart 2012 de buurt De Poorten is gaan vormen in het wijkkwadrant Houten Noordwest.

Op verzoek van ingenieur van van het Waterschap Houten en tevens wethouder van Houten Gijs Jonkers werd de naast gelegen Geersloot die vermoedelijk al meer dan 1000 noordelijk parallel langs de Tiellandweg lag gedempt. Dit om de huizen in de omgeving van de Warinenpoort en Vikingenpoort te realiseren.


   


Via de het Houtlaantje, Groenlaantje of Liefdeslaantje kon men via de Wulfsedijk in noordoostelijke richting weer op de Utrechtseweg uitkomen. De uitgang van de laan was ter hoogte van de Troubadoursborch/Pelgrimsborch in de buurt De Borchen. Tot 1987 liep hier de Utrechtseweg.


Luchtfoto uit het westen met de nog te bouwen (toenmalige) wijken Tiellandt, Wulven en de Weerwolf in 1986 met de Wulfsedijk en het vroegere Houtlaantje of Groenlaantje (tot 1972 van familie de Wijkerslooth de Weerdesteyn). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto uit het westen met de nog te bouwen (toenmalige) wijken Tiellandt, Wulven en de Weerwolf in 1986 met de Wulfsedijk en het vroegere Houtlaantje of Groenlaantje (tot 1972 van familie de Wijkerslooth de Weerdesteyn). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De Laan van Wulven zoals de laan ook wel werd genoemd is vermoedelijk rond 1730-1740 aangelegd in opdracht van de Heer van Heemstede, dwars de ambachtsheerlijkheid Wulven. De laan gaf een kortere verbinding vanaf Heemstede en Wulven naar boerderij Den Oord. De boerderij stond in die tijd aan het Utrechtse Zandpad.

De heer van Heemstede bezat vele decennia de boerderij en wil de vermoedelijke een snellere verbinding naar zijn vastgoed hebben. Of voor de pachter van de boerderij een snellere verbinding geven om makkelijk bij zijn bewerkte land te komen. Boerderij Den Oord (Tarwe-oord 2, 2A en 3).


   

Luchtfoto van de noordwest kant van Houten met de in aanleg zijnde Rondweg ter hoogte van bedrijventerrein Het Rondeel/ De Veste. Rechtsboven op de foto links aansluitend op de Wulfsedijk/Kromme Laan lopend naar recht aansluitend op de Utrechtseweg in 1984. Bron: Collectie gemeente Houten. Luchtfoto van de noordwest kant van Houten met de in aanleg zijnde Rondweg ter hoogte van bedrijventerrein Het Rondeel/ De Veste. Rechtsboven op de foto links aansluitend op de Wulfsedijk/Kromme Laan lopend naar recht aansluitend op de Utrechtseweg in 1984. Bron: Collectie gemeente Houten.


   


De Laan van Wulven werd in 1974 aangekocht door de gemeente Houten van familie de Wijkerslooth de Weerdesteyn die de laan en de ambachtsheerlijkheid al sinds 1827 in bezit hadden.

De namen Houtlaantje, Groenlaantje of Liefdeslaantje waren namen die onder de bevolking werden gebruikt.


      


Houtlaantje kwam vermoedelijk aan zijn oorsprong omdat in de eerste helft van de twintigste eeuw op de laan katholieke fietsers en ruiters stonden te wachten om de nieuwe neomist te verwelkomen. Een neomist was een pas ingewijde nieuwe katholieke priester die aan de slag kon gaan in zijn nieuwe parochie.


    

In 1942 wachten diverse katholieke dames op het Houtlaantje met de fiets aan de hand bij de t-splitsing met de Utrechtseweg op de binnenkomst van de nieuwe Neomist uit Utrecht. Waarna hij langs zal passeren zij met hem mee fietsen naar het Oude Dorp. Foto: werkarchief Peter Koch. In 1942 wachten diverse katholieke dames op het Houtlaantje met de fiets aan de hand bij de t-splitsing met de Utrechtseweg op de binnenkomst van de nieuwe Neomist uit Utrecht. Waarna hij langs zal passeren zij met hem mee fietsen naar het Oude Dorp. Foto: werkarchief Peter Koch.


   


Groenlaantje kwam vermoedelijke van de oude hoge bomen die in een rij aan weerszijde van de laan waren gepoot.


   

Ruiters (leden van de A.B.T.B. en J.B.T.B.) staan in de dertiger jaren van de twintigste eeuw op het Houtlaantje opgesteld om zich aan te sluiten bij een optocht ter gelegenheid van het inhalen van een neomist. Foto: werkarchief Peter Koch. Ruiters (leden van de A.B.T.B. en J.B.T.B.) staan in de dertiger jaren van de twintigste eeuw op het Houtlaantje opgesteld om zich aan te sluiten bij een optocht ter gelegenheid van het inhalen van een neomist. Foto: werkarchief Peter Koch.


   


Liefdeslaantje kwam aan zijn naam omdat verliefde stelletjes er graag een ommetje erlangs heen maakte. De laan was vele jaren tijdens de eerste uitbreiding van Houten een geliefde uitgaansplek onder de nieuwe en oud Houtenaren om een wandeling door het oude Houten west te maken.


   

Het Groenlaantje gezien in zuidelijk richting vanaf de Utrechtseweg, in 1975-1980. Foto: verzameling Cees Verhoef. Het Groenlaantje gezien in zuidelijk richting vanaf de Utrechtseweg, in 1975-1980. Foto: verzameling Cees Verhoef.


     

Het tolhuis op de hoek van de Herenweg en de Utrechtseweg in 1905 (De Poort en Lupine-oord). De bewoner van het tolhuis was J. van Ginkel. Rechts de Geersloot onder de Herenweg door. Het bruggetje waar deze overheen liep, werd in de Houtense volksmond de Tilbrug of Tolbrug genoemd. Naar het Tolhuisje wat er direct naast stond. Sporen van de Geersloot liggen nog altijd onder de grond van de Herenweg en De Poort. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040969). Het tolhuis op de hoek van de Herenweg en de Utrechtseweg in 1905 (De Poort en Lupine-oord). De bewoner van het tolhuis was J. van Ginkel. Rechts de Geersloot onder de Herenweg door. Het bruggetje waar deze overheen liep, werd in de Houtense volksmond de Tilbrug of Tolbrug genoemd. Naar het Tolhuisje wat er direct naast stond. Sporen van de Geersloot liggen nog altijd onder de grond van de Herenweg en De Poort. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040969).


Het weggetje richting De Grund (Grundwegje) gezien vanaf de Herenweg in 1900. Heden is hier De Poort. Op de weg loopt een dame, vermoedelijk van de familie Waller. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040974). Het weggetje richting De Grund (Grundwegje) gezien vanaf de Herenweg in 1900. Heden is hier De Poort. Op de weg loopt een dame, vermoedelijk van de familie Waller. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: doos05 (040974).


     

Gezicht op de panden Loerikseweg 8 (rechts) -lager te Houten, met op de achtergrond de toren van de Nederlands-Hervormde kerk (Lobbendijk 1) in 1975. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 857011. Gezicht op de panden Loerikseweg 8 (rechts) -lager te Houten, met op de achtergrond de toren van de Nederlands-Hervormde kerk (Lobbendijk 1) in 1975. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 857011.



6.   Kerksteeg - Genoemd naar de Rooms Katholieke kerk die ernaast staat tussen de Loerikseweg en de Vlierweg.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 21 november 1989.

Op dinsdag 19 juli 1988 ten overstaan van de Houtense notaris Hendrik Gerrit van Otterloo de Kerksteeg verkocht. Het kerkbestuur van de Rooms Katholieke Kerk Houten verkocht de steeg aan de gemeente Houten.


Ontwerptekening door Alfred Tepe van de nieuwe Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming aan de Loerikseweg 12 in 1883-1884. Links de oude kapel. Bron: Houten; Historische Bebouwing, O.J. Wttewaall en Smits. Ontwerptekening door Alfred Tepe van de nieuwe Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming aan de Loerikseweg 12 in 1883-1884. Links de oude kapel. Bron: Houten; Historische Bebouwing, O.J. Wttewaall en Smits.



In de jaren negentig van de negentiende eeuw werd de vroegere schuilkerk met pastorie naast de Kerksteeg afgebroken. Hierdoor kwam er ruimte vrij om aan het bestaande perceel aan de Loerikseweg 6 even-zijde nieuwbouw te realiseren.

In 1899 is het gebouw gesplitst in de huisnummers 6 en 8. Ten oosten van het pand ontstond rond 1900 een pad wat in de volksmond de Kerksteeg werd genoemd. Die naam kreeg het pad omdat het een kortere verbinding was voor de bewoners van de Vlierweg naar de Loerikseweg naar de nieuwe kerk. 

Met de grond die overbleef met de bouw van de kerk werd de pastorie en kerkhof uitgebreid.


Na de aankoop van de steeg in 1988 ging de gemeente Houten voortvarend aan het werk met het bestraten van de Kerksteeg wat in totaal 35.000 gulden zou gaan kosten. Foto: Krantenknipsel Het Utrechts Nieuwsblad. Na de aankoop van de steeg in 1988 ging de gemeente Houten voortvarend aan het werk met het bestraten van de Kerksteeg wat in totaal 35.000 gulden zou gaan kosten. Foto: Krantenknipsel Het Utrechts Nieuwsblad.

  

         

De oude schuren en opslagruimte waar eens de kolen en fruit in werd opgeslagen door de familie Van Hal. Op de achtergrond de Kolenplaats (parkeerterrein). Hier zijn in 2024 een aantal aaprtementen gerealiseerd. Foto: Sander van Scherpenzeel. De oude schuren en opslagruimte waar eens de kolen en fruit in werd opgeslagen door de familie Van Hal. Op de achtergrond de Kolenplaats (parkeerterrein). Hier zijn in 2024 een aantal aaprtementen gerealiseerd. Foto: Sander van Scherpenzeel.



 7.   Kolenplaats - Het centrale parkeerterrein voor de auto in het Oude Dorp is de Kolenplaats.

Eens was het het terrein van de Algemene Openbare bassisschool met een ontsluiting was met de naastgelegen Pr. Bernhardweg. In 1996 werd het noordelijk terrein ingericht als parkeerterrein. Toen De Passage, een kleine winkelstraat met bovengelegen woningen werd gerealiseerd. Op die plek stond tot 1994 de Raiffeisenbank.

Het terrein krijgt een doorsteek met de aanleg van de Kolensteeg, zodat er een korte wandelingen verbinding ontstaat naar het Plein.

Op de plek van het pand aan het Plein nr. 10 was in de jaren vijftig en zestig van de twintiste eeuw een kolen- en fruithandel van de familie Van Hal.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op dinsdag 14 november 2023.


De oude schuren en opslagruimte waars eens de kolen en fruit in werd opgeslagen door de familie Van Hal. Op de achtergrond de Kolenplaats (parkeerterrein). Foto: Sander van Scherpenzeel. De oude schuren en opslagruimte waars eens de kolen en fruit in werd opgeslagen door de familie Van Hal. Op de achtergrond de Kolenplaats (parkeerterrein). Foto: Sander van Scherpenzeel.


Dinsdag 14 november 2023 werd door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de straatnamen Kolenplaats en Kolensteeg vastgesteld. Voor een klein nieuwbouwproject in het Oude Dorp. Het totaal aantal straatnamen staat nu op 785. Eerder was op deze plek naast het Plein nr. 10 de kolen- en groenteopslag van familie Van Hal, dat is nu de Kolensteeg. De achterliggende parkeerplaats tussen De Passage en de Pr. Bernhardweg heet nu Kolenplaats. Kaart: Gemeente Houten. Dinsdag 14 november 2023 werd door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de straatnamen Kolenplaats en Kolensteeg vastgesteld. Voor een klein nieuwbouwproject in het Oude Dorp. Het totaal aantal straatnamen staat nu op 785. Eerder was op deze plek naast het Plein nr. 10 de kolen- en groenteopslag van familie Van Hal, dat is nu de Kolensteeg. De achterliggende parkeerplaats tussen De Passage en de Pr. Bernhardweg heet nu Kolenplaats. Kaart: Gemeente Houten.


De oude ontsluiting tussen de plek waar in kolen en fruit werd gehandeld het Plein. Heden heet deze steeg de Kolensteeg. Foto gezien vanaf het Plein. Foto: Sander van Scherpenzeel. De oude ontsluiting tussen de plek waar in kolen en fruit werd gehandeld het Plein. Heden heet deze steeg de Kolensteeg. Foto gezien vanaf het Plein. Foto: Sander van Scherpenzeel.



8.  Kolensteeg

De steeg is een korte wandelverbinding tussen de Kolenplaats (parkeerterrein) en het Plein. Op het terrein was in de jaren vijftig en zestig in de twintigste een kolen- en fruithandel van de familie Van Hal.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op dinsdag 14 november 2023.


Luchtfoto gezien vanuit het zuiden op het parkeerterrein achter De Passage wat sinds dinsdag 14 november 2023 de Kolenplaats heet. Rechts daarvan de oude plek waar eens de kolen- en fruithandel van familie Van Hal was. Deze steeg is de Kolensteeg gaan heette op dezelfde datum. Zij vormt de kortere wandel verbinding tussen de Kolenplaats en het Plein. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Luchtfoto gezien vanuit het zuiden op het parkeerterrein achter De Passage wat sinds dinsdag 14 november 2023 de Kolenplaats heet. Rechts daarvan de oude plek waar eens de kolen- en fruithandel van familie Van Hal was. Deze steeg is de Kolensteeg gaan heette op dezelfde datum. Zij vormt de kortere wandel verbinding tussen de Kolenplaats en het Plein. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..


De verbinding naast Vincenoptiek (links) en rechts het vroegere winkelpand van Van Hal gezien in 2023. Rechts zijn een aantal appartementen gerealiseerd. De steeg heet sinds dinsdag 14 november 2023 de Kolensteeg. Fot in de richting van het Plein gezien. Foto: Sander van Scherpenzeel. De verbinding naast Vincenoptiek (links) en rechts het vroegere winkelpand van Van Hal gezien in 2023. Rechts zijn een aantal appartementen gerealiseerd. De steeg heet sinds dinsdag 14 november 2023 de Kolensteeg. Fot in de richting van het Plein gezien. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Collage van de start van de verbouw van de appartementen aan de Kolensteeg (1e foto) bovenaan vanaf het Plein gezien met links nr. 10, onderaan gezien vanaf de Kolenplaats tussen De Passage en de Pr. Bernhardweg in december 2023. Foto: Sander van Scherpenzeel. Collage van de start van de verbouw van de appartementen aan de Kolensteeg (1e foto) bovenaan vanaf het Plein gezien met links nr. 10, onderaan gezien vanaf de Kolenplaats tussen De Passage en de Pr. Bernhardweg in december 2023. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Het winkelpand aan het Plein nr. 10 waar eens de kolen- en fruithandel van de familie Van Hal was. In 2023-2024 zijn op deze plek een aantal appartementen gerealiseerd. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het winkelpand aan het Plein nr. 10 waar eens de kolen- en fruithandel van de familie Van Hal was. In 2023-2024 zijn op deze plek een aantal appartementen gerealiseerd. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Foto bovenaan de Kolenplaats waar tot 2009 de oude Openbare Lagere school van Houten stond na de sloop. Anno 2023 heet dit perkeerterrein de Kolenplaats. Foto onderaan de plek waar de appartementen aan de Kolensteeg worden ontwikkeld. Foto: december 2023, Sander van Scherpenzeel. Foto bovenaan de Kolenplaats waar tot 2009 de oude Openbare Lagere school van Houten stond na de sloop. Anno 2023 heet dit perkeerterrein de Kolenplaats. Foto onderaan de plek waar de appartementen aan de Kolensteeg worden ontwikkeld. Foto: december 2023, Sander van Scherpenzeel.


   

De Kerksteeg, richting het noorden gezien vanaf de Loerikseweg naar de Vlierweg toe in 1995. Foto: Peter Koch. De Kerksteeg, richting het noorden gezien vanaf de Loerikseweg naar de Vlierweg toe in 1995. Foto: Peter Koch.


De Rooms Katholieke Kerk Houten aan de Loerikseweg 10 en 12 in 2006 (1). Foto: Sander van Scherpenzeel. De Rooms Katholieke Kerk Houten aan de Loerikseweg 10 en 12 in 2006 (1). Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Loerikseweg in de periode 1980-1985 op de plek waar destijds de noordwestelijke Rondweg de Loerikseweg zou gaan doorsnijden met zijn tracé. Foto: Jos Schalkwijk. Gezicht op de Loerikseweg in de periode 1980-1985 op de plek waar destijds de noordwestelijke Rondweg de Loerikseweg zou gaan doorsnijden met zijn tracé. Foto: Jos Schalkwijk.


De Rooms Katholieke Kerk Houten aan de Loerikseweg 10 en 12 in 2006 (2). Foto: Sander van Scherpenzeel. De Rooms Katholieke Kerk Houten aan de Loerikseweg 10 en 12 in 2006 (2). Foto: Sander van Scherpenzeel.


     

Koningin Emma als regentessen. Bron: Wikipedia. Koningin Emma als regentessen. Bron: Wikipedia.



9.   Koningin Emmaweg - Adelheid Emma Wilhelmina Theresia, geboren als Adelaïde Emma Wilhelmina Therèse zu Waldeck und Pyrmont (Arolsen, 2 augustus 1858 – Den Haag, 20 maart 1934), prinses zu Waldeck und Pyrmont, was de tweede echtgenote van koning Willem III der Nederlanden van 7 januari 1879 tot zijn dood op 23 november 1890 en koningin-regentes der Nederlanden van 1890 tot 1898.

Als regentes nam zij het koninklijk gezag waar; eerst enkele dagen voor de dood van haar echtgenoot, de daarop volgende jaren voor haar minderjarige dochter Wilhelmina, de koningin.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


Koningin Emma met Prinses Wilhelmina der Nederlanden. Bron: Wikipedia. Koningin Emma met Prinses Wilhelmina der Nederlanden. Bron: Wikipedia.


          

Luchtfoto van het Oude Dorp Houten uit ca. 1982 gezien richting het noorden. In het midden de de vroegere fruitveiling van Houten aan de Lobbendijk. Vanaf 1986 zijn hier de huizen aan de Kostersgang gebouwd. Naam genoemd naar de vroegere kosterswoning aan de Vlierweg 7. Collectie: gemeente Houten. Luchtfoto van het Oude Dorp Houten uit ca. 1982 gezien richting het noorden. In het midden de de vroegere fruitveiling van Houten aan de Lobbendijk. Vanaf 1986 zijn hier de huizen aan de Kostersgang gebouwd. Naam genoemd naar de vroegere kosterswoning aan de Vlierweg 7. Collectie: gemeente Houten.


In 1986 verkocht de gemeente Houten een aantal gronden in het plan van de Kostersgang aan Woning stichting Dr. Schaepman. Bron: RAZU, 005. In 1986 verkocht de gemeente Houten een aantal gronden in het plan van de Kostersgang aan Woning stichting Dr. Schaepman. Bron: RAZU, 005.


Bouw van woning aan de Kostersgang in 1986 op de plek van de vroegere fruitveiling, gezien richting het noorden. Bron: Collectie gemeente Houten. Bouw van woning aan de Kostersgang in 1986 op de plek van de vroegere fruitveiling, gezien richting het noorden. Bron: Collectie gemeente Houten.


      


10.   Koningin Julianastraat - Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, hertogin van Mecklenburg, Prinses van Lippe-Biesterfeld (Den Haag, 30 april 1909 – Baarn, 20 maart 2004) was koningin der Nederlanden van 4 september 1948 tot en met 30 april 1980 (de inhuldiging vond plaats op 6 september 1948).


Koningin Emma met Prinses Wilhelmina der Nederlanden. Bron: Wikipedia. Koningin Emma met Prinses Wilhelmina der Nederlanden. Bron: Wikipedia.



Juliana was getrouwd met prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld (1911-2004), met wie zij vier dochters kreeg, en was enig kind uit het huwelijk van koningin Wilhelmina der Nederlanden (1880-1962) met prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin (1876-1934).


     

Straatnaambord Koningin Julianastraat aan het pand Plein 16, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Koningin Julianastraat aan het pand Plein 16, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.



De oorspronkelijk naam van de weg was 't Zandpad, Schonauwensen Zandpad of Schalkwijkseweg.
De weg heeft zijn nieuwe naam gekregen vanaf 13 maart 1929 als zijnde 'Julianaweg' omdat zij in die periode net was doorsneden was aan haar zuidkant. Door de aanleg en omlegging van de nieuwe provincialweg (Utrechtseweg - Schalkwijkseweg) om het toenmalige Oude Dorp van Houten heen (zuidkant). Dit werd in die tijd bewerkstelligd zodat het drukke en toenemende autoverkeer niet meer dwars door het dorp hoefde te rijden. Onderweg naar Culemborg of Beusichem.


Het Oude Dorp Houten in de periode 1880 met de nog bestaande Loeriksezandpad lopend tot het dorp tot achter de Koningin Julianastraat. Kadastrale percelen in het dorp per nummer ingetekend. Kaart opgemaakt voor de bouw van de Rooms Katholieke Kerk Houten. Bron: Het Utrechts Archief, Provinciale Waterstaat Utrecht. Het Oude Dorp Houten in de periode 1880 met de nog bestaande Loeriksezandpad lopend tot het dorp tot achter de Koningin Julianastraat. Kadastrale percelen in het dorp per nummer ingetekend. Kaart opgemaakt voor de bouw van de Rooms Katholieke Kerk Houten. Bron: Het Utrechts Archief, Provinciale Waterstaat Utrecht.



De weg werd verlegd in opdracht van hoofdingenieur Anton Mussert. In tijd werkzaam bij de Provinciale Waterstaat van Utrecht. In Musserts werkzame periode zorgde hij voor meer infrastructurele aanpassingen en verbouwingen in de provincie Utrecht. Zo is de keuze en uitstippeling van het tracé van het Amsterdam Rijnkanaal van Amsterdam naar Tiel naar de rivier de Waal van zijn hand en idee.


Weg onder in geel gearceerd met rode de provincialeweg die om het Oude Dorp van Houten werd gelegd in 1929. De weg die hier tot 1986 heeft gelegen en door de noordelijke Rondweg werd vervangen. In groen gearceerd de route die paard en wagen maar later gemotoriseerd verkeerd reed naar 't Goy en verder richting Beusichem. Waaronder de Julianaweg een onderdeel van was die hiervoor het Schonauwense Zandweg werd genoemd. Bron: Het Utrechts Archief, archief Provincie Utrecht. Weg onder in geel gearceerd met rode de provincialeweg die om het Oude Dorp van Houten werd gelegd in 1929. De weg die hier tot 1986 heeft gelegen en door de noordelijke Rondweg werd vervangen. In groen gearceerd de route die paard en wagen maar later gemotoriseerd verkeerd reed naar 't Goy en verder richting Beusichem. Waaronder de Julianaweg een onderdeel van was die hiervoor het Schonauwense Zandweg werd genoemd. Bron: Het Utrechts Archief, archief Provincie Utrecht.



Er zal voor de naam Julianaweg destijds gekozen zijn om aansluiting te krijgen bij de landelijke steden en dorpen. Gemeenten gaven vooral vanaf de jaren 30 van de twintigste eeuw tot de jaren 60 van die eeuw vele namen naar leden van het Koninklijke Huis aan straten en wegen.
In het jaar 1929 is er geen jubileum of feest bekend waarvoor onze toenmalige koningin Juliana een straatnaam had kunnen krijgen.


Handtekening van Anton Mussert als hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat Utrecht in de begin van de jaren 30 van de twintigste eeuw. Onder een van de akte van aankopen van wegbermen voor de verbreding van de Koningsweg of verlegging van de provincialeweg om het Oude Dorp van Houten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 063. Handtekening van Anton Mussert als hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat Utrecht in de begin van de jaren 30 van de twintigste eeuw. Onder een van de akte van aankopen van wegbermen voor de verbreding van de Koningsweg of verlegging van de provincialeweg om het Oude Dorp van Houten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 063.



Gezicht op het Plein te Houten, vanuit de Koningin Julianastraat, met op de achtergrond de Nederlands-Hervormde kerk (Lobbendijk 1) in 1975. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 857010. Gezicht op het Plein te Houten, vanuit de Koningin Julianastraat, met op de achtergrond de Nederlands-Hervormde kerk (Lobbendijk 1) in 1975. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 857010.



In 1959 werd na een discussie in de gemeenteraad van Houten de naam als Koningin Julianastraat vastgesteld. Om de naam een frisser uiterlijk voor die tijd te geven. Hierna werd de naam op 4 oktober 1962 nog eens vastgesteld na de fusie met de toenmalige gemeenten Schalkwijk en Tull en 't Waal tot de nieuwe gemeente Houten op 1 januari 1962.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 13 maart 1929, als zijnde Julianaweg.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 november 1959, als zijnde Koningin Julianastraat.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962, als zijnde Koningin Julianastraat.


Gezicht op Koningin Julianastraat te Houten, bij de aansluiting met de Provincialeweg (achtergrond) in 1960. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 839246. Gezicht op Koningin Julianastraat te Houten, bij de aansluiting met de Provincialeweg (achtergrond) in 1960. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 839246.


Gezicht op Koningin Julianastraat te Houten, bij de aansluiting met de Provincialeweg (achtergrond) in 1960. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 839246. Gezicht op Koningin Julianastraat te Houten, bij de aansluiting met de Provincialeweg (achtergrond) in 1960. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 839246.


    

Straatnaambord Koningin Julianastraat aan het pand Plein 16 op het Oude Dorp. Links Seringen en de toegangspoort tot het binnenerf behorend bij het huis, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Koningin Julianastraat aan het pand Plein 16 op het Oude Dorp. Links Seringen en de toegangspoort tot het binnenerf behorend bij het huis, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Gezicht op de provinciale weg Utrecht-Culemborg ('Weg nr. 8', links) bij Houten, waar de nieuwe provincialeweg (Utrechtseweg-Schalkwijkseweg) wordt aanlegt om het toenmalige Oude Dorp van Houten heen in opdracht van Hoofdingenieur Anton Mussert werkend bij de Provinciale Waterstaat van Utrecht. Foto uit de periode 1928-1929. Rechts de Koningin Julianastraat vanaf 13 maart 1929 Julianaweg geheten. Op de achtergrond de N.H. kerktoren (Lobbendijk 1). Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 842647. Gezicht op de provinciale weg Utrecht-Culemborg ('Weg nr. 8', links) bij Houten, waar de nieuwe provincialeweg (Utrechtseweg-Schalkwijkseweg) wordt aanlegt om het toenmalige Oude Dorp van Houten heen in opdracht van Hoofdingenieur Anton Mussert werkend bij de Provinciale Waterstaat van Utrecht. Foto uit de periode 1928-1929. Rechts de Koningin Julianastraat vanaf 13 maart 1929 Julianaweg geheten. Op de achtergrond de N.H. kerktoren (Lobbendijk 1). Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 842647.

 

Een van de oudst bekende luchtfoto's die direct loodrecht van het Oude Dorp Houten genomen is in de periode 1925-1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU). Een van de oudst bekende luchtfoto's die direct loodrecht van het Oude Dorp Houten genomen is in de periode 1925-1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU).


      

11.   Koningin Wilhelminaweg - Wilhelmina Helena Pauline Maria (Den Haag, 31 augustus 1880 – Apeldoorn, 28 november 1962), Prinses der Nederlanden (1880-1890, 1948-1962), Prinses van Oranje-Nassau en Hertogin van Mecklenburg (1901-1962), was van 23 november 1890 tot 4 september 1948 koningin der Nederlanden en regeerde onder de naam Wilhelmina.


Koningin Wilhelmina in de Tweede Wereldoorlog aan het woord voor Radio Oranje in Engeland. Bron: Wikipedia. Koningin Wilhelmina in de Tweede Wereldoorlog aan het woord voor Radio Oranje in Engeland. Bron: Wikipedia.



Zij trouwde met haar achterneef Hendrik van Mecklenburg-Schwerin. Uit dit huwelijk werd één dochter geboren: Juliana.


Plan tot uitbreiding van Houten in 1946 met een heuse semi- ingetekende bedachte rondweg. De Koningin Wilhelminaweg was hier een onderdeel van en is maar ten dele uitgevoerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 109 Gemeente archief Houten. Plan tot uitbreiding van Houten in 1946 met een heuse semi- ingetekende bedachte rondweg. De Koningin Wilhelminaweg was hier een onderdeel van en is maar ten dele uitgevoerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 109 Gemeente archief Houten.



De Koningin Wilhelminaweg is in 1947 aangelegd als één van de nieuwbouw straten van Houten na de Tweede Wereldoorlog. De huizen die er zijn gebouwd zijn op last van het Rijk gebouwd om ze voorzien in de grote woningnood die er toen heerste na deze oorlog. De grond waarop de huizen destijds gebouwd werden waren tijdstijd onteigend van de toenmalige eigenaren.


Gezicht op een Opstandingskapel aan de Koningin Wilhelminaweg in 1972. Heden de Protestanse Gemeente Houten, gevestigd aan de Het Kant 1. Bron: Het Utr7echts Archief, catalogusnummer: 856036. Gezicht op een Opstandingskapel aan de Koningin Wilhelminaweg in 1972. Heden de Protestanse Gemeente Houten, gevestigd aan de Het Kant 1. Bron: Het Utr7echts Archief, catalogusnummer: 856036.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 december 1947.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


De Koningin Wilhelminaweg rond 1975-1980, aangelegd in 1947. De Koningin Wilhelminaweg rond 1975-1980, aangelegd in 1947.


Door de gemeente Houten aan te kopen grond tussen in 1946. Gelegen tussen de Herenweg en Lobbendijk voor de aanleg van de Koningin Wilhelminaweg en de bouw van wederopbouwwoningen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 109. Door de gemeente Houten aan te kopen grond tussen in 1946. Gelegen tussen de Herenweg en Lobbendijk voor de aanleg van de Koningin Wilhelminaweg en de bouw van wederopbouwwoningen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 109.


             

Koningin Wilhelmina in haar jonge jaren. Bron: Wikipedia Wilhelmina der Nederlanden. Koningin Wilhelmina in haar jonge jaren. Bron: Wikipedia Wilhelmina der Nederlanden.


Koningin Wilhelmina met haar echtgenote (achterneef) Hendrik van Mecklenburg-Schwerin. Bron: Wikipedia Wilhelmina der Nederlanden. Koningin Wilhelmina met haar echtgenote (achterneef) Hendrik van Mecklenburg-Schwerin. Bron: Wikipedia Wilhelmina der Nederlanden.


     

Straatnaambord Koningin Wilhelminaweg, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord Koningin Wilhelminaweg, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


De Koningin Wilhelminaweg gezien vanaf de Nederlandse Hervormde kerktoren in het Oude Dorp van Houten in 1950-1955. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Koningin Wilhelminaweg gezien vanaf de Nederlandse Hervormde kerktoren in het Oude Dorp van Houten in 1950-1955. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Koningin Wilhelminaweg met links de in 2018 nieuw gerealiseerd pastorie en woningen voor de Hersteld Hervormde kerk te Houten (Plein 27), 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Koningin Wilhelminaweg met links de in 2018 nieuw gerealiseerd pastorie en woningen voor de Hersteld Hervormde kerk te Houten (Plein 27), 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       


12.   Kostersgang - Vernoemd naar de kosterswoning die tegenover de straat stond aan de Vlierweg tot het jaar 1979. Nu is hier een uitvaartcentrum gevestigd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


    




De woningen en appartementen aan de Kostersgang zijn vanaf 1986 gebouwd. Dit gebeurde op de vroegere plek waar eens de fruitveiling van Houten stond aan de Lobbendijk. In de laatste jaren van de veilinggebouwen werd ze verhuurd aan kleine ondernemers.

De naam Kostersgang verwijst naar de kosterswoning die stond aan de Vlierweg 7. Op de huidige plek waar nu een uitvaartcentrum is gevestigd.


Gezigt der R.K. Kerk en Pastorij van Houten, zoo als dezelve zich bevond op den 28 februari 1843, tekening in kleur van de kerk met pastorie door een onbekende. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 340, 129-1. Gezigt der R.K. Kerk en Pastorij van Houten, zoo als dezelve zich bevond op den 28 februari 1843, tekening in kleur van de kerk met pastorie door een onbekende. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 340, 129-1.



De door(gang) naar de vroegere woning van de koster aan de Vlierweg.

De kosterswoning is in 1885 gebouwd, als woning voor de koster en is in 1979 gesloopt. De woning was overbodig geworden omdat een ander deel van de kerkgebouwen aan de Loerikseweg in gebruik waren genomen voor kostersdoeleinden.

Voor een beeld van hoe de kosterswoning eruit heeft gezien, zie hieronder.



In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Richting het zuidwesten gezien. Collectie: Cees Verhoef. In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Richting het zuidwesten gezien. Collectie: Cees Verhoef.


In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Richting het zuidoosten gezien. Collectie: Cees Verhoef. In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Richting het zuidoosten gezien. Collectie: Cees Verhoef.


In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Richting het noordoosten gezien vanuit de Kerksteeg. Collectie: Cees Verhoef. In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Richting het noordoosten gezien vanuit de Kerksteeg. Collectie: Cees Verhoef.


In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Westelijk zijgevel gezien vanuit de Kerksteeg. Collectie: Cees Verhoef. In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Westelijk zijgevel gezien vanuit de Kerksteeg. Collectie: Cees Verhoef.


In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Gezien in noordelijke richting vanaf de Loerikseweg, kijkend op de achterkant van de woning. Rechts de R.K.Kerk. Collectie: Cees Verhoef. In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Gezien in noordelijke richting vanaf de Loerikseweg, kijkend op de achterkant van de woning. Rechts de R.K.Kerk. Collectie: Cees Verhoef.


In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Gezien richting het westen. Met links de haag van het kerkhof. Collectie: Cees Verhoef. In 1979 wordt de sloop van de oude kosterswoning aan de Vlierweg 7 voorbereid. Gezien richting het westen. Met links de haag van het kerkhof. Collectie: Cees Verhoef.


           

Foto gezien van de N.H. Kerktoren, richting het noordoosten, rechts de R.K. Kerk aan de Loerikseweg met daarvoor de kosterswoning aan de Vlierweg 7 in ca. 1975-1979. Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, dia maker Leen de Keijzer. Foto gezien van de N.H. Kerktoren, richting het noordoosten, rechts de R.K. Kerk aan de Loerikseweg met daarvoor de kosterswoning aan de Vlierweg 7 in ca. 1975-1979. Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, dia maker Leen de Keijzer.


     

Foto genomen vanaf de R.K. Kerktoren neerkijkend op de Vlierweg aan de noordkant van de kerk in 1975-1979. Onderaan de kosterswoning. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Foto genomen vanaf de R.K. Kerktoren neerkijkend op de Vlierweg aan de noordkant van de kerk in 1975-1979. Onderaan de kosterswoning. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.

 

Foto richting het zuiden gezien met op de achtergrond de R.K. Kerk langs de Loerikseweg met daarvoor de kosterswoning Vlierweg 7. Op de voorgrond de huizen aan de Prins Clausstraat in ca. 1970. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Foto richting het zuiden gezien met op de achtergrond de R.K. Kerk langs de Loerikseweg met daarvoor de kosterswoning Vlierweg 7. Op de voorgrond de huizen aan de Prins Clausstraat in ca. 1970. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    


13.   Lobbendijk - In de vijftiende eeuw al geschreven als de Lopiusdijk.

Van oudsher de verbinding van het dorp Houten naar Utrecht. Mogelijk een van de oudste wegen van de gemeente Houten uit de vroege middeleeuwen.


 

Luchtfoto uit 1967 waarop de bovenste helft van de foto de Lobbendijk prachtig door het landschap loopt. Rechts lopend de spoorlijn van Utrecht, Houten naar 's-Hertogenbosch, Boxtel. Midden de wijk De Vlier net enkele jaren opgeleverd. Foto: Kadaster Museum Arnhem-Zuid. Luchtfoto uit 1967 waarop de bovenste helft van de foto de Lobbendijk prachtig door het landschap loopt. Rechts lopend de spoorlijn van Utrecht, Houten naar 's-Hertogenbosch, Boxtel. Midden de wijk De Vlier net enkele jaren opgeleverd. Foto: Kadaster Museum Arnhem-Zuid.


    

De oudste bekende kaart waarop boerderij Schonenburg in 1647 staat ingetekend in de binnenbocht van de Lobbendijk. Het land heette ook wel De Blaasbalg of Blaasbalk. Hier is nu de noordelijke Rondweg tunnel gesitueerd. Bron: Archief, De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht. De oudste bekende kaart waarop boerderij Schonenburg in 1647 staat ingetekend in de binnenbocht van de Lobbendijk. Het land heette ook wel De Blaasbalg of Blaasbalk. Hier is nu de noordelijke Rondweg tunnel gesitueerd. Bron: Archief, De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht.


  


De betekenis van de naam Lobbendijk is mogelijk te verklaren naar de vorm van een lob. Het stuk land in de binnenbocht van de Lobbendijk waar nu de Rondweg Noord het spoortraject Utrecht - 's-Hertogenbosch onderdoor gaat. Had vroeger een lobachtige vorm.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 13 maart 1929 en raadsvergadering op 4 oktober 1962.


  

Gezicht op de fruittentoonstelling ter gelegenheid van de opening van de nieuwe fruitveiling aan de Loerikseweg te Houten op 12, 13 en 14 december 1967. De fruitveiling was de opvolger van de vroegere fruitveiling aan de Lobbendijk in het Oude Dorp. Bron: Collectie gemeente Houten. Gezicht op de fruittentoonstelling ter gelegenheid van de opening van de nieuwe fruitveiling aan de Loerikseweg te Houten op 12, 13 en 14 december 1967. De fruitveiling was de opvolger van de vroegere fruitveiling aan de Lobbendijk in het Oude Dorp. Bron: Collectie gemeente Houten.


De Lobbendijk in 1977 nog als doorgaande weg voor autoverkeer. Gezien richting het noordoosten. Links de Koningin Wilhelminaweg en rechts de Koningin Emmaweg. Rechts nog garage Knoppers die in 1995 werd gesloopt om plaats te maken voor woningbouw. Bron: Regionaal archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Lobbendijk in 1977 nog als doorgaande weg voor autoverkeer. Gezien richting het noordoosten. Links de Koningin Wilhelminaweg en rechts de Koningin Emmaweg. Rechts nog garage Knoppers die in 1995 werd gesloopt om plaats te maken voor woningbouw. Bron: Regionaal archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Lobbendijk richting het noorden gezien bij de kruising met de Hop-oord tijdens de herinrichting van de dijk, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Lobbendijk richting het noorden gezien bij de kruising met de Hop-oord tijdens de herinrichting van de dijk, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Lobbendijk richting het zuiden (Oude Dorp) gezien tijdens de herinrichting van de dijk, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Lobbendijk richting het zuiden (Oude Dorp) gezien tijdens de herinrichting van de dijk, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


 


14.   Loerikseweg - Weg lopend naar de nederzetting Loerik. Ooit gelegen in de binnebocht van de Binnenweg (Binnentuin). Betekenis van de naam Loerik is "Land van persoon Lorius".


Het Oude Dorp op de luchtfoto gezien vanuit het zuidoosten. Met van middenlinks naar rechtsonder de Loerikseweg in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, beeldbank. Het Oude Dorp op de luchtfoto gezien vanuit het zuidoosten. Met van middenlinks naar rechtsonder de Loerikseweg in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, beeldbank.



De Loerikseweg was tezamen met de Beusichemseweg al in de Romeinse tijd en daarvoor in gebruik als doorgaande route voor florence om vanuit Utrecht naar, het dorpje Loerik, Beusichems en Tiel en Nijmegen te reizen. De weg ligt al van oorsprong op een stroomrug. Ontstaan door de vroegere Rijndelta die hier lag.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 13 maart 1929 en raadsvergadering op 4 oktober 1962.


Tekening van de Rooms Katholieke Kerk aan de Loerikseweg naar een ontwerp van Alfred Tepe uit Driebergen-Rijsenburg. Tekening uit de 19e eeuw. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU). Tekening van de Rooms Katholieke Kerk aan de Loerikseweg naar een ontwerp van Alfred Tepe uit Driebergen-Rijsenburg. Tekening uit de 19e eeuw. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU).


     

Luchtfoto van Houten, met op de voorgrond de T16 (Utrechtseweg - Schalkwijkseweg), de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg, uit het zuidwesten in december 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847542. Luchtfoto van Houten, met op de voorgrond de T16 (Utrechtseweg - Schalkwijkseweg), de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg, uit het zuidwesten in december 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847542.


     


15.   Oranje Nassauweg - Het Huis Oranje-Nassau is een tak van het Huis Nassau, een oud, uit midden-Duitsland afkomstig adelsgeslacht. Het huis heeft een centrale rol gespeeld in de politiek en overheid van Nederland en kortstondig ook in andere delen van Europa.


De N.H. Kerktoren aan de Lobbendijk 1 met op de voorgrond de Oranje Nassauweg rond 1985-1990. Foto genomen vanaf de Wethouder Van Rooijenweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De N.H. Kerktoren aan de Lobbendijk 1 met op de voorgrond de Oranje Nassauweg rond 1985-1990. Foto genomen vanaf de Wethouder Van Rooijenweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 10 april 1953 en raadsvergadering op 4 oktober 1962.


      

Gezicht op de woningen aan de Oranje Nassauweg met op de achtergrond de toren van de Nederlands Hervormde kerk aan de Lobbendijk in 1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de woningen aan de Oranje Nassauweg met op de achtergrond de toren van de Nederlands Hervormde kerk aan de Lobbendijk in 1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


     

Victor Roland Los van Aarlanderveen (jr). Burgemeester van Houten tussen 26 maart 1931 en 26 augustus 1943 en burgemeester van Houten tussen 9 mei 1945 en 15 november 1946. Hij werd geboren op 21 april 1895 te Rotterdam. Portret bevindt zich in familie bezit. Victor Roland Los van Aarlanderveen (jr). Burgemeester van Houten tussen 26 maart 1931 en 26 augustus 1943 en burgemeester van Houten tussen 9 mei 1945 en 15 november 1946. Hij werd geboren op 21 april 1895 te Rotterdam. Portret bevindt zich in familie bezit.


     


16.   Plein - Open, onbebouwde, maar aangelegde plaats, vaak te midden van bouwwerken. Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


     

Herdenkingsmonument WOII op het Plein van het Oude Dorp enkele dagen na de herdenking van 75 bevrijding, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Herdenkingsmonument WOII op het Plein van het Oude Dorp enkele dagen na de herdenking van 75 bevrijding, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Oudste straatnaambord van de gemeente Houten aan het pand Plein 3. In 1962 op de gevel geplaatst, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Oudste straatnaambord van de gemeente Houten aan het pand Plein 3. In 1962 op de gevel geplaatst, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     

Het Plein richting het noorden gezien in 1996 met op de achtergrond de N.H. Kerktoren aan de Lobbendijk. Foto: Peter Koch. Het Plein richting het noorden gezien in 1996 met op de achtergrond de N.H. Kerktoren aan de Lobbendijk. Foto: Peter Koch.


    

De voor- en rechtergevel van het gemeentehuis op het Plein. Links de doorrijschuur van De Roskam in 1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40285, 47. De voor- en rechtergevel van het gemeentehuis op het Plein. Links de doorrijschuur van De Roskam in 1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40285, 47.


Paard-en-wagen in de jaren dertig van de twintigste op de Brink van Houten. Afbeelding digitaal ingekleurd en gerestaureerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Paard-en-wagen in de jaren dertig van de twintigste op de Brink van Houten. Afbeelding digitaal ingekleurd en gerestaureerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Het gemeentehuis op het Plein met links daarvan de doorrijschuur van De Roskam in 1900. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40271, 47. Het gemeentehuis op het Plein met links daarvan de doorrijschuur van De Roskam in 1900. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40271, 47.


Zicht op de Brink in de jaren tien en twintig van de twintigste eeuw 't Groentje geheten in de volksmond. Met de bomen aan de westkant van het Plein met in de bestrating een goot. Afbeedling digitaal ingekleurd en gerestaureerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op de Brink in de jaren tien en twintig van de twintigste eeuw 't Groentje geheten in de volksmond. Met de bomen aan de westkant van het Plein met in de bestrating een goot. Afbeedling digitaal ingekleurd en gerestaureerd. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


De voorgevel van het gemeentehuis met bij de voordeur een veldwachter in 1902. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40207, 189. De voorgevel van het gemeentehuis met bij de voordeur een veldwachter in 1902. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40207, 189.


Het gemeentehuis met daarvoor een veldwachter in 1904. Bron: Regionaal archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40251, 189. Het gemeentehuis met daarvoor een veldwachter in 1904. Bron: Regionaal archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40251, 189.


Het gemeentehuis met de doorrijschuur van De Roskam en links café Dorpzicht in 1907. Bron: Regionaal AACrchief Zuid-Utrecht, 353, 40227, 189. Het gemeentehuis met de doorrijschuur van De Roskam en links café Dorpzicht in 1907. Bron: Regionaal AACrchief Zuid-Utrecht, 353, 40227, 189.


Het gemeentehuis op het Plein tijdens de verbouwing in 1917. Hierbij werd een extra verdieping op het gemeentehuis gezet. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40287, 47. Het gemeentehuis op het Plein tijdens de verbouwing in 1917. Hierbij werd een extra verdieping op het gemeentehuis gezet. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40287, 47.


De voorgevel en linkergevel van de openbare lagere school ''t Groentje. Vóór de school poseren alle leerlingen en het onderwijzend personeel in 1915. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40288. De voorgevel en linkergevel van de openbare lagere school ''t Groentje. Vóór de school poseren alle leerlingen en het onderwijzend personeel in 1915. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40288.


De voorgevel van de openbare lagere school 't Groentje en een gedeelte van het Plein in 1920. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40031, 189. De voorgevel van de openbare lagere school 't Groentje en een gedeelte van het Plein in 1920. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40031, 189.


Tegeltableau in blauw het Plein met parkeerplaats in het Oude Dorp rond 1988. Bron: RAZU, schilderijen verzameling. Tegeltableau in blauw het Plein met parkeerplaats in het Oude Dorp rond 1988. Bron: RAZU, schilderijen verzameling.


Groep schoolkinderen met hun onderwijzer poseren voor de openbare lagere school ''t Groentje in 1925. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 	40297, 47. Groep schoolkinderen met hun onderwijzer poseren voor de openbare lagere school ''t Groentje in 1925. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40297, 47.


Klaslokaal met kinderen en onderwijzeres in de openbare lagere school ''t Groentje in ca. 1935. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40309, 47. Klaslokaal met kinderen en onderwijzeres in de openbare lagere school ''t Groentje in ca. 1935. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40309, 47.


Foto gemaakt in een schoollokaal van de openbare lagere school 't Groentje ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum van mej. A. W. van Limborgh als onderwijzeres op die school. Links staand burgemeester Waller en derde van rechts staand mej. Van Limborgh op 1 februari 1925. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 49424, 85. Foto gemaakt in een schoollokaal van de openbare lagere school 't Groentje ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum van mej. A. W. van Limborgh als onderwijzeres op die school. Links staand burgemeester Waller en derde van rechts staand mej. Van Limborgh op 1 februari 1925. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 49424, 85.


Paardenmarkt die werd gehouden op 7 augustus 1936 tussen de woningen van de Brink naast het gemeentehuis. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 49454, 85. Paardenmarkt die werd gehouden op 7 augustus 1936 tussen de woningen van de Brink naast het gemeentehuis. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 49454, 85.


De voorgevel van het gemeentehuis vlak vóór de sloop en links restaurant De Roskam in 1957. Bron: Regionaal Archief Zuid-|Utrecht (RAZU), 353, 40455, 47. De voorgevel van het gemeentehuis vlak vóór de sloop en links restaurant De Roskam in 1957. Bron: Regionaal Archief Zuid-|Utrecht (RAZU), 353, 40455, 47.


De achtergevel van het gemeentehuis met aanbouw tijdens de sloop op het Plein van het Oude Dorp. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40429, 47. De achtergevel van het gemeentehuis met aanbouw tijdens de sloop op het Plein van het Oude Dorp. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 40429, 47.


     

Een dame en haar twee dochters? Op de Brink achter de Openbare Lagere School 't Groentje. De naam werd onder de bevolking gebruikt als aanduiding voor de Brink of Plein. Vanwege de vele groene bomen die er ooit stonden. De naam was van toepassing op het Plein als ook op de school. Van de negentiende eeuw tot begin jaren dertig van de twintigste is de naam in gebruik geweest. Na de invoering van het eerste straatnaambesluit op 13 maart 1929 verdween de naam 't Groentje al snel onder de bevolking. De naam heeft niks te maken met het lokale nieuwsblad van BDU Media uit Barneveld het Houtens Nieuws. Wat ook onder bewoners van het Kromme-Rijngebied 't Groentje werd genoemd. De bijnaam voor de krant kwam omdat de eerste uitgever van de krant vele jaren de krant op groen krantenpapier drukte en uitgaf. Prentbriefkaart: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een dame en haar twee dochters? Op de Brink achter de Openbare Lagere School 't Groentje. De naam werd onder de bevolking gebruikt als aanduiding voor de Brink of Plein. Vanwege de vele groene bomen die er ooit stonden. De naam was van toepassing op het Plein als ook op de school. Van de negentiende eeuw tot begin jaren dertig van de twintigste is de naam in gebruik geweest. Na de invoering van het eerste straatnaambesluit op 13 maart 1929 verdween de naam 't Groentje al snel onder de bevolking. De naam heeft niks te maken met het lokale nieuwsblad van BDU Media uit Barneveld het Houtens Nieuws. Wat ook onder bewoners van het Kromme-Rijngebied 't Groentje werd genoemd. De bijnaam voor de krant kwam omdat de eerste uitgever van de krant vele jaren de krant op groen krantenpapier drukte en uitgaf. Prentbriefkaart: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Het Plein in 1996 met op de achtergrond restaurant De Roskam, destijds ook nog een hotel. Foto: Peter Koch. Het Plein in 1996 met op de achtergrond restaurant De Roskam, destijds ook nog een hotel. Foto: Peter Koch.


Gezicht op de vroegere slagerij Van Zijl, heden Dorpsapotheek Boiits aan het Plein 15, maar dan gezien in 1989. Foto: O.J. Wttewaall. Bron: RAZU, 033. Gezicht op de vroegere slagerij Van Zijl, heden Dorpsapotheek Boiits aan het Plein 15, maar dan gezien in 1989. Foto: O.J. Wttewaall. Bron: RAZU, 033.


     



17.   Prins Bernhardweg - Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter, Prins der Nederlanden, Prins van Lippe-Biesterfeld, geboren als Bernhard Friedrich Eberhard Leopold Julius Kurt Carl Gottfried Peter Graf von Biesterfeld (Jena, 28 of 29 juni 1911 – Utrecht, 1 december 2004), was de prins-gemaal van koningin Juliana der Nederlanden en de vader van onder anderen Juliana's opvolgster, koningin Beatrix.

Voor 1937, Prinsenweg geheten en vanaf 1853 de Prinsenbuurt geheten naar twee generaties Franse prinsen (vader en zoon) Prins Henin of Graaf Alsace.
Wonend in de Franse Vogezen in kasteel Bourlemont.


In 1957 ging het hele Oude Dorp op de schop. Alle huizen en winkels werden op de gemeentelijk riolering aangesloten en de Pr. Bernhardweg werd vernieuwd. Hier een zittend jongetje die speelt met het zand. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU). In 1957 ging het hele Oude Dorp op de schop. Alle huizen en winkels werden op de gemeentelijk riolering aangesloten en de Pr. Bernhardweg werd vernieuwd. Hier een zittend jongetje die speelt met het zand. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU).



Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 28 mei 1937.
Burgemeester Victor Los en zijn gemeentesecretaris honoreerde de aanvraag van de toen net nieuw opgericht Oranje Vereniging Houten in het voorjaar van 1937 om de naam Prinsenweg te veranderen in de naam Prins Bernhardweg. Dit in het kader van het huwelijk tussen Prinses Juliana der Nederlanden met Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter, Prins der Nederlanden, Prins van Lippe-Biesterfeld in 1937.

Vanaf 1942 tot 1945 is de naam Prins Bernhardweg onder bevel van de Duitse bezetter weer veranderd in Prinsenweg. In de jaren van de Tweede Wereldoorlog werden straatnamen in Nederland die verwezen naar leden van het koninklijk huis verboden. Vanaf mei 1945 werd de naam Prins Bernhardweg weer gebruikt. Zoals dat tot op heden nog steeds zo is.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


         

Nieuw straatnaambord Prins Bernhardweg, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Nieuw straatnaambord Prins Bernhardweg, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


18.   Prins Clausstraat - Claus George Willem Otto Frederik Geert, Prins der Nederlanden, Jonkheer van Amsberg, geboren als Klaus-Georg Wilhelm Otto Friedrich Gerd von Amsberg (Hitzacker, 6 september 1926 – Amsterdam, 6 oktober 2002), was de prins-gemaal van prinses Beatrix der Nederlanden. De Prins Clausstraat in Houten was de eerste in Nederland. 


Claus George Willem Otto Frederik Geert, Prins der Nederlanden, Jonkheer van Amsberg. Bron: Wikipedia. Claus George Willem Otto Frederik Geert, Prins der Nederlanden, Jonkheer van Amsberg. Bron: Wikipedia.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 8 maart 1966.


       

Hendrik Jan Joseph Scholtens Scholtens in 1925 heette Harry, maar als roepnaam gebruikte hij Hein. Burgemeester van Houten tussen 24 augustus 1925 en 1 maart 1931. Geboren: 10 maart 1895 te Nuenen en gestorven: 1 augustus 1978 te Maastricht. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 115313, 72. Hendrik Jan Joseph Scholtens Scholtens in 1925 heette Harry, maar als roepnaam gebruikte hij Hein. Burgemeester van Houten tussen 24 augustus 1925 en 1 maart 1931. Geboren: 10 maart 1895 te Nuenen en gestorven: 1 augustus 1978 te Maastricht. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 115313, 72.


Victor Roland Los van Aarlanderveen (jr) in 1931. Burgemeester van Houten tussen 26 maart 1931 en 26 augustus 1943 Burgemeester van Houten tussen 9 mei 1945 en 25 mei 1946 Geboren: 21 april 1895 te Rotterdam en overleden: 12 maart 1987 te Wassenaar. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 115314, 72. Victor Roland Los van Aarlanderveen (jr) in 1931. Burgemeester van Houten tussen 26 maart 1931 en 26 augustus 1943 Burgemeester van Houten tussen 9 mei 1945 en 25 mei 1946 Geboren: 21 april 1895 te Rotterdam en overleden: 12 maart 1987 te Wassenaar. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 115314, 72.


       


19.   Prins Hendrikweg - Hendrik Wladimir Albrecht Ernst (Schwerin, 19 april 1876 – Den Haag, 3 juli 1934), Prins der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg-Schwerin, geboren als Heinrich Wladimir Albrecht Ernst Herzog zu Mecklenburg, was de echtgenoot van koningin Wilhelmina der Nederlanden.


Prins Hendrik Wladimir Albrecht Ernst Prins der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg-Schwerin, Heinrich Wladimir Albrecht Ernst Herzog zu Mecklenburg. Bron: Wikipedia. Prins Hendrik Wladimir Albrecht Ernst Prins der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg-Schwerin, Heinrich Wladimir Albrecht Ernst Herzog zu Mecklenburg. Bron: Wikipedia.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


       

Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik. Bron: Wikipedia. Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik. Bron: Wikipedia.


Prins Hendrik. Bron: Wikipedia. Prins Hendrik. Bron: Wikipedia.


     


20.   Prins Willem de Zwijgerlaan - Willem (slot Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn bijnaam Willem de Zwijger, en in Nederland vaak Vader des vaderlands genoemd, was aanvankelijk stadhouder (plaatsvervanger) voor de regerend heer der Nederlanden.


Willem van Oranje, genaamd Willem de Zwijger. Bron: Wikipedia. Willem van Oranje, genaamd Willem de Zwijger. Bron: Wikipedia.



Hij begon zijn loopbaan in dienst van de Rooms-Duitse keizer Karel V. Meningsverschillen met Karels opvolger Filips leidden uiteindelijk tot de Tachtigjarige Oorlog.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


     

Luchtfoto van het Oude Dorp omstreeks 1982 richting het oosten gezien. Links nog de gebouwen van de vroegere fruitveiling aan de Lobbendijk. Heden gelegen hier de Kostersgang. Foto: Oud Houten FB. Luchtfoto van het Oude Dorp omstreeks 1982 richting het oosten gezien. Links nog de gebouwen van de vroegere fruitveiling aan de Lobbendijk. Heden gelegen hier de Kostersgang. Foto: Oud Houten FB.

 

      

Straatnaambord 'Prins Willem-Alexanderweg'in de oude buurt De Vlier van Houten, onderaan het portret van de koning Willem-Alexander. Foto: Sander van Scherpenzeel / Wikimedia Commons. Straatnaambord 'Prins Willem-Alexanderweg'in de oude buurt De Vlier van Houten, onderaan het portret van de koning Willem-Alexander. Foto: Sander van Scherpenzeel / Wikimedia Commons.



21.   Prins Willem-Alexanderweg - Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg (Utrecht, 27 april 1967) is sinds 30 april 2013 Koning der Nederlanden. Hij is het oudste kind van prinses Beatrix der Nederlanden en prins Claus, Prins der Nederlanden, Jonkheer van Amsberg.


Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg. Bron: Wikipedia. Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg. Bron: Wikipedia.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 21 november 1968.


     

Luchtfoto uit 1967 waarop de huizen aan de Prins Willem-Alexanderweg (rechtsboven) worden gebouwd. Rechts tot het midden de Vlierweg, ten zuiden daarvan de Loerikseweg. Midden onder rechts de t-splitsing met de Koningin Julianastraat met de Schalkwijkseweg. Links de Veerwagenweg. Foto: Kadaster Museum Arnhem-Zuid. Luchtfoto uit 1967 waarop de huizen aan de Prins Willem-Alexanderweg (rechtsboven) worden gebouwd. Rechts tot het midden de Vlierweg, ten zuiden daarvan de Loerikseweg. Midden onder rechts de t-splitsing met de Koningin Julianastraat met de Schalkwijkseweg. Links de Veerwagenweg. Foto: Kadaster Museum Arnhem-Zuid.


Straatnaambord Prinses Beatrixweg in oranje stijl 'Ter gelegenheid van haar bezoek op 30 april 1999' de straat die ze bezocht op Koninginnedag van 1999, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel Straatnaambord Prinses Beatrixweg in oranje stijl 'Ter gelegenheid van haar bezoek op 30 april 1999' de straat die ze bezocht op Koninginnedag van 1999, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel


        


22.   Prinses Beatrixweg - Beatrix Wilhelmina Armgard, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld (Baarn, 31 januari 1938) was van 30 april 1980 tot en met 30 april 2013 koningin der Nederlanden.


Beatrix Wilhelmina Armgard, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld voor het huwelijk met haar echtgenoot Prins Claus von Amsberg. Bron: Wikipedia. Beatrix Wilhelmina Armgard, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld voor het huwelijk met haar echtgenoot Prins Claus von Amsberg. Bron: Wikipedia.



Zij is het oudste kind uit het huwelijk van koningin Juliana der Nederlanden en prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld en sinds 2002 weduwe van prins Claus der Nederlanden.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 15 september 1955.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


     

Beatrix Wilhelmina Armgard, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld tijdens het huwelijk met echtgenoot Prins Claus von Amsberg. Bron: Wikipedia. Beatrix Wilhelmina Armgard, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld tijdens het huwelijk met echtgenoot Prins Claus von Amsberg. Bron: Wikipedia.


Prinses Beatrixweg gezien richting het zuiden, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Prinses Beatrixweg gezien richting het zuiden, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    


23.   Prinses Ireneweg - Irene Emma Elisabeth, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld (Baarn, 5 augustus 1939) is het tweede kind van koningin Juliana der Nederlanden en prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld. Officieel is haar aanspreektitel Hare Koninklijke Hoogheid prinses Irene der Nederlanden. In het dagelijks leven noemt ze zich het liefst prinses Irene van Lippe-Biesterfeld.


Prinses Irene met prins Carlos Hugo op 9 februari 1964, een dag na de bekendmaking van hun verloving. Bron: Wikipedia. Prinses Irene met prins Carlos Hugo op 9 februari 1964, een dag na de bekendmaking van hun verloving. Bron: Wikipedia.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


      

Prinses Irene in 1978. Bron: Wikipedia Irene der Nederlanden. Prinses Irene in 1978. Bron: Wikipedia Irene der Nederlanden.


Straatnaambord van de Prinses Ireneweg met daaronder een bordje wat midden jaren negentig van de twintigste eeuw in diverse wijken werd geplaatst om auto naar de Rondweg toe-te-leiden. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord van de Prinses Ireneweg met daaronder een bordje wat midden jaren negentig van de twintigste eeuw in diverse wijken werd geplaatst om auto naar de Rondweg toe-te-leiden. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


24.   Prinses Margrietweg - Margriet Francisca, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld (Ottawa, 19 januari 1943) is de derde dochter van koningin Juliana en prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld en de achtste in lijn voor de troonopvolging.


Margriet Francisca, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld. Bron: Wikipedia. Margriet Francisca, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld. Bron: Wikipedia.



Zij wordt officieel aangesproken met Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet der Nederlanden, maar in het dagelijks gebruik wordt ze kortweg prinses Margriet genoemd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


      

Margriet Francisca, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld met haar echtgenoot Meester Pieter van Vollehoven. Bron: Wikipedia. Margriet Francisca, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld met haar echtgenoot Meester Pieter van Vollehoven. Bron: Wikipedia.

 

Luchtfoto uit 1967 waarop (linksboven) de Prins Willem-Alexanderweg wordt gebouwd. Rechts de weilanden van de huidige Weteringhoek. Foto: Kadaster Museum Arnhem-Zuid. Luchtfoto uit 1967 waarop (linksboven) de Prins Willem-Alexanderweg wordt gebouwd. Rechts de weilanden van de huidige Weteringhoek. Foto: Kadaster Museum Arnhem-Zuid.


     


25.   Prinses Marijkeweg - Prinses Marijke (Prinses Christina van Oranje-Nassau), de vierde dochter van koningin Juliana. Maria Christina, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld (Paleis Soestdijk, 18 februari 1947) is het jongste kind van koningin Juliana der Nederlanden en prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld.

Haar roepnaam is Christina. De prinses wordt kortweg prinses Christina genoemd.


Maria Christina, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld met haar toenmalige echtgenoot Jorge Guillermo in 1980. Bron: Wikipedia. Maria Christina, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld met haar toenmalige echtgenoot Jorge Guillermo in 1980. Bron: Wikipedia.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


    


26.   Schoolstraat - Naar de Rooms Katholieke basisschool, gelegen aan de Loerikseweg. 

Voorheen de Heilige Familieschool, thans Van Harte school. Vanaf medio 1900 tot 1983 stond op de plek waar nu deze straat op is aangelegd het oude schoolgebouw, zoals deze hieronder op de foto staat.


Foto's van de oude (te slopen) Heilige Familie School (Schoolstraat). Thans Van Harte school, gelegen tussen de Vlierweg en Loerikseweg, ca. 1980. Collectie: gemeente Houten. Foto's van de oude (te slopen) Heilige Familie School (Schoolstraat). Thans Van Harte school, gelegen tussen de Vlierweg en Loerikseweg, ca. 1980. Collectie: gemeente Houten.



Bij de commissie straatnaamgeving werd in het jaar 1986 bedacht op de naam van de nieuwe straat de Schoolmeesterstraat te laten heten. Maar het werd uiteindelijk Schoolstraat.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


    

De winkels met boven appartementen aan de Kon. Julianastraat in de winter van 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. De winkels met boven appartementen aan de Kon. Julianastraat in de winter van 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       

De Schoolstraat richting de Kon. Julianastraat gezien vanaf de richting van de Loerikseweg in de winter van 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Schoolstraat richting de Kon. Julianastraat gezien vanaf de richting van de Loerikseweg in de winter van 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


            

Kaart waarop land gelegen is tussen de Geersloot (links) en de Houtensenweg (Vlierweg) onder Houten in 1627. Noorden is links. Bron: HUA, 221, 945, fol. 11. Kaart waarop land gelegen is tussen de Geersloot (links) en de Houtensenweg (Vlierweg) onder Houten in 1627. Noorden is links. Bron: HUA, 221, 945, fol. 11.


Kaart waarop land gelegen is tussen de Geersloot (links) en de Houtensenweg (Vlierweg) onder Houten in 1627. Noorden is boven. Bron: HUA, 221, 945, fol. 11. Kaart waarop land gelegen is tussen de Geersloot (links) en de Houtensenweg (Vlierweg) onder Houten in 1627. Noorden is boven. Bron: HUA, 221, 945, fol. 11.


  


27.   Vlierweg - De Vlierweg vormde samen met de Odijkseweg sinds de Middeleeuwen de verbinding tussen het dorp Houten en Odijk.


Gezicht op de spoorwegovergang in de Vlierweg / Odijkseweg te Houten in augustus 1964. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 169450. Gezicht op de spoorwegovergang in de Vlierweg / Odijkseweg te Houten in augustus 1964. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 169450.



Vlier of vlieder en fladder, fledder of vledder betekent hier een moerassig land of weke grond, waaraan later de betekenis van grasland werd toegekend.




Een andere verklaring voor de naam Vlierweg zou kunnen zijn dat er in vroegere tijden vlierstruiken stonden naast de Vlierweg. In vroegere tijden werd de Vlierweg ook wel Vliersteeg genoemd.




Bij raadsvergadering vastgesteld op 13 maart 1929.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


        

Gezicht op de spoorwegovergang in de Vlierweg / Odijkseweg te Houten, met een passerende trein. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 169451. Gezicht op de spoorwegovergang in de Vlierweg / Odijkseweg te Houten, met een passerende trein. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 169451.


   


28. Wethouder van Rooijenweg

Naar wethouder Johannes Maria van Rooijen genoemd. Wethouder in de gemeente Houten van 1935 tot 1953.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 10 april 1953.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 4 oktober 1962.


Straatnaambord in het Oude Dorp van Houten. Wethouder Van Rooijenweg. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord in het Oude Dorp van Houten. Wethouder Van Rooijenweg. Foto: Sander van Scherpenzeel.



U bent er als inwoner van de gemeente Houten wel eens doorheen gewandeld of gereden. De Wethouder Van Rooijenweg in het Oude Dorp. Maar wie was die wethouder dan wel? Waar woonde hij? En is er meer over hem bekend?

De Wethouder Van Rooijenweg is genoemd naar wethouder Johannes Maria van Rooijen,
Hij was wethouder van de gemeente Houten van juli 1935 tot augustus 1953. Van 1923 tot aan 1935 was hij ook raadslid in de gemeenteraad.


Boerderij Rijsbrug aan Binnenweg 19 in 2012. Foto: Peter Koch. Boerderij Rijsbrug aan Binnenweg 19 in 2012. Foto: Peter Koch.



Johannes Maria van Rooijen

Johannes werd geboren op 24 april 1882 uit het huwelijk van Arie Adrianus van Rooijen en Cornelia Verweij. Hij trouwde in 1908 met Johanna Allegonda Vernooij. In die tijd was hij boer en woonde met zijn gezin op boerderij Rijsbrug, gelegen aan de Binnenweg 19 te Houten.

Vanaf 14 december 1917 was hij bestuurslid en vanaf 27 mei 1931 voorzitter van de Coöperatieve Centrale Raiffeisenbank te Utrecht, die met de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank te Eindhoven de belangen van boeren en tuinders in ons land dienden. Op 8 juni 1923 richtte hij met anderen de Coöperatieve Veilingvereniging ‘Houten en Omstreken’ op. Hij was voorzitter en bleef dat ook na zijn tijd als wethouder. In zijn periode als voorzitter breidde hij de veiling uit met bewaarplaatsen en koelruimtes.


          

Luchtfoto van boerderij Rijsbrug met schuren en hooibergen van de familie van Rooijen in ca. 1950. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42793, 3. Luchtfoto van boerderij Rijsbrug met schuren en hooibergen van de familie van Rooijen in ca. 1950. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42793, 3.




Als raadslid en later als wethouder was Johannes van Rooijen betrokken bij de vele veranderingen en vernieuwingen in de Houtense samenleving. Hij was mede betrokken bij:

1.   de aankoop van huize De Grund in 1925 na het overlijden van oud- burgemeester Jacob Waller. De Grund, gelegen aan De Poort 42, is vanaf 1945 tot 1981 als gemeentehuis in gebruik geweest. 
2.   de oprichting van de vrijwillige brandweer
3.   het oprichten van een tweede openbare lagere school in ‘t Goy
      de stichting van een Christelijke school
4.   de totstandkoming van de drinkwaterleiding
5.   de uitbreiding van het elektriciteitsnet
6.   de activering van de burgerwacht
7.   het realiseren van woningbouw en de grondaankoop die daarvoor nodig was
8.   de verbetering van de wegen en het overnemen van het beheer en onderhoud van de wegen van het Waterschap Houten
9.   het verbeteren en de uitbreiding van het rioleringsnetwerk.


   

Johannes Maria van Rooijen. Foto: Familie archief Van Rooijen. Johannes Maria van Rooijen. Foto: Familie archief Van Rooijen.

 

Johanna Allegonda Vernooij. Foto: Familie archief Van Rooijen. Johanna Allegonda Vernooij. Foto: Familie archief Van Rooijen.


       

Bidprentje van Johannes Maria van Rooijen van na zijn overlijden in 1960 (voorkant). Bron: SHH archief. Bidprentje van Johannes Maria van Rooijen van na zijn overlijden in 1960 (voorkant). Bron: SHH archief.


Bidprentje van Johannes Maria van Rooijen van na zijn overlijden in 1960 (achterkant). Bron: SHH archief. Bidprentje van Johannes Maria van Rooijen van na zijn overlijden in 1960 (achterkant). Bron: SHH archief.



Ook heeft Johannes jarenlang, tot aan 1953 gestreden tegen de grondannexaties door de gemeente Utrecht. Vanaf 1 januari 1954 werd het Houtense Maarschalkerweerd bij de stad Utrecht gevoegd. Net als Jutphaas (Nieuwegein) toentertijd zijn noordelijke grondgebied ten zuiden van de ‘t Goylaan (Hoograven) aan Utrecht moest afstaan. De gemeente Zuilen werd opgeheven en in die tijd ook bij de stad gevoegd.
Daarnaast was hij ook nog eens Kerkmeester van de R.K. parochie in de gemeente Houten.

Al met al een veelzijdig man, die zijn diensten trouw en belang hartig voor de Houtense samenleving ten uitvoer bracht.


Op 27 augustus 1943 wordt Abraham Willem (Bram) Bosschaart geïnstalleerd als burgemeester van Houten tot aan 8 mei 1945. Bosschaart was lid van de NSB; tijdens de Tweede Wereldoorlog werden veel burgemeesters in Nederland vervangen door NSB’ers. Johannes (links) staat te kijken hoe de gemeentesecretaris de burgemeestersketting om doet bij dhr. Bosschaart. Johannes had het niet zo op NSB’ers en volgens de overlevering had hij als smoes dat hij last had van zijn rug, opdat hij de ketting niet om hoefde te doen. Rechts op de achtergrond van de foto nog een statieportret van NSB-leider Anton Mussert, hangend in het gemeentehuis van Houten. Foto: familiearchief Van Rooijen. Op 27 augustus 1943 wordt Abraham Willem (Bram) Bosschaart geïnstalleerd als burgemeester van Houten tot aan 8 mei 1945. Bosschaart was lid van de NSB; tijdens de Tweede Wereldoorlog werden veel burgemeesters in Nederland vervangen door NSB’ers. Johannes (links) staat te kijken hoe de gemeentesecretaris de burgemeestersketting om doet bij dhr. Bosschaart. Johannes had het niet zo op NSB’ers en volgens de overlevering had hij als smoes dat hij last had van zijn rug, opdat hij de ketting niet om hoefde te doen. Rechts op de achtergrond van de foto nog een statieportret van NSB-leider Anton Mussert, hangend in het gemeentehuis van Houten. Foto: familiearchief Van Rooijen.



Ridder in de Orde van Oranje-Nassau
In de gemeenteraadsvergadering van 11 augustus 1953 werd Johannes benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Wat bij Koninklijk besluit van 29 juli 1953 nr. 3 door Hare Majesteit Koningin Juliana werd besloten. Na vele jaren van arbeid overleed hij ruim 7 jaar later, op 8 juni 1960, op 78 jarige leeftijd.


     

Johannes krijgt in de zomer van 1953 zijn koninklijke onderscheiding opgespeld door toenmalig burgemeester van Houten dhr. Haefkens. Foto: familiearchief Van Rooijen. Johannes krijgt in de zomer van 1953 zijn koninklijke onderscheiding opgespeld door toenmalig burgemeester van Houten dhr. Haefkens. Foto: familiearchief Van Rooijen.


   


Straatnaam 
In 1953 werden er in Houten nieuwe huizen gebouwd, om in de naoorlogse woningnood te voorzien na de Tweede Wereldoorlog. In dat jaar werden er ten zuiden van de Burgemeester Wallerweg en ten westen van de Prins Bernhardweg twee nieuwe straten met huizen gebouwd. Bij openbaar besluit van de gemeenteraad van 10 april 1953 kregen deze straten de namen Wethouder van Rooijenweg en de Oranje Nassauweg.


De oude bejaardenwoningen aan de Wethouder Van Rooijenweg in 1990, tot 1981 gelegen aan de Rustoordweg. Collectie: Cees Verhoef. De oude bejaardenwoningen aan de Wethouder Van Rooijenweg in 1990, tot 1981 gelegen aan de Rustoordweg. Collectie: Cees Verhoef.



Al enkele maanden voordat Johannes van Rooijen afscheid zou nemen als wethouder kreeg hij al een straat naar zich genoemd, in het Oude Dorp van Houten.
In diezelfde periode werd in het zuidoostelijke verlengde van de Wethouder van Rooijenweg de Rustoordweg aangelegd, tot aan de Prins Bernhardweg. De weg kwam aan zijn naam omdat er huisjes werden gebouwd voor de toen ouden van dagen. Pas begin jaren ‘90 zouden deze huisjes gesloopt worden om ze te vervangen voor nieuwbouw. Een klein 10 jaar zou het terrein aan deze weg braak liggen, voordat er rond het jaar 2000 nieuwbouw kwam.


       


In de tweede helft van de jaren ‘70 van de twintigste eeuw werd, ten westen van de Lobbendijk, de wijk Den Oord gebouwd. Er werd besloten om alle straten in de wijk te vernoemen naar in Nederland veel voorkomende landbouwgewassen. Het achtervoegsel ‘oord’ gaat terug op boerderij Den Oord die in de wijk gelegen is aan de Tarwe-oord. (Oord betekent plaats of landstreek) Tot 1986 was de boerderij gelegen aan de Utrechtseweg.


Uitzicht uit een van de bejaardenwoningen op het vroegere Texaco tankstation aan De Poort in 1990. Rechts Huize Zorgvliet. Collectie: Cees Verhoef. Uitzicht uit een van de bejaardenwoningen op het vroegere Texaco tankstation aan De Poort in 1990. Rechts Huize Zorgvliet. Collectie: Cees Verhoef.



Enkele jaren later, in de vergadering van de gemeenteraad van Houten op 29 september 1981, vond men dat de naam van Rustoordweg moest worden vervangen door Wethouder van Rooijenweg. Wat in principe betekende dat de naam van de weg doorgetrokken zou worden tot aan de Prins Bernhardweg. De reden van het intrekken van deze naam lag in het feit dat de naam Rustoordweg te veel zou lijken op de straatnamen in de wijk Den Oord, wat mogelijk tot onduidelijkheden zou kunnen leiden. Daarom werd besloten dat de weg met ingang van 1 januari 1982 Wethouder van Rooijenweg zou gaan heten.


 

Luchtfoto van de zuidkant van het Oude Dorp met daarop nog de Utrechtseweg/Schalkwijkseweg. Met in het midden Huize Zorgvliet in 1983. Rechts van het midden de bejaardenwoningen aan de Wethouder Van Rooijenweg, vroeger aan de Rustoordweg gelegen. Collectie: Cees Verhoef. Luchtfoto van de zuidkant van het Oude Dorp met daarop nog de Utrechtseweg/Schalkwijkseweg. Met in het midden Huize Zorgvliet in 1983. Rechts van het midden de bejaardenwoningen aan de Wethouder Van Rooijenweg, vroeger aan de Rustoordweg gelegen. Collectie: Cees Verhoef.


   


Een van de kinderen van Johannes was Arie van Rooijen, die in de jaren ‘70 van de twintigste eeuw ook wethouder was in de gemeente Houten. Arie is, in 1980, op een veel te jonge leeftijd overleden. Hij werd maar 57 jaar (Geboren 18 juli 1923 en overleden 8 november 1980). Arie’s zoon Jos van Rooijen woont nog altijd op boerderij Rijsbrug. Zijn vader en opa waren dus wethouder, tezamen gedurende een groot gedeelte van de twintigste eeuw.


    

De Wethouder Van Rooijenweg bij de kruising met de Prins Bernhardweg. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Wethouder Van Rooijenweg bij de kruising met de Prins Bernhardweg. Foto: Sander van Scherpenzeel.


           

De ouderenhuisjes aan de Wethouder van Rooijenweg in ca. 1991 voor 1981 aan de Rustoordweg gelegen. Foto genomen vanaf de Pr. Bernhardweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De ouderenhuisjes aan de Wethouder van Rooijenweg in ca. 1991 voor 1981 aan de Rustoordweg gelegen. Foto genomen vanaf de Pr. Bernhardweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bronnen:
http://www.genealogieonline.nl stamboom van Schip, ‘t Schip, van het Schip, Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), Wijk bij Duurstede. Toegang 109 2360 Gemeentebestuur Houten (1803) 1811-1961 (1964).
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bram_Bosschaart.


Huisjes aan de Rustoordweg in ca. 1965 op een besneeuwde dag. Foto genomen vanaf de Veerwagenweg (De Brug) met op de middenachtergrond de provincialeweg van Utrecht naar Schalkwijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Huisjes aan de Rustoordweg in ca. 1965 op een besneeuwde dag. Foto genomen vanaf de Veerwagenweg (De Brug) met op de middenachtergrond de provincialeweg van Utrecht naar Schalkwijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij raadsbesluit in het jaar 1979 werd voor de toekomstig wijkindeling van Houten Noord besloten dat het Oude Dorp een wijk op zich zou gaan worden in de nieuwe groeikern.

In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.


De Pr. Bernhardweg in ca. 1991 gezien richting De Poort met op de middenachtergrond de brandweersluis van de vroegere brandweerkazerne aan de Oranje Nassauweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Pr. Bernhardweg in ca. 1991 gezien richting De Poort met op de middenachtergrond de brandweersluis van de vroegere brandweerkazerne aan de Oranje Nassauweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Na deze dag werd de wijknaam van het Oude Dorp niet meer gebruikt in de administratie. 

Na dit besluit werd het Oude Dorp een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


  

Buurt De Poorten 

Buurtnaam thema: volksstammen


De Poorten geportretteerd op donderdag 12 januari 2006, door Sander van Scherpenzeel.

                 


1.   De Poort - Het woord Poort heeft vele betekenissen waaronder een stadspoort die toegang biedt tot de stad. Een brandgang noemt men ook wel een Poort. In de wijk Tiellandt in het gedeelte De Poorten ligt (voormalig) boerderij De Steenen Poort.



Zicht op de tolgaardeswoning aan het begin van het Houtense Zandpad aan het einde van de Herenweg met rechts een stukje van de leuning van de Tolbrug over de toenmalige Geersloot. Tolhuis is rond 1830-1840 neergezet en in mei 1974 afgebroken. Links lopend de Grundweg en het Bedelaarspad. Foto uit omstreek 1895-1905. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op de tolgaardeswoning aan het begin van het Houtense Zandpad aan het einde van de Herenweg met rechts een stukje van de leuning van de Tolbrug over de toenmalige Geersloot. Tolhuis is rond 1830-1840 neergezet en in mei 1974 afgebroken. Links lopend de Grundweg en het Bedelaarspad. Foto uit omstreek 1895-1905. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De Poort is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Poorten in en uit willen via de Rondweg.


Het tolhuis gezien vanaf de Grundweg (voorheen de Utrechtseweg na 1986 De Poort). Rechts lopend de Geersloot. Rechts achter de bosjes de Herenweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het tolhuis gezien vanaf de Grundweg (voorheen de Utrechtseweg na 1986 De Poort). Rechts lopend de Geersloot. Rechts achter de bosjes de Herenweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Deze heeft zijn naam ontleend aan het stenen poortgebouw dat dateert uit de zestiende eeuw. 

(voormalig) Boerderij De Stenen Poort droeg oorspronkelijk de wat vreemde naam 'Bovit' die al in de vijftiende-eeuw wordt vermeld. In de gemeente Houten hebben waarschijnlijk achttien misschien wel meer van dit soort poortgebouwen gestaan.


Zicht vanuit villa Bel Respiro op de Herenweg met links de pastorie van de Nederlandse Hervormde kerk in het Oude Dorp aan het Plein. Ervoor gelegen een dienstwoning. Met ervoor gelegen de Herenweg met een half verhardingsondergrond. Foto uit de periode 1900-1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.vanuit villa Bel Respiro op de herenweg met links de pastorie van de Nederlandse Hervormde kerk in het Oude Dorp aan het Plein. Ervoor gelegen een dienstwoning. Met ervoor gelegen de Herenweg met een half verhardingondergrond. Foto uit de periode 1900-1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht vanuit villa Bel Respiro op de Herenweg met links de pastorie van de Nederlandse Hervormde kerk in het Oude Dorp aan het Plein. Ervoor gelegen een dienstwoning. Met ervoor gelegen de Herenweg met een half verhardingsondergrond. Foto uit de periode 1900-1930. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Dit soort poortgebouwen was alleen betaalbaar voor de rijkere boeren. Het poortgebouw diende als toegang voor de omgrachte boerderij. Deze omgrachte boerderijen waren bedoeld om ongewenst volk te weren.


Zicht op de de kruising tot 1928-1929 van de Herenweg, Houtense Zandpad en de Grundweg met de gerooide bomen naast de Grundweg gelegen op plaats te maken voor de nieuw omgelegde provinciale weg om het oude dorp Houten in opdracht van de hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat van Utrecht Anton Mussert. Greppel naast de weg in de Geersloot. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op de de kruising tot 1928-1929 van de Herenweg, Houtense Zandpad en de Grundweg met de gerooide bomen naast de Grundweg gelegen op plaats te maken voor de nieuw omgelegde provinciale weg om het oude dorp Houten in opdracht van de hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat van Utrecht Anton Mussert. Greppel naast de weg in de Geersloot. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    

Gezicht op de voorgevel van het poortgebouw 'de Witte Poort', de toegang tot de daarachter gelegen boerderij De Stenen Poort (Tiellandtweg 3) te Houten in 1860. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200828. Gezicht op de voorgevel van het poortgebouw 'de Witte Poort', de toegang tot de daarachter gelegen boerderij De Stenen Poort (Tiellandtweg 3) te Houten in 1860. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200828.


Gezicht op het poortgebouw 'de Witte Poort' en de daarachter gelegen boerderij De Steenen Poort (Warinenpoort 90) in 1971 te Houten. Vervaardigd door Wim Hagemans, fotograaf/tekenaar. Publicatie met toestemming van belangenbehartiger. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 206164. Gezicht op het poortgebouw 'de Witte Poort' en de daarachter gelegen boerderij De Steenen Poort (Warinenpoort 90) in 1971 te Houten. Vervaardigd door Wim Hagemans, fotograaf/tekenaar. Publicatie met toestemming van belangenbehartiger. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 206164.


   

Zicht op diverse fietsborden met richtingaanwijzing die tot 1985-1986 bij de kruising van de Utrechtseweg met de Herenweg stonden. Na 1986 is hier de Utrechtseweg veranderd in De Poort en Lupine-oord. Op de achtergrond villa heden aan de Romeinenpoort 1 geadresseerd, hoek Lupine-oord met de Herenweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op diverse fietsborden met richtingaanwijzing die tot 1985-1986 bij de kruising van de Utrechtseweg met de Herenweg stonden. Na 1986 is hier de Utrechtseweg veranderd in De Poort en Lupine-oord. Op de achtergrond villa heden aan de Romeinenpoort 1 geadresseerd, hoek Lupine-oord met de Herenweg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De buurt De Poorten in de wijk Tiellandt heeft zijn naam te danken aan deze (voormalig) boerderij. De  vroegere ontsluitingsweg waar De Stenen Poort aan lag heten de Van Tiellandtweg. Na de bouw van deze buurt De Poorten ligt het gelegen aan de Warinenpoort. De vroegere Van Tiellandtweg.

Bron: Veel vertier en doortogt, Otto Wttewaall.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


     


2.   Batavenpoort - De Bataven (ook wel Batavi of Batavieren) waren een vermoedelijk West-Germaanse stam die zich afgesplitst had van de Chatten.


De Bataafse Eed van Rembrandt van Rijn. Bron: Wikipedia Bataven. De Bataafse Eed van Rembrandt van Rijn. Bron: Wikipedia Bataven.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Luchtfoto gezien vanuit het zuiden omstreeks 1990 met de noordwestelijke Rondweg en het toenmalige sportpark voor hockey en slagbal. Middenboven het Oude Dorp. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto gezien vanuit het zuiden omstreeks 1990 met de noordwestelijke Rondweg en het toenmalige sportpark voor hockey en slagbal. Middenboven het Oude Dorp. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



3.   Chamavenpoort - De Chamaven waren een Germaans volk, dat later tot het stamverband van de Franken werd gerekend.

Het gebied dat zij bewoonden lag aan de rechteroever van de Rijn, ten oosten van de Frisii, tegenwoordig de Achterhoek en het district Grafschaft Bentheim in Nedersaksen.


Rijksgrens van het Romeinse Rijk in ongeveer 70 AD met de verschillende stammen in dat gebied. Bron: Wikipedia Chamaven. Rijksgrens van het Romeinse Rijk in ongeveer 70 AD met de verschillende stammen in dat gebied. Bron: Wikipedia Chamaven.


Het karrepad ten westen van boerderij Zorgvliet wat in de periode van dat deze foto gemaakt werd nog de (Van) Tiellandtweg genoemd werd. In 1978-1981. Foto: Jos Schalkwijk. Het karrepad ten westen van boerderij Zorgvliet wat in de periode van dat deze foto gemaakt werd nog de (Van) Tiellandtweg genoemd werd. In 1978-1981. Foto: Jos Schalkwijk.



Hun naam leefde waarschijnlijk voort in de gouw Hamaland, tussen de Neder-Rijn en de IJssel.
Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Luchtfoto gezien vanuit het zuidoosten met de eerste nieuwbouwwijk genaamd Tiellandt I in aanbouw ten westen van de provincialeweg Utrecht-Schalkwijk in 1985-1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto gezien vanuit het zuidoosten met de eerste nieuwbouwwijk genaamd Tiellandt I in aanbouw ten westen van de provincialeweg Utrecht-Schalkwijk in 1985-1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



4.   Eburonenpoort - De Eburonen waren een volksstam waarvan het grootste deel ten tijde van Caesar woonde "tussen Maas en Rijn", in gedeelten van het huidige Nederland en België (Kempen, Luik (provincie), beide Limburgen) en Duitsland (Roer, zijrivier van de Maas).


Gouden stater van de Eburonen Triskele op voorzijde, gestileerd paard op keerzijde. Bron: Wikipedia Eburonen. Gouden stater van de Eburonen Triskele op voorzijde, gestileerd paard op keerzijde. Bron: Wikipedia Eburonen.



In het westen grensde hun gebied aan dat van de Menapiërs, die aan de monding van Maas en Rijn woonden. Ook de Ambivariti zijn ergens langs hun westelijke grens te situeren. De stam werd door Caesar deels vernietigd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Luchtfoto gemaakt met een drone op een winterse dag met rechts de weg in de bocht de Herenweg met links de Burg. Wallerweg en de Vikingenpoort 2016-2019. Foto: Bert Goes. Luchtfoto gemaakt met een drone op een winterse dag met rechts de weg in de bocht de Herenweg met links de Burg. Wallerweg en de Vikingenpoort 2016-2019. Foto: Bert Goes.



5.   Frankenpoort - De Franken waren een federatie van reeds eerder bekende Germaanse stammen, die rond het midden van de 3e eeuw na Christus tot stand kwam. Wellicht verbonden deze stammen zich onder Saksische druk nabij de limes langs de Rijn van het Romeinse Rijk. 


Frankische helm uit de 7e eeuw (Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg). Bron: Wikipedia (Volk). Frankische helm uit de 7e eeuw (Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg). Bron: Wikipedia (Volk).



Vanuit hun oorspronkelijke gebied in het noordoosten van Nederland en het noordwesten van Duitsland, staken ze vanaf de 4e eeuw de Rijngrens over en vestigden zich in de Romeinse provincie Germania Inferior. Later breidden ze hun machtsgebied uit naar het huidige België en Frankrijk.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


    

Luchtfoto gemaakt met een drone op een voorjaarsdag met rechts de weg in de Burg. Wallerweg in 2016-2019. Foto: Bert Goes. Luchtfoto gemaakt met een drone op een voorjaarsdag met rechts de weg in de Burg. Wallerweg in 2016-2019. Foto: Bert Goes.


De Herenweg gezien in de richting van het zuiden in de periode 1980-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Herenweg gezien in de richting van het zuiden in de periode 1980-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


     


6.   Friezenpoort - De Friezen vormen een volk dat aan de Noordzeekust van Nederland en Duitsland leeft, waarvan het etnische besef tot het volk der Friezen te behoren in vroegere tijden groter was dan tegenwoordig. In Nederland rekent zich in het algemeen alleen dat deel van de bevolking van de provincie Friesland dat Fries spreekt zich nog tot het Friese volk.


Friese nederzettingen (Friese kust). Bron: Wikipedia Eala Frya Fresena. Friese nederzettingen (Friese kust). Bron: Wikipedia Eala Frya Fresena.



In mindere mate geldt dat ook voor de bewoners van de regio West-Friesland in de provincie Noord-Holland. In Duitsland gaat dit op voor de bewoners van de streek Oost-Friesland. In beide landen zijn de Friezen als nationale minderheid erkend.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Een man die zijn hond uitlaat aan de Poort omstreeks 2002. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een man die zijn hond uitlaat aan de Poort omstreeks 2002. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


     

Gezicht op de afwateringssloot naast de Warinenpoort met links het Merovingenpark en rechts de Galliërspoort en Germanenpoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de afwateringssloot naast de Warinenpoort met links het Merovingenpark en rechts de Galliërspoort en Germanenpoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Het Merovingenpark in 2019 gezien vanaf de Warinenpoort met op de achtergrond de woningen aan de Nikkelslag. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het Merovingenpark in 2019 gezien vanaf de Warinenpoort met op de achtergrond de woningen aan de Nikkelslag. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Galliërspoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Galliërspoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Het kunstwerk een glazenkasteel gemaakt door kustenares Marijn te Kolsté genaamd de Het Ontzichtbare Kasteel wat verwijst naar de kasteeltoren Tiellandt die hier in tot begin zeventiende eeuw stond. Beeld is te vinden op de hoek van Vikingenpoort/Merovingenpark. Links het uitlegbord. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het kunstwerk een glazenkasteel gemaakt door kustenares Marijn te Kolsté genaamd de Het Ontzichtbare Kasteel wat verwijst naar de kasteeltoren Tiellandt die hier in tot begin zeventiende eeuw stond. Beeld is te vinden op de hoek van Vikingenpoort/Merovingenpark. Links het uitlegbord. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Metalenvaandel aan het landtaarnpaal aan de Vikingenpoort wat het bij kunstwerk Het Onzichtbare Kasteel behoord naast het Merovingenpoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel. Metalenvaandel aan het landtaarnpaal aan de Vikingenpoort wat het bij kunstwerk Het Onzichtbare Kasteel behoord naast het Merovingenpoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Warinenpoort met links de Galliërspoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Warinenpoort met links de Galliërspoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Stenenplattegrond van het Merovingenpark aan de Warinenpoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel. Stenenplattegrond van het Merovingenpark aan de Warinenpoort in 2019. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      


7.   Galliërspoort - De naam Galliërs is een oude term voor de volkeren die voor de inval van de Romeinen Europa ten westen van de Rijn bevolkten. Omdat de meeste van deze stammen grotendeels Kelten waren, werden ze door de Romeinen ook Celtae genoemd.


Gezicht op de Steenen Poort aan de Wainenpoort met middenlinks het matelenkunstwerk wat eerder op het schoolplein stond De Wegwijzer. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Gezicht op de Steenen Poort aan de Wainenpoort met middenlinks het matelenkunstwerk wat eerder op het schoolplein stond De Wegwijzer. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



Daarvan zijn Gallatus en Gallus afgeleid. Het is echter ook mogelijk dat deze woorden hun stam hadden in het Keltische Galno (kracht of sterkte). In de andere Europese talen heten ze ook wel Gaul (Engels), Gaulois (Frans) en Galo (Spaans).

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 2 juli 2013.


Verdeling van Gallië rond 54 v. Chr. Bron: Wikipedia Galliërs. Verdeling van Gallië rond 54 v. Chr. Bron: Wikipedia Galliërs.


Tippy gemaakt van wilgentakken in het Merovingenpark met op de achtergrond de woningen aan de Nikkelslag. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Tippy gemaakt van wilgentakken in het Merovingenpark met op de achtergrond de woningen aan de Nikkelslag. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


     

Huize Klein Curacao aan De Poort 36 is in 1866 gebouwd. Het pand stond tot 1930 aan de Grundweg. Erna vele decennia aan de Utrechtseweg. In 1987 kwam het gebouw aan een wijkontsluitingsweg te liggen. Het huis heeft is in de negentiende- en twintigste eeuw nog van familie Wttewaall (Van Wickenburgh) en Testas van Oud-Wulven in het bezit geweest. Prentbriefkaart uit ca. 1900-1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Huize Klein Curacao aan De Poort 36 is in 1866 gebouwd. Het pand stond tot 1930 aan de Grundweg. Erna vele decennia aan de Utrechtseweg. In 1987 kwam het gebouw aan een wijkontsluitingsweg te liggen. Het huis heeft is in de negentiende- en twintigste eeuw nog van familie Wttewaall (Van Wickenburgh) en Testas van Oud-Wulven in het bezit geweest. Prentbriefkaart uit ca. 1900-1910. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Verkoopadvertentie uit 1875 van huize 'Klein Curaçou' aan de Poort, vroeger aan de Utrechtseweg en de Grundweg gelegen. Bron: Delpher.nl. Verkoopadvertentie uit 1875 van huize 'Klein Curaçou' aan de Poort, vroeger aan de Utrechtseweg en de Grundweg gelegen. Bron: Delpher.nl.


Fragment uit de akte van verkoop uit oktober 1875 waarbij huize 'Klein-Curaçou' voor f. 5.000 gulden werd verkocht . Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 063, 421, 1875, >13-09-1875, aktenummer: 1132. Fragment uit de akte van verkoop uit oktober 1875 waarbij huize 'Klein-Curaçou' voor f. 5.000 gulden werd verkocht . Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 063, 421, 1875, >13-09-1875, aktenummer: 1132.


     


8.   Germanenpoort - Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken. Het is dus primair een linguïstisch begrip.


Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Bron: Wikipedia Germanen. Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Bron: Wikipedia Germanen.



Een Germaan was een spreker van een Germaanse taal. De Germaanse talen behoren tot de Indo-Europese taalfamilie. Destijds woonden zij in Scandinavië en op de Noord-Europese Laagvlakte.

ij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 2 juli 2013.


Gezicht op de apprtementen aan de Friezenpoort met op de voorgrond de Romeinenpoort in 1988-1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de apprtementen aan de Friezenpoort met op de voorgrond de Romeinenpoort in 1988-1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



9.   Herulenpoort - De Herulen waren een Oost-Germaans volk, verwant aan de Goten. Waarschijnlijk waren ze oorspronkelijk woonachtig aan de Oostzeekust.


Een solidus met de afbeelding van Odoaker. Bron: Wikipedia Herulen. Een solidus met de afbeelding van Odoaker. Bron: Wikipedia Herulen.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Gezicht vanaf de N.H. kerktoren (Lobbendijk 1) op de appartementen aan de Friezenpoort met in de bocht de Romeinenpoort en de Florijnslag in 1991-1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht vanaf de N.H. kerktoren (Lobbendijk 1) op de appartementen aan de Friezenpoort met in de bocht de Romeinenpoort en de Florijnslag in 1991-1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



10.   Keltenpoort - Met Kelten wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die gedurende het millennium vóór het begin van onze jaartelling en de eeuwen daarna een Keltische taal spraken. Het is dus primair een linguïstisch begrip. Een Kelt was een spreker van een Keltische taal.


De Kelten in Europa en Anatolië, vroeger en nu: (licht geel) Hallstatt en La Tène kerngebied, rond de 6e eeuw v. Chr. (mint groen) Andere delen van Europa waar vroeger Kelten woonden (grasgroen) De zes overgebleven Keltische gebieden (donkergroen) Gebieden waar thans nog een Keltische taal wordt gesproken. Bron: Wikipedia Kelten. De Kelten in Europa en Anatolië, vroeger en nu: (licht geel) Hallstatt en La Tène kerngebied, rond de 6e eeuw v. Chr. (mint groen) Andere delen van Europa waar vroeger Kelten woonden (grasgroen) De zes overgebleven Keltische gebieden (donkergroen) Gebieden waar thans nog een Keltische taal wordt gesproken. Bron: Wikipedia Kelten.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


De t-splitsing van De Poort met rechts de Vikingenpoort en links de Burg. Wallerweg omstreeks 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De t-splitsing van De Poort met rechts de Vikingenpoort en links de Burg. Wallerweg omstreeks 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



11.   Romeinenpoort - De Romeinen leefden in het Romeinse Rijk het rijk dat zich vanaf de 6e eeuw v. Chr. uit de stadstaat Rome ontwikkelde en op zijn hoogtepunt in de 2e eeuw alle landen rond de Middellandse Zee en een groot deel van het Midden-Oosten en West-Europa omvatte.


Een voorbeeld van een Romeinse Grenspaal in het Kromme Rijngebied zoals die in het jaar 1997 in het Romeinen jaar werd geplaatst. Foto: Onbekend. Een voorbeeld van een Romeinse Grenspaal in het Kromme Rijngebied zoals die in het jaar 1997 in het Romeinen jaar werd geplaatst. Foto: Onbekend.



In West-Europa bleef het rijk bestaan tot 476, toen de 'barbaarse' generaal Odoaker de macht van Rome overnam. Het oostelijk deel van het rijk, ook  wel het Byzantijnse Rijk genoemd, bleef nog tot 1453 bestaan.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


       

Het Romeinse Rijk ten tijde van keizer Hadrianus (125 n.Chr.). Bron: Wikipedia. Het Romeinse Rijk ten tijde van keizer Hadrianus (125 n.Chr.). Bron: Wikipedia.


Oud straatnaambord Romeinenpoort zoals deze in 1987 is geplaatst, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Oud straatnaambord Romeinenpoort zoals deze in 1987 is geplaatst, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Luchtfoto van de aansluiting van de Herenweg met de T16 (voorgrond, de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg), uit het noorden in 1978. Middenonder van de foto het huis aan de Romeinenpoort 1. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer 847543. Luchtfoto van de aansluiting van de Herenweg met de T16 (voorgrond, de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg), uit het noorden in 1978. Middenonder van de foto het huis aan de Romeinenpoort 1. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer 847543.


De Tiellandtweg-Zuid was geen officiële straatnaam. De weg werd in 1978 over het Bedelaarspad heen gelegd in opdracht van de Provinciale Waterstaat Utrecht die de Utrechtseweg aan het verbeteren was. Vanaf 1986 kwam hier de Romeinenpoort te liggen. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Tiellandtweg-Zuid was geen officiële straatnaam. De weg werd in 1978 over het Bedelaarspad heen gelegd in opdracht van de Provinciale Waterstaat Utrecht die de Utrechtseweg aan het verbeteren was. Vanaf 1986 kwam hier de Romeinenpoort te liggen. Foto: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


      


12.   Saksenpoort - De Saksen (Latijn: Saxones, Oudengels: Seaxe, Oudsaksisch: Sahson, Nederduits: Sassen, Duits Sachsen) waren een confederatie van Germaanse stammen die zich tijdens de late Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen op de Noord-Duitse Laagvlakte bevonden.


Thuisgebied der Saksen tussen de Wezer, Eider en Elbe (geel). Bron: Wikipedia Saksen. Thuisgebied der Saksen tussen de Wezer, Eider en Elbe (geel). Bron: Wikipedia Saksen.



Het overgrote merendeel van de Saksen bleef in het huidige Duitsland en bood weerstand tegen het zich uitbreidende Frankische Rijk door het leiderschap van de semi-legendarische Saksische held Widukind.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Gezicht op inprikker De Poort vanaf de Rondweg gezien. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Gezicht op inprikker De Poort vanaf de Rondweg gezien. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.



13.   Suevenpoort - De Sueben of Sueven (Latijn: Suebi) waren een West-Germaans volk dat rond het begin van de jaartelling tussen de Rijn en de Oostzee (Mare Suebicum in het Latijn) verbleef.


Kaart van het Romeinse Rijk in 125 onder Hadrianus, met het leefgebied van de Suebi in het noorden en het zuiden van het tegenwoordige Duitsland. Bron: Wikipedia Sueven. Kaart van het Romeinse Rijk in 125 onder Hadrianus, met het leefgebied van de Suebi in het noorden en het zuiden van het tegenwoordige Duitsland. Bron: Wikipedia Sueven.



Door hun militaire overwicht was dit volk in staat om in een groot gebied van 'Germania Magna' andere stammen aan zich te binden als vazalstammen, die schatplichtig aan hen waren; zo was er waarschijnlijk een stamverband met onder andere de Quaden, de Marcomannen, de Alamannen, de Hermunduren, de Longobarden en de Semnonen.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Gezicht op het Tiellandtspad ter hoogte van PCBS Wereldwijs in 2006 nog De Vlaswiek geheten. Rechts de woningen aan de Frankenpoort. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op het Tiellandtspad ter hoogte van PCBS Wereldwijs in 2006 nog De Vlaswiek geheten. Rechts de woningen aan de Frankenpoort. Foto: Sander van Scherpenzeel.


        

Woningen aan de Friezenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Friezenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.



14.   Tubantenpoort - De Tubanti (of Tubanten) vormden volgens de Romeinse geschiedschrijver Tacitus rond het begin van de christelijke jaartelling een Germaanse stam.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Altaarsteen gevonden bij de Muur van Hadrianus, met de oudst bekende verwijzing naar de Tubanten/Tuihanti. Bron: Wikipedia Tubanten. Altaarsteen gevonden bij de Muur van Hadrianus, met de oudst bekende verwijzing naar de Tubanten/Tuihanti. Bron: Wikipedia Tubanten.



15.   Vikingenpoort - De Vikingen of Noormannen waren (en hun nakomelingen zijn) Scandinavische bewoners van Zuid-Noorwegen. De Vikingen waren het deel van de Noormannen dat op rooftocht ging.

De gewone Noormannen waren boeren in Noorwegen, Zweden, IJsland en Denemarken. In veel gevallen wordt onderscheid gemaakt tussen beide termen, waarbij de term Noormannen staat voor de gehele bevolkingsgroep, terwijl met de term Vikingen slechts het zeevarende deel van die groep wordt bedoeld dat vanuit Scandinavië Europa introk.


Kaart van de Vikinggebieden in de 8e (donkerrood), 9e (rood), 10e (oranje) en 11e (geel) eeuw. De groene gebieden waren het slachtoffer van regelmatige rooftochten door Vikingen. Bron: Wikipedia Vikingen. Kaart van de Vikinggebieden in de 8e (donkerrood), 9e (rood), 10e (oranje) en 11e (geel) eeuw. De groene gebieden waren het slachtoffer van regelmatige rooftochten door Vikingen. Bron: Wikipedia Vikingen.



De huidige Denen, Zweden, Noren en IJslanders zijn grotendeels directe nakomelingen van de Noormannen. 

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Gezicht op de woningen aan de groenstrook aan de Friezenpoort nr. 106 t/m 72 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de groenstrook aan de Friezenpoort nr. 106 t/m 72 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Het speeltoestel aan de Vikingenpoort met rechts het Tiellandtspad in de periode rond 1995 met op de achtergrond de Hockeyvelden waar sinds 2015 de Nikkelslag en de Germanenpoort en Galliërspoort. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het speeltoestel aan de Vikingenpoort met rechts het Tiellandtspad in de periode rond 1995 met op de achtergrond de Hockeyvelden waar sinds 2015 de Nikkelslag en de Germanenpoort en Galliërspoort. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


De Van Tiellandtweg (Vikingenpoort) gezien richting boerderij De Steenen Poort op een winterdag in 1971. Rechts van de weg de Geersloot, die gedempt is in 1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, doos006, 59. De Van Tiellandtweg (Vikingenpoort) gezien richting boerderij De Steenen Poort op een winterdag in 1971. Rechts van de weg de Geersloot, die gedempt is in 1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, doos006, 59.


Zicht op het speeltoestel met links de vroegere school aan OBS De Wissel aan de Vikingenpoort rond 1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op het speeltoestel met links de vroegere school aan OBS De Wissel aan de Vikingenpoort rond 1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


  


 

Een brievenbus op de hoek van de Eburonenpoort met de Vikingenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Een brievenbus op de hoek van de Eburonenpoort met de Vikingenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de woningen aan de Batavenpoort nr. 14 - 2 gezien vanaf de Lupine-oord in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Batavenpoort nr. 14 - 2 gezien vanaf de Lupine-oord in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op woningen aan de Vikingenpoort nr. 83 t/m 65 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op woningen aan de Vikingenpoort nr. 83 t/m 65 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.



16.   Warinenpoort - De Warnen (of Varni) waren een Germaanse stam, verwant aan de Saksen, die oorspronkelijk op het Oostzee-eiland Öland leefden. Tijdens de Grote Volksverhuizing trok het grootste deel vrij snel zuidwaarts naar de gebieden rond de benedenloop van de Oder en daarna langzaam verder naar het latere Neder-Silezië. 

Ook vestigden ze zich in het huidige Mecklenburg. 

De Warinenpoort heette voor 1985 de Tiellandtweg en van 1962 tot 1982 de Van Tiellandtweg. 

Diverse andere namen van de Warinenpoort waren voor 1962 de Burgemeester Wallerweg in de richting van het dorp. Voor 1925 werd het de weg genoemd in de volksmond als het Zwaanspad of Zwaansweg. Naar het café op de hoek van de Lobbendijk tegenover de N.H. Kerktoren in het Oude Dorp. 


Het straatnaambord 'Tiellandtspad' verkeerd beschreven. Gezien op de kruising met de Florijnslag en de Romeinenpoort. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het straatnaambord 'Tiellandtspad' verkeerd beschreven. Gezien op de kruising met de Florijnslag en de Romeinenpoort. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Rechts het Tiellandtspad met op de achtergrond de huizen aan de Nikkelslag. Foto: Sander van Scherpenzeel. Rechts het Tiellandtspad met op de achtergrond de huizen aan de Nikkelslag. Foto: Sander van Scherpenzeel.



De weg Warinenpoort in de richting van de Chamavenpoort en de Suevenpoort heette vanaf 1853 in de volksmond de Prinsenweg en Prinsenbuurt naar de 2 generaties (vader en zoon) Prins Henin of Graaf Alsace. Die er land in bezit hadden langs de weg. Na 1937 werd de weg Prins Bernhardweg genoemd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 mei 1985.


Zicht op de speelplaats aan de Chamavenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de speelplaats aan de Chamavenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op woningen aan de Batavenpoort nr. 15 (rechts) t/m nr. 51 (links) in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op woningen aan de Batavenpoort nr. 15 (rechts) t/m nr. 51 (links) in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    

Kaart van de Germaanse stammen rond 50 na Christus met details van het nederzettingsgebied van de Warnen. Bron: Wikipedia De Warnen. Kaart van de Germaanse stammen rond 50 na Christus met details van het nederzettingsgebied van de Warnen. Bron: Wikipedia De Warnen.


  


  


Voor het achtervoegsel 'poort' in de straatnamen van de buurt De Poorten is in 1985 gekozen omdat hier in de omgeving boerderij De Steenen Poort staat aan de Warinenpoort 90. Vroeger gelegen aan de Burgemeester Wallerweg - Prinsenweg en de Van Tiellandtweg na 1981 Tiellandtweg, na 1985 de Warinenpoort. 

De boerderij is in particulier bezit van familie Van Rooijen.  Maar vele eeuwen het eigendom geweest van de Fundatie van Adriaan Beyer Hendriksz. en Alijdt Jansdr. de Bruyn (Beyers Kameren) te Utrecht. Zij en later de fundatie bezaten vanaf de zestiende eeuw tot de jaren tachtig van de twintigste eeuw vele stukken land en de boerderij. Hierbij was het hoofdbezit diverse (kameren) hofjes en huisjes voor armen der stad in Utrecht aan de Lange Nieuwstraat, Wittevrouwensingel en Gasthuisstraat. De fundatie bestaat vandaag de dag nog als voortlevende stichting Beijers Kameren.

In de zestiende eeuw wordt boerderij De Steenen Poort al genoemd als boerderij 'Bovit' wat het Oudnederlandse woord is voor Koeienwachter.

Voor de naam Tiellandt werd in 1979 gekozen omdat hier mogelijk tot aan de het begin van de zeventiende eeuw een woontoren of herenboerderij in de buurt van De Steenen Poort stond van die naam. Het betekend mogen 'Het eilland' naar het Oudnederlands ''t iellandt'. Een huis op een eiland.

Voor meer informatie hierover kijk op de pagina van de adellijke familie 

Van Westreenen van Tiellandt (link)


   

De achtergevel van boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort 90. Rechts het poortgebouw met daarachter een hooiberg en het bakhuis. Op het erf staan een groot aantal koetsjes en bij het poortgebouw staan circa 25 personen als ontvangstcomité voor een van de zonen des huizes die tot priester is gewijd in 1912. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 43623, 21. De achtergevel van boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort 90. Rechts het poortgebouw met daarachter een hooiberg en het bakhuis. Op het erf staan een groot aantal koetsjes en bij het poortgebouw staan circa 25 personen als ontvangstcomité voor een van de zonen des huizes die tot priester is gewijd in 1912. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 43623, 21.




In 1979 werden voor het noordwestelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Slagen en De Poorten werd voor de wijknaam Tiellandt gekozen.

In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam Tiellandt niet meer gebruikt in de administratie. 

Na dit besluit werd De Poorten een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


       

Zicht op de woningen en appartementen aan de Romeinenpoort nr. 42 (rechts) t/m nr. 26 (links) in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de woningen en appartementen aan de Romeinenpoort nr. 42 (rechts) t/m nr. 26 (links) in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op woningen aan de Eburonenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op woningen aan de Eburonenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op villa's aan de Warinenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op villa's aan de Warinenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op woningen aan de Romeinenpoorpt nr. 88 (rechts) t/m nr. 42 (links) in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op woningen aan de Romeinenpoorpt nr. 88 (rechts) t/m nr. 42 (links) in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       

 Buurt De Slagen

Buurtnaam thema: muntsoorten


De Slagen geportretteerd op dinsdag 10 januari 2006, door Sander van Scherpenzeel.

    


1.   De Slag - Een gedeelte van een stuk grond noemt men een slag. Het slaan (slag) van munten en penning is hier van afgeleid. De Slag is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Slagen in en uit willen via de Rondweg.


Kaart van de ambachtsheerlijkheid en gebied Slagmaat of Slachtmaat uit 1605. De Slagen kan ook worden afgeleid worden uit de het noorden gelegen Slagmaat (Bunnik) wat in zijn oorsprong 'verdeelde' (slag) 'grond' (maat) betekend. Bron: Het Utrechts Archief, kapittel van St. Jan. Kaart van de ambachtsheerlijkheid en gebied Slagmaat of Slachtmaat uit 1605. De Slagen kan ook worden afgeleid worden uit de het noorden gelegen Slagmaat (Bunnik) wat in zijn oorsprong 'verdeelde' (slag) 'grond' (maat) betekend. Bron: Het Utrechts Archief, kapittel van St. Jan.



Voor het achtervoegsel slag werd gekozen omdat stukken land in de middeleeuwen werden aangeduid als slag (stuk land van bepaalde grote) een afgeleiden van slag is het slaan van munten. Dit gebeurd onder anderen dicht bij huis bij de Nederlandse Munt aan de Gouden Hoon 1 op voorzieningengebied Meerpaal-Zuid.


Pre(kadastrale)verpondingskaart uit de periode 1806-1810 voor de op te halen belastingen (verpondingen) van het district Slagmaat. Bron: Het Utrecht Archief, Topografische Atlas. Pre(kadastrale)verpondingskaart uit de periode 1806-1810 voor de op te halen belastingen (verpondingen) van het district Slagmaat. Bron: Het Utrecht Archief, Topografische Atlas.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Inmetingskaart (kadastraal) uit ca. 1860-1864 waarin de Staatslijn H (spoorlijn) van Utrecht naar 's-Hertogenbosch tot Boxtel werd ingeplant dwars door het gebied Slagmaat. Toen nog behorend bij de gemeente Houten/Oud-Wulven (1818-1858 - 31/12/1963 > 01/01/1964 gemeente Bunnik. Bron: Kadasterarchiefviewer NL 1832-1987. Inmetingskaart (kadastraal) uit ca. 1860-1864 waarin de Staatslijn H (spoorlijn) van Utrecht naar 's-Hertogenbosch tot Boxtel werd ingeplant dwars door het gebied Slagmaat. Toen nog behorend bij de gemeente Houten/Oud-Wulven (1818-1858 - 31/12/1963 > 01/01/1964 gemeente Bunnik. Bron: Kadasterarchiefviewer NL 1832-1987.


        

Panorama van twee foto's van de inprikker De Slag met woningen aan de Dukaatslag in december 1991 (1). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, 353, 47084, 69. Panorama van twee foto's van de inprikker De Slag met woningen aan de Dukaatslag in december 1991 (1). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, 353, 47084, 69.

 

Panorama van twee foto's van de inprikker De Slag met woningen aan de Dukaatslag in december 1991 (2). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, 353, 47085, 69. Panorama van twee foto's van de inprikker De Slag met woningen aan de Dukaatslag in december 1991 (2). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht, 353, 47085, 69.


De bouw van woningen in de wijk Tiellandt (de Slagen) gezien vanaf De Slag. Woningen in aanbouw aan de Kroonslag in 1987 (1). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47020, 69. De bouw van woningen in de wijk Tiellandt (de Slagen) gezien vanaf De Slag. Woningen in aanbouw aan de Kroonslag in 1987 (1). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47020, 69.


De bouw van woningen in de wijk Tiellandt (de Slagen) gezien vanaf De Slag. Woningen in aanbouw aan de Kroonslag in 1987 (2). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47020, 69. De bouw van woningen in de wijk Tiellandt (de Slagen) gezien vanaf De Slag. Woningen in aanbouw aan de Kroonslag in 1987 (2). Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47020, 69.


          

Gezicht op de op- en afrit van de A27 bij Houten. Op de achtergrond het viaduct in de A27 in september 1989. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847616. Gezicht op de op- en afrit van de A27 bij Houten. Op de achtergrond het viaduct in de A27 in september 1989. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847616.


Gezicht op de op- en afrit van de A27 bij Houten. Op de achtergrond het viaduct in de A27 in september 1989. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847615. Gezicht op de op- en afrit van de A27 bij Houten. Op de achtergrond het viaduct in de A27 in september 1989. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847615.


             

Zicht op de tijdelijke weg waar agrarische-verkeer op de Koedijk tussen 1986-1995 kon rijden met een t-splitsing op de noordwestelijke Rondweg bij inprikker De Slag. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op de tijdelijke weg waar agrarische-verkeer op de Koedijk tussen 1986-1995 kon rijden met een t-splitsing op de noordwestelijke Rondweg bij inprikker De Slag. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Zicht op het buurt bord van inprikker De Slag bij de noordwestelijke Rondweg in de periode 1995-1999. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op het buurt bord van inprikker De Slag bij de noordwestelijke Rondweg in de periode 1995-1999. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



2.   Daalderslag - De daalder is een historische munt, die voor het eerst rond 1500 werd geslagen in Joachimsthal in Bohemen van zilver uit de mijnen aldaar. De naam was aan die plaats ontleend: Joachimstaler of kortweg taler.

In de meeste Duitse landen werden thalers geslagen. De bekendste, ook in de Nederlanden, werd de Pruisische daalder, die verdeeld was in 30 groschen. Ook het woord dollar is afgeleid van de oorspronkelijke benaming 'taler'. Een daalder was 30 stuivers waard en de eerste werd vanaf 1538 geslagen en bleef in omloop tot 1847. Na de decimalisatie van de Nederlandse munten aan het begin van de 19e eeuw was de daalder één gulden vijftig waard. De daalder was van af dat moment in Nederland geen munt meer, maar nog wel een rekeneenheid. De rijksdaalder was een munt die oorspronkelijk 50 stuivers en vanaf 1807 twee gulden vijftig waard was.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Hollandse leeuwendaalder uit 1585. Bron: Wikipedia Daalder. Hollandse leeuwendaalder uit 1585. Bron: Wikipedia Daalder.



3.   Duitslag - Een duit was een Nederlandse koperen munt van geringe waarde die vooral gebruikt werd in de 17e en 18e eeuw. De duit is afgeschaft met de decimalisatie van het Nederlandse geldsysteem in 1816.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Een VOC-duit (1735). Bron: Wikipedia Duit. Een VOC-duit (1735). Bron: Wikipedia Duit.



4.   Dukaatslag - De dukaat (van het Italiaans: ducato) is een gouden munt, die oorspronkelijk afkomstig was uit de Republiek Venetië. De dukaat verscheen daar voor het eerst in 1284, ten tijde van de doge Giovanni Dandolo en zou tot in de 18e eeuw in ongewijzigde vorm gebruikt worden.

In navolging van de Venetiaanse dukaat werd de munt ook elders in Europa geslagen, waaronder de Duitse en Oostenrijkse staten en Hongarije, waarbij hetzelfde gewicht en goudgehalte werd gebruikt. Ook in de Nederlanden werd de munt geslagen vanaf 1586. De voorzijde van de munt toonde een ridder met een zwaard en pijlenbundel, de achterzijde bevatte een tekst.

De waarde was ruim 5 gulden. De dukaten werden in verschillende provincies geslagen tot 1808. Vervolgens bleef hij in gebruik als handelsmunt (negotiepenning), geslagen in 's Rijks Munt te Utrecht en ook in Brussel van 1824 tot 1830. De munt heeft niet de status van wettig betaalmiddel, de overheid garandeert slechts gewicht en goudgehalte van de munt.


Oostenrijkse gouden dukaat. Bron: Wikipedia Dukaat. Oostenrijkse gouden dukaat. Bron: Wikipedia Dukaat.



Tot 1982 konden zowel particulieren als de staat zelf opdracht geven aan 's Rijks Munt tot aanmunting van gouden dukaten. De particulier diende ten minste 10 kilo goud te laten vermunten, de minimale oplage bedraagt dus 3.605 stuks (bijvoorbeeld de jaargang 1960).
Sinds 1982 mag alleen de staat nog dukaten laten slaan. Particulieren kunnen deze dukaten aanschaffen, bijvoorbeeld ter herinnering aan een bijzonder jaar.

De Nederlanden kenden ook een zilveren dukaat. Deze was in gebruik van 1659 tot 1816. Deze had een waarde van de voormalige rijksdaalder (50 stuivers) en werd ook al snel zo genoemd. In de huidige muntwet is deze zilveren dukaat (weer) opgenomen, maar ook zonder de status van wettig betaalmiddel.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


          

Zicht op het fietspad aan de Reaalslag ter hoogte van het Imkerspad en het Imkerspark in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op het fietspad aan de Reaalslag ter hoogte van het Imkerspad en het Imkerspark in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Foto van archeologisch onderzoek met de metaaldetector uitgevoerd door Pieter Frederiks op het terrein waar de woningen die gebouwd zijn aan de Germanenpoort en de Galliërspoort in 2013-2014. Foto: Peter Koch. Foto van archeologisch onderzoek met de metaaldetector uitgevoerd door Pieter Frederiks op het terrein waar de woningen die gebouwd zijn aan de Germanenpoort en de Galliërspoort in 2013-2014. Foto: Peter Koch.


Zicht op het Tiellandtspad met links de appartementen aan de Duitslag. Rechtsachter de woningen aan de Romeinenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op het Tiellandtspad met links de appartementen aan de Duitslag. Rechtsachter de woningen aan de Romeinenpoort in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    


5.   Florijnslag - Het 1-guldenstuk of gulden of florijn genoemd is een Nederlandse munt die van halverwege de 13e eeuw tot 28 januari 2002 heeft gecirculeerd. De eerste gulden (betekent "gouden") werd florijn genoemd, naar de Florentijnse lelie uit het wapen van de stad Florence, waar in 1252 de eerste belangrijke gouden munt sinds de Karolingische tijd werd geslagen. Deze munt had op de ene kant een afbeelding van de stadspatroon Sint-Jan de Doper en op de andere kant de lelie, het wapen van de stad Florence. Deze munt werd in geheel West-Europa nagebootst, in de Nederlanden voor het eerst door Jan III van Brabant.


Nederlandse gulden 1967, nikkel, muntmeesterteken vis. Bron: Wikipedia Nederlandse 1 gulden. Nederlandse gulden 1967, nikkel, muntmeesterteken vis. Bron: Wikipedia Nederlandse 1 gulden.



Daarmee is ook de herkomst verklaard van het altijd gebruikte ƒ-teken voor de gulden. In 1378 kwam de Hollandse gulden van graaf Willem V in omloop. Daarna voerden verschillende vorsten en heersende edellieden hun eigen gulden in, die in het begin bijna allemaal een afbeelding van St.-Jan droegen. Alle Nederlandse gewesten, met uitzondering van Groningen, slaan aan het einde van de 15e eeuw hun eigen guldens. Groningen heeft het tot de 17e eeuw gedaan met de Emdense gulden uit het naburige Oost-Friesland, om vervolgens alsnog zelf munten te gaan slaan.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


                        

Zicht op de woninegn in aanbouw in het voorjaar van 1988 t6er hoogte van de Rijderslag met links de voormalige Wulfsedijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op de woninegn in aanbouw in het voorjaar van 1988 t6er hoogte van de Rijderslag met links de voormalige Wulfsedijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto uit de periode 1989-1993 van de wijk Houten noordwest met de Rondweg en de Koedijk (onder). Links nog een gedeelte van de buurt De Campen die gebouwd moest worden. Midden rechtsonder het manifestatieterrein met het Imkerspark en de Imkersplas. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto uit de periode 1989-1993 van de wijk Houten noordwest met de Rondweg en de Koedijk (onder). Links nog een gedeelte van de buurt De Campen die gebouwd moest worden. Midden rechtsonder het manifestatieterrein met het Imkerspark en de Imkersplas. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto van Houten noordweste gezien vanuit het oosten met de buurten De Poorten en De Slagen. de Campen en De Borchen. Linksboven de rijksweg A27 in de periode 1997-2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van Houten noordweste gezien vanuit het oosten met de buurten De Poorten en De Slagen. de Campen en De Borchen. Linksboven de rijksweg A27 in de periode 1997-2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


              


6.   Grootslag - De groot (Engels: Groat, Italiaans: Grosso) was oorspronkelijk een Venetiaanse munt (ca. 1200). Door de transcontinentale handel raakte de groot ook in Frankrijk en Vlaanderen in gebruik. De originele Franse groot werd in de 13e eeuw voor het eerst geslagen en had een waarde van 12 zwarte Tournooisen, ook wel Tournooise livre genoemd. Oorspronkelijk grote Tournooise genoemd, kregen deze munten al snel de naam groot. In Duitstalig gebieden werden ze Groschen genoemd.


Een groot uit Genua, ca. 1272. Bron: Wikipedia (munt). Een groot uit Genua, ca. 1272. Bron: Wikipedia (munt).



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Luchtfoto gezien vanuit het zuiden in 1990 van de buurt De Slagen met het Imkerspark en de Imkersplas. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto gezien vanuit het zuiden in 1990 van de buurt De Slagen met het Imkerspark en de Imkersplas. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



7.   Guldenslag - De gulden was vanaf de middeleeuwen tot januari 2002 een Nederlandse munteenheid en wettig betaalmiddel.


Nederlandse gulden 1967, nikkel, muntmeesterteken vis. Bron: Wikipedia Nederlandse 1 gulden. Nederlandse gulden 1967, nikkel, muntmeesterteken vis. Bron: Wikipedia Nederlandse 1 gulden.



Op 1 januari 2002 werd de gulden vervangen door de euro, sindsdien de munteenheid van de Economische en Monetaire Unie. Vanaf die datum was de gulden geen wettig betaalmiddel meer. De omwisselverhouding was bepaald op 2,20371 gulden per euro (ongeveer 45 eurocent per gulden).

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Zicht op de westelijk appartementen aan de Duitslag tegen het Imkerspad aan in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de westelijk appartementen aan de Duitslag tegen het Imkerspad aan in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Op dinsdag 25 juni van het jaar 1991 werd door de gemeente Houten het perceel waar PCBS De Vlasiek op stond in eigendom overdragen de Vereniging voor Protestants Onderwijs te Houten. Begin beschrijving van besluit. Bron: RAZU, 005. Op dinsdag 25 juni van het jaar 1991 werd door de gemeente Houten het perceel waar PCBS De Vlasiek op stond in eigendom overdragen de Vereniging voor Protestants Onderwijs te Houten. Begin beschrijving van besluit. Bron: RAZU, 005.


Op dinsdag 25 juni van het jaar 1991 werd door de gemeente Houten het perceel waar PCBS De Vlasiek op stond in eigendom overdragen de Vereniging voor Protestants Onderwijs te Houten. Bijbehorende plattegrond. Bron: RAZU, 005. Op dinsdag 25 juni van het jaar 1991 werd door de gemeente Houten het perceel waar PCBS De Vlasiek op stond in eigendom overdragen de Vereniging voor Protestants Onderwijs te Houten. Bijbehorende plattegrond. Bron: RAZU, 005.


Zicht op PCBS De Vlaswiek in 1990-1995 aan de Guldenslag 131 gezien vanaf het Tiellandtspad. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op PCBS De Vlaswiek in 1990-1995 aan de Guldenslag 131 gezien vanaf het Tiellandtspad. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Besluit van de gemeenteraad van Houten van dinsdag 28 mei 1991 om diverse PCBS en OBS scholen qua perceel/onroerend goed/vastgoed over te doen naar de betreffende scholenstichtingen. Begin beschrijving van akte. Bron: RAZU, 005. Besluit van de gemeenteraad van Houten van dinsdag 28 mei 1991 om diverse PCBS en OBS scholen qua perceel/onroerend goed/vastgoed over te doen naar de betreffende scholenstichtingen. Begin beschrijving van akte. Bron: RAZU, 005.


Overeenkomst door de gemeente Houten het perceel waar PCBS De Vlasiek op stond in eigendom overdragen de Vereniging voor Protestants Onderwijs te Houten. Begin beschrijving van besluit. Bron: RAZU, 005. Overeenkomst door de gemeente Houten het perceel waar PCBS De Vlasiek op stond in eigendom overdragen de Vereniging voor Protestants Onderwijs te Houten. Begin beschrijving van besluit. Bron: RAZU, 005.


       


8.   Kroonslag - Een Kroon kan als munteenheid betrekking hebben op verschillende munteenheden.
Bestaande munteenheden:

Deense kroon (DKK) Faeröerse kroon (DKK) IJslandse kroon (ISK) Noorse kroon (NOK) Tsjechische kroon (CZK) Zweedse kroon (SEK)
Voormalige munteenheden:


De Tjechische Kroon. Bron: Wikipedia Tsjechische kroon. De Tjechische Kroon. Bron: Wikipedia Tsjechische kroon.



Estische kroon (EEK) (in 2011 vervangen door de euro)Boheems-Moravische kroonOostenrijkse kroonSlowaakse kroon (SKK) (in 2009 vervangen door de euro)Tsjecho-Slowaakse kroon (CSK).

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


       

Straatnaamborden Dutkaatslag en Florijnslag, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaamborden Dutkaatslag en Florijnslag, 7 mei 2020. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Luchtfoto van het centrale deel van Houten, uit het westen, met in het midden het Imkerspark, links een deel van de wijk De Weerwolf en rechts de wijken Tiellandt en Den Oord op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50196. Luchtfoto van het centrale deel van Houten, uit het westen, met in het midden het Imkerspark, links een deel van de wijk De Weerwolf en rechts de wijken Tiellandt en Den Oord op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50196.


        


9.   Muntslag - Muntslag, het muntproductieproces of de wijze waarop een munt geslagen wordt.


Chinees muntgeld uit verschillende perioden. Bron: Wikipedia Munt (betaalmiddel). Chinees muntgeld uit verschillende perioden. Bron: Wikipedia Munt (betaalmiddel).



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Gezicht op de Guldenslag met links nr. 7 op de achtergrond de inprikker De Slag in 1988-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de Guldenslag met links nr. 7 op de achtergrond de inprikker De Slag in 1988-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


       

Woningen aan de Muntslag en het speelveld op zondag 1 maart 1992 naar een foto van O.J. Wttewaall. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen aan de Muntslag en het speelveld op zondag 1 maart 1992 naar een foto van O.J. Wttewaall. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Woning aan de Muntslag met recht jet fiets van de oude Wulfsedijk op zondag 1 maart 1992 naar een foto van O.J. Wttewaall. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woning aan de Muntslag met recht jet fiets van de oude Wulfsedijk op zondag 1 maart 1992 naar een foto van O.J. Wttewaall. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


            


10   Nikkelslag - Nikkel is een scheikundig element met symbool Ni en atoomnummer 28. Het is een zilverwit/grijs overgangsmetaal.


Een klompje Nikkel. Bron: Wikipedia Nikkel. Een klompje Nikkel. Bron: Wikipedia Nikkel.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 9 december 2014.


Gezicht op de woningen aan de Kroonslag nr. 32-36 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Kroonslag nr. 32-36 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.



11.   Nobelslag - De nobel (Engels: Noble) was een (van oorsprong) Engelse gouden munt, die voor het eerst werd geslagen in de veertiende eeuw onder koning Eduard III. Het is de eerste laatmiddeleeuwse Engelse gouden munt die in grote hoeveelheden geproduceerd werd.


Eduard III: Nobel, 1354-1355. Bron: Wikipedia Nobel. Eduard III: Nobel, 1354-1355. Bron: Wikipedia Nobel.



De nobel werd vanaf 1388 ook in de Nederlandse gewesten geslagen en is tot in de zeventiende eeuw in gebruik geweest. De waarde was vijftig stuivers.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Gezicht op inprikker De Slag in 2006 met op de achtergrond het hoofdkantoor bouwhandel Hornbach Nederland. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op inprikker De Slag in 2006 met op de achtergrond het hoofdkantoor bouwhandel Hornbach Nederland. Foto: Sander van Scherpenzeel.



12.   Penningslag - Het woord penning wordt gebruikt voor een historische muntsoort, maar ook voor een munt zonder vaste waarde, als herinnerings- of kunstobject vervaardigd of om bepaalde diensten te belonen (medailles). In de geschiedenis zijn er wettelijke betaalmiddelen geweest waarvoor de verzamelnaam penning bestond.

Gedenkpenning voor een ambassadeur van de Nederlandse Republiek uit 1609. (Rijksmuseum Amsterdam). Bron: Wikipedia Penning. Gedenkpenning voor een ambassadeur van de Nederlandse Republiek uit 1609. (Rijksmuseum Amsterdam). Bron: Wikipedia Penning.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


                                    

Luchtfoto van de buurt De Slagen vanuit het zuidwesten gezien in 1989-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van de buurt De Slagen vanuit het zuidwesten gezien in 1989-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Het appartementengebouw 'Tiellandt' aan de Grootslag 49-73 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het appartementengebouw 'Tiellandt' aan de Grootslag 49-73 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Het appartementengebouw met logo 'Tiellandt' aan de Grootslag 49-73 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het appartementengebouw met logo 'Tiellandt' aan de Grootslag 49-73 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Daalderslag nr. 61-45 in noordelijke richting gezien in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Daalderslag nr. 61-45 in noordelijke richting gezien in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


         

Zicht op het basketveld rond 1995 die in die periode werd omgevormd tot skatepark met links PCBS De Vlaswiek (Guldenslag 131) met daarnaast de huizen aan de Reaalslag. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op het basketveld rond 1995 die in die periode werd omgevormd tot skatepark met links PCBS De Vlaswiek (Guldenslag 131) met daarnaast de huizen aan de Reaalslag. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


   


 13.   Reaalslag - Een reaal is een historische muntsoort, waarvan het soort metaal en het gewicht van land tot land en periode tot periode kon verschillen. De naam is via het Spaanse real van het Latijn regalis, dat koninklijke betekend.Van de zestiende tot in de achttiende eeuw circuleerden realen in Nederland. Tot 1828 was het de munteenheid van Curaçao.

Een munt van 8 Real, ook bekend als Spaanse mat uit 1739 van Filips V, geslagen in Mexico-Stad (Muntteken:Mo). Bron: Wikipedia Spaanse real. Een munt van 8 Real, ook bekend als Spaanse mat uit 1739 van Filips V, geslagen in Mexico-Stad (Muntteken:Mo). Bron: Wikipedia Spaanse real.



Een onder Karel V uitgegeven munt werd ook wel Imperiale of Gouden Reaal genoemd, met een borstbeeld van de keizer.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


             

In mei 1988 worden de huizen aan de Reaalslag gebouwd. Links wordt PCBS Wereldwijs (De Vlaswiek) gebouwd. Foto gezien richting het zuidwesten vanaf de Hoge Berg in het Imerkspark. Foto: Familiearchief Van Scherpenzeel. In mei 1988 worden de huizen aan de Reaalslag gebouwd. Links wordt PCBS Wereldwijs (De Vlaswiek) gebouwd. Foto gezien richting het zuidwesten vanaf de Hoge Berg in het Imerkspark. Foto: Familiearchief Van Scherpenzeel.


      


14.   Rijderslag - De zilveren rijder is een ducaton die uitgegeven werd door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In 1659 begonnen de provincies van de republiek met het slaan van deze ducaton met daarop de afbeelding van een ridder te paard. Onder de ridder een schild met daarop het wapen van de provincie waar de munt geslagen was.

Aan de andere zijde had de munt een afbeelding van de gekroonde wapens van de Verenigde Nederlanden. De zilveren rijder woog 32,779 gram en het zilvergehalte was 941/1000. Zilveren rijders hadden een waarde van 60 stuivers en werden geslagen tot 1798.


Gouden rijder van Utrecht, 1750. Bron: Wikipedia Gouden rijder. Gouden rijder van Utrecht, 1750. Bron: Wikipedia Gouden rijder.



In de periode 1726-1751 werden ook zilveren rijders uitgegeven door de Vereenigde Oostindische Compagnie. De Nederlandse rijder was een handelsmunt die goed kon concurreren met bekende munten als de Spaanse mat.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Gezicht op de achterkant van de woningen aan de Reaalslag 16-28 met rechts de Penningslag en op de achtergrond PCBS Wereldwijs in 2006 toen nog De Vlaswiek geheten. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de achterkant van de woningen aan de Reaalslag 16-28 met rechts de Penningslag en op de achtergrond PCBS Wereldwijs in 2006 toen nog De Vlaswiek geheten. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op het water aan de Voorveste van bedrijventerrein De Veste (Het Rondeel) met op de achtergrond de kantoren bij inprikker De Slag. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Gezicht op het water aan de Voorveste van bedrijventerrein De Veste (Het Rondeel) met op de achtergrond de kantoren bij inprikker De Slag. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


Gezicht op de appartementen aan de Nobelslag nr. 76-142 in 2006 met links buitenbeeld het Imkerspad. Foto:: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de appartementen aan de Nobelslag nr. 76-142 in 2006 met links buitenbeeld het Imkerspad. Foto:: Sander van Scherpenzeel.



15.   Schellingslag - Een schelling is een oude zilveren Nederlandse munt die een waarde had van zes stuivers en in Vlaanderen van 12 groten of 1/20 van één livre.


Arendschelling van 6 stuivers, zilver, geslagen te Kampen ca. 1595. Bron: Wikipedia Schelling. Arendschelling van 6 stuivers, zilver, geslagen te Kampen ca. 1595. Bron: Wikipedia Schelling.



De schelling is al zeer oud en men gaat er vanuit dat deze afstamt van de Romeinse gouden solidus. De Germaanse volkeren gaven deze munt een eigen naam: Gotisch skilliggs, Oudnoords skillingr, Oudengels Scilling en Oudhoogduits Schilling, gebaseerd op een werkwoord dat “snijden” of “verdelen” betekent, vgl. het Nederlandse woord “schillen”.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Zicht op de woningen aan de Muntslag nr. 29-43 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de woningen aan de Muntslag nr. 29-43 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


              

Luchtfoto van Houten, uit het zuidwesten, met in aanleg zijnde woonwijken en omliggende weidegebieden. De witte vlek linksboven is het op het negatief afgedekte Fort Vechten in de gemeente Bunnik op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50181. Luchtfoto van Houten, uit het zuidwesten, met in aanleg zijnde woonwijken en omliggende weidegebieden. De witte vlek linksboven is het op het negatief afgedekte Fort Vechten in de gemeente Bunnik op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50181.


     


16.   Stuiverslag - Een stuiver is een voormalig Nederlands muntstuk met een waarde van 1/20 gulden. Deze waardeverhouding bestaat sinds de invoering van de carolusgulden en de stuiver door Keizer Karel V in 1521. De oudste bekende vermelding van de stuiver als muntstuk dateert echter van 1404.


Stuiver uit 1980, muntzijde, muntmeesterteken Haan met ster. Bron: Wikipedia Stuiver. Stuiver uit 1980, muntzijde, muntmeesterteken Haan met ster. Bron: Wikipedia Stuiver.



Volgens het Meertens Instituut is het woord ouder, er bestaat een vermelding in een geschrift uit 1404: stuversbroet voor 'een brood van een stuiver'. Etymologen leggen daarom een verband met het oude Duitse Stüber, dat oorspronkelijk 'afgeknot stuk' betekende.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


                    

Gezicht op de appartementen aan de Nobelslag nr. 76-142 in 2006 met links buitenbeeld het Imkerspad. Foto:: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de appartementen aan de Nobelslag nr. 76-142 in 2006 met links buitenbeeld het Imkerspad. Foto:: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de woningen aan de Kroonslag nr. 9-31 aan het Imkerspark met links het Imkerspad in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Kroonslag nr. 9-31 aan het Imkerspark met links het Imkerspad in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     

Gezicht op het kantoorgebouw aan De Slag nr. 2 gezien vanuit de Rondwegberm in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op het kantoorgebouw aan De Slag nr. 2 gezien vanuit de Rondwegberm in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de kabelbaan in de groenzone aan de Reaalslag nrs. 1-31 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de kabelbaan in de groenzone aan de Reaalslag nrs. 1-31 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.



In 1979 werden voor het noordwestelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld. 

Voor bouwprojecten in de buurt De Slagen en De Poorten werd voor de wijknaam Tiellandt gekozen. 
Zie voor de uitleg van de naam Tiellandt hierboven over de straatnamen in de buurt De Poort of bekijk de pagina Familie Van Westrenen van Tiellandt.

In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken. 

Na deze dag werd de wijknaam Tiellandt niet meer gebruikt in de administratie. 
Na dit besluit werd De Slagen een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest. 


Gezicht op ene oude speelplek aan de Muntslag met op de achtergrond de woningen aan de Muntslag nrs. 1-14 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op ene oude speelplek aan de Muntslag met op de achtergrond de woningen aan de Muntslag nrs. 1-14 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op het speelveld en klimtoestel aan de Muntslag in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op het speelveld en klimtoestel aan de Muntslag in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de oude Wulfsedijk met rechts de woningen aan de Rijderslag nrs. 1-11 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de oude Wulfsedijk met rechts de woningen aan de Rijderslag nrs. 1-11 in 2006. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     

  Buurt De Campen

Buurtnaam thema: diverse soorten landtype of materialen die op land voorkomen


De Campen geportretteerd op maandag 24 april 2006, door Sander van Scherpenzeel.

  

Gezicht op woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.



1.   De Camp - Genoemd naar diverse stukken land die voor de aanleg van de wijk een camp naam hadden in de late middeleeuwen.De namen hadden als achtervoegsel camp. Zoals Nedercamp, Coppenscamp. Gansecamp of Galgencamp. Camp of kamp betekend veld/land of omsloten stuk land.

De Camp is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Campen in en uit willen via de Rondweg.

Voor het achtervoegsel camp werd gekozen omdat in dit gebied al diverse stukken land lagen met in hun naam camp erin verwerkt zoals de Gansecamp, Galgecamp of Speetscamp.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Het perceel Speetscamp wat tot 1987 in de oksel van de Wulfsedijk of Krommelaan lag in de nieuwbouwwijk. Dit perceel was vele eeuwen het eigendom de de Ridderlijke Duitsche Balije van Utrecht. Bron: Kadasterarchiefviewer (1832-1987). Het perceel Speetscamp wat tot 1987 in de oksel van de Wulfsedijk of Krommelaan lag in de nieuwbouwwijk. Dit perceel was vele eeuwen het eigendom de de Ridderlijke Duitsche Balije van Utrecht. Bron: Kadasterarchiefviewer (1832-1987).



Plattegrond van de Speetscamp (<1000-1986), ooit gelegen tussen de Utrechtseweg en de Wulfsedijk (Krommelaan). Vele eeuwen het eigendom geweest van De Ridderlijke Duitsche, Orde Balije van Utrecht.

Het toponiem 'speet' is vermoedelijk verwant met spade en spitten. Het woord verwijst naar de ontginning van woeste gronden.

In de jaren zestig van de twintigste eeuw werd aan de oostkant van de Speetscamp een stuk van de grond aangekocht door de Provinciale Waterstaat van Utrecht om de Utrechtseweg richting Houten te verbreden.
Bron: Kadasterarchiefviewer 1832-1987.

  

Zicht op de huizen (links) aan de Ruitercamp nrs. 18-32 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de huizen (links) aan de Ruitercamp nrs. 18-32 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Inprikker De Camp met op de achtergrond de in aanbouw zijnde huizen voor de wijk Wulven in het voorjaar van 1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47096, 69. Inprikker De Camp met op de achtergrond de in aanbouw zijnde huizen voor de wijk Wulven in het voorjaar van 1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47096, 69.


    


2.   Bovencamp - Land wat boven een ander stuk land ligt (noordelijk).

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Diverse percelen ten oosten en westen van de vroegere Binnenweg (Binnentuin) in 1832 lagen boven (noordelijk) elkaar. Bron: RCE te Amersfoort, beeldbank. Diverse percelen ten oosten en westen van de vroegere Binnenweg (Binnentuin) in 1832 lagen boven (noordelijk) elkaar. Bron: RCE te Amersfoort, beeldbank.



3.   Coppenscamp - Genoemd naar koopcontracten die de Utrechtse bisschop sloot in de twaalfde eeuw met onvrije boeren die het land moesten ontginnen. Om van moeras bewerkbaar wei- of bouwland te maken.


Diverse percelen ten noorden gelegen van de Waalseweg te Tull en 't Waal in de jaren tachtig van de twintigste eeuw. Zijn met zogeheten 'çope' (koop) contracten door de Utrechtse bisschop in de twaalfde eeuw ontgonnen door onvrije boeren. Om van een moeras bouwland te maken het zogeheten in cultuur te brengen. Bron: Het Utrechts Archief, beeldbank. Diverse percelen ten noorden gelegen van de Waalseweg te Tull en 't Waal in de jaren tachtig van de twintigste eeuw. Zijn met zogeheten 'çope' (koop) contracten door de Utrechtse bisschop in de twaalfde eeuw ontgonnen door onvrije boeren. Om van een moeras bouwland te maken het zogeheten in cultuur te brengen. Bron: Het Utrechts Archief, beeldbank.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Zicht op de Imkersplas met de appartementen aan de Ruitercamp nr. 97-123 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de Imkersplas met de appartementen aan de Ruitercamp nr. 97-123 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.



4.   Dorscamp - Dorsen is het proces van het verwijderen van de graankorrel uit de rijpe aar. Niet alle graansoorten kunnen echter gedorst worden. Het kan niet als de korrel in het pakje blijft zitten, zoals bij spelt. De korrel kan dan alleen vrij gemaakt worden door te pellen (wrijven).


Dorsvlegel. Bron: Wikipedia Dorsen. Dorsvlegel. Bron: Wikipedia Dorsen.



Het allereerste hulpmiddel voor het dorsen was de dorsstok. Deze werd al gebruikt rond 4200 v. Chr. in de nederzetting Egolzwil. Ook werd gebruikgemaakt van dieren door die over het te dorsen graan te laten lopen. Een verbetering van de dorsstok was de dorsvlegel.

Zicht op het speelveld en de woningen aan de Strocamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op het speelveld en de woningen aan de Strocamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.

Zicht op woningen aan de Bovencamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op woningen aan de Bovencamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.



5.   Dwarscamp - Land wat dwars op een ander stuk land gelegen ligt.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Vele eeuwen voordat de wijken van Houten Noordoost werden gerealiseerd lagen diverse percelen ten noorden van de Odijkseweg dwars tegen elkaar aan. Heden ligt hier de buurt De Gilden. Bron: Onbekend. Vele eeuwen voordat de wijken van Houten Noordoost werden gerealiseerd lagen diverse percelen ten noorden van de Odijkseweg dwars tegen elkaar aan. Heden ligt hier de buurt De Gilden. Bron: Onbekend.



6.   Heemcamp - Land dat bewoond wordt. Heem betekend vestigingsplaats.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Gezicht in het dorp 't Goy naar een tekening door J. Liender uit 1749. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200544. Gezicht in het dorp 't Goy naar een tekening door J. Liender uit 1749. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200544.



7.   Hoekcamp - Land wat in een hoek of uithoek ligt van een bepaald gebied.


In de ambachtsheerlijkheid Wulven lagen vele eeuwen percelen (campen) tegen elkaar aan in een hoek. Links op de fragmentskaart uit 1827 nog kasteel Wulven ingetekend. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 386. In de ambachtsheerlijkheid Wulven lagen vele eeuwen percelen (campen) tegen elkaar aan in een hoek. Links op de fragmentskaart uit 1827 nog kasteel Wulven ingetekend. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 386.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


Zicht op woningen aan de Bovencamp in 2006-2008. Met rechts woningen aan de Coppenscamp. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op woningen aan de Bovencamp in 2006-2008. Met rechts woningen aan de Coppenscamp. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    

Grafkamer van Menna. Het dorsen van graan met dieren (Egypte, ongeveer 1422-1411 v. Chr.). Bron: Wikipedia Dorsen. Grafkamer van Menna. Het dorsen van graan met dieren (Egypte, ongeveer 1422-1411 v. Chr.). Bron: Wikipedia Dorsen.


Zicht op woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Luchtfoto van het centrale gedeelte van Houten, uit het zuiden, met in het midden de spoorlijn uit Utrecht en het N.S.-station met rechts daarvan het in aanbouw zijnde Het Rond. Links op de voorgrond een deel van de wijk De Lobben en op de achtergrond de wijken De Weerwolf (links) en Schonenburg op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50193. Luchtfoto van het centrale gedeelte van Houten, uit het zuiden, met in het midden de spoorlijn uit Utrecht en het N.S.-station met rechts daarvan het in aanbouw zijnde Het Rond. Links op de voorgrond een deel van de wijk De Lobben en op de achtergrond de wijken De Weerwolf (links) en Schonenburg op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50193.


           


8.   Hooicamp - Hooi bestaat hoofdzakelijk uit gedroogd gras, maar er zitten ook andere planten in die tussen het gras groeien. Ook is er luzernehooi dat uit gedroogde luzerne bestaat.
Hooi wordt gebruikt als voedsel voor dieren tijdens de winter of in droge perioden als er weinig grasgroei is.

Vroeger werd het veel aan vee op boerderijen gevoerd, maar tegenwoordig veel meer aan de verschillende herbivoren die als huisdier, zoals paarden, schapen en geiten of in dierentuinen worden gehouden.


Opgeslagen hooi in Marokko. Bron: Wikipedia Hooi. Opgeslagen hooi in Marokko. Bron: Wikipedia Hooi.



Hooi wordt gemaakt door een weide te maaien en het gemaaide gras enige tijd te laten liggen om het te laten drogen in de zon. Wel moet het gras enkele malen geschud worden om het goed droog te krijgen.

Het drogestofgehalte van hooi is ongeveer 80%, terwijl gras een drogestofgehalte van 20% heeft.
Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


           

Het speelveld en woningen aan de Heemcamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het speelveld en woningen aan de Heemcamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Scherpencamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Scherpencamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


              


9.   Hoorncamp - Hoorn (landvorm), een landvorm, meerbepaald een spitse bergtop (ook horn).


Het kunstwerk wat in 1995 werd gerealiseerd op de Hoge Berg in het Imkerspark in Houten Noordwest geheten de Buizensymfonie maar in de volksmond geheten de Spaghettiberg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het kunstwerk wat in 1995 werd gerealiseerd op de Hoge Berg in het Imkerspark in Houten Noordwest geheten de Buizensymfonie maar in de volksmond geheten de Spaghettiberg. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                 


10.   Houtcamp - Hout is het voornaamste bestanddeel van houtige planten: (vooral) bomen en struiken. Botanisch gezien is hout het door het cambium geproduceerd secundaire xyleem van zaadplanten. Volgens deze definitie zijn de houtige weefsels van bijvoorbeeld palmen geen hout in de strikte zin. Een kenmerk is verder de afzetting van lignine (houtstof) in de celwanden. In een andere omschrijving wordt hout daarom gezien als verhout plantenweefsel.


Een bermstruik aan de Dovewetering en Wulfsewetering vlakbij de oude kasteelterrein van Wulven. Met op de achtergrond de rijksweg A27 in de jaren negentig van de twintigste eeuw. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een bermstruik aan de Dovewetering en Wulfsewetering vlakbij de oude kasteelterrein van Wulven. Met op de achtergrond de rijksweg A27 in de jaren negentig van de twintigste eeuw. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De takken, stammen en wortels van houtige plant (niet-kruidachtige) planten bestaan voor een belangrijk deel uit hout. Hout vormt het binnenste en grootste deel van de stam. Houtige gewassen zijn ofwel bomen, struiken, cactussen of doorlevende klimplanten (zoals druiven).

Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


                

Woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Ruitercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                                  


11.   Keercamp - Gemotoriseerd verkeer moet hier keren. Voetgangers en fietsers kunnen wel door.


De Keercamp richting de Imkersplas gezien begin jaren negentig van de twintigste eeuw. De straat is genoemd naar zijn situatie ligging hij loopt namelijk dood tegen de Rondweg. Waar men dan voor moet keren met een auto om de wijk weer uit te komen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Keercamp richting de Imkersplas gezien begin jaren negentig van de twintigste eeuw. De straat is genoemd naar zijn situatie ligging hij loopt namelijk dood tegen de Rondweg. Waar men dan voor moet keren met een auto om de wijk weer uit te komen. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


                   

Woningen aan de Schegcamp aan het speelveld in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Schegcamp aan het speelveld in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Speelveld aan de Schegcamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Speelveld aan de Schegcamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                      


12.   Maatcamp - aangenomen eenheid van meten: inhoudsmaat, lengtemaat grootte, omvang: kledingmaat; iets, iem. de maat nemen beoordelen (vandale.nl).


Het perceel in Schalkwijk waarop sinds de dertiende eeuw Kasteeltoren Vuylcop in Schalkwijk staat had een bepaalde 'maat'. Luchtfoto gezien vanuit het zuidwesten in 2003. Foto: Provincie Utrecht, Henk Bol. Het perceel in Schalkwijk waarop sinds de dertiende eeuw Kasteeltoren Vuylcop in Schalkwijk staat had een bepaalde 'maat'. Luchtfoto gezien vanuit het zuidwesten in 2003. Foto: Provincie Utrecht, Henk Bol.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                                   

Woningen aan de Meercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Meercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de voorzijde aan de Ruitercamp hier gezien met de achterkant aan het Imkerspad aan het Imkerspark in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de voorzijde aan de Ruitercamp hier gezien met de achterkant aan het Imkerspad aan het Imkerspark in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


          


13.   Meercamp - Een meer is een door land omringde watervlakte. De meeste meren hebben een of meer voedende en afwaterende rivieren. Veel meren, zoals het Bodenmeer in de Rijn, worden beschouwd als onderdeel van een rivier. Zo'n rivier is echter geen criterium voor een meer; de afwatering kan ook gebeuren door verdamping en de watertoevoer kan ook direct afkomstig zijn van neerslag.


Land de 'Mars' (wat ook 'meer' kan beteken = nat land) bij Rijsbrug, tussen Zijlgracht en Marsdijk in Bunnik en Houten in 1603. Bron: Het Utrechts Archief, 725, 252-7. Land de 'Mars' (wat ook 'meer' kan beteken = nat land) bij Rijsbrug, tussen Zijlgracht en Marsdijk in Bunnik en Houten in 1603. Bron: Het Utrechts Archief, 725, 252-7.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                                     

Woningen aan de Nedercamp nr. 21-27 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Nedercamp nr. 21-27 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op de woningen aan de Dorscamp nr. 1-20 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de woningen aan de Dorscamp nr. 1-20 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       


14.   Nedercamp - Komt al in de middeleeuwen voor als naam in dit gebied voor diverse percelen. Neder betekend laag dus laag gelegen land.


De Hoonwetering gezien richting het zuidoosten in de vroeger Hoonpolder ten zuiden van Houten dorp in de jaren negentig van de twintigste eeuw. Op de achtergrond de Schalkwijkse (spoor) brug. Hoon betekend hier 'laag gelegen land' wat ook dezelfde betekenis heeft als 'neder'. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Hoonwetering gezien richting het zuidoosten in de vroeger Hoonpolder ten zuiden van Houten dorp in de jaren negentig van de twintigste eeuw. Op de achtergrond de Schalkwijkse (spoor) brug. Hoon betekend hier 'laag gelegen land' wat ook dezelfde betekenis heeft als 'neder'. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                     

Zicht op een bloemenveld in bloei ter hoogte van de Ruitercamp nr. 191-219 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op een bloemenveld in bloei ter hoogte van de Ruitercamp nr. 191-219 in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


15.   Oevercamp - De oever is de rand van een kanaal, rivier of meer. Bij een zee spreekt men meestal van de kust.

Oevers kunnen natuurlijk of kunstmatig zijn. Kunstmatige oevers treft men aan bij gegraven wateren, zoals kanalen


Gezicht op de Kromme Rijn bij Bunnik, bij het huis Rijnsoever in juli 1812 met op de voorgrond de oever in Rhijnauwen. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 202238. Gezicht op de Kromme Rijn bij Bunnik, bij het huis Rijnsoever in juli 1812 met op de voorgrond de oever in Rhijnauwen. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 202238.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


                    


16.   Ruitercamp - Een ruiter is een stellage met drie of vier poten en daartussen dwarsliggers voor het op het veld verder drogen van al enige tijd ervoor geoogst gras, vlas, peulvruchten of andere zaadplanten. Sommige producten, zoals hooi, worden op deze stellages ook wel langer bewaard.


Kunstzinnige opstelling van ruiters zonder gewas. Bron: Wikipedia Ruiter. Kunstzinnige opstelling van ruiters zonder gewas. Bron: Wikipedia Ruiter.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


          

Woningen aan de Oevercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Oevercamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Nedercamp nr. 26 en 28 bij de T-splitsing met de Maatcamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Nedercamp nr. 26 en 28 bij de T-splitsing met de Maatcamp in 2006-2008. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                   


17.   Schanscamp - Een schans of verschansing is een oud militair verdedigingswerk, meestal gemaakt van afgegraven aarde. Een verschansing betekent tegenwoordig in het algemeen een (militair) versterkte plek.


De in 2002 gerestaureerde Engelse schans uit 1627 in Lievelde. Bron: Wikipedia Schans (verdedigingswerk). De in 2002 gerestaureerde Engelse schans uit 1627 in Lievelde. Bron: Wikipedia Schans (verdedigingswerk).



Schansen werden veel gebruikt tijdens de Tachtigjarige Oorlog als verdediging van strategische plaatsen, zoals riviermondingen, belangrijke aanvoerroutes over land of als extra verdediging van een stad.
Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


             

Het manifestatieterrein aan de Keercamp gezien in de periode rond 1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het manifestatieterrein aan de Keercamp gezien in de periode rond 1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


           


18.   Schegcamp - Een scheg is een landtong of pier het water of de zee in.

Zie bijvoorbeeld ook de plaatsnaam Schagen (Prov. Noord-Holland).


Luchtfoto van de samenvoeging van het Lekkanaal (rechts) en het Amsterdam-Rijnkanaal bij Nieuwegein, uit het noordwesten. Links boven de Plofsluis met de Heemstederbrug in de T20 (de noordelijke uitvalsweg Nieuwegein); rechts onder de Overeindsebrug. Het uitstekend deel in het kanaal kan gezien worden als een scheg. Foto uit 30 september 1976. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847549. Luchtfoto van de samenvoeging van het Lekkanaal (rechts) en het Amsterdam-Rijnkanaal bij Nieuwegein, uit het noordwesten. Links boven de Plofsluis met de Heemstederbrug in de T20 (de noordelijke uitvalsweg Nieuwegein); rechts onder de Overeindsebrug. Het uitstekend deel in het kanaal kan gezien worden als een scheg. Foto uit 30 september 1976. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847549.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 29 maart 1988.


              

Een bouwweg in de nieuw te bouwen buurt in De Campen in 19891-990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een bouwweg in de nieuw te bouwen buurt in De Campen in 19891-990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Woningen aan de Ruitercamp 92-80 in 2006-2008. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen aan de Ruitercamp 92-80 in 2006-2008. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Woningen in aanbouw in de buurt De Campen in 1989-1990 met op de achtergrond al diverse woningen in de buurt De Borchen gereed. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen in aanbouw in de buurt De Campen in 1989-1990 met op de achtergrond al diverse woningen in de buurt De Borchen gereed. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


                   


19.   Schelfcamp - Een hooiberg, steltenberg, roedenberg of paalschuur (Vlaanderen) is een vrijstaand agrarisch bouwwerk dat dient als opslagplaats van graanschoven (zaadberg), stro of hooi. De constructie bestaat ten minste uit een tot zeven palen, roeden genaamd, en een verstelbaar dak dat langs de palen op en neer kan bewegen.

Het dak is traditioneel van riet. De hooiberg kwam rond 1500 in een groot deel van Nederland en Noord-Duitsland voor. Hij is nu vooral te vinden in de veeteeltgebieden van Zuid-Holland, Utrecht en Overijssel. In de polders rond Hamburg werd de hooiberg vooral gebruikt voor de opslag van graan. Er zijn meerdere bouwtypes; sommige zijn onderdeel van een opslag- of veeschuur; men spreekt dan van een schuurberg.


De Schelf (hooiberg) achter de poort van boerderij De Steenen Poort in de periode 1930-1950 aan de Warinenpoort 90. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Schelf (hooiberg) achter de poort van boerderij De Steenen Poort in de periode 1930-1950 aan de Warinenpoort 90. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De hooiberg moet onderscheiden worden van de kapberg, die in de regel geen verstelbaar dak heeft. Dit is in feite een open variant van de kapschuur of het hooihuis.
Ook de benaming schelf en mijt worden gebruikt voor hooiberg.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                          


20.   Scherpencamp - Het woord Scherpen kan de volgende betekenissen
hebben: aanpunten, aanzetten, spitsen, wetten, punten.

Scherpencamp een stuk land met verschillende hoeken van minder dan negentig graden.
(Een hoek is negentig graden).


Een perceel 'de Galgecamp' geheten gelegen tussen de Utrechtseweg en Oud Wulfseweg (1630-1978). Rechts daarvan de vroegere boerderij 't Groen van familie de Wijkerslooth de Weerdesteyn en later van familie Van Woudenberg had in zijn vorm richting het noordoosten een scherpen kant. De naam van het perceel zegt al dat hier vele eeuwen geleden de galg stond voor dorpsmisdadigers die hier werden opgehangen nadat ze tot de dood waren veroordeeld. Reiziger uit Utrecht konden dan zien wie er in Houten of (Oud)-Wulven waren veroordeeld tot de doodstraf. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 386. Een perceel 'de Galgecamp' geheten gelegen tussen de Utrechtseweg en Oud Wulfseweg (1630-1978). Rechts daarvan de vroegere boerderij 't Groen van familie de Wijkerslooth de Weerdesteyn en later van familie Van Woudenberg had in zijn vorm richting het noordoosten een scherpen kant. De naam van het perceel zegt al dat hier vele eeuwen geleden de galg stond voor dorpsmisdadigers die hier werden opgehangen nadat ze tot de dood waren veroordeeld. Reiziger uit Utrecht konden dan zien wie er in Houten of (Oud)-Wulven waren veroordeeld tot de doodstraf. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 386.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                

Een bouwweg in de nog deels te bouwen buurt De Campen in 1989-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een bouwweg in de nog deels te bouwen buurt De Campen in 1989-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Het bouwrijp maken van de kavels in de nieuw te bouwen buurt De Campen in 1989-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het bouwrijp maken van de kavels in de nieuw te bouwen buurt De Campen in 1989-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


                     


21.   Strocamp - Stro bestaat uit de droge bloeistengels van graanplanten.
Bij het maaidorsen van graan blijven de plantenstengels met de uitgedorste aren achter op het land. Deze worden tot grote ronde balen opgerold of tot rechthoekige strobalen (stropakken) samengeperst. Ook wordt meer en meer stro ondergeploegd. Hooi is gedroogd gras.


Een baalstro. Bron: Wikipedia Stro. Een baalstro. Bron: Wikipedia Stro.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Nieuw gebouwde appartementen aan De Camp in 1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Nieuw gebouwde appartementen aan De Camp in 1991. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


                             

 

22.   Tournooicamp - Een toernooi of tornooi (van het Frans tournoi) is een georganiseerd evenement waarbij een aantal deelnemers of teams onderling verscheidene wedstrijden of partijen spelen. De benaming stamt van de middeleeuwse riddertoernooien met onder andere steekspelen. Dikwijls gaat het om sportwedstrijden, maar het kan ook om culturele manifestaties gaan, zoals een "welsprekendheidstoernooi "of een","brass-bandtoernooi".


Afbeelding van een waterpolowedstrijd tijdens een toernooi in het vernieuwde bad van de N.V. Utrechtsche Open Zwem- en Badinrichting aan de Kromme Rijn (Zwembad Timp, Vossegatselaan 81) te Utrecht op zondag 7 juni 1925. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 98863. Afbeelding van een waterpolowedstrijd tijdens een toernooi in het vernieuwde bad van de N.V. Utrechtsche Open Zwem- en Badinrichting aan de Kromme Rijn (Zwembad Timp, Vossegatselaan 81) te Utrecht op zondag 7 juni 1925. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 98863.



Taalpuristen spreken van een "prijskamp", waar de deelnemers kampen om het behalen van de (hoofd-)prijs.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


Een gezinswoning in de buurt De Campen in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een gezinswoning in de buurt De Campen in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


     

Een woning aan de Heemcamp in 1990-2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Een woning aan de Heemcamp in 1990-2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto van Houten, uit het zuiden, met in aanleg zijnde woonwijken en omliggende weidegebieden. De witte vlek linksboven is het op het negatief afgedekte Fort bij 't Hemeltje in de gemeente Bunnik op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50182. Luchtfoto van Houten, uit het zuiden, met in aanleg zijnde woonwijken en omliggende weidegebieden. De witte vlek linksboven is het op het negatief afgedekte Fort bij 't Hemeltje in de gemeente Bunnik op 13 juni 1983. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50182.


Het appartementengebouw naast inprikker De Camp gezien vanaf de Rondweg. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Het appartementengebouw naast inprikker De Camp gezien vanaf de Rondweg. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


      

Luchtfoto van de wijk Houten Noordwest in 1988-1990 gezien vanuit het zuidwesten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van de wijk Houten Noordwest in 1988-1990 gezien vanuit het zuidwesten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


    

De vroegere gemeentelijke wijkpost aan de Keercamp nr. 2 in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De vroegere gemeentelijke wijkpost aan de Keercamp nr. 2 in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



In 1979 werden voor het noordwestelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Campen en De Borchen werd voor de wijknaam Wulven gekozen. De naam verwijst naar het gelijknamige kasteel wat ooit tot 1828 stond naast restaurant Loetje aan de Koedijk tegenover de buurt gelegen.

In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam Wulven niet meer gebruikt in de administratie. 

Na dit besluit werd De Campen een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


Woningen in aanbouw aan de Coppenscamp en Bovencamp in 1991-1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen in aanbouw aan de Coppenscamp en Bovencamp in 1991-1992. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


   

 Buurt De Borchen

Buurtnaam thema: rangen en standen 
uit de middeleeuwen en heden


De Borchen geportretteerd op dinsdag 9 mei 2006, door Sander van Scherpenzeel.

      


1.   De Borch - Borch of burcht is een versterkt huis of kasteel. Hier verwijzend in de wijk naar het kasteel Wulven dat ooit tot 1828 naast het Rechthuis van Wulven stond. In het Rechthuis van Wulven is tegenwoordige restaurant heet Loetje gevestigd aan de Koedijk.


Gezicht vanaf de voorburcht op het omgrachte kasteel Wulven te Houten, met rechts - gedeeltelijk zichtbaar - het poortgbouw net voor de sloop van het kasteel in 1828. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 206382. Gezicht vanaf de voorburcht op het omgrachte kasteel Wulven te Houten, met rechts - gedeeltelijk zichtbaar - het poortgbouw net voor de sloop van het kasteel in 1828. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 206382.



De Borch is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Borchen in en uit willen via de Rondweg.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


        
Woningen naast inprikker De Borch met (links) aan de Maarschalkborch e(rechts) de Admiraalsborch. Foto: Peter van Wieringen,Natuurenfoto.nl. Woningen naast inprikker De Borch met (links) aan de Maarschalkborch e(rechts) de Admiraalsborch. Foto: Peter van Wieringen,Natuurenfoto.nl.


De Plus Supermarkt met bovenliggende appartementen aan de Riddersborch nr. 33-39. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Plus Supermarkt met bovenliggende appartementen aan de Riddersborch nr. 33-39. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      


2.   Admiraalsborch - Admiraal is de hoogste militaire rang in de meeste zeemachten.
Admiraal is een viersterrenrang, gelijkwaardig aan de generaal bij het leger. In Nederland was de admiraalsrang echter nog een rang hoger.


Portret van J. van den Velden, geboren 1768, vice-admiraal; lid van het Hoog Militair Gerechtshof, president van de provinciale regering van Utrecht (1813-1814), burgemeester van Utrecht (1814), overleden 1854. Borstbeeld links in uniform, in ovaal in 1812-1813. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 106760. Portret van J. van den Velden, geboren 1768, vice-admiraal; lid van het Hoog Militair Gerechtshof, president van de provinciale regering van Utrecht (1813-1814), burgemeester van Utrecht (1814), overleden 1854. Borstbeeld links in uniform, in ovaal in 1812-1813. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 106760.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 22 december 1992.


    
Zicht op de Riddersborch met links de Troubadoursborch en achterin de Jonkvrouwenborch. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de Riddersborch met links de Troubadoursborch en achterin de Jonkvrouwenborch. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    


3.   Commandeursborch - Een commandeur (vroeger ook als kommandeur geschreven) is een hoge rang in een ridderorde.

In de geestelijke ridderorden zoals de Duitse Orde, de Maltezer Orde en de Tempeliers was het bestuur van de bezittingen van de orde toevertrouwd aan commandeurs die een riddergoed, de commanderij of commende, beheerden en de plaatselijke vertegenwoordigers van hun orde waren. De commanderij was vaak een grote herenboerderij waaraan ook pachthoeven waren verbonden.


Portret van Albert Carel baron Snouckaert van Schauburg, landcommandeur van de Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht (1838-1841). Ten voeten uit links, geknield, in harnas in 1838. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 106507. Portret van Albert Carel baron Snouckaert van Schauburg, landcommandeur van de Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht (1838-1841). Ten voeten uit links, geknield, in harnas in 1838. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 106507.



In heel Europa vinden we de sporen van deze commanderijen nog terug als gebouwen of als verwijzingen in wapenschilden of namen van hotels. Commandeur is een oorspronkelijk door Nederlanders bedachte rang, die bij de Nederlandse marine al vanaf de zestiende eeuw voorkomt.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                               
Twee-onder-één-kap woningen aan de Jonkvrouwenborch in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel. Twee-onder-één-kap woningen aan de Jonkvrouwenborch in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op de woningen aan de Riddersborch nr. 51-65 in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de woningen aan de Riddersborch nr. 51-65 in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       


4.   Gravenborch - Graaf is een adellijke titel. Het vrouwelijke equivalent is gravin. In rangorde van de Belgische en Nederlandse adel staat de graventitel boven die van burggraaf en onder die van markgraaf (markies).


Portret van Godard John George Charles graaf van Aldenburg Bentinck, heer van Amerongen, geboren De Steeg (kasteel Middachten) 1857, portret uit 1925-1935. overleden Amerongen 1940. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 827542. Portret van Godard John George Charles graaf van Aldenburg Bentinck, heer van Amerongen, geboren De Steeg (kasteel Middachten) 1857, portret uit 1925-1935. overleden Amerongen 1940. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 827542.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                                                               

Woningen aan de Troubadoursborch in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Troubadoursborch in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                                  


5.   Hertogenborch - Hertog, vrouwelijk hertogin, is een hoge adellijke titel, maar kan soms ook een (lagere) vorstelijke titel zijn, maar niet noodzakelijk met groot territoriaal belang.


Portret van C. Crommelin, deelnemer aan de maskeradeoptocht ter gelegenheid van het 52e lustrum van de Universiteit (22 juni - 27 juni 1896) met als thema de deelnemers aan het Ridderhofspel te Wenen in 1560, voorstellend Karel, aartshertog van Oostenrijk, hertog van Bourgondië, hertog van Stiermarken, Karinthië en Neder-Oostenrijk, ridder in de Orde van het Gulden Vlies in juni 1896. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 97161. Portret van C. Crommelin, deelnemer aan de maskeradeoptocht ter gelegenheid van het 52e lustrum van de Universiteit (22 juni - 27 juni 1896) met als thema de deelnemers aan het Ridderhofspel te Wenen in 1560, voorstellend Karel, aartshertog van Oostenrijk, hertog van Bourgondië, hertog van Stiermarken, Karinthië en Neder-Oostenrijk, ridder in de Orde van het Gulden Vlies in juni 1896. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 97161.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


              

Zicht op het Wulfsepad met de woningen aan de Riddersborch nr. 81-93 in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op het Wulfsepad met de woningen aan de Riddersborch nr. 81-93 in 2008-2009. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    


6.   Hofmeiersborch - Hofmeier (Latijn: maior domus (majordomo); mv. maiores domus; ook dux domus regiae, senior domus, praefectus aulae) was oorspronkelijk de titel van het hoofd van de huishouding aan het hof van de Germaanse koninkrijken in de vroege middeleeuwen en zou vooral in de Frankische koninkrijken van de 7e en 8e eeuw aan het hof van de Merovingen aan belang winnen.


Portret van A.G.H. baron Taets van Amerongen, geboren 1806, kamerheer van de Koning in buitengewonde dienst, commandant van de Utrechtse Schutterij, overleden 1886. Borstbeeld van voren, in uniform in 1867-1868. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 106602. Portret van A.G.H. baron Taets van Amerongen, geboren 1806, kamerheer van de Koning in buitengewonde dienst, commandant van de Utrechtse Schutterij, overleden 1886. Borstbeeld van voren, in uniform in 1867-1868. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 106602.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


  

Luchtfoto van Houten, uit het zuiden, met op de voorgrond het veilingterrein tussen de Schalkwijkseweg en de Loerikseweg op 30 mei 1985. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50207. Luchtfoto van Houten, uit het zuiden, met op de voorgrond het veilingterrein tussen de Schalkwijkseweg en de Loerikseweg op 30 mei 1985. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50207.


          

Woningen aan de Pelgrimsborch gezien vanaf de Troubadoursborch. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Pelgrimsborch gezien vanaf de Troubadoursborch. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                         


7.   Jonkvrouwenborch - Jonkvrouw (de; v; meervoud: jonkvrouwen) predicaat van een adellijke vrouw (vandale.nl).


Portret van Jkvr. Ariane Margaretha de Ranitz-de Brauw (Den Haag, 10 januari 1911, overleden in september 1981), echtgenote van jhr. mr. C.J.A. de Ranitz (burgemeester van Utrecht van 1948 tot 1970). Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 129049. Portret van Jkvr. Ariane Margaretha de Ranitz-de Brauw (Den Haag, 10 januari 1911, overleden in september 1981), echtgenote van jhr. mr. C.J.A. de Ranitz (burgemeester van Utrecht van 1948 tot 1970). Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 129049.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


       


8.   Maarschalkborch - De maarschalk (Lat. Marscalcus of Marescalcus campi) of veldmaarschalk is in diverse legers de hoogste militaire rang, boven de generaal.

De meeste legers die de maarschalk (of vergelijkbaar) nog kennen, benoemen echter in vredestijd geen militairen in die rang. De tegenhanger van de maarschalk bij de marine is de grootadmiraal (Duits: Großadmiral, Engels: Admiral of the Fleet). 


Portret van Jacob van Zuylen van Nyevelt in 1530-1550, geboren ca.1504, maarschalk van Eemland, overleden ca.1566. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32256. Portret van Jacob van Zuylen van Nyevelt in 1530-1550, geboren ca.1504, maarschalk van Eemland, overleden ca.1566. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 32256.



Het woord maarschalk is vermoedelijk afgeleid van het Oudduitse marah (paard) en scalc (knecht). De naam duidde oorspronkelijk de paardenknecht aan, en later de opperstalmeester die de zorg droeg voor de paarden en, tijdens veldtochten, voor de legertros namens de vorst. Er is ook een Franse, vrijwel identieke, afkomst. Het woord maréchal zou afgeleid zijn van mare (merrie of paard) en scale (bediende of knecht). De herkomst van het woord marechaussee is vergelijkbaar.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


    

Luchtfoto van het gemeentehuis (Onderdoor 25) te Houten en omliggende straten, uit het zuidwesten, met rechts de Onderdoor en het N.S.-station en op de achtergrond Het Rond op 17 augustus 1988. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50210. Luchtfoto van het gemeentehuis (Onderdoor 25) te Houten en omliggende straten, uit het zuidwesten, met rechts de Onderdoor en het N.S.-station en op de achtergrond Het Rond op 17 augustus 1988. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50210.


                


9.  Minstreelborch - Een minstreel is een middeleeuwse artiest die is verbonden aan een broodheer. Het woord is verwant met minister (dienaar). Het 'min' van minstreel heeft niets te maken met het 'minne' (liefde) van minnezanger.

De minstreel zong liederen, maakte muziek en poëzie, vertelde verhalen, veelal over actuele gebeurtenissen en personen, en voerde ook andere kunsten uit. Onderling vochten de minstrelen soms verbale duels uit. Minstrelen componeerden zelf of brachten composities van anderen of volksliederen.


Een minstreel op een middeleeuwse markt in New York. Bron: Wikipedia Minstreel. Een minstreel op een middeleeuwse markt in New York. Bron: Wikipedia Minstreel.



Een minstreel had, anders dan een jongleur, een vaste betrekking bij bijvoorbeeld een kasteel. Minnezangers of troubadours zouden verfijnder en poëtischer zijn geweest dan minstrelen, maar de scheidslijn tussen de verschillende speellieden was niet scherp.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


              

Gezicht op de Vedelaarsborch gezien vanaf de de Troubadoursborch. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Vedelaarsborch gezien vanaf de de Troubadoursborch. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Troubadoursborch met links de Vedelaarsborch. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Troubadoursborch met links de Vedelaarsborch. Foto: Sander van Scherpenzeel.


               


10.   Pelgrimsborch - Een pelgrim (meervoud: pelgrims) is een bedevaartganger naar een heilige plaats ergens in de wereld.


Een Europese pelgrim draagt op deze tekening van Roelant Savery de jakobsschelp van de bedevaart naar Santiago de Compostella en tal van andere, waarschijnlijk loden, bedevaartstekens. Bron: Wikipedia Pelgrim. Een Europese pelgrim draagt op deze tekening van Roelant Savery de jakobsschelp van de bedevaart naar Santiago de Compostella en tal van andere, waarschijnlijk loden, bedevaartstekens. Bron: Wikipedia Pelgrim.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


           

De Vedelaarsborch en de Riddersborch/Pelgrimsborch. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Vedelaarsborch en de Riddersborch/Pelgrimsborch. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


11.   Riddersborch - Ridder is een adellijke titel. De ridders hebben de laagste titel in de adel; onder hen staat de ongetitelde adel, baronnen staan hoger in rang. In de middeleeuwen was een ridder een bewapende ruiter, de stand der bewapende ruiters werd al snel een gesloten klasse.


Afbeelding van een ridder in de Orde van de Unie van Utrecht in 1787. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 39581. Afbeelding van een ridder in de Orde van de Unie van Utrecht in 1787. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 39581.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


      

Gezicht vanaf inprikker De Borch met op de achtergrond de in aanbouw zijnde huizen in het voorjaar van 1990. Links de Gravenborch, rechts de Riddersborch. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47102, 69. Gezicht vanaf inprikker De Borch met op de achtergrond de in aanbouw zijnde huizen in het voorjaar van 1990. Links de Gravenborch, rechts de Riddersborch. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 47102, 69.

 

Zicht op de net aangelegde fiets- en voetgangerstunnel tussen het Heerlijkheidspad (bedrijventerrein Doornkade) en de Valkeniersborch in 1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht op de net aangelegde fiets- en voetgangerstunnel tussen het Heerlijkheidspad (bedrijventerrein Doornkade) en de Valkeniersborch in 1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


           


12.   Troubadoursborch - Een troubadour is van oorsprong een middeleeuwse kunstenaar, vooral begaafd als muzikant-dichter. Een trouvère is een vergelijkbare artiest. Ze waren actief in het Franse taalgebied. Het woord troubadour is afgeleid van het Occitaanse woord "trobar", dat 'vinden' of 'bedenken' betekent (vr: trobairitz). Het woord trouvèreis afgeleid van het Oudfranse 'trouver', dat eveneens 'vinden' of 'bedenken' betekent.


Troubadours zingen over de kruisvaart, Gustave Doré. Bron: Wikipedia Troubadour. Troubadours zingen over de kruisvaart, Gustave Doré. Bron: Wikipedia Troubadour.



In Germaanstalige streken spreekt men over 'minnezangers' (ze zongen over de 'hoofse minne'). Troubadours vertonen ook verwantschap met andere middeleeuwse kunstenaars zoals de jongleur en de minstreel.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


             


13.   Valkeniersborch - Een valkenier is een persoon die valken houdt en traint.


Konradijn von Hohenstaufen (1252–1268) tijdens de jacht (afbeelding uit de Codex Manesse). Bron: Wikipedia Valkenier. Konradijn von Hohenstaufen (1252–1268) tijdens de jacht (afbeelding uit de Codex Manesse). Bron: Wikipedia Valkenier.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


           


14.   Vedelaarsborch - Vedelaar is een oude benaming voor een Vioolspeler.

 

Luitspelende nar (Ballet de la nuit). Bron: Wikipedia Jongleur (joculator). Luitspelende nar (Ballet de la nuit). Bron: Wikipedia Jongleur (joculator).



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


       

Een reconstructie van een vedel. Bron: Wikipedia Vedel. Een reconstructie van een vedel. Bron: Wikipedia Vedel.


Luchtfoto van de aansluiting van de Herenweg met de T16 (voorgrond, de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg), uit het westen op 5 april 1976. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847536. Luchtfoto van de aansluiting van de Herenweg met de T16 (voorgrond, de tertiaire provinciale weg Houten-Culemborg), uit het westen op 5 april 1976. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847536.


 


In 1979 werden voor het noordwestelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Borchen en De Campen werd voor de wijknaam Wulven gekozen. De naam verwijst naar het gelijknamige kasteel wat ooit tot 1828 stond naast restaurant Loetje aan de Koedijk tegenover de buurt gelegen.

In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam Wulven niet meer gebruikt in de administratie. 

Na dit besluit werd De Borchen een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


     

 Buurt De Gaarden

Buurtnaam thema: soorten boomgaarden 


De Gaarden geportretteerd op donderdag 11 mei 2006, door Sander van Scherpenzeel.

    
Luchtfoto vanuit het oosten gezien op het eerste gedeelte van de noordwestelijke Rondweg (middenlinks) die in 1978 is aangelegd met link onder de fietserstunnel in de Oud Wulfseweg. Middenbovenaan de Utrechtseweg met parallel een fietspad. Bron: HUA, 1929. Luchtfoto vanuit het oosten gezien op het eerste gedeelte van de noordwestelijke Rondweg (middenlinks) die in 1978 is aangelegd met link onder de fietserstunnel in de Oud Wulfseweg. Middenbovenaan de Utrechtseweg met parallel een fietspad. Bron: HUA, 1929.



1.   De Gaarde - Naar de vroegere boomgaarden die de gemeente Houten veelal rijk was.
De Gaarde is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Gaarden in en uit willen via de Rondweg.


Gezicht op de Hoogdijk langs een bloeiende boomgaard bij 't Goy (gemeente Houten) in mei 1967. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 841069. Gezicht op de Hoogdijk langs een bloeiende boomgaard bij 't Goy (gemeente Houten) in mei 1967. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 841069.



Voor het achtervoegsel gaarde werd gekozen omdat in de gemeente Houten maar ook het Kromme Rijngebied al vele eeuwen aan fruitteelt wordt gedaan in boomgaarden. Maar ook voor de bouw van de wijk waren erop deze plek al diverse boomgaarden.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


     
De buurt De Gaarden in aanbouw gezien vanaf het oudste stukje noordwestelijke Rondweg in 1980-1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De buurt De Gaarden in aanbouw gezien vanaf het oudste stukje noordwestelijke Rondweg in 1980-1986. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Het fietstunneltje ter hoogte van De Gaarde/Oud Wulfseweg in 1980-1985. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het fietstunneltje ter hoogte van De Gaarde/Oud Wulfseweg in 1980-1985. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


           


2.   Abrikozengaarde - De abrikoos (Prunus armeniaca) is een struik- of boomvormige plant die veel gekweekt wordt om de vruchten. De vrucht is een steenvrucht. De soort stamt uit Noordoost-China tegen de Russische grens en dus niet uit Armenië, wat uit de soortaanduiding zou kunnen worden afgeleid.


Een tros abrikozen. Bron: Wikipedia Abrikoos. Een tros abrikozen. Bron: Wikipedia Abrikoos.



De abrikoos kwam pas 3000 jaar later in Armenië aan en werd in 70 v.Chr. door de Romeinen via Griekenland over geheel Europa verspreid.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


         
Luchtfoto van de afgeslotpen Utrechtseweg ter hoogte van inprikker De Gaarde met naast de Utrechtseweg de woningen aan de Druivengaarde. Linksboven Sportpark Oud-Wulven, rechtsonder boerderij Nieuwoord. In 1985-1987. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van de afgeslotpen Utrechtseweg ter hoogte van inprikker De Gaarde met naast de Utrechtseweg de woningen aan de Druivengaarde. Linksboven Sportpark Oud-Wulven, rechtsonder boerderij Nieuwoord. In 1985-1987. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto gezien vanuit het westen in 1978 op de Utrechtseweg met links de de boerderij van Heeman-Heijmeijer van Heemstede en de zicht-asoprijlaan van Heemstede. Bovenaa de Oud Wulfseweg met linksboven boerderij 't Groen. Diagonaal de Utrechtseweg met daartussenin een karrespoor zandpad tussen de Wulfsedijk en de Oud Wulfseweg. Bron: HUA, 1929. Luchtfoto gezien vanuit het westen in 1978 op de Utrechtseweg met links de de boerderij van Heeman-Heijmeijer van Heemstede en de zicht-asoprijlaan van Heemstede. Bovenaa de Oud Wulfseweg met linksboven boerderij 't Groen. Diagonaal de Utrechtseweg met daartussenin een karrespoor zandpad tussen de Wulfsedijk en de Oud Wulfseweg. Bron: HUA, 1929.


Het fietstunneltje ter hoogte van de inprikker De Gaarde/Oud Wulfseweg in 1980-1987. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Het fietstunneltje ter hoogte van de inprikker De Gaarde/Oud Wulfseweg in 1980-1987. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto van Houten noordwest gezien vanuit het westen met onderaan de Utrechtseweg met de buurten De Gaarden en De Hoeven, horizontaal de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch). Met bovenaan Houten Noordoost in 1982-1985. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van Houten noordwest gezien vanuit het westen met onderaan de Utrechtseweg met de buurten De Gaarden en De Hoeven, horizontaal de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch). Met bovenaan Houten Noordoost in 1982-1985. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


        
Panoramafoto genomen vanaf de Staatslijn H op de naastgelegen LObbendijk in zuidelijke ricjhting. Met rechts de nog particuliere spoorwegovergang van familie Kemp. Hier is nu de noordelijke Rondwegtunnel. Foto uit 1976-1978. Foto: Jos Schalkwijk. Panoramafoto genomen vanaf de Staatslijn H op de naastgelegen LObbendijk in zuidelijke ricjhting. Met rechts de nog particuliere spoorwegovergang van familie Kemp. Hier is nu de noordelijke Rondwegtunnel. Foto uit 1976-1978. Foto: Jos Schalkwijk.


Luchtfoto gezien vanuit het westen op het noordwestelijke gedeelte van Houten met links de Rondweg en de Oud Wulfseweg. Beneden de Utrechtseweg en de buurt De Gaarden. Middenboven aan het centrum Het Rond in 1984. Boomgaardje onder is de Speetscamp. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto gezien vanuit het westen op het noordwestelijke gedeelte van Houten met links de Rondweg en de Oud Wulfseweg. Beneden de Utrechtseweg en de buurt De Gaarden. Middenboven aan het centrum Het Rond in 1984. Boomgaardje onder is de Speetscamp. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Gezicht in 1977-1978 op waar de buurt De Gaarden en De Hoeven van de wijk Houten Noordwest gebouwd zou gaan worden. Op de achtergrond het Oude Dorp met links de vermoedelijk de watergang de Weerwolfgraaf. Foto: Jos Schalkwijk. Gezicht in 1977-1978 op waar de buurt De Gaarden en De Hoeven van de wijk Houten Noordwest gebouwd zou gaan worden. Op de achtergrond het Oude Dorp met links de vermoedelijk de watergang de Weerwolfgraaf. Foto: Jos Schalkwijk.


Luchtfoto gezien vanuit het westen op de buurt Den Oord en links De Hoeven en De Gaarden met midden links de tijdelijke inprikker van Den Oord de Papaver-oord. Weiland ervoor zou het Imkerspark worden met de buurt De Poorten De Slagen. Midden d Utrechtseweg langs boerderij Den Oord in 1984-1985. Bron: regional Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto gezien vanuit het westen op de buurt Den Oord en links De Hoeven en De Gaarden met midden links de tijdelijke inprikker van Den Oord de Papaver-oord. Weiland ervoor zou het Imkerspark worden met de buurt De Poorten De Slagen. Midden d Utrechtseweg langs boerderij Den Oord in 1984-1985. Bron: regional Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Panoramafoto gezien vanaf de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) in oostelijke richting gezien. In het geboed van Schonenburg in de periode 1976-1978. Hoer zou vanaf de 1979 de noordelijke Rondwegtunnel worden gerealiseerd. Foto: Jos Schalkwijk. Panoramafoto gezien vanaf de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) in oostelijke richting gezien. In het geboed van Schonenburg in de periode 1976-1978. Hoer zou vanaf de 1979 de noordelijke Rondwegtunnel worden gerealiseerd. Foto: Jos Schalkwijk.


    


3.   Appelgaarde - De appel is de vrucht van de plant Malus domestica. De vlezige vrucht bestaat uit drie lagen, maar soms vormen twee of drie lagen één geheel en zijn ze afzonderlijk niet meer te herkennen.

Zo zijn bij de appel het exocarp en mesocarp niet meer van elkaar te onderscheiden en vormen gezamenlijk met de opgezwollen bloembodem het vruchtvlees. Het klokhuis is het endocarp met daarin de zaadjes (pitjes) en in het midden de vaatbundel naar het steeltje.


Twee appels. Bron: Wikipedia Appel. Twee appels. Bron: Wikipedia Appel.



De appel (Malus domestica) is er in veel smaken, van friszuur tot zoet. Hij wordt vaak rauw genuttigd, maar hij wordt ook veel toegepast in de keuken in bijvoorbeeld appeltaart of als garnering op pannenkoeken.
En hij wordt vaak verwerkt tot appelsap, appelcider, appelmoes en appelstroop.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979.
Bij raadsvergadering vastgesteld op 6 maart 1979.


      

Fragment van een luchtfoto uit ca. 1981 met daarop de Appelgaarde. Onder de oude Utrechtseweg met een deel van het net klaargekomen Imkerspark met waterpartij. Recht de tijdelijke ontsluitingsweg van de buurt Den Oord de Papaver-oord. Collectie: gemeente Houten. Fragment van een luchtfoto uit ca. 1981 met daarop de Appelgaarde. Onder de oude Utrechtseweg met een deel van het net klaargekomen Imkerspark met waterpartij. Recht de tijdelijke ontsluitingsweg van de buurt Den Oord de Papaver-oord. Collectie: gemeente Houten.


         


4.   Bessengaarde - Een bes of besvrucht is een vlezige vrucht. Bessen kunnen verschillend van vorm zijn, van rond tot langwerpig. De vruchtwand (het exocarp) van een bes kan dun (rode bes, druif) of dik (meloen, pompoen) zijn. De zaden zijn ingebed in het vruchtvlees (het mesocarp). De bes kan eenhokkig of meerhokkig zijn.

Veel bessen zijn klein en sappig met een heldere kleur waardoor ze goed afsteken en beter gezien worden door vogels en andere dieren. De planten die bessen produceren zijn namelijk voor hun verspreiding afhankelijk van dieren.


Een struikje met bessen. Bron: Wikipedia Bessen. Een struikje met bessen. Bron: Wikipedia Bessen.



Bij sommige planten kiemen de zaden alleen als ze door een spijsverteringsorgaan gegaan zijn, waardoor de zaadhuid onder invloed van de spijsverteringssappen en microbiële inwerking doordringbaar wordt voor water.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979.


         

Aanuidingsbord aan de noordwestelijke Rondweg met de toenmalige wijk De Weerwolf met buurten De Gaarden en De Hoeven (1978-2012). Na dinsdag 13 maart 2012 werd de naam als wijknaam opgeheven. En werden de buurten De Hoeven de Gaarden onderdeel van de wijk Houten Noordwest. Foto uit 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Aanuidingsbord aan de noordwestelijke Rondweg met de toenmalige wijk De Weerwolf met buurten De Gaarden en De Hoeven (1978-2012). Na dinsdag 13 maart 2012 werd de naam als wijknaam opgeheven. En werden de buurten De Hoeven de Gaarden onderdeel van de wijk Houten Noordwest. Foto uit 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto van Houten noordwest met middenonderin naar rechtsmidden de Utrechtseweg met de buurten De Gaarden en De Hoeven. Bovenaan de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch). Foto uit de periode 1980-1984. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van Houten noordwest met middenonderin naar rechtsmidden de Utrechtseweg met de buurten De Gaarden en De Hoeven. Bovenaan de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch). Foto uit de periode 1980-1984. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Woningen aan de Mispelgaarde rond 1979. Foto Jos Schalkwijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen aan de Mispelgaarde rond 1979. Foto Jos Schalkwijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


       


5.   Bramengaarde - De cultuurbraam, die geteeld wordt voor de vruchten, is ontstaan uit kruisingen tussen verschillende braamsoorten, waardoor er geen soortnaam aan gegeven kan worden. Meestal worden de rassen van de cultuurbraam daarom in Rubus sectie Moriferi gerangschikt.


Doosjes met bramen. Wikipedia Bramen. Doosjes met bramen. Wikipedia Bramen.



Naast verse consumptie worden bramen ook diepgevroren of verwerkt tot sap, tot bramen op lichte siroop en tot jam. De verse bramen zijn maar enkele dagen houdbaar.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 28 mei 1980.


Luchtfoto van Houten Noordwest met onderaan de buurt De Campen en De Borchen in aanbouw met het Imkerspark. Horizontaal de Utrechtseweg. Met daarboven de buurten De Oorden, De Hoven, De Gaarden en De Hoeven. Bovenaan Houten noordoost in de periode 1986-1988. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van Houten Noordwest met onderaan de buurt De Campen en De Borchen in aanbouw met het Imkerspark. Horizontaal de Utrechtseweg. Met daarboven de buurten De Oorden, De Hoven, De Gaarden en De Hoeven. Bovenaan Houten noordoost in de periode 1986-1988. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


      


6.   Druivengaarde - De druif is de besvrucht van de wijnstok (Vitis vinifera) die behoort tot de wijnstokfamilie (Vitaceae). De plant is een klimplant. Naast de wilde wijnstok zijn er veel cultivars, die wordt verbouwd als druivenstok, ook wel wijnstok of wijnrank genaamd. 


Een tros met druiven. Bron: Wikipedia Druiven. Een tros met druiven. Bron: Wikipedia Druiven.



Van deze in cultuur gebrachte variëteiten worden druiven voor meerdere doeleinden verbouwd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 28 mei 1980.


                   

Luchtfoto van het kassencomplex van Tuincentrum Jongerius (Utrechtseweg 19a) te Houten, uit het noorden. Op de achtergrond de Utrechtseweg in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85643. Luchtfoto van het kassencomplex van Tuincentrum Jongerius (Utrechtseweg 19a) te Houten, uit het noorden. Op de achtergrond de Utrechtseweg in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85643.


         

Huizen in aanbouw van de Notengaarde in de wijk De Weerwolf in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46673, 69. Huizen in aanbouw van de Notengaarde in de wijk De Weerwolf in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46673, 69.



7.   Frambozengaarde - De framboos (Rubus idaeus) is een plant uit de rozenfamilie. De soort behoort evenals de gewone braam (Rubus fruticosus) tot het geslacht Rubus. Tot dit geslacht behoren meer dan zeshonderd soorten.

De framboos is een in heel Europa van nature voorkomende plant, die op open plaatsen in het bos en langs bosranden voorkomt en is als voedsel al sinds de vroegste tijden in gebruik. De teelt gaat terug tot de Middeleeuwen.


Een framboosplant nog niet in bloei. Bron: Wikipedia Framboos. Een framboosplant nog niet in bloei. Bron: Wikipedia Framboos.



De plant is een heester waarvan de stengels tot 2 meter lang kunnen worden. Elk jaar worden nieuwe stengels uit wortelopslag gevormd. Bij de zomerframboos dragen alleen de tweejarige stengels vrucht, waarna deze afsterven.

Bij de herfstframboos dragen daarentegen de toppen van de eenjarige scheuten de vruchten.
De framboos bestaat uit vele vruchtjes en is een verzamelsteenvrucht. In tegenstelling tot de braam laat de framboos makkelijk los van de bloembodem. De meeste rassen dragen rode vruchten. Er zijn echter ook enkele rassen met gele vruchten.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979.


De wijk De Weerwolf in aanbouw. Dit is het einde van de weg de Mispelgaarde in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46676, 69. De wijk De Weerwolf in aanbouw. Dit is het einde van de weg de Mispelgaarde in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46676, 69.


                                                    

Huizen in de omgeving van de Kersengaarde in aanbouw in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46672, 69. Huizen in de omgeving van de Kersengaarde in aanbouw in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46672, 69.


             

De wijk De Weerwolf in aanbouw. Dit is de weg de Mispelgaarde. Links op de achtergrond de toren van de Nederlands Hervormde kerk in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46677, 69. De wijk De Weerwolf in aanbouw. Dit is de weg de Mispelgaarde. Links op de achtergrond de toren van de Nederlands Hervormde kerk in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46677, 69.


Gezicht op de woningen aan de Appelgaarde met op de achtergrond de splitlevelwoningen aan de Lupine-oord in 1978-1985. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de woningen aan de Appelgaarde met op de achtergrond de splitlevelwoningen aan de Lupine-oord in 1978-1985. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Bouw van de woningen in de buurt De Hoeven in 1980-1981. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Bouw van de woningen in de buurt De Hoeven in 1980-1981. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


          


8.   Kersengaarde - De kers is een kleine, bolvormige vrucht die meestal een pit bevat. Technisch is het een steenvrucht. De kriek is een variant, deze is een zoete kers (zie de officiële flora:

rozenfamilie (rosaceae)). Alle krieken zijn dus per definitie kersen, maar niet alle kersen zijn ook krieken. Ook is er een witte kers: de witbuik.


Een bord met kersen. Bron: Wikipedia Kersen. Een bord met kersen. Bron: Wikipedia Kersen.



Over de geschiedenis van de kers is vrijwel niets bekend. Ze zijn in het westen bekend geworden nadat ze door de Romein Lucius Licinius Lucullus meegebracht werden vanuit Kerasunta in de Pontus, Noordoost-Anatolië, rond het jaar 70 v. Chr..

Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


                       

De woningen in de buurt De Gaarden op de grens met De Hoeven in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De woningen in de buurt De Gaarden op de grens met De Hoeven in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



9.   Kriekengaarde - De Kriek ook wel zure kers (Prunus cerasus) genoemd is een plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). Het is een struik die van nature niet in België en Nederland voorkomt. De soort wordt wel aangeplant in tuinen, of als leverancier van de kers. De struik wordt hier tot 6 m hoog. Andere namen zijn morel of in België kriek (bekend van het kriekenbier: krieklambiek).


Zure kersen (krieken) aan een tak. Bron: Wikipedia Krieken. Zure kersen (krieken) aan een tak. Bron: Wikipedia Krieken.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en Wwthouders vastgesteld op 6 maart 1979.


     

Een van de in 1978-1979 gebouwde woningen in de buurt De Gaarden van Alberts & van Huut Architecten gezien in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RWAZU), 353. Een van de in 1978-1979 gebouwde woningen in de buurt De Gaarden van Alberts & van Huut Architecten gezien in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RWAZU), 353.


Gezicht op de noordwestelijke Rondweg bij het fiets- en voetgangerstunneltje bij de Oud Wulfseweg. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Gezicht op de noordwestelijke Rondweg bij het fiets- en voetgangerstunneltje bij de Oud Wulfseweg. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


Woningen aan de Appelgaarde in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen aan de Appelgaarde in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


               


10.   Krozengaarde - De kerspruim of kroos (Prunus cerasifera), kroos of myrobalaan is een plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De kerspruim komt van nature voor van de Balkan tot Midden-Azië. In Midden-Europa wordt de soort aangeplant vanwege de eetbare vruchten.

Mogelijk is de gekweekte pruim (Prunus domestica) een hybride van deze boom en de sleedoorn (Prunus spinosa). Er zijn verschillende, vroegbloeiende cultivars van de kerspruim die gekweekt worden om de sierwaarde. De hoogte is circa 8 m.

De kerspruim heeft een open kroon met uitstaande takken, die glad en glanzend groen zijn. De schors is bruinachtig tot zwart.


Kerspruimen (Krozen) aan een tak in de boom. Bron: Wikipedia Krozen. Kerspruimen (Krozen) aan een tak in de boom. Bron: Wikipedia Krozen.



De bladeren zijn eirond en hebben stomp getande randen. Ze worden 4-7 cm lang. De bladstelen zijn paarsgroen en circa 1 cm lang. De bladeren zijn aan de bovenzijde glanzend groen en aan de onderzijde bleek en dof.

Sommige cultivars hebben roodachtige bladeren, zoals 'Nigra' die in 1916 in Amerika is geselecteerd.

De bloemen zijn wit-rozig en hebben een doorsnede van circa 2 cm. Ze hebben vijf kroonblaadjes. Cultivars hebben witte of roze bloemen.

De vruchten zijn bolvormig. De kleur verandert van glimmend groen tot geel of rood. Ze zitten aan een korte steel en zijn 2 cm in doorsnede.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


      

Luchtfoto van het gemeentehuis (Het Kant 2) te Houten en omliggende straten, uit het zuidwesten, met rechts de Onderdoor en het N.S.-station en op de achtergrond Het Rond op 17 augustus 1988. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50211. Luchtfoto van het gemeentehuis (Het Kant 2) te Houten en omliggende straten, uit het zuidwesten, met rechts de Onderdoor en het N.S.-station en op de achtergrond Het Rond op 17 augustus 1988. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 50211.


          


11.   Mispelgaarde - De mispel (Mespilus germanica), ook wel "wilde mispel" is een heester uit de rozenfamilie (Rosaceae).

De mispel is een archeofyt, een ingeburgerde plant, die omstreeks de zevende eeuw voor Christus in Europa is ingevoerd.

Mispels aan een tak. Bron: Wikipedia Mispel. Mispels aan een tak. Bron: Wikipedia Mispel.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


        

Gezicht op het speelveld met de woningen aan de Kriekengaarde en de Frambozengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op het speelveld met de woningen aan de Kriekengaarde en de Frambozengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Notengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Notengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de woningen aan de Krozengaarde ter hoogte van de Perengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Krozengaarde ter hoogte van de Perengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Commandeursborch. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Commandeursborch. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                    


12.   Moerbeigaarde - Moerbei (Morus) is een geslacht van tien tot zestien soorten bladverliezende bomen uit de moerbeifamilie (Moraceae). De planten komen van nature voor in de warm-gematigde streken en subtropische regio's van Azië, Afrika en Noord-Amerika. De meeste soorten komen van nature voor in Azië. Het nauw verwante geslacht Broussonetia staat ook wel bekend als moerbei, met name de papiermoerbei (Broussonetia papyrifera).


Een nog onrijpe Moerbei. Bron: Wikipedia Moerbei. Een nog onrijpe Moerbei. Bron: Wikipedia Moerbei.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 16 december 1986.


                 

Gezicht op de Moerbeigaarde en de Notengaarde met rechts op de achtergrond boerderij Nieuwoord. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Moerbeigaarde en de Notengaarde met rechts op de achtergrond boerderij Nieuwoord. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de achterkant van de woningen aan de Perzikgaarde met voorsan het fietspad in de oude Oud Wulfseweg. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de achterkant van de woningen aan de Perzikgaarde met voorsan het fietspad in de oude Oud Wulfseweg. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    


13.   Morellengaarde - Een Morel is een speciaal soort kers, die donkerrood van kleur is. Vanwege de zure smaak worden morellen in Nederland nauwelijks meer verkocht. In België echter worden morellen gebruikt voor een speciaal soort bier, kriek. Morellen worden ook met veel suiker gegeten, bijvoorbeeld in yoghurt.


Rode Morellen bij elkaar. Bron: Wikipedia Moerbei. Rode Morellen bij elkaar. Bron: Wikipedia Moerbei.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


       

Woningen in de buurt De Gaarden. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen in de buurt De Gaarden. Foto: Sander van Scherpenzeel.

 

Woningen aan de Pruimegaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Pruimegaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de vroegere tandartspraktijk aan de Appelgaarde van Peer en Peters. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de vroegere tandartspraktijk aan de Appelgaarde van Peer en Peters. Foto: Sander van Scherpenzeel.


                    

Luchtfoto gezien vanuit het westen met boerderij Nieuwoord (Notengaarde nr. 3) aan de Utrechtseweg in ca. 1975 van familie de Vor. Bron: HUA, 1929. Luchtfoto gezien vanuit het westen met boerderij Nieuwoord (Notengaarde nr. 3) aan de Utrechtseweg in ca. 1975 van familie de Vor. Bron: HUA, 1929.



14.   Notengaarde - In de plantkunde is een noot een niet-openspringende, éénzadige, enkelvoudige dopvrucht met verhoute vruchtwand.

Dopvruchten behoren tot de droge vruchten en hebben één zaad (zelden twee) waarvan het steenachtige of houtachtige omhulsel (de vruchtwand) of een deel daarvan bij rijpheid zeer hard wordt.


Hazelnoten. Bron: Wikipedia Noten. Hazelnoten. Bron: Wikipedia Noten.



Vruchten die aan deze definitie voldoen worden ook wel echte noten genoemd om ze te onderscheiden van de "noten" die aan de minder strikte, culinaire definitie voldoen. De strikte definitie leidt ertoe dat de walnoot in het spraakgebruik als typische noot wordt gezien, toch geen echte noot is. Echte noten worden onder andere geproduceerd door planten in de orde Fagales.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


Woningen aan de Pruimengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Pruimengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


        

Boerderij Nieuwoord van familie De Vor aan de vroegere Utrechtseweg, nu Notengaarde 3 in juli 1982. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 52681, 121. Boerderij Nieuwoord van familie De Vor aan de vroegere Utrechtseweg, nu Notengaarde 3 in juli 1982. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 52681, 121.


Woningen aan de Mispelgaarde met het speelveld. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Mispelgaarde met het speelveld. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen en speelveld in de buurt De Gaarden. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen en speelveld in de buurt De Gaarden. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Een olijvenboom. Bron: Wikipedia Olijf David Brühlmeier - Eigen werk. Een olijvenboom. Bron: Wikipedia Olijf David Brühlmeier - Eigen werk.


De Olijvengaarde in de buurt De Gaarden in de wijk Houten Noordwest in september 2023. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Olijvengaarde in de buurt De Gaarden in de wijk Houten Noordwest in september 2023. Foto: Sander van Scherpenzeel.



15. Olijvengaarde - Olijven boomgaarden zijn vooral te vinden in het Middellandse Zeegbied, als Italie, Griekenland en Zuid-Frankrijk.

Bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 5 januari 2021.


Een olijfboom in Portugal. Bron: Wikipedia Olijf. Een olijfboom in Portugal. Bron: Wikipedia Olijf.


      


16. Perengaarde - Peer, Pyrus, is een plantengeslacht dat de algemeen bekende vruchten produceert. Het geslacht komt voor in veel landen, vooral op het noordelijk halfrond.


Een perenboomgaard. Bron: Wikipedia Peren. Een perenboomgaard. Bron: Wikipedia Peren.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


      

Woningen aan de Perengaarde ter hoogte van nrs. 37 en 28. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Perengaarde ter hoogte van nrs. 37 en 28. Foto: Sander van Scherpenzeel.


De garageboxen tussen de Mispelgaarde en de Krozengaarde ter hoogte van de Pruimengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. De garageboxen tussen de Mispelgaarde en de Krozengaarde ter hoogte van de Pruimengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Huizen in aanbouw aan de Perengaarde bij de kruising met de Mispelgaarde in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353 46675, 69. Huizen in aanbouw aan de Perengaarde bij de kruising met de Mispelgaarde in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353 46675, 69.


Woningen aan de Mispelgaarde nr. 2-14. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Mispelgaarde nr. 2-14. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Zicht op de woningen aan de Mispelgaarde nrs. 19-1. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de woningen aan de Mispelgaarde nrs. 19-1. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Hiuizen aan de Perengaarde met de kruising van de Mispelgaarde in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46674, 69. Hiuizen aan de Perengaarde met de kruising van de Mispelgaarde in augustus 1980. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46674, 69.


Woningen aan de Perengaarde nr. 57 (links) en nr. 40 (rechts). Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Perengaarde nr. 57 (links) en nr. 40 (rechts). Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op inprikker De Gaarde met rechts het vroegere kantoor van Ontwerpbureau Robert Derks. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op inprikker De Gaarde met rechts het vroegere kantoor van Ontwerpbureau Robert Derks. Foto: Sander van Scherpenzeel.


         


17.   Perzikgaarde - De perzik (Prunus persica) is een boomsoort en een vrucht. Ze bevat een harde houtachtige pit, net als de abrikoos, de pruim en de kers. Technisch zijn dit alle steenvruchten. De perzik is zelffertiel, en kan dus zichzelf bevruchten. 

De perzik wordt voornamelijk gekweekt in Perzië (Iran) en de omgeving van de Middellandse Zee. Het Latijnse woord persicus (-a, -um) betekent Perzisch. Perziken komen oorspronkelijk uit China, maar zijn via Perzië in Europa terechtgekomen.


De Perzikplant en boom. Bron: Wikipedia Perzik. De Perzikplant en boom. Bron: Wikipedia Perzik.



De schil van de vrucht voelt een beetje pluizig aan. Een vorm zonder deze pluizige schil heet nectarine. Een nectarine is geen kruising tussen een perzik en een pruim, want, behoudens de schil bestaat er geen wezenlijk verschil tussen perziken en nectarines.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 28 mei 1980.


Gezicht op inprikker De Gaarde met op de achtergrond de Notengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op inprikker De Gaarde met op de achtergrond de Notengaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


            


18.   Pruimengaarde - De pruim is een boomvrucht, meer bepaald een naam voor bepaalde soorten steenvruchten van het geslacht Prunus, die geteeld worden voor consumptie.


Pruimen aan een pruimenboom. Bron: Wikipedia Pruimen. Pruimen aan een pruimenboom. Bron: Wikipedia Pruimen.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 27 februari 1979 en bij besluit van college van burgemeester en wethouders vastgesteld op 6 maart 1979.


       

Gezicht op de Notengaarde ter hoogte van de Moerbeigaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Notengaarde ter hoogte van de Moerbeigaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     

Gezicht op de Notengaarde met links de woningen aan de Perzikgaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Notengaarde met links de woningen aan de Perzikgaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op inprikker De Gaarde met heden links de Olijvengaarde in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op inprikker De Gaarde met heden links de Olijvengaarde in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



In 1979 werden voor het noordwestelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Gaarden en De Hoeven werd voor de wijknaam De Weerwolf gekozen. De naam het stuk land van die naam wat al vanaf de achttiende eeuw werd gebruikt voor het stuk land op de hoek tussen de Lobbendijk en de Oud-Wulfseweg. De naam gaat waarschijnlijk terug op de omwonende die het land zo noemde om hun kinderen op die manier te waarschuwen niet verder richting het noorden te gaan. Anders zou De Weerwolf er aankomen.

In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam De Weerwolf niet meer gebruikt in de administratie. 

Na dit besluit werd De Gaarden een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


Gezicht op de woningen aan de Perzikgaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Perzikgaarde. Foto: Sander van Scherpenzeel.


De woningen in de buurt De Gaarden. Foto: Sander van Scherpenzeel. De woningen in de buurt De Gaarden. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    

Buurt De Hoeven

Buurtnaam thema: soorten boerderijen, boerderij dieren, materialen om de boerderij, boerderij in de middeleeuwen   
  


De Hoeven geportretteerd op vrijdag 12 mei 2006, door Sander van Scherpenzeel.

             


1.   De Hoeve - Naar de boerderij de Dijkhoeve, De Geer of Reumsthofstede die tot 1980 aan de Lobbendijk stond. Sinds 2002 is hier het appartementencomplex de Koningslinde gebouwd.


Gezicht op de voor- en zijgevel van (de afgebroken) boerderij Dijkhoeve, met aanpalende bebouwing, aan de Lobbendijk te Houten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de voor- en zijgevel van (de afgebroken) boerderij Dijkhoeve, met aanpalende bebouwing, aan de Lobbendijk te Houten. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De Hoeve is de inprikker voor gemotoriseerd verkeer die de buurt De Hoeven in en uit willen via de Rondweg.
Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


De Lobbendijk met rechts een oud wijknaambord De Weerwolf (1979-2012) gezien in de periode 1995-2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Lobbendijk met rechts een oud wijknaambord De Weerwolf (1979-2012) gezien in de periode 1995-2000. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


       


2.   Boterhoeve - Boter of roomboter is de gekarnde room van melk. De productnaam 'boter' is beschermd en mag alleen gebruikt worden als er ten minste 80% melkvet in het product zit.


Margarine in een boterkuipje. Bron: Wikipedia Margarine. Margarine in een boterkuipje. Bron: Wikipedia Margarine.



Daarom mag bijvoorbeeld het Amerikaanse peanut butter niet worden verkocht als pindaboter, maar als pindakaas. Margarine (vroeger kunstboter genoemd) is dus geen boter, ook al wordt het in dagelijks spraakgebruik ten onrechte vaak zo genoemd.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


Woningen in de buurt De Hoeven in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen in de buurt De Hoeven in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


         

Gezicht op een leilinde aan de Lobbendijk ter hoogte van waar eens boerderij de Dijkhoeve stond. Prentbriefkaart naar een collectie van H. Steenman. Gezicht op een leilinde aan de Lobbendijk ter hoogte van waar eens boerderij de Dijkhoeve stond. Prentbriefkaart naar een collectie van H. Steenman.


      


3.   Dijkhoeve - Naar de boerderij de Dijkhoeve, De Geer of Reumsthofstede die tot 1980 aan de Lobbendijk stond. Sinds 2002 is hier het appartementencomplex de Koningslinde gebouwd.


Het fietspad over het water is de Lobbendijk door het Imkerspark. De gebouwen die je ziet, staan aan Het Kant. Het gebouw aan het water is De Imker, april 1992, Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 8 (041368). Het fietspad over het water is de Lobbendijk door het Imkerspark. De gebouwen die je ziet, staan aan Het Kant. Het gebouw aan het water is De Imker, april 1992, Regionaal Archief Zuid-Utrecht, identificatienummer: Doos 8 (041368).



Op 29 maart 1988 werd de straatnaam Dijkhoeve op initiatief van omwonende ingetrokken om plaats te maken voor de straatnaam De Imker. Nieuwe bewoners van het toenmalige nieuw te bouwen appartementencomplex aan het water bij het Imkerspark. Wilde dit graag omdat het bouwproject en het complex De Imker heette. Achteraf kwam hierop weerstand en onbegrip op dit besluit en werd de straatnaam Dijkhoeve in ere hersteld.


Appartementencomplex de Koningslinde aan de Dijkhoeve, gebouwd in 2001-2002. Gebouw is genoemd naar aan de voorkant staande Koningslinde die tot 1981 onderdeel uitmaakte van boerderij Dijkhoeve. Foto: april 2016, Sander van Scherpenzeel. Appartementencomplex de Koningslinde aan de Dijkhoeve, gebouwd in 2001-2002. Gebouw is genoemd naar aan de voorkant staande Koningslinde die tot 1981 onderdeel uitmaakte van boerderij Dijkhoeve. Foto: april 2016, Sander van Scherpenzeel.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 26 januari 1982.


Wandelpad aansluitend op de Lobbendijk, komend vanaf de Dijkhoeve bij appartementencomplex Koningslinde. Foto: april 2016, Sander van Scherpenzeel. Wandelpad aansluitend op de Lobbendijk, komend vanaf de Dijkhoeve bij appartementencomplex Koningslinde. Foto: april 2016, Sander van Scherpenzeel.


      

Gedeelte van de voorgevel van boerderij 'Het Rechthuis van Wulven' met de wapensteen in 1930 die zich oorspronkelijk bevond in een van de gevels van kasteel Wulven en in 1828 in de voorgevel van de boerderij is geplaatst. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42214, 68. Gedeelte van de voorgevel van boerderij 'Het Rechthuis van Wulven' met de wapensteen in 1930 die zich oorspronkelijk bevond in een van de gevels van kasteel Wulven en in 1828 in de voorgevel van de boerderij is geplaatst. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42214, 68.


          


4.   Gerechtshoeve - Een gerecht was sinds het einde van de middeleeuwen tot 1818 (ten tijde van de nieuwe gemeentelijke indeling) een gebied met de kleinste bestuurlijke eenheid op het platteland in Nederland.

Geografisch kwam een gerecht overeen met het grondgebied van het lichaam of van de persoon die de regeermacht en de rechtsmacht ter plaatse bezat, de ambachts- of gerechtsheer. De gerechtigheid hoorde vaak bij een huis of een bepaald stuk grond.


Gezicht op de voorgevel van boerderij 'Het Rechthuis van Wulven' in 1995. De boerderij is nooit als zodanig als rechthuis in gebruik geweest. Steen aan de rechterkant is in 1828 bij de sloop van kasteel Wulven in opdracht van Fransiscus Johannes baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn in de voorgevel van de boerderij geplaatst. Kasteel Wulven was voor de ambachtsheerlijkheid vele eeuwen de plaats waar recht werd gesproken. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42283, 687. Gezicht op de voorgevel van boerderij 'Het Rechthuis van Wulven' in 1995. De boerderij is nooit als zodanig als rechthuis in gebruik geweest. Steen aan de rechterkant is in 1828 bij de sloop van kasteel Wulven in opdracht van Fransiscus Johannes baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn in de voorgevel van de boerderij geplaatst. Kasteel Wulven was voor de ambachtsheerlijkheid vele eeuwen de plaats waar recht werd gesproken. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42283, 687.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


Woningen in de buurt De Hoeven in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Woningen in de buurt De Hoeven in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


                


5.   Graanhoeve - Graan is een verzamelnaam voor de vruchten van eenzaadlobbige cultuurgewassen uit de familie van de grassen die samen wereldwijd de belangrijkste voedingsbron  voor de mens vormen. Graan wordt geteeld voor zijn eetbare bestanddelen, samengesteld uit meellichaam, zemel, kiem en aleuronlaag.


De graanplant in zwart-wit afgebeeld. Bron: Wikipedia Graan. De graanplant in zwart-wit afgebeeld. Bron: Wikipedia Graan.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


Gezicht op woningen aan de Wagenhoeve gezien vanaf de Jachthoeve in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op woningen aan de Wagenhoeve gezien vanaf de Jachthoeve in 1985-1990. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


                    

Gezicht op de Randhoeven ter hoogte met de kruising van de Lobbendijk op de achtergrond de vroegere Rijksargrische school het Welland College, nu Yuverta aan de Randhoeve 2 in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de Randhoeven ter hoogte met de kruising van de Lobbendijk op de achtergrond de vroegere Rijksargrische school het Welland College, nu Yuverta aan de Randhoeve 2 in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



6.   Griendhoeve - Een griend of ham is een vochtige akker waarop wilgenhout
wordt verbouwd. Grienden werden tot ca. 1960 op grote schaal geëxploiteerd, daarna nam de vraag naar griendhout sterk af zodat veel grienden niet meer werden onderhouden. Soms kregen ze de status van natuurgebied. De herintroductie van de bever in Nederland was een poging om tot een natuurlijk beheer van de grienden te komen.


Een griendplantage. Bron: Wikipedia Griend. Een griendplantage. Bron: Wikipedia Griend.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 24 september 1985.


Gravity op de achterkant van de garageboxen aan de Randhoeve in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gravity op de achterkant van de garageboxen aan de Randhoeve in 1990-1995. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


     

Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel.



7.   Hoenderhoeve - Hoendervogels (Galliformes) zijn een orde van vogels. Over het algemeen zijn het typische grondvogels. Het zijn plompe vogels die niet ver en hoog vliegen. Ze verbergen zich bij gevaar in het struikgewas en broeden op de grond. Alle hoendervogels zijn nestvlieders.


Een pauw (hoender). Bron: Wikipedia Hoender. Een pauw (hoender). Bron: Wikipedia Hoender.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


     

Bouw van woningen aan de Hoenderhoeve en Gerechtshoeve in de omgeving van de Lobbendijk, gezien richting het zuiden vanaf de Randhoeve in augustus 1981. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46680, 69. Bouw van woningen aan de Hoenderhoeve en Gerechtshoeve in de omgeving van de Lobbendijk, gezien richting het zuiden vanaf de Randhoeve in augustus 1981. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46680, 69.


De Lobbendijk gezien in de richting van het noorden in de periode 1983-1985 ter hoogte van de buurt De Hoeven in de wijk Houten Noordwest. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De Lobbendijk gezien in de richting van het noorden in de periode 1983-1985 ter hoogte van de buurt De Hoeven in de wijk Houten Noordwest. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


            

Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel.



8.   Jachthoeve - Van oorsprong is de jacht het opsporen en bemachtigen van wilde dieren met als doel ze te benutten als voedsel of voor gebruik van andere delen van het dier. Tegenwoordig wordt ook gejaagd ter bestrijding van schade aan veldgewas of jong houtgewas of ter bescherming van natuurwaarden. De verkeersveiligheid is gebaat bij niet te hoge dichtheden van grote grazers, waartoe afschot nodig kan zijn. Ook kan door jacht overlast van wilde dieren worden beperkt. Jacht is in beginsel een eigendomsrecht van de grondeigenaar.


Een jager tijdens een drukjacht. Bron: Wikipedia Jacht. Een jager tijdens een drukjacht. Bron: Wikipedia Jacht.



Die kan het jachtrecht verhuren of zelf uitoefenen. Jachtrechten zijn zeer oud. Eeuwenlang was de jacht vooral voorbehouden aan vorsten, de adel en andere grootgrondbezitters. Nu kan iedereen in principe een jachtgebied huren of jagen als genodigde van een jachtgerechtigde. Daarvoor gelden wel strenge voorwaarden en regels; jagers moeten een jachtexamen hebben afgelegd. Nederland telt ongeveer 27.000 jagers met een jachtakte.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


           

Woningen en speelplein aan de Schuilhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen en speelplein aan de Schuilhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel.


       


9.   Kaashoeve - Kaas is een zuivelproduct met een vaste structuur. Door het toevoegen van stremsel en zuursel worden de vaste stoffen in de melk (eiwitten, vetten en mineralen) gescheiden van het vocht (de wei).


Kazen die liggen te rijpen op de plank. Bron: Wikipedia Kaas. Kazen die liggen te rijpen op de plank. Bron: Wikipedia Kaas.



Voorts wordt zout en eventueel schimmels toegevoegd tijdens de bereiding van kaas. Het Nederlandse woord voor kaas stamt van het Latijnse caseus, dat dezelfde betekenis heeft.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


    

Een jachthond apporteert een Amerikaanse tafeleend. Bron: Wikipedia Jacht. Een jachthond apporteert een Amerikaanse tafeleend. Bron: Wikipedia Jacht.


Luchtfoto van Oud Wulven te Houten, uit het oosten, met in het midden het kassencomplex van Tuincentrum Jongerius (Utrechtseweg 19a). Op de voorgrond de Oud Wulfseweg en op de achtergrond de in aanleg zijnde A27 in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85642. Luchtfoto van Oud Wulven te Houten, uit het oosten, met in het midden het kassencomplex van Tuincentrum Jongerius (Utrechtseweg 19a). Op de voorgrond de Oud Wulfseweg en op de achtergrond de in aanleg zijnde A27 in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85642.


              

Gezicht op de Randhoeve ter hoogte van het Yuverta College. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Randhoeve ter hoogte van het Yuverta College. Foto: Sander van Scherpenzeel.



10.   Kalverhoeve - Een kalf is het jong van een koe, maar bij andere grote zoogdieren wordt de aanduiding ook gebruikt. Het baren noemen we kalven of afkalven, en het pasgeboren kalf heet een nuchter kalf, afgekort nuka. Een vrouwelijk kalf wordt ook vaarskalf of kuis genoemd, een mannelijk kalf is een stierkalf of bul.


Een Kalf zonder oormerk. Bron: Wikipedia Kalf. Een Kalf zonder oormerk. Bron: Wikipedia Kalf.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


            

Woningen aan de Schuilhoeve en het Weerwolfspad. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Schuilhoeve en het Weerwolfspad. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Randhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Randhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


             


11.   Kleihoeve - Klei is een klastisch sedimentair gesteente, dat voornamelijk bestaat uit lutum, gronddeeltjes kleiner dan 2 µm.Het verschil met zand is dat zand bestaat uit kleine rotsblokjes (als gevolg van erosie door water, wind en/of temperatuurverschillen) en klei bestaat uit (kleine) kleiplaatjes. Kleiplaatjes zijn chemisch gevormd en bestaan uit silicium en aluminium.


400.000 jaar oude kleigrond in Estland. Bron: Wikipedia Klei. 400.000 jaar oude kleigrond in Estland. Bron: Wikipedia Klei.



Als gevolg van de plaatjesvorm en chemische samenstelling heeft een kleiplaatje een positieve en een negatieve kant waardoor water en mineralen beter worden vastgehouden. Samen met het humusgehalte (voor zowel zand- al kleigrond) bepaalt dat een groot deel van de vruchtbaarheid van de grond.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


                 

Gezicht op de sociale huurwoningen aan de Randhoeve nr. 99-127. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de sociale huurwoningen aan de Randhoeve nr. 99-127. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Randhoeve gezien vanaf de parkeergarage achter het gemeentehuis. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Randhoeve gezien vanaf de parkeergarage achter het gemeentehuis. Foto: Sander van Scherpenzeel.


     


12.   Leenhoeve - Een leen was een gift van een leenheer aan een leenman. Aanvankelijk werd dit beneficium genoemd, vanaf de tiende eeuw feodum. Dit kon land zijn, maar ook een ambt of geldelijke inkomsten.


De drie standen. Bron: Wikipedia Feodalisme. De drie standen. Bron: Wikipedia Feodalisme.



In de ruileconomie ten tijde van het Frankische Rijk konden leenmannen echter vrijwel alleen beloond worden door hen gronden en het vruchtgebruik daarvan te geven.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 30 september 1980.


     

Luchtfoto van een deel van de wijk De Weerwolf te Houten met langs de rand de Appelgaarde en in het midden de Mispelgaarde, tijdens de bouw in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 118212. Luchtfoto van een deel van de wijk De Weerwolf te Houten met langs de rand de Appelgaarde en in het midden de Mispelgaarde, tijdens de bouw in 1980. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 118212.


    
Gezicht op de woningen aan de Hoenderhoeve nr. 2-10. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Hoenderhoeve nr. 2-10. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    
Gezicht op de woningen aan de Paardenhoeve en Wagenhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de woningen aan de Paardenhoeve en Wagenhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.



13.   Melkhoeve - Melk is een vloeistof (een emulsie van vetdruppels in water) die door vrouwelijke zoogdieren wordt geproduceerd, die net een nakomeling hebben gebaard en als voedsel dient voor die nakomeling. Melk bestaat uit water, vetten, eiwitten, lactose en zouten. De melk die mensen produceren heet moedermelk. Voor de productie van melk voor de voedingsmiddelenindustrie wordt meestal koemelk of geitenmelk gebruikt.

Op veel kleinere schaal worden schapenmelk, buffelmelk en kamelenmelk gebruikt. In Europa, Turkije en Rusland wordt ook paardenmelk geproduceerd. Buffelmelk wordt vrijwel uitsluitend voor de productie van kaas gebruikt. Vroeger werd, omdat het qua samenstelling sterk overeenkomt, ezelinnenmelk gebruikt als vervanger voor moedermelk.


Een boerin die de koe aan het melken is. Bron: Wikipedia Melk. Een boerin die de koe aan het melken is. Bron: Wikipedia Melk.



In het noorden van Scandinavië en Rusland wordt ook rendiermelk gebruikt, in Rusland zelfs elandenmelk. In Centraal-Azië en Tibet wordt de melk van jaks gebruikt.

Het woord melk is afkomstig uit het Middelnederlands, in circa 1253 gesignaleerd. In het Oudnederlands komt het woord mlechan voor. Andere varianten hierop zijn: milch, mælk en mlec.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


     
Gezicht op een kantoorgebouw en woningen aan de Paardenhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op een kantoorgebouw en woningen aan de Paardenhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


    


14.   Paardenhoeve - Het paard (Equus ferus caballus) is een gedomesticeerd hoefdier uit de orde der onevenhoevigen, en de familie der paardachtigen (Equidae). De wetenschappelijke naam van het gedomesticeerde paard werd als Equus caballus in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus. Het gedomesticeerde paard wordt voornamelijk gehouden als rij- en trekdier.


Een groep paarden bij elkaar. Bron: Wikipedia Paarden. Een groep paarden bij elkaar. Bron: Wikipedia Paarden.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


          

Luchtfoto van Houten Noordwesten met diagonaal de Lobbendijk met boerderij de Dijkhoeve (rode dak) met links de buurt De Hoeven en rechts nog Het Kant wat nog gebouwd moest gaan worden in 197801981. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van Houten Noordwesten met diagonaal de Lobbendijk met boerderij de Dijkhoeve (rode dak) met links de buurt De Hoeven en rechts nog Het Kant wat nog gebouwd moest gaan worden in 197801981. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.

  

Gezicht op de Dijkhoeve in 1987 met de toen nog bestaande schuur van de vroegere schuur boerderij de Dijkhoeve. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Gezicht op de Dijkhoeve in 1987 met de toen nog bestaande schuur van de vroegere schuur boerderij de Dijkhoeve. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Luchtfoto van Houten Noordwest met oa woningen aan de Kleihoeve en de Boterhoeve. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Luchtfoto van Houten Noordwest met oa woningen aan de Kleihoeve en de Boterhoeve. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


       

Een passerende 1700 loc met getrokken ICM rijtuigen in de richting van Utrecht Centraal op de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) in 2006 tijdens de voorbereidende werkzaamheden voor de spoorverdubbeling gezien vanaf de Randhoeve. Met rechts de omgezaagde bomen. Foto: Sander van Scherpenzeel. Een passerende 1700 loc met getrokken ICM rijtuigen in de richting van Utrecht Centraal op de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) in 2006 tijdens de voorbereidende werkzaamheden voor de spoorverdubbeling gezien vanaf de Randhoeve. Met rechts de omgezaagde bomen. Foto: Sander van Scherpenzeel.



15.   Randhoeve - De Randhoeve ligt aan de rand van de wijk De Hoeven tegen de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch aan.


De net opgelverde huizen aan de Randhoeve ter hoogte van de Randhoeve 41 in augustus 1981. Links de spoorlijn Utrecht, Houten, 's-Hertogenbosch-Boxtel. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46681, 69. De net opgelverde huizen aan de Randhoeve ter hoogte van de Randhoeve 41 in augustus 1981. Links de spoorlijn Utrecht, Houten, 's-Hertogenbosch-Boxtel. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 46681, 69.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


      

Gezicht op het kantoorgebouw van De Unie (Vakbond voor Industrie en Dienstverlening, Randhoeve 221) te Houten in juni 1984. Tot het jaar 2012 was in dit pand het hoofdkantoor van de vroegere boekhandel Selexyz gevestigd. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 115665. Gezicht op het kantoorgebouw van De Unie (Vakbond voor Industrie en Dienstverlening, Randhoeve 221) te Houten in juni 1984. Tot het jaar 2012 was in dit pand het hoofdkantoor van de vroegere boekhandel Selexyz gevestigd. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 115665.


De net aangelegde Randhoeve in 1981. Rechts de spoorlijn Utrecht, 's-Hertogenbosch, Boxtel. Links nog restante van boomgaarden en omgespitte grond. Foto: Jos Schalkwijk. De net aangelegde Randhoeve in 1981. Rechts de spoorlijn Utrecht, 's-Hertogenbosch, Boxtel. Links nog restante van boomgaarden en omgespitte grond. Foto: Jos Schalkwijk.


Zicht op de garageboxen aan de Randhoeve in de richting van het noorden gezien in 2006 vlak voor de start van de spoorverdubbeling en de boomkap aan de Randhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de garageboxen aan de Randhoeve in de richting van het noorden gezien in 2006 vlak voor de start van de spoorverdubbeling en de boomkap aan de Randhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


      

Het spoorhuisje aan de Lobbendijk aan de Staatslijn H Utrecht - 's_hertogenbosch die er gestaan heeft van 1868 tot 1983 en als laatst werd bewoond door het echtpaar Brugman. Foto: Henk Brugman, FB Oud Houten. Het spoorhuisje aan de Lobbendijk aan de Staatslijn H Utrecht - 's_hertogenbosch die er gestaan heeft van 1868 tot 1983 en als laatst werd bewoond door het echtpaar Brugman. Foto: Henk Brugman, FB Oud Houten.

 

Plek naast de Lobbendijk, de parkeerplaats en de Staatslijn H Utrecht - 's-Hertogenbosch waar het spoorhuisje van de familie Brugman stond in de buurt van de Randhoeve. Luchtfoto Google Maps. Plek naast de Lobbendijk, de parkeerplaats en de Staatslijn H Utrecht - 's-Hertogenbosch waar het spoorhuisje van de familie Brugman stond in de buurt van de Randhoeve. Luchtfoto Google Maps.


Huisje van familie Brugman aan de Lobbendijk (1868-1983) in ca. 1982 aan de Staatslijn H Utrecht - 's-Hertogenbosch. Rechts tussen het spoorhuis en de schuur de nieuwe rijtjes huizen te zien aan de Spoorhaag in de toenmalige wijk Schonenburg (1979-2012). Foto: G. v. B. UN, FB Oud Houten, Duco Houten. Huisje van familie Brugman aan de Lobbendijk (1868-1983) in ca. 1982 aan de Staatslijn H Utrecht - 's-Hertogenbosch. Rechts tussen het spoorhuis en de schuur de nieuwe rijtjes huizen te zien aan de Spoorhaag in de toenmalige wijk Schonenburg (1979-2012). Foto: G. v. B. UN, FB Oud Houten, Duco Houten.


Spoorhuis aan de Staaslijn H in 1981-1982 met links de appartementen aan de Randhoeve. Foto: Peter Koch. Spoorhuis aan de Staaslijn H in 1981-1982 met links de appartementen aan de Randhoeve. Foto: Peter Koch.


Mevrouw Brugman laat de scheuren zien in haar muur van het spoorhuisje waar het echtpaar woonde tot 1983 aan de Lobbendijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Mevrouw Brugman laat de scheuren zien in haar muur van het spoorhuisje waar het echtpaar woonde tot 1983 aan de Lobbendijk. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.


Het spoorhuis aan de Lobbendijk in de periode 1970-1975. Foto: P. Koch. Het spoorhuis aan de Lobbendijk in de periode 1970-1975. Foto: P. Koch.


Spoorhuis waar familie Brugman woonde aan de Lobbendijk gezien vanaf de oostkant van de Staatslijn Utrecht - 's-Hertogenbosch gezien in de periode 1981-1982. Op de achtergrond de appartementen aan de Randhoeve. Links moest de toenmalige wijk Schonenburg (1979-2012) nog worden gerealiseerd. Foto: Peter Koch. Spoorhuis waar familie Brugman woonde aan de Lobbendijk gezien vanaf de oostkant van de Staatslijn Utrecht - 's-Hertogenbosch gezien in de periode 1981-1982. Op de achtergrond de appartementen aan de Randhoeve. Links moest de toenmalige wijk Schonenburg (1979-2012) nog worden gerealiseerd. Foto: Peter Koch.


Topografische kaart van Houten noord in de periode 1960-1970 met binnen de zwarte omcirkeling de plaats aangeduid waar familie Brugman woonde en het spoorhuisje ooit stond (186801983). Bron: Topotijdreis.nl. Topografische kaart van Houten noord in de periode 1960-1970 met binnen de zwarte omcirkeling de plaats aangeduid waar familie Brugman woonde en het spoorhuisje ooit stond (186801983). Bron: Topotijdreis.nl.


De Staatslijn H gezien richting het zuiden met een aankomende goederen diesel locomotief onderweg naar Utrecht in de periode 1981-1982. Met links de toenmalige wijk Schonenburg (1979-2012) die destijds gerealiseerd moest worden. Met de buurten De Hagen en de De Weiden. Rechts het spoorhuis (1868-1983) van familie Brugman aan de Lobbendijk. Foto: Peter Koch. De Staatslijn H gezien richting het zuiden met een aankomende goederen diesel locomotief onderweg naar Utrecht in de periode 1981-1982. Met links de toenmalige wijk Schonenburg (1979-2012) die destijds gerealiseerd moest worden. Met de buurten De Hagen en de De Weiden. Rechts het spoorhuis (1868-1983) van familie Brugman aan de Lobbendijk. Foto: Peter Koch.


Een 1200 loc. onderweg richting Utrecht Centraal vanuit 's-Hertogenbosch met rechts op de achtergrond het spoorhuis aan de Lobbendijk rond 1980. Foto: Jos Schalkwijk. Een 1200 loc. onderweg richting Utrecht Centraal vanuit 's-Hertogenbosch met rechts op de achtergrond het spoorhuis aan de Lobbendijk rond 1980. Foto: Jos Schalkwijk.


Toelichting uit de zomer van 1983 tussen de gemeente Houten en de Nederlandse Spoorwegen. Waarbij de aannemer van de NS voor de gemeente Houten het spoorhuis liet afbreken. Op kosten van ƒ. 10.300-, gulden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005. Toelichting uit de zomer van 1983 tussen de gemeente Houten en de Nederlandse Spoorwegen. Waarbij de aannemer van de NS voor de gemeente Houten het spoorhuis liet afbreken. Op kosten van ƒ. 10.300-, gulden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005.


Toelichting uit de zomer van 1983 tussen de gemeente Houten en de Nederlandse Spoorwegen. Waarbij de aannemer van de NS voor de gemeente Houten het spoorhuis liet afbreken. Op kosten van ƒ. 10.300-, gulden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005. Toelichting uit de zomer van 1983 tussen de gemeente Houten en de Nederlandse Spoorwegen. Waarbij de aannemer van de NS voor de gemeente Houten het spoorhuis liet afbreken. Op kosten van ƒ. 10.300-, gulden. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 005.


        

Het spoorhuisje aan de Lobbendijk gebouwd in 1869-1870 van de familie Brugman gezien in de periode 1980-1982. Collectie Hans Schemmekes RAZU, 353. Het spoorhuisje aan de Lobbendijk gebouwd in 1869-1870 van de familie Brugman gezien in de periode 1980-1982. Collectie Hans Schemmekes RAZU, 353.


Gezicht op de Lobbendijk in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Waar later de noordelijke Rondwegtunnel aangelegd zou gaan worden. Met rechts de Staastlijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) Collectie Hans Schemmes RAZU, 353. Gezicht op de Lobbendijk in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Waar later de noordelijke Rondwegtunnel aangelegd zou gaan worden. Met rechts de Staastlijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) Collectie Hans Schemmes RAZU, 353.


Gezicht op het spoorhuis aan de Lobbendijk naast de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) ter hoogte gezien vanaf de Randhoeve. Tot 1983 woonde hier het echtpaar Brugman. Collectie: Hans Schemmekes RAZU, 353. Gezicht op het spoorhuis aan de Lobbendijk naast de Staatslijn H (Utrecht-'s-Hertogenbosch) ter hoogte gezien vanaf de Randhoeve. Tot 1983 woonde hier het echtpaar Brugman. Collectie: Hans Schemmekes RAZU, 353.


  

Woningen aan de Lobbendijk met links de Graanhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Lobbendijk met links de Graanhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.

 

Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen in de buurt De Hoeven. Foto: Sander van Scherpenzeel.


         


16.   Schapenhoeve - Het schaap (Ovis orientalis aries) is een evenhoevig zoogdier, dat door de mens is gedomesticeerd uit de moeflon (Ovis orientalis) om onder andere wol te leveren. De wetenschappelijke naam van dit taxon werd als Ovis aries in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus. Het is een herkauwer.


Een zwart en wit schaap in de wei. Bron: Wikipedia Schapen. Een zwart en wit schaap in de wei. Bron: Wikipedia Schapen.



Het mannetje wordt ram genoemd, het vrouwtje ooi en het jong een lam. Een gecastreerde ram heet een hamel; een leidinggevende hamel bij een kudde schapen of hamels draagt een bel en heet daarom belhamel.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


            

Gezicht op de Randhoeve ter hoogte van Station Houten voor 2009. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Randhoeve ter hoogte van Station Houten voor 2009. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Hoenderhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Hoenderhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


   


17.   Schuilhoeve - Schuilen (schuilde of school, heeft geschuild of gescholen) 1. zich verbergen 2. verborgen zijn 3. zich beschutten tegen regen enz.


Een oogstschuur op de Keutenberg in Schin op Geul. Bron: Wikipedia. Een oogstschuur op de Keutenberg in Schin op Geul. Bron: Wikipedia.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


       

Woningen aan de Hoenderhoeve nr. 34-38. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Hoenderhoeve nr. 34-38. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Woningen aan de Wagenhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. Woningen aan de Wagenhoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


          


18.   Tiendhoeve - Een tiende (tiendrecht en tiendenrecht) is een vorm van winstbelasting, waarbij men een deel van de opbrengst dient te betalen. Oorspronkelijk bedroeg dit een tiende deel; uit de middeleeuwen zijn echter ook andere fracties bekend.


De betaling van de tienden (Pieter Brueghel de Jonge, 1618). Bron: Wikipedia Tiend. De betaling van de tienden (Pieter Brueghel de Jonge, 1618). Bron: Wikipedia Tiend.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


          

De piramidewoningen aan de Gerechtshoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel. De piramidewoningen aan de Gerechtshoeve. Foto: Sander van Scherpenzeel.


   


19.   Wagenhoeve - Een wagen is een vervoermiddel op meer dan twee wielen. Dit in tegenstelling tot een kar, die slechts twee wielen heeft. Een wagen kan lopend geduwd of getrokken worden (kinderwagen), door een motor aangedreven worden (vooral in Vlaanderen wordt een auto vaak 'wagen' genoemd) of door een of meer trekdieren getrokken worden. Verder bestaan er spoorwagens of wagons.


Door ossen voortgetrokken ladderwagen. Bron: Wikipedia Wagen. Door ossen voortgetrokken ladderwagen. Bron: Wikipedia Wagen.



Bij raadsvergadering vastgesteld op 25 september 1979.


       

De bouw van de tijdelijke Lobbendijkbrug ter voorbereiding van de spoorverdubbeling aan de westkant van Houten. Hierop zou enige jaren het tracé van de Lobbedijk komen te liggen bij de noordelijke Rondwegtunnel bij Makebelijde. Bron: Regionaal Archief (RAZU), 033 237. De bouw van de tijdelijke Lobbendijkbrug ter voorbereiding van de spoorverdubbeling aan de westkant van Houten. Hierop zou enige jaren het tracé van de Lobbedijk komen te liggen bij de noordelijke Rondwegtunnel bij Makebelijde. Bron: Regionaal Archief (RAZU), 033 237.


  


20.   Wildhoeve - Wild of jachtwild is een verzamelbegrip voor dieren, veelal zoogdieren en vogels, waarop gejaagd wordt. Ook het vlees  dat afkomstig is van deze wilde, niet-gecultiveerde dieren, noemt men wild. Het is iets anders dan wilde dieren, dieren die niet gecultiveerd worden maar 'in het wild' leven.

Bij raadsvergadering vastgesteld op 24 september 1985.


 

Een Everzwij. Bron: Wikipedia Wild. Een Everzwij. Bron: Wikipedia Wild.


    


In 1979 werden voor het noordwestelijke kwadrant van Houten diverse wijknamen vastgesteld.

Voor bouwprojecten in de buurt De Gaarden en De Hoeven werd voor de wijknaam De Weerwolf gekozen. De naam het stuk land van die naam wat al vanaf de achttiende eeuw werd gebruikt voor het stuk land op de hoek tussen de Lobbendijk en de Oud-Wulfseweg. De naam gaat waarschijnlijk terug op de omwonende die het land zo noemde om hun kinderen op die manier te waarschuwen niet verder richting het noorden te gaan. Anders zou De Weerwolf er aankomen.


Een van drie bekende kaart waarop boerderij Schonenburg aan de Lobbendijk in 1641 staat ingetekend op het land van De Blaasbalg of Blaasbalk het land hiernaast heette De Weerwolf. Hier is nu de noordelijke Rondwegtunnel en ligt de spoorlijn Utrecht -'s-Hertogenbosch - Boxtel. Bron: Het Utrechts Archief 706 1663 folio 24. Een van drie bekende kaart waarop boerderij Schonenburg aan de Lobbendijk in 1641 staat ingetekend op het land van De Blaasbalg of Blaasbalk het land hiernaast heette De Weerwolf. Hier is nu de noordelijke Rondwegtunnel en ligt de spoorlijn Utrecht -'s-Hertogenbosch - Boxtel. Bron: Het Utrechts Archief 706 1663 folio 24.



In 1995 werd bij besluit dit nog eens bekrachtigd. Bij herziening van de wijkindelingen en buurten in 2011 in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de gemeente Houten de wijknamen die eerder waren vastgesteld bij collegebesluit van burgemeester en wethouders op dinsdag 13 maart 2012 ingetrokken.

Na deze dag werd de wijknaam De Weerwolf niet meer gebruikt in de administratie.

Na dit besluit werd De Hoeven een buurt in het kwadrant van de wijk Houten Noordwest.


    

Luchtfoto van de polder Oudwulverbroek bij Oud Wulven (gemeente Houten), met op de voorgrond de spoorlijn Utrecht-Den Bosch in 1976. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 846138. Luchtfoto van de polder Oudwulverbroek bij Oud Wulven (gemeente Houten), met op de voorgrond de spoorlijn Utrecht-Den Bosch in 1976. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 846138.


    

E-mailen
Info